Phát triển một số năng lực chung cho học sinh trong dạy học môn khoa học lớp 4

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC

PHÁT TRIỂN MỘT SỐ NĂNG LỰC CHUNG CHO

HỌC SINH TRONG DẠY HỌC

MÔN KHOA HỌC LỚP 4

Giảng viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Phan Lâm Quyên

Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Hồng Thương

Lớp : 14STH

Đà Nẵng, tháng 5 năm 2018

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, đầu tiên em xin gửi lời cảm ơn chân

thành và sâu sắc tới cô giáo hướng dẫn, người đã tận tình giúp đỡ em trong quá trình

làm khóa luận – Thạc sĩ Nguyễn Phan Lâm Quyên.

Tiếp đến là các thầy cô giáo trong khoa Giáo dục Tiểu học cũng như các thầy cô

giáo trong trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng đã trang bị cho em nhiều kiến thức và

kinh nghiệm quý báu để em thực hiện đề tài này.

Và cuối cùng, em xin cảm ơn ban lãnh đạo, các giáo viên ở trường Tiểu học

Nguyễn Văn Trỗi, thành phố Đà Nẵng đã tạo điều kiện thuận lợi để em hoàn thành

khóa luận.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng đề tài không tránh khỏi nhiều điều thiếu sót.

En rất mong nhận được sự góp ý của các thầy, cô giáo để đề tài được hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

Đà Nẵng, tháng 4 năm 2018

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Hồng Thương

DANH MỤC VIẾT TẮT

HS Học sinh

GV Giáo viên

PPDH Phương pháp dạy học

SGK Sách giáo khoa

TT Tiếp theo

TN Thực nghiệm

ĐC Đối chứng

BTNB Bàn tay nặn bột

NQ Nghị quyết

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1 Kết quả việc ưu tiên dạy học môn Khoa học so với các môn học

khác

Bảng 2.2 Kết quả điều kiện cơ sở vật chất phục vụ nhu cầu dạy học môn

Khoa học

Bảng 2.3 Kết quả mức độ thường xuyên sử dụng các phương pháp dạy học

trong dạy học môn Khoa học

Bảng 2.4 Kết quả nội dung giảng dạy học môn Khoa học

Bảng 2.5 Kết quả nhận thức về mức độ cần thiết của môn Khoa học ở Tiểu

học

Bảng 2.6 Kết quả mức độ hứng thú học tập môn Khoa học của HS

Bảng 2.7 Kết quả nhận thức của học sinh về con đường học tập môn Khoa

học

Bảng 2.8 Kết quả nguồn học tập môn Khoa hoc của học sinh

Bảng 2.9 Kết quả mức độ thường xuyên được tham gia các hoạt động ngoại

khóa

Bảng 2.10 Kết quả về hình thức dạy học học sinh được tham gia trong môn

Khoa học

Bảng 2.11 Kết quả mức độ thường xuyên chủ động học tập môn Khoa học

của HS

Bảng 4.1 Kết quả thực nghiệm bài Nước có những tính chất gì?

Bảng 4.2 Kết quả thực nghiệm bài Quá trình trao đổi chất của thực vật

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1 Nhận thức về tầm quan trọng môn Khoa học của học sinh

Biểu đồ 2.2 Kết quả thời lượng dạy học môn Khoa học của giáo viên

Biểu đồ 2.3 Kết quả nhận thức về mức độ cần thiết của môn Khoa học ở Tiểu

học

Biểu đồ 2.4 Kết quả mức độ thường xuyên được tham gia các hoạt động ngoại

khóa khi học tập môn Khoa học

Biểu đồ 4.1 Kết quả thực nghiệm bài Nước có những tính chất gì?

Biểu đồ 4.2 Kết quả thực nghiệm bài Quá trình trao đổi chất của thực vật

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .....................................................................................................................9

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI...........................................................................................9

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU..................................................................................10

3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU..................................................10

4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC .................................................................................11

5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU..................................................................................11

6.PHẠM VI NGHIÊN CỨU: ......................................................................................11

7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...........................................................................11

8. CẤU TRÚC CỦA ĐỀ TÀI .....................................................................................12

NỘI DUNG................................................................................................................15

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI........................................................15

1.1.Một số khái niệm cơ bản .......................................................................................15

1.1.1.Năng lực ............................................................................................................15

1.1.2.Khái niệm phát triển:..........................................................................................17

1.1.3.Dạy học..............................................................................................................17

1.2.Những vấn đề chung về dạy học theo quan niệm dạy học phát triển năng lực cho

học sinh ......................................................................................................................18

1.2.1................................................................................................Năng lực học sinh18

1.2.2.1. Đặc điểm của năng lực ...................................................................................19

1.2.2.2. Phân loại năng lực ..........................................................................................19

1.2.2.Các nhóm năng lực cơ bản theo thông tư 22/2016/TT-BGĐT trong chương trình

giáo dục Tiểu học........................................................................................................20

1.2.2.1.Năng lực tự quản, tự phục vụ...........................................................................21

1.2.2.2.Năng lực giao tiếp, hợp tác..............................................................................21

1.2.2.3.Năng lực tự học và tự giải quyết vấn đề..........................................................:22

1.3.2. Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực cho

học sinh tiểu học .........................................................................................................22

1.3.2.1.Quan niệm về dạy học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh.

...................................................................................................................................22

1.3.2.2.Các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực của học

sinh lớp 4 trong môn Khoa học ...................................................................................23

1.3.Đặc điểm tâm lí của học sinh tiểu học ...................................................................34

1.3.1.Đặc điểm nhận thức ...........................................................................................34

1.3.2. Đặc điểm nhân cách ..........................................................................................36

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ..................................................38

2.1. Tổng quan về môn Khoa học ở bậc Tiểu học........................................................38

2.1.1. Môn Khoa học...................................................................................................38

2.1.1.1. Mục tiêu.........................................................................................................38

2.1.1.2. Nội dung ........................................................................................................39

2.1.1.3. Chương trình sách giáo khoa ..........................................................................40

2.1.2. Môn Khoa học lớp 4..........................................................................................44

2.1.2.1. Mục tiêu .........................................................................................................44

2.1.2.2. Nội dung ........................................................................................................45

Nội dung chương trình môn Khoa học lớp 4 có 3 chủ đề lớn đó là:.............................45

2.1.2.3. Đặc điểm và chương trình của sách giáo khoa ................................................46

2.1.1.4. Đặc trưng về phương pháp dạy học môn Khoa học 4......................................50

2.2. Thực trạng về việc dạy – học môn Khoa học lớp 4 ở trường tiểu học Nguyễn Văn

Trỗi.............................................................................................................................51

2.2.1. Thực trạng về việc dạy môn Khoa học lớp 4 ở trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi

...................................................................................................................................51

2.2.2. Thực trạng về việc học môn Khoa học lớp 4 ở trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi

...................................................................................................................................56

2.2.3. Đánh giá về việc dạy học theo hướng phát triển năng lực trong môn Khoa học ở

trường Tiểu học hiện nay ............................................................................................62

2.2.3.1. Ưu điểm .........................................................................................................62

2.2.3.2. Hạn chế:.........................................................................................................63

CHƯƠNG 3: XÂY DỰNG KẾ HOẠCH DẠY HỌC MÔN KHOA HỌC THEO

HƯỚNG PHÁT TRIỂN MỘT SỐ NĂNG LỰC CƠ BẢN CHO HỌC SINH TIỂU

HỌC...........................................................................................................................66

3.1. Xác định mục tiêu dạy học môn Khoa học lớp 4 theo hướng phát triển năng lực..66

3.2. Xây dựng kế hoạch dạy học chung cho môn Khoa học lớp 4................................67

3.2.1. Xây dựng kế hoạch dạy học chung cho môn Khoa học lớp 4 trong học kì I.......67

3.2.1.1. Mục tiêu cần đạt:............................................................................................67

3.2.1.2. Xây dựng kế hoạch dạy học chung cho học kì I môn Khoa học lớp 4 .............68

3.2.2. Xây dựng kế hoạch dạy học chung cho môn Khoa học lớp 4 trong học kì II......76

3.2.2.1. Mục tiêu cần đạt.............................................................................................76

3.2.2.2. Xây dựng kế hoạch dạy học chung cho môn Khoa học lớp 4 trong học kì II...77

3.3. Xây dựng kế hoạch dạy học cụ thể môn dạy học môn Khoa học theo hướng phát

triển năng lực cho học sinh lớp 4.................................................................................84

3.3.1. Căn cứ xác định hướng xây dựng kế hoạch dạy học môn Khoa học theo hướng

phát triển năng lực cho HS..........................................................................................84

3.3.1.1. Căn cứ vào khái niêm và đặc điểm của năng lực.............................................84

3.3.1.2. Căn cứ vào các năng lực cơ bản trong quy định của thông tư 22.....................84

3.3.1.3. Căn cứ vào thực trạng dạy học theo hướng phát triển năng lực trong môn Khoa

học ở các trường Tiểu học hiện nay.............................................................................85

3.3.2. Xây dựng kế hoạch dạy học cụ thể trong môn Khoa học theo hướng phát triển

năng lực cho học sinh lớp 4.........................................................................................86

3.3.2.1. Tổ chức cho học sinh hoạt động học theo nhóm tự quản.................................86

3.3.2.2. Tổ chức cho học sinh thực hành thí nghiệm....................................................89

3.3.2.3. Tổ chức cho học sinh tham quan thực tế.......................................................100

CHƯƠNG 4. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM...........................................................102

4.1. Mục tiêu thực nghiệm ........................................................................................102

4.2. Đối tượng thực nghiệm: .....................................................................................102

4.3. Phương pháp thực nghiệm..................................................................................102

4.4. Nội dung thực nghiệm........................................................................................102

4.5. Tiến hành thực nghiệm.......................................................................................103

4.6. Kết quả thực nghiệm ..........................................................................................103

4.6.1 Kết quả định tính..............................................................................................103

4.6.2 Kết quả định lượng...........................................................................................104

4.6.2.1. Bài thực nghiệm số 1: Nước có những tính chất gì?......................................104

4.6.2. Bài thực nghiệm số 2: Quá trình trao đổi chất của thực vật..............................106

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ..........................................................................108

PHỤ LỤC ................................................................................................................110

MỞ ĐẦU

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Chúng ta đang sống ở thế kỉ XXI, là thế kỉ của hội nhập quốc tế với sự bùng nổ

của công nghê thông tin và tri thức khoa học. Hội nhập quốc tế đã đưa đất nước ta phát

triển lên tầm cao mới, mang lại cho đất nước nhiều cơ hội phát triển như được tiếp cận

với tri thức khoa học tiến bộ trên thế giới, được tiếp cận với nhiều nền văn minh và

được mở rộng hơn về cơ hội phát triển kinh tế. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội mà

hội nhập quốc tế mang lại thì cũng đặt cho nước ta không ít thách thức. Đó là đất nước

ta phải theo kịp được sự phát triển của thời đại, tránh tụt hậu xa hơn với các nước khác

trên thế giới; hội nhập quốc tế không những là hội nhập về kinh tế, chuyển giao công

nghệ mà còn là hội nhập của các nền văn minh, các nền văn hóa khác nhau, điều này

đỏi hỏi đất nước ta phải có một nền văn hóa bản sắc để không bị “hòa tan” với những

nền văn minh, văn hóa khác trên thế giới. Những thách thức đó đã đòi hỏi Việt Nam

cần có một đội ngũ nhân lực có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ để bước vào thời kì

hội nhập. Để có được đội ngũ nhân lực đó, đào tạo và giáo dục cần phải được đẩy mạnh

hơn, đáp ứng được nhu cầu xây dựng đội ngũ nhân lực có đủ đức, tài để kiến thiết nước

nhà.

Chương trình giáo dục định hướng phát triển năng lực đã được bàn tới từ những

năm 90 của thế kỉ XX và ngày nay nó đã trở thành một xu hướng giáo dục quốc tế. Với

nền giáo dục Việt Nam, nghị quyết Hội nghị Trung Ương 8 Khoá XI về đổi mới căn

bản, toàn diện GD & ĐT xác định nhiệm vụ của đổi mới là: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ

và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng sự phát triển

phẩm chất, năng lực của người học”. Thông tư 22 của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã

đề cập đến một số năng lực cần phát triển ở học sinh tiểu học bao gồm: năng lực tự

phục vụ, tự quản; năng lực hợp tác; năng lực tự học và giải quyết vấn đề. Như vậy, có

thể thấy rằng, dạy học nhằm phát triển năng lực cho học sinh đang trở thành xu hướng,

quan điểm dạy học mới, đòi hỏi tất cả các giáo viên phải có sự thay đổi về mặt tư duy,

mục tiêu, phương pháp dạy học,… để đáp ứng được yêu cầu dạy học hiện nay.

