Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Ninh Thuận: Luận văn thạc sĩ kinh tế / Nguyễn Thị Ninh Hải

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ NINH HẢI

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN

QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP

VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM

CHI NHÁNH NINH THUẬN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018

NGUYỄN THỊ NINH HẢI

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN

QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP

VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM

CHI NHÁNH NINH THUẬN

LUẬN VĂN THẠC SỸ

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng

Mã số : 8 34 02 01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học : PGS., TS. NGUYỄN THỊ LOAN

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018

TÓM TẮT

TTQT là sản phẩm dịch vụ không thể thiếu đối với hệ thống ngân hàng trong

thời đại hoạt động giao thương quốc tế ngày càng phát triển mạnh mẽ và quá trình

hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng như hiện nay. Do đó để tận dụng tốt cơ

hội và đối mặt những thách thức để phát triển thì hoạt động TTQT cần phải được

ngân hàng chú trọng đầu tư thỏa đáng.

Luận văn “Phát triển hoạt động TTQT tại Agribank - Chi nhánh Ninh

Thuận” được thực hiện ở chi nhánh Agribank Ninh Thuận từ tháng 01/2013 đến

12/2017. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng phát triển hoạt

động TTQT tại Chi nhánh. Đề xuất các giải pháp và kiến nghị khả thi với Agribank

Việt Nam nhằm phát triển hoạt động TTQT tại Agribank - Chi nhánh Ninh Thuận.

Các số liệu sử dụng trong đề tài này dựa trên số liệu thứ cấp của Agribank

qua 5 năm (2013 -2017) và số liệu sơ cấp được thu thập theo phương pháp chọn

mẫu thuận tiện thông qua 120 phiếu điều tra khách hàng sử dụng dịch vụ TTQT tại

Chi nhánh nhằm mục đích khảo sát ý kiến của khách hàng về chất lượng dịch vụ

TTQT của Agribank Chi nhánh Ninh Thuận. Thông qua hệ thống các chỉ tiêu, dựa

trên số liệu kết quả hoạt động kinh doanh và tình hình thực tế của hoạt động TTQT;

luận văn đánh giá thực trạng hoạt động TTQT trong giai đoạn 2013-2017.

Dựa vào các kết quả phân tích, đánh giá; luận văn đã chỉ ra được những

thành tựu và hạn chế của hoạt động TTQT tại chi nhánh; nguyên nhân của những

hạn chế đó ; đồng thời đưa ra những giải pháp nhằm đẩy mạnh phát triển hoạt động

TTQT phù hợp với tình hình thực tế tại Agribank- Chi nhánh Ninh Thuận trong

những năm tới.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là : NGUYỄN THỊ NINH HẢI

Hiện công tác tại : Agribank – Chi Nhánh Ninh Thuận

Là học viên cao học lớp CH18B1 của Trường Đại Học Ngân Hàng TP. HCM.

Tôi cam đoan đề tài “ Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại Agribank

- Chi nhánh Ninh Thuận’’ là luận văn chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc

sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng

của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã

được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các

trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn.

Tác giả luận văn

NGUYỄN THỊ NINH HẢI

LỜI CẢM ƠN

Luận văn này được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí

Minh. Để hoàn thành được luận văn này tôi đã nhận được rất nhiều sự động viên,

giúp đỡ của nhiều cá nhân và tập thể.

Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến NGƯT., PGS., TS.

NGUYỄN THỊ LOAN đã hướng dẫn tôi thực hiện nghiên cứu của mình.

Xin cùng bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các thầy cô giáo, những người

đã đem lại cho tôi nhiều kiến thức bổ trợ, vô cùng hữu ích trong những năm học vừa

qua.

Cùng gửi lời cám ơn chân thành tới Ban Giám hiệu, phòng Đào tạo Sau đại

học trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện cho tôi trong quá

trình học tập.

Cuối cùng tôi xin gửi lời cám ơn đến gia đình, bạn bè, Ban lãnh đạo

Agribank Ninh Thuận, những người đã luôn bên tôi, động viên và khuyến khích tôi

trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu của mình.

Mặc dù đã rất cố gắng hoàn thiện bài khóa luận thật tốt nhưng sai sót là điều

khó tránh khỏi. Vì vậy, tôi rất cảm ơn những góp ý và bổ sung của quý thầy cô để

luận văn này hoàn thiện và có ý nghĩa thực tế hơn.

