Phát triển hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Tân Bình: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Võ Nguyên Khoa ; Phạm Phú Quốc người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

VÕ NGUYÊN KHOA

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY DOANH NGHIỆP

NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH TÂN BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

VÕ NGUYÊN KHOA

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY DOANH NGHIỆP

NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH TÂN BÌNH

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 8 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM PHÚ QUỐC

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2021

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một

trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả

nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây

hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn

đầy đủ trong luận văn.

Tác giả

VÕ NGUYÊN KHOA

i

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên, tác giả xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc tới đến Quý Thầy Cô Trường

Đại học Ngân hàng TP.HCM đã hỗ trợ, giúp đỡ và trực tiếp giảng dạy, truyền đạt

kiến thức khoa học chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng, là cơ sở nền tảng để thực

hiện luận văn này và áp dụng vào thực tiễn công việc. Đặc biệt, tôi chân thành tri ân

vai trò định hướng khoa học của TS. Phạm Phú Quốc trong việc hỗ trợ và đóng góp

ý kiến cho bài nghiên cứu của tác giả về đề tài “PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO

VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ

PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH TÂN BÌNH”.

Tác giả cũng chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, các anh/chị Lãnh đạo phòng và

đồng nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Tân Bình đã

tạo điều kiện thuận lợi trong công tác, đồng thời hỗ trợ, tư vấn cho tác giả trong quá

trình thực hiện luận văn.

Cuối cùng, tác giả xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình và bạn bè luôn động

viên, chia sẻ và tiếp thêm nguồn lực cho tôi để hoàn thành luận văn này.

Do kinh nghiệm và kiến thức còn hạn chế, luận văn này không tránh khỏi những

thiếu sót, rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ Quý Thầy Cô, đồng nghiệp

và các bạn học viên.

Trân trọng cảm ơn.

VÕ NGUYÊN KHOA

ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN

1. Tiêu đề

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM –

CHI NHÁNH TÂN BÌNH.

2. Tóm tắt

Mục tiêu của luận văn là đánh giá sự phát triển hoạt động cho vay DNNVV tại

VCB Tân Bình thông qua tiêu chí số lượng và chất lượng để thấy được thực trạng

hoạt động cho vay DNNVV tại đơn vị. Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất một số giải pháp

phát triển hoạt động cho vay DNNVV tại VCB Tân Bình.

Dưới góc độ số lượng, sự phát triển hoạt động cho vay DNNVV tại chi nhánh

VCB Tân Bình đạt được những kết quả nhất định trong số lượng DNNVV vay vốn

tại chi nhánh ngày càng tăng, tốc độ tăng trưởng doanh số giải ngân và tỷ lệ nợ xấu

được kiểm soát ở mức quy định của VCB Hội sở và NHNN cho phép.

Trên khía cạnh chất lượng, sự phát triển hoạt động cho vay DNNVV tại chi

nhánh được phân tích dựa trên mô hình SERVQUAL. Bằng việc sử dụng phương

pháp nghiên cứu định tính và định lượng, tác giả đã xác định 4 nhân tố gồm nhân tố

phương tiện hữu hình, sự tin cậy, sự đảm bảo và sự cảm thông thuộc CLDV cho vay

có ảnh hưởng cùng chiều đến SHL của KH DNNVV tại VCB CN Tân Bình. Đồng

thời, tác giả đã ước lượng mức độ tác động của từng nhân tố thuộc CLDV cho vay có

ảnh hưởng cùng chiều đến SHL của KH DNNVV tại đơn vị. Ngoài ra, tác giả đã thực

hiện các kiểm định về hiện tượng đa cộng tuyến, hiện tượng tự tương quan và phần

dư của mô hình tuân thủ phân phối chuẩn nên kết quả nghiên cứu của mô hình đáng

tin cậy.

3. Từ khóa

Phát triển, cho vay, doanh nghiệp nhỏ và vừa, chất lượng dịch vụ, Vietcombank

chi nhánh Tân Bình.

iii

ABSTRACT

1. Title

DEVELOPING THE LENDING ACTIVITIES FOR SMALL AND MEDIUM

ENTERPRISES (SMES) AT JOINT STOCK COMMERCIAL BANK FOR

FOREIGN TRADE OF VIETNAM - TAN BINH BRANCH.

2. Abstract

The thesis has aimed to solve the goal of assessing the development of lending

activities for Small and Medium Enterprises (SMEs) at VCB Tan Binh through

quantity and quality criteria to see the current situation of lending activities for SMEs

in the branch. On that basis, the author proposes a few solutions to develop the

lending activities for SMEs at VCB Tan Binh Branch.

From a quantity perspective, the development of lending activities for SMEs at

this branch achieved certain results such as the increase in the number of SMEs

borrowing at the branch, loan growth rate, and the controlled NPL ratio at the level

allowed by VCB Head Office and State Bank of Vietnam.

In terms of quality, the development of lending activities for SME at

Vietcombank Tan Binh branch is analyzed based on the SERVQUAL model. By

using the method of qualitative research and quantitative research, the author has

identified 4 factors including Tangibles, Reliability, Assurance and Empathy under

the quality of lending services have a positive impact on SMEs customer satisfaction

at VCB Tan Binh Branch. Each above factor has a positive impact on the SMEs

customer satisfaction at this branch. In addition, the author has performed tests on the

multi-collinearity phenomenon, the autocorrelation phenomenon, and the residual of

the normal distribution compliance, so the research results of the model are reliable.

3. Keywords

Developing, lending, small and medium enterprises (SMEs), service quality,

Vietcombank – Tan Binh Branch.

iv

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .........................................................................................................

LỜI CẢM ƠN ..............................................................................................................i

TÓM TẮT LUẬN VĂN ............................................................................................ ii

ABSTRACT ........................................................................................................... iii

MỤC LỤC ............................................................................................................iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................... vii

DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................... viii

DANH MỤC CÁC HÌNH...........................................................................................x

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU .......................................................................................1

1.1 Lý do chọn đề tài..............................................................................................1

1.2 Mục tiêu nghiên cứu.........................................................................................3

1.2.1 Mục tiêu nghiên cứu tổng quát..............................................................3

1.2.2 Mục tiêu nghiên cứu cụ thể ...................................................................3

1.3 Câu hỏi nghiên cứu ..........................................................................................3

1.4 Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu.................................................4

1.5 Dữ liệu nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu.............................................4

1.5.1 Dữ liệu nghiên cứu ................................................................................4

1.5.2 Phương pháp nghiên cứu.......................................................................4

1.6 Đóng góp của đề tài nghiên cứu.......................................................................6

1.7 Kết cấu của luận văn ........................................................................................7

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT CHUNG VỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ

VỪA VÀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI..........10

2.1 Khái quát về doanh nghiệp nhỏ và vừa..........................................................10

2.1.1 Định nghĩa về doanh nghiệp nhỏ và vừa.............................................10

2.1.2 Đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa .............................................12

2.1.3 Vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa..................................................13

2.2 Cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa.................................................................14

2.2.1 Khái niệm hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa ....................14

2.2.2 Quy trình cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa ......................................15

v

2.2.3 Phát triển cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa ......................................16

2.2.3.1 Khái niệm phát triển ...................................................................16

2.2.3.2 Phát triển cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa..............................17

2.2.4 Các chỉ tiêu đánh giá phát triển cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa....17

2.2.4.1 Nhóm chỉ tiêu số lượng ..............................................................17

2.2.4.2 Nhóm chỉ tiêu chất lượng ...........................................................18

2.3 Các nghiên cứu có liên quan ..........................................................................23

2.3.1 Các nghiên cứu nước ngoài.................................................................23

2.3.2 Các nghiên cứu trong nước .................................................................25

2.4 Mô hình nghiên cứu đề xuất ..........................................................................27

2.4.1 Mô hình nghiên cứu ............................................................................27

2.4.2 Giả thuyết nghiên cứu .........................................................................28

TÓM TẮT CHƯƠNG 2............................................................................................29

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.....................................................30

3.1 Quy trình nghiên cứu .....................................................................................30

3.2 Xây dựng thang đo.........................................................................................30

3.2.1 Nghiên cứu sơ bộ.................................................................................30

3.2.2 Nghiên cứu chính thức ........................................................................35

3.2.2.1 Phương pháp chọn mẫu ..............................................................35

3.2.2.2 Mã hóa thang đo .........................................................................36

3.3 Phương pháp xử lý dữ liệu.............................................................................38

3.3.1 Đánh giá độ tin cậy của thang đo ........................................................38

3.3.2 Phân tích nhân tố khám phá ................................................................39

3.3.3 Phân tích mô hình hồi quy tuyến tính bội ...........................................40

TÓM TẮT CHƯƠNG 4............................................................................................42

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................43

4.1 Giới thiệu Vietcombank chi nhánh Tân Bình ................................................43

4.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển..........................................................43

4.1.2 Mô hình tổ chức ..................................................................................44

vi

4.2 Thực trạng hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Vietcombank chi

nhánh Tân Bình .....................................................................................................45

4.3 Kết quả mô hình nghiên cứu ..........................................................................50

4.3.1 Đánh giá độ tin cậy của các thang đo..................................................50

4.3.1.1 Các thang đo thuộc nhân tố độc lập............................................50

4.3.1.2 Thang đo thuộc nhân tố phụ thuộc .............................................53

4.3.2 Phân tích nhân tố khám phá ................................................................54

4.3.2.1 Phân tích nhân tố khám phá đối với các nhân tố độc lập ...........54

4.3.2.2 Phân tích nhân tố khám phá đối với nhân tố phụ thuộc .............54

4.3.3 Phân tích mô hình hồi quy...................................................................55

4.4 Thảo luận kết quả nghiên cứu ........................................................................60

TÓM TẮT CHƯƠNG 5............................................................................................65

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH ........................................66

5.1 Kết luận ..........................................................................................................66

5.2 Định hướng phát triển của Vietcombank chi nhánh Tân Bình ......................67

5.3 Hàm ý chính sách...........................................................................................68

5.3.1 Phương tiện hữu hình ..........................................................................68

5.3.2 Sự tin cậy.............................................................................................70

5.3.3 Sự đảm bảo..........................................................................................71

5.3.4 Sự cảm thông.......................................................................................72

KẾT LUẬN ...........................................................................................................73

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................i

PHỤ LỤC .............................................................................................................v

vii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Diễn giải tiếng Anh Diễn giải tiếng Việt

BCTC Financial report Báo cáo tài chính

BCTN Annual report Báo cáo thường niên

CBTD Credit officer Cán bộ tín dụng

CN Branch Chi nhánh

CP Government Chính phủ

DN Enterprise Doanh nghiệp

DNNVV Small and Medium enterprise Doanh nghiệp nhỏ và vừa

KH Customer Khách hàng

NH Bank Ngân hàng

NHNN State bank Ngân hàng nhà nước

NHTM Commercial bank Ngân hàng thương mại

NHTM CP Joint-stock commercial bank Ngân hàng thương mại cổ phần

NQ Charter Nghị quyết

OECD

Organisation for Economic

Co-operation and

Development

Tổ chức Hợp tác và Phát triển

Kinh tế

SME Small and Medium enterprise Doanh nghiệp nhỏ và vừa

VCB Joint Stock Commercial Bank

for Foreign Trade of Vietnam

Ngân hàng thương mại cổ phần

Ngoại thương Việt Nam

Vietcombank Joint Stock Commercial Bank

for Foreign Trade of Vietnam

Ngân hàng thương mại cổ phần

Ngoại thương Việt Nam