Phát triển nghề sản xuất gạch nung ở huyện Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên theo hướng thân thiện môi trường

Đỗ Xuân Luận và đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 82(06): 133 - 138

133

PHÁT TRIỂN NGHỀ SẢN XUẤT GẠCH NUNG Ở HUYỆN PHỔ YÊN, TỈNH THÁI

NGUYÊN THEO HƯỚNG THÂN THIỆN MÔI TRƯỜNG

Đỗ Xuân Luận

1

*, Dương Thanh Tình

1

Trường Đại học Nông Lâm - ĐHTN, 2

Trường Đại học KT&QTKD - ĐHTN

TÓM TẮT

Phổ Yên là huyện có tiềm năng về sản xuất gạch nung. Tuy nhiên, công nghệ sản xuất gạch nung ở

Phổ Yên chủ yếu là công nghệ là thủ công, gây ô nhiễm môi trường. Hàng năm việc sản xuất gạch

nung thủ công đã làm 114.000 m3

đất nông nghiệp bị đào bới và thải ra môi trường 11.250.000 tấn

CO2/năm, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, sức khỏe của người dân địa phương và nảy sinh

nhiều bất cập cần giải quyết. Phát triển nghề sản xuất gạch nung ở Phổ Yên nên khảo nghiệm và

áp dụng công nghệ mới, công nghệ lò nung liên tục kiểu đứng thân thiện hơn với môi trường. Để

chuyển đổi theo công nghệ này huyện cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như quy hoạch vùng

nguyên liệu và vùng sản xuất; thực hiện trình diễn công nghệ lò nung liên tục; tạo các điều kiện

thuận lợi cần thiết để chuyển đổi công nghệ như hỗ trợ vốn; đào tạo chuyển giao công nghệ….

Từ khóa: ô nhiễm môi trường, sản xuất gạch nung, Phổ Yên, Thái Nguyên.

∗

ĐẶT VẤN ĐỀ

Huyện Phổ Yên có gần 300 cơ sở sản xuất

gạch đất nung trong đó có 3 cơ sở sản xuất

công nghiệp, còn lại đều là các cơ sở sản

xuất thủ công. Bên cạch những mặt tích cực

như tạo việc làm và tăng thu nhập cho người

dân địa phương, các lò gạch thủ công đang

gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh

hưởng đến sức khỏe cộng đồng và sản xuất

nông nghiệp. Với mong muốn tìm hiểu hiện

trạng sản xuất nghề sản xuất gạch nung thủ

công, những tác động của nó đến môi trường,

phân tích và đề xuất một hướng phát triển mới

thân thiện hơn với môi trường, người nghiên

cứu đã lựa chọn đề tài:“Phát triển nghề sản

xuất gạch nung ở huyện Phổ Yên, tỉnh Thái

Nguyên theo hướng thân thiện môi trường”.

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Nghiên cứu này chủ yếu sử dụng phương

pháp thống kê so sánh; các công cụ thu thập

và phân tích thông tin như thu thập thông tin

thứ cấp, phỏng vấn bán cấu trúc, phỏng vấn

cấu trúc và phân tích SWOT.

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

Hiện trạng sản xuất gạch đất nung thủ

công ở Phổ Yên

Huyện Phổ Yên có những lợi thế riêng biệt về

sản xuất gạch đất nung. Ngoài lợi thế về vị trí

∗

Tel: 0985 946507, Email: [email protected]

địa lý thuận lợi và nguồn lao động dồi dào,

huyện còn có lợi thế đặc biệt về nguồn

nguyên liệu và nhiên liệu phục vụ sản xuất

gạch đất nung. Huyện có khoảng 4 mỏ đất sét

với trữ lượng khoảng 19 triệu m3

(bao gồm

hai loại sét là phong hóa và trầm tích), chất

lượng sét tốt, đủ tiêu chuẩn để sản xuất gạch.

Với trữ lượng đã thăm dò, dự kiến đến năm

2020 huyện Phổ Yên mới chỉ sử dụng khoảng

7 triệu m3

, chiếm 37% nguồn nguyên liệu

hiện có để sản xuất gạch nung. Phổ Yên ở gần

các mỏ than lớn như Núi Hồng và Khánh Hòa

với trữ lượng khoảng 63 triệu tấn nên việc

vận chuyển than từ các mỏ tới địa bàn các xã

là tương đối thuận tiện [3].

Sản xuất gạch nung thủ công là một nghề

truyền thống của địa phương, đã được phát

triển từ những năm 1960. Hiện tại nghề này

được phát triển ở hầu hết các xã trong huyện

(15/18 xã, thị trấn có cơ sở sản xuất gạch đất

nung), tập trung chủ yếu ở các xã Đắc Sơn,

Trung Thành, Vạn Phái, Tiên Phong, Đông

Cao, Thành Công, Nam Tiến [1].

Tính đến hết năm 2009, Phổ Yên có tổng số

290 cơ sở sản xuất gạch nung thủ công, 3 cơ

sở sản xuất gạch Tuynel. Sản lượng gạch

nung trên địa bàn huyện chủ yếu là gạch nung

thủ công. Hàng năm các lò gạch này cho ra lò

khoảng 75 triệu viên/năm, chiếm tới 75% sản

lượng gạch nung toàn huyện. Sản phẩm gạch

nung được tiêu thụ chủ yếu trong huyện (70%

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn