Phát triển hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bình Điền Sài Gòn: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Nguyễn Tấn Cường; Mai Thị Trúc Ngân người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN TẤN CƯỜNG

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY DOANH NGHIỆP

NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT

TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH BÌNH ĐIỀN SÀI GÒN

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄNTẤN CƯỜNG

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY DOANH NGHIỆP

NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT

TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH BÌNH ĐIỀN SÀI GÒN

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 8 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: TS. MAI THỊ TRÚC NGÂN

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019

i

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Hoạt động cấp tín dụng, đặc biệt là hoạt động cho vay là một hoạt động mang

lại lợi nhuận cao nhất trong số các hoạt động kinh doanh của các Ngân hàng thương

mại. Cho vay là việc mà các ngân hàng hỗ trợ cho các chủ thể trong nền kinh tế có

nhu cầu về vốn để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh, tiêu dùng… Các chủ

thể này bao gồm doanh nghiệp, cá nhân hoặc các tổ chức tài chính khác. Tuy nhiên,

trong phạm vi của luận văn, tác giả chỉ tập trung vào đối tượng khách hàng doanh

nghiệp nhỏ và vừa có mối quan hệ tín dụng với ngân hàng. Các khoản cho vay đối

với các doanh nghiệp nhỏ và vừa nhằm mục đích hỗ trợ sự thiếu hụt về vốn trong

hoạt động sản xuất kinh doanh và gia tăng thị phần của doanh nghiệp.

Mục đích chính của luận văn là tìm kiếm các giải pháp nhằm phát triển hoạt

động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Đầu Tư

Và Phát Triển Việt Nam – chi nhánh Bình Điền Sài Gòn.

Việc nghiên cứu những giải pháp này sẽ góp phần nhằm cao hiệu quả cho vay

đối với khối khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng Thương Mại Cổ

Phần Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – chi nhánh Bình Điền Sài Gòn.

ii

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một

trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả

nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây

hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn

đầy đủ trong luận văn.

iii

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên, tác giả xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc tới đến Quý Thầy Cô Trường

Đại học Ngân hàng TP.HCM đã hỗ trợ, giúp đỡ và trực tiếp giảng dạy, truyền đạt

kiến thức khoa học chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng, là cơ sở nền tảng để thực

hiện luận văn này và áp dụng vào thực tiễn công việc. Đặc biệt, tôi chân thành tri ân

vai trò định hướng khoa học của TS. Mai Thị Trúc Ngân trong việc hỗ trợ và đóng

góp ý kiến cho bài nghiên cứu của tác giả về đề tài “PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG

CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU

TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH BÌNH ĐIỀN SÀI GÒN”.

Tác giả cũng chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, các anh/chị Lãnh đạo phòng và

đồng nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Bình

Điền Sài Gòn đã tạo điều kiện thuận lợi trong công tác, đồng thời hỗ trợ, tư vấn cho

tác giả trong quá trình thực hiện luận văn.

Cuối cùng, tác giả xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình và bạn bè luôn động

viên, chia sẻ và tiếp thêm nguồn lực cho tôi để hoàn thành luận văn này.

Do kinh nghiệm và kiến thức còn hạn chế, luận văn này không tránh khỏi những

thiếu sót, rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ Quý Thầy Cô, đồng nghiệp

và các bạn học viên.

Trân trọng cảm ơn.

iv

MỤC LỤC

TÓM TẮT LUẬN VĂN...........................................................................................i

LỜI CAM ĐOAN....................................................................................................ii

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................iii

MỤC LỤC .............................................................................................................iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................viii

DANH MỤC CÁC BẢNG .....................................................................................ix

DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ..........................................................................x

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ..................................................................................1

1 Tính cấp thiết của đề tài..............................................................................1

2 Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................3

3 Câu hỏi nghiên cứu.....................................................................................3

4 Đối tượng, phạm vi và dữ liệu nghiên cứu ..................................................3

5 Đóng góp của đề tài ....................................................................................4

TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ..........................................................................................5

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY

DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.6

2.1. Cơ sở lý luận về tín dụng và hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại 6

2.1.1 Khái niệm và vai trò hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại .6

2.1.2 Vai trò của tín dụng ngân hàng nói chung.........................................6

2.1.3 Các hình thức cho vay của ngân hàng thương mại............................7

2.1.3.1. Căn cứ vào thời hạn.............................................................8

2.1.3.2. Căn cứ vào mục đích cho vay ..............................................8

2.1.3.3. Căn cứ vào thời hạn cấp tín dụng.........................................8

2.1.3.4. Căn cứ vào mức độ tín nhiệm ..............................................9

2.2. Khái quát về doanh nghiệp nhỏ và vừa......................................................10

2.2.1. Khái niệm về doanh nghiệp nhỏ và vừa..........................................10

2.2.2. Những đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa...............................12

2.2.3. Vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa..............................................14

2.3. Hoạt động cho vay khách hàng DNNVV tại NHTM .................................16

2.3.1. Khái niệm cho vay khách hàng DNNVV........................................16

v

2.3.2. Đặc điểm cho vay khách hàng DNNVV.........................................17

2.3.3. Quy trình cho vay khách hàng DNNVV.........................................17

2.4. Ý nghĩa của hoạt động cho vay đối với DNNVV ......................................21

2.4.1. Đối với doanh nghiệp.....................................................................21

2.4.2. Đối với ngân hàng..........................................................................22

2.4.3. Đối với nền kinh tế.........................................................................22

2.5. Phát triển hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa .............................23

2.5.1. Phát triển hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa ..................23

2.5.2. Các chỉ tiêu đánh giá việc phát triển cho vay DNNVV...................25

2.5.2.1. Số lượng DNNVV vay vốn................................................25

2.5.2.2. Quy mô cho vay DNNVV .................................................25

2.5.2.3. Tỷ lệ dư nợ cho vay đối với DNNVV ................................26

2.5.2.4. Chỉ tiêu phản sánh sự tăng lên về chất lượng .....................26

2.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động cho vay khách hàng DNNVV........27

2.6.1. Các nhân tố từ phía DNNVV..........................................................27

2.6.2. Các nhân tố từ phía ngân hàng thương mại.....................................28

2.6.3. Các nhân tố khác từ môi trường kinh tế vĩ mô ................................29

2.7. Các nghiên cứu trước có liên quan............................................................29

2.8. Bài học kinh nghiệm.................................................................................32

2.8.1. Kinh nghiệm phát triển cho vay DNNVV tại một số ngân hàng......32

2.8.2. Bài học kinh nghiệm phát triển cho vay DNNVV tại BIDV – chi

nhánh Bình Điền Sài Gòn...............................................................33

TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ........................................................................................35

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................36

3.1. Phương pháp nghiên cứu...........................................................................36

3.2. Quy trình nghiên cứu ................................................................................37

3.3. Mẫu nghiên cứu ........................................................................................37

3.3.1. Tổng thể mẫu nghiên cứu ...............................................................37

3.3.2. Kỹ thuật lấy mẫu............................................................................38

3.4. Cỡ mẫu .....................................................................................................38

3.5. Công cụ nghiên cứu ..................................................................................38

3.6. Phương pháp thu thập dữ liệu ...................................................................39

3.7. Phương pháp xử lý số liệu.........................................................................39

vi

TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ........................................................................................40

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...........................................................41

4.1. Giới thiệu về BIDV – Chi nhánh Bình Điền Sài Gòn ................................41

4.1.1. Tổng quan về BIDV – Chi nhánh Bình Điền Sài Gòn.....................41

4.1.2. Cơ cấu, chức năng của BIDV – Chi nhánh Bình Điền Sài Gòn.......41

4.2. Phân tích thực trạng phát triển cho vay DNNVV tại BIDV – Chi nhánh

Bình Điền Sài Gòn....................................................................................45

4.2.1. Thực trạng phát triển cho vay DNNVV tại BIDV – CN Bình Điền

Sài Gòn ..........................................................................................45

4.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá việc phát triển cho vay DNNVV tại BIDV –

CN Bình Điền Sài Gòn...................................................................52

4.2.2.1. Số lượng DNNVV vay vốn................................................52

4.2.2.2. Quy mô cho vay DNNVV .................................................52

4.2.2.3. Chất lượng tín dụng...........................................................53

4.2.2.4. Nợ quá hạn và nợ xấu........................................................53

4.2.3. Đánh giá sự hài lòng của khách hàng đối với hoạt động cho vay

DNNVV tại BIDV – CN Bình Điền Sài Gòn..................................55

4.3. Những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế ...........59

4.3.1. Kết quả đạt được ............................................................................59

4.3.2. Hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế .......................................61

4.3.2.1. Hạn chế .............................................................................61

4.3.2.2. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................61

TÓM TẮT CHƯƠNG 4 ........................................................................................65

CHƯƠNG 5: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ......................................................66

5.1. Định hướng phát triển cho vay DNNVV tại BIDV – chi nhánh Biền Điền

Sài Gòn.....................................................................................................66

5.2. Giải pháp phát triển cho vay DNNVV tại BIDV – chi nhánh Bình Điền Sài

Gòn...........................................................................................................68

5.2.1. Đa dạng hoá các sản phẩm tín dụng dành cho DNNVV..................68

5.2.2. Xây dựng chính sách tín dụng thích hợp.........................................69

5.2.3. Chính sách về lãi suất và phí ..........................................................70

5.2.4. Chính sách về tài sản đảm bảo........................................................71

5.2.5. Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng theo hướng phù hợp với

DNNVV tại Việt Nam....................................................................72

vii

5.2.6. Hoàn thiện hoạt động marketing.....................................................72

5.2.7. Nâng cao năng lực quản trị điều hành, kiểm soát rủi ro trong hoạt

động cấp tín dụng...........................................................................73

5.3. Kiến nghị..................................................................................................73

5.3.1. Đối với Chính phủ..........................................................................73

5.3.2. Đối với Ngân hàng nhà nước..........................................................74

5.3.3. Đối với ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển – chi nhánh Bình

Điền Sài Gòn..................................................................................75

TÓM TẮT CHƯƠNG 5 ........................................................................................76

KẾT LUẬN...........................................................................................................77

TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................78

PHỤ LỤC..............................................................................................................80