TP. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2018

NGUYỄN THỊ NINH HẢI

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài........................................................................... 1

2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan .............................. 2

3. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................ 6

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu........................................................... 6

5. Phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................................... 6

6. Đóng góp của đề tài.................................................................................. 7

7 . Nội dung nghiên cứu .............................................................................. 8

CHƢƠNG 1 .................................................................................................. 9

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN

QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI.......................................... 9

1.1.Tổng quan về hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thƣơng mại

....................................................................................................................... 9

1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của hoạt động thanh toán quốc tế .............. 9

1.1.2. Vai trò của hoạt động thanh toán quốc tế của ngân hàng thƣơng mại

..................................................................................................................... 12

1.1.3. Hệ thống văn bản pháp lý điều chỉnh hoạt động thanh toán quốc tế

..................................................................................................................... 13

1.1.4. Các hoạt động thanh toán quốc tế.................................................. 19

1.1.5. Một số phƣơng thức thanh toán quốc tế phổ biến.......................... 19

1.2. Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thƣơng mại23

1.2.1. Quan điểm về phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng

thƣơng mại.................................................................................................. 23

1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của hoạt động thanh toán quốc tế

..................................................................................................................... 25

1.2.3. Những nhân tố ảnh hƣởng đến sự phát triển hoạt động thanh toán

quốc tế ......................................................................................................... 29

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1............................................................................ 38

CHƢƠNG II............................................................................................... 39

THỰC TRẠNG VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH.................... 39

TOÁN QUỐC TẾ TẠI AGRIBANK-CHI NHÁNH NINH THUẬN ....... 39

2.1. Giới thiệu về cơ cấu tổ chức và kết quả hoạt động kinh doanh của

Agribank- Chi nhánh Ninh Thuận ........................................................... 39

2.1.1. Quá trình phát triển và cơ cấu tổ chức của Agribank - Chi Nhánh

Ninh Thuận ................................................................................................ 39

2.1.2 Chức năng nhiệm vụ của một số phòng ban ................................... 42

2.1.3. Hoạt động kinh doanh chủ yếu của Agribank Ninh Thuận .......... 43

2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2013 – 2017................... 44

2.2. Phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh thanh toán quốc tế tại

Agribank - Chi nhánh Ninh Thuận .......................................................... 52

2.2.1. Khái quát về các quy định về quản lý hoạt động thanh toán quốc tế

và sản phẩm dịch vụ thanh toán quốc tế tại Agribank - Chi nhánh Ninh

Thuận.......................................................................................................... 52

2.2.2. Kết quả đạt đƣợc trong hoạt động thanh toán quốc tế ................... 58

2.2.3. Thực trạng phát triển hoạt động thanh toán quốc tế ..................... 62

2.3. Khảo sát ý kiến của khách hàng đối với sản phẩm thanh toán quốc tế

của Agribank Ninh Thuận......................................................................... 72

2.3.1. Xác định vấn đề cần khảo sát .......................................................... 72

2.3.2. Thiết kế bảng khảo sát ..................................................................... 72

2.3.3. Thu thập dữ liệu và xử lý dữ liệu .................................................... 73

2.3.4. Kết quả khảo sát ............................................................................... 74

2.4. Đánh giá sự phát triển của hoạt động thanh toán quốc tế tại Agribank

Chi nhánh Ninh Thuận ............................................................................. 83

2.4.1. Những kết quả đạt đƣợc................................................................... 83

2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế ................................................... 87

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2............................................................................ 93

CHƢƠNG III.............................................................................................. 94

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TTQT TẠI AGRIBANK – CHI

NHÁNH NINH THUẬN............................................................................ 94

3.1. Định hƣớng phát triển hoạt động thanh toán quốc tế của Agribank

đến năm 2020.............................................................................................. 94

3.2. Định hƣớng phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại Agribank -Chi

nhánh Ninh Thuận .................................................................................... 95

3.3. Giải pháp phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại Agribank - Chi

nhánh Ninh Thuận .................................................................................... 96

3.3.1. Đẩy mạnh công tác Marketing và quảng bá thƣơng hiệu.............. 96

3.3.2. Chú trọng phát triển sản phẩm dịch vụ thanh toán quốc tế có nhiều

tiềm năng phát triển để gia tăng thu nhập dịch vụ này............................ 97

3.3.3. Nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực ............................................ 97

3.3.4. Gia tăng phối hợp giữa bộ phận thanh toán quốc tế và bộ phận tín

dụng xuất nhập khẩu ................................................................................. 98

3.3.5. Tiếp tục nâng cao chất lƣợng dịch vụ, gia tăng thị phần thanh toán

quốc tế ......................................................................................................... 98

3.3.6. Thực hiện chính sách khách hàng ổn định, phù hợp với từng thời

kỳ, bảo đảm cạnh tranh với các ngân hàng thƣơng mại trên địa bàn..... 99

3.3.7. Nâng cao năng lực điều hành của Lãnh đạo Ngân hàng trong phát

triển hoạt động thanh toán quốc tế ........................................................... 99

3.3.8. Nâng cao năng lực quản trị rủi ro của chi nhánh ......................... 99

3.4. Kiến nghị với Agribank Việt Nam .................................................... 100

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3.......................................................................... 102

KẾT LUẬN ............................................................................................... 103

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................ 105

PHỤ LỤC ................................................................................................. 107

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Ý nghĩa từ

AGRIBANK Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development - Ngân Hàng

Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam

TTQT Thanh toán quốc tế

L/C Letter of Credit – Thư tín dụng

TT Telegraphic transfer - Phương thức thanh toán bằng điện chuyển

tiền

XNK Xuất nhập khẩu

UCP The Uniform Customs And Practice For Document Credits - Quy

Tắc Và Thực Thành Thống Nhất Tín Dụng Chứng Từ

Examination

ISBP

International Standard Banking Practice for the Examination of

Documents under The Documentary Credits -Tập Quán Ngân Hàng

Tiêu Chuẩn Quốc Tế Về Kiểm Tra Chứng Từ Theo Thư Tín Dụng

ICC International Chamber of Commerce - Phòng Thương Mại Quốc Tế

INCOTERM International Comercial Terms - Các Điều Khoản Thương Mại

Quốc Tế

URC 522 Uniform Rules For Collection - Quy tắc thống nhờ thu số 522

Swift Society for Worldwide Interbank and Financial Telecommunication

– Hiệp hội viễn thông liên ngân hàng và tài chính quốc tế

URR 725 Uniform Rules for Bank- to- Bank Reimbursement - Quy tắc thống

nhất về hoàn trả giữa các ngân hàng số 725

NHPH Ngân Hàng Phát Hành

NHTM Ngân Hàng Thương Mại

NHNN Ngân Hàng Nhà Nước

DSTTXK Doanh Số Thanh Toán Xuất Khẩu

DSTTNK Doanh Số Thanh Toán Nhập Khẩu

TNTTQT Thu Nhập Từ Hoạt Động TTQT

VND Việt Nam Đồng

GDP Tổng Sản Phẩm Quốc Nội

ĐCTC Định Chế Tài Chính

TCTD Tổ Chức Tín Dụng

KH Khách Hàng

UPAS L/C Trả Chậm Có Điều Khoản Trả Ngay

FDI Doanh Nghiệp Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài

KDNT Kinh Doanh Ngoại Tệ

VCB Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam

BIDV Ngân Hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam

ACB Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Á Châu

Vietinbank Ngân hàng Công thương Việt Nam

DANH MỤC BẢNG

Tên bảng Trang

Bảng 1.1. Chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của hoạt động TTQT 27

Bảng 2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của Agribank Ninh Thuận 48

Bảng 2.2. Các chỉ tiêu về KDNT của chi nhánh Ninh Thuận 49

Bảng 2.3. Một số chỉ tiêu về kết quả kinh doanh của chi nhánh Ninh Thuận

Thuận

51

Bảng 2.4. Bảng tóm tắt các văn bản quy định về hoạt động TTQT của

Agribank Ninh Thuận

56

Bảng 2.5. Bảng tóm tắt một số sản phẩm TTQT được giao dịch thường

xuyên tại Agibank Ninh Thuận

57

Bảng 2.6. Tình hình thực hiện các phương thức TTQT trong 5 năm 60

Bảng 2.7. Doanh số các hoạt động TTQT tại Agribank Ninh Thuận 63

Bảng 2.8. Thị phần hoạt động thanh toán hàng xuất tại Agribank Ninh

Thuận

64

Bảng 2.9. Thị phần hoạt động thanh toán hàng nhập tại Agribank Ninh

Thuận

64

Bảng 2.10. Quy mô khách hàng 66

Bảng 2.11. Tỷ trọng các phương thức thanh toán trong từng loại giao dịch

TTQT của Agribank Ninh Thuận

67

Bảng 2.12. Tỷ trọng thu nhập từ các hoạt động TTQT của Agribank Ninh

Thuận

68

Bảng 2.13. Số lượng sản phẩm TTQT cung cấp cho khách hàng của

Agribank Ninh Thuận

69

Bảng 2.14. Các chỉ tiêu về thu nhập từ hoạt động TTQT của Agribank

Ninh Thuận

71

Bảng 2.15. Các chỉ tiêu về năng suất lao động của cán bộ TTQT 71

Bảng 2.16. Kết quả sự hài lòng của khách hàng về sản phẩm TTQT của

Agribank Ninh Thuận

74

Bảng 2.17. Kết quả sự hài lòng của khách hàng đối với chất lượng dịch vụ

TTQT của Agribank Ninh Thuận

76

Bảng 2.18. Kết quả sự hài lòng của khách hàng về sản phẩm TTQT của

Agribank Ninh Thuận

82

DANH MỤC HÌNH

Tên hình Trang

Hình 2.1: Cơ cấu, tổ chức Agribank - Chi nhánh Ninh Thuận 40

Hình 2.2. Tăng trưởng huy động vốn giai đoạn 2013 – 2017 45

Hình 2.3. Tăng trưởng dư nợ giai đoạn 2013 - 2017 46

Hình 2.4. Cơ cấu cho vay theo lĩnh vực của Agribank Ninh Thuận 47

Hình 2.5. Doanh số thanh toán xuất khẩu của Agribank Ninh Thuận 59

Hình 2.6. Doanh số thanh toán nhập khẩu của Agribank Ninh Thuận 60

Hình 2.7. Thu nhập từ hoạt động TTQT của Agribank Ninh Thuận 62