Bậc tiểu học là bậc học vô cùng quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Giáo dục tiểu học có vai trò nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự

phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ

bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở. Như vậy, giáo dục tiểu học là nhằm xây

dựng cơ sở ban đầu, nền tảng vững chắc về mặt phẩm chất và năng lực để trang bị cho

học sinh học tập các bậc học sau này. Chính vì thế, phát triển các năng lực, đặc biệt là

năng lực cơ bản như năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tự quản, tự phục vụ,

năng lực tự học và tự giải quyết vấn đề là vô cùng cần thiết và quan trọng. Những năng

lực trên tạo điều kiện cho học sinh học tập một cách hiệu quả hơn, năng lực vừa là công

cụ để học sinh chiếm lĩnh tri thức, vừa là mục tiêu chính mà học sinh hướng tới trong

quá trình học tập và giáo dục.

Trong chương trình giáo dục ở Tiểu học, các năng lực cơ bản của học sinh không

chỉ hình thành trong môn học Toán, Tiếng Việt, Đạo đức mà còn được hình thành trong

môn học Khoa học. Môn Khoa học ở Tiểu học là môn học xoay quanh những vấn đề

gần gũi với học sinh như con người, sức khỏe, nước, âm thanh, ánh sáng, nhiệt độ, thực

vật, động vật…Những vấn đề này gắn liền với cuộc sống của các em, do đó, khi giảng

dạy môn Khoa học, các em có thể tìm hiểu ngay trong cuộc sống của chính mình, tìm

ra được các câu trả lời cho các câu hỏi và những vấn đề mà các em thắc mắc chưa có

lời giải đáp. Phát triển các năng lực khác nhau sẽ đảm bảo cho học sinh có thể đem

những tri thức đã học tập trên lớp vận dụng vào cuộc sống, góp phần nâng cao hiệu quả

học tập môn Khoa học. Như vậy hình thành và phát triển các năng lực cơ bản trong

môn học Khoa học là vô cùng cần thiết, nó là chìa khóa quan trọng để các em đi tìm

những tri thức không chỉ được đề cập trong sách giáo khoa mà còn là trong đời sống

hằng ngày.

Từ các lí do trên, chúng tôi lựa chọn phát triển đề tài: “PHÁT TRIỂN MỘT SỐ NĂNG

LỰC CHUNG CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC MÔN KHOA HỌC LỚP 4”

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Trong đề tài này, nhóm chúng tôi tìm hiểu thực trạng dạy học môn Khoa học ở

nhà trường tiểu học từ đó xây dựng kế hoạch dạy học môn Khoa học theo hướng phát

triển năng lực chung cho học sinh nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục trong nhà trường

tiểu học.

3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

3.1. Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy học và giáo dục cho học sinh tiểu học.

3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quá trình dạy học môn Khoa học cho học sinh lớp 4

trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi.

4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC

- Việc dạy học môn Khoa học cho học sinh lớp 4 nhằm phát triển một số năng

lực chung ở nhà trường tiểu học chưa đạt hiệu quả cao, việc phát triển một số năng lực

cơ bản trong dạy học môn Khoa học theo thông tư 22 sẽ nâng cao dần chất lượng và

hiệu quả dạy học cho học sinh tiểu học.

5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

- Nghiên cứu lí luận về phát triển một số năng lực cơ bản theo thông tư 22 trong

dạy học môn Khoa học.

- Nghiên cứu thực trạng về việc dạy học môn Khoa học cho học sinh ở nhà

trường tiểu học.

- Xây dựng kế hoạch dạy học môn Khoa học 4 theo hướng phát triển một số

năng lực cơ bản cho học sinh theo thông tư 22.

6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU: Phạm vi nghiên cứu nhằm phát triển một số năng

lực cơ bản theo thông tư 22 cho HS trong dạy học môn Khoa học.

7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận

7.1.1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết

Nghiên cứu sách, báo, tài liệu có nghiên cứu về xây dựng kế hoạch môn Khoa học

theo hướng phát triển năng lực để làm sáng tỏ một số vấn đề giảng dạy cho học sinh

tiểu học.

7.1.2. Phương pháp nghiên cứu sách và tài liệu

Sử dụng các sách, báo, tài liệu nhằm xây dựng cơ sở lí luận cho đề tài nghiên cứu.

7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn

7.2.1. Phương pháp điều tra bằng anket

Chúng tôi sử dụng phiếu anket cho học sinh và giáo viên thuộc trường Tiểu học

Nguyễn Văn Trỗi trên địa bàn thành phố Đà Nẵng nhằm tìm hiểu thực trạng dạy-học

môn Khoa học ở nhà trường tiểu học từ đó xây dựng cơ sở để xây dựng kế hoạch dạy

học môn Khoa học theo hướng phát triển năng lực để đạt hiệu quả cao hơn.

7.2.2. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia

Tham khảo các nhà giáo dục, các chuyên gia tâm lí có kinh nghiệm nghiên cứu về

lĩnh vực tâm lí học sinh để xây dựng cơ sở lí luận cho đề tài nghiên cứu và làm sáng tỏ

một số vấn đề về năng lực của học sinh.

7.3. Phương pháp toán học

Sử dụng các công thức toán học để tổng hợp kết quả điều tra như bảng phân phối

tần suất, tần số, tính giá trị trung bình cộng,...

8. CẤU TRÚC CỦA ĐỀ TÀI

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI

1.1. Một số khái niệm cơ bản

1.1.1. Năng lực

1.1.2. Phát triển

1.1.3. Dạy học

1.2. Những vấn đề chung về dạy học theo quan niệm dạy học phát triển năng lực

cho học sinh.

1.2.1. Năng lực học sinh

1.2.1.1. Đặc điểm

1.2.1.2. Phân loại

1.2.2. Các nhóm năng lực cơ bản theo thông tư 22/2016/TT-BGĐT trong chương

trình giáo dục Tiểu học

1.2.2.1. Năng lực tự quản, tự phục vụ

1.2.2.2. Năng lực giao tiếp, hợp tác

1.2.2.3. Năng lực tự học và tự giải quyết vấn đề

1.2.3. Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực nhằm phát triển năng

lực cho học sinh tiểu học

1.2.3.1. Quan niệm về dạy học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh.

1.2.3.2. Các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực

của học sinh lớp 4 trong môn Khoa học

1.3. Đặc điểm tâm lí của học sinh tiểu học

1.3.1. Đặc điểm về nhận thức của học sinh tiểu học

1.3.2. Đặc điểm về nhân cách của học sinh tiểu học

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI

2.1. Tổng quan về môn Khoa học ở bậc Tiểu học

2.1.1. Môn Khoa học

2.1.1. Mục tiêu

2.1.2. Nội dung

2.1.2. Môn Khoa học lớp 4

2.1.2.1. Mục tiêu

2.1.2.2. Nội dung

2.1.2.3. Đặc điểm và chương trình sách giáo khoa lớp 4

2.1.2.4. Đặc trưng về phương pháp dạy học môn Khoa học lớp 4

2.2. Thực trạng về việc dạy- học môn Khoa học ở trường Tiểu học Nguyễn Văn

Trỗi trên địa bàn thành phố Đà Nẵng

2.2.1. Thực trạng về việc dạy môn Khoa học ở trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi

2.2.2. Thực trạng về việc học môn Khoa học ở trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi

2.2.3. Đánh giá về việc dạy học theo hướng phát triển năng lực trong môn Khoa học

ở trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi

2.2.3.1. Ưu điểm

2.2.3.2. Hạn chế

CHƯƠNG 3: XÂY DỰNG KẾ HOẠCH DẠY HỌC MÔN KHOA HỌC PHÁT

TRIỂN MỘT SỐ NĂNG LỰC CƠ BẢN CHO HỌC SINH

3.1. Xác định mục tiêu dạy học môn Khoa học lớp 4 theo hướng phát triển năng lực

3.2. Xây dựng kế hoạch dạy học chung cho môn Khoa học lớp 4

3.2.1. Xây dựng kế hoạch dạy học chung cho môn Khoa học lớp 4 trong học kì I

3.2.1.1. Mục tiêu cần đạt

3.2.1.2 . Xây dựng kế hoạch dạy học chung cho môn Khoa học lớp 4 trong học kì I

3.2.2. Xây dựng kế hoạch dạy học chung cho môn Khoa học lớp 4 trong học kì II

3.2.2.1. Mục tiêu cần đạt

3.2.2.2. Xây dựng kế hoạch dạy học chung cho môn Khoa học lớp 4 trong học kì II

3.3. Xây dựng kế hoạch dạy học cụ thể môn dạy học môn Khoa học theo hướng

phát triển năng lực cho học sinh lớp 4

3.3.1 Căn cứ xác định hướng xây dựng kế hoạch dạy học môn Khoa học theo

hướng phát triển năng lực cho HS

3.3.1.1. Căn cứ vào khái niệm và đặc điểm của năng lực

3.3.1.2.Căn cứ vào các năng lực cơ bản trong quy định của thông tư 22