Phát triển hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại chúng Việt Nam, 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

PHẠM MẠNH TIẾN

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BANCASSURANCE

TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG

VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng

Mã số chuyên ngành: 8 34 02 01

Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

PHẠM MẠNH TIẾN

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BANCASSURANCE

TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG

VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng

Mã số chuyên ngành: 8 34 02 01

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ ĐÌNH HẠC

Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ đề tài: “Phát triển hoạt động Bancassurance tại

Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số

liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, xuất phát từ tình hình thực tế của đơn vị

được tìm hiểu trong bài.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2022

Tác giả

Phạm Mạnh Tiến

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể Quý thầy, cô giáo của Trường Đại học Ngân

hàng TP. HCM đã giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Lê Đình Hạc - người trực tiếp

hướng dẫn, giúp đỡ tận tình tôi trong quá trình thực hiện luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo, các phòng ban của Ngân hàng TMCP

Đại Chúng Việt Nam đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình công tác, trong nghiên

cứu, đóng góp cho tôi những ý kiến quý báu để hoàn thành luận văn này.

Mặc dù đã cố gắng nhưng do thời gian có hạn và kiến thức còn hạn chế nên không

tránh khỏi nhiều thiếu sót nên tôi kính mong quý thầy cô rộng lòng bỏ qua và chỉ bảo,

đưa ra ý kiến nhận xét, góp ý để bài được hoàn thiện hơn.

Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2022

Tác giả

Phạm Mạnh Tiến

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN i

LỜI CẢM ƠN ii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT viii

DANH MỤC BẢNG x

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH ẢNH, SƠ ĐỒ xii

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN 1

1.1. Giới thiệu 1

1.1.1. Đặt vấn đề 1

1.1.2. Tính cấp thiết của đề tài 1

1.1.2.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu 2

1.1.2.2. Khoảng trống nghiên cứu của đề tài 5

1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 6

1.3. Câu hỏi nghiên cứu 6

1.4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu 6

1.4.1. Đối tượng nghiên cứu 6

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu 6

1.4.2.1. Về thời gian 6

1.4.2.2. Về không gian 7

1.5. Phương pháp nghiên cứu 7

1.5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu 7

1.5.1.1. Dữ liệu thứ cấp 7

1.5.1.2. Dữ liệu sơ cấp 7

1.5.2. Phương pháp xử lý dữ liệu 7

1.6. Đóng góp của đề tài 8

1.6.1. Đóng góp về mặt lý thuyết 8

1.6.2. Đóng góp về mặt thực tiễn 8

iv

1.7. Bố cục luận văn 8

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG

BANCASSURANCE TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 10

2.1. Tổng quan về hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng thương mại 10

2.1.1. Khái niệm về Bancassurance 10

2.1.2. Phân loại sản phẩm Bancassurance 11

2.1.2.1. Sản phẩm bảo hiểm truyền thống 11

2.1.2.2. Sản phẩm bảo hiểm tích hợp 12

2.1.3. Các hình thức Bancassurance 14

2.1.3.1. Đại lý phân phối 14

2.1.3.2. Liên minh chiến lược 16

2.1.3.3. Mô hình liên doanh 17

2.1.3.4. Tập đoàn tài chính 19

2.1.4. Vai trò của Bancassurance 20

2.1.4.1. Đối với ngân hàng 20

2.1.4.2. Đối với công ty bảo hiểm 22

2.1.4.3. Đối với khách hàng 23

2.2. Phát triển hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng thương mại 24

2.2.1. Khái niệm về phát triển hoạt động Bancassurance 24

2.2.2. Một số chỉ tiêu đánh giá sự phát triển hoạt động Bancassurance 25

2.2.2.1. Chỉ tiêu đo lường phát triển về quy mô 25

2.2.2.2. Chỉ tiêu đo lường phát triển về chất lượng 27

2.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng

thương mại 30

2.2.3.1. Nhân tố chủ quan 30

2.2.3.2. Nhân tố khách quan 33

v

2.2.4. Kinh nghiệm phát triển Bancassurance tại một số Ngân hàng tại Việt Nam và bài

học cho Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam 35

2.2.4.1. Kinh nghiệm của Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu 35

2.2.4.2. Kinh nghiệm của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt

Nam 35

2.2.4.3. Bài học kinh nghiệm cho Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Chúng Việt

Nam 37

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 38

CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BANCASSURANCE TẠI

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM 39

3.1. Giới thiệu về Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam 39

3.1.1. Sự ra đời và phát triển 39

3.1.2. Cơ cấu tổ chức 41

3.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh 42

3.1.3.1. Hoạt động huy động vốn 42

3.1.3.2. Hoạt động tín dụng 44

3.1.3.3. Kết quả kinh doanh 45

3.2. Thực trạng phát triển hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại

Chúng Việt Nam 45

3.2.1. Cơ sở pháp lý cho hoạt động Bancassurance 45

3.2.2. Các đối tác tham gia hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng Thương mại cổ phần

Đại Chúng Việt Nam 46

3.2.3. Sản phẩm đang triển khai qua hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng Thương

mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam 47

3.2.3.1. Bảo hiểm phi nhân thọ 47

3.2.3.2. Bảo hiểm nhân thọ 49

vi

3.2.4. Kết quả hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Chúng

Việt Nam 51

3.2.4.1. Về doanh thu hoạt động Bancassurance 51

3.2.4.2. Về tỷ trọng doanh thu phí dịch vụ Bancassurance trong tổng doanh thu của

ngân hàng 59

3.2.4.3. Về số lượng khách hàng 61

3.2.4.4. Về số lượng sản phẩm 62

3.2.4.5. Về số lượng hợp đồng bảo hiểm 64

3.2.5. Nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng

Thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam 64

3.2.5.1. Nhân tố chủ quan 64

3.2.5.2. Nhân tố khách quan 67

3.3. Khảo sát khách hàng về chất lượng dịch vụ Bancassurance tại Ngân hàng Thương mại cổ

phần Đại Chúng Việt Nam 70

3.3.1. Mục đích khảo sát 70

3.3.2. Đối tượng và phạm vi khảo sát 70

3.3.3. Phương pháp khảo sát 70

3.3.4. Phương pháp xử lý số liệu 72

3.3.5. Kết quả khảo sát 72

3.3.5.1. Đánh giá độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha 72

3.3.5.2. Thảo luận kết quả khảo sát 74

3.4. Đánh giá chung về phát triển hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng Thương mại cổ

phần Đại Chúng Việt Nam 79

3.4.1. Những kết quả đạt được 79

3.4.2. Những hạn chế 81

3.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế 83

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 85

vii

CHƯƠNG 4. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BANCASSURANCE TẠI

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM 86

4.1. Định hướng phát triển hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng Thương mại cổ phần

Đại Chúng Việt Nam 86

4.2. Một số giải pháp nhằm phát triển hoạt động Bancassurance tại Ngân hàng Thương

mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam 87

4.2.1. Nâng cao đào tạo chuyên môn nhân sự tham gia hoạt động Bancassurance 87

4.2.2. Phát triển công nghệ thông tin 89

4.2.3. Đẩy mạnh triển khai các sản phẩm phong phú, đa dạng hơn 89

4.2.4. Tăng cường công tác marketing 90

4.2.5. Hoàn thiện quy trình thanh toán phí bảo hiểm 92

4.3. Một số kiến nghị đối với các cơ quan quản lý Nhà nước và các công ty bảo hiểm 93

4.3.1. Đối với các cơ quan quản lý Nhà nước 93

4.3.2. Đối với các công ty bảo hiểm 94

KẾT LUẬN 95

TÀI LIỆU THAM KHẢO i

PHỤ LỤC vii

viii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Tên viết tắt Từ viết tắt

ABF Tạp chí The Asian Banking Finance

ATM Máy rút tiền tự động

Bancassurance Kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng

BH Bảo hiểm

BHNT Bảo hiểm nhân thọ

BHPNT Bảo hiểm phi nhân thọ

BIC Tổng công ty CP Bảo hiểm Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam

BVNT Bảo Việt Nhân thọ

CNTT Công nghệ thông tin

DN Doanh nghiệp

DNBH Doanh nghiệp bảo hiểm

GBAF Tạp chí Global Banking & Finance Review

GBO Tạp chí Global Business Outlook

HĐBH Hợp đồng bảo hiểm

IAV Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam

IBM Tạp chí quốc tế International Business Magazine

IFM Tạp chí Tài chính Quốc tế (International Finance Magazine)

KHCN Khách hàng cá nhân

KHDN Khách hàng doanh nghiệp

LIMRA Hiệp hội Marketing và nghiên cứu bảo hiểm nhân thọ quốc tế

MIC Công ty bảo hiểm Quân đội Việt Nam

MTV Một thành viên

Munich Re Tập đoàn tái bảo hiểm Munich Re

NHNN Ngân hàng Nhà nước

ix

NHTM Ngân hàng Thương mại

NHTMNN Ngân hàng Thương mại Nhà nước

POS

Máy bán hàng chấp nhận thẻ ngân hàng để thanh toán hóa đơn dịch

vụ

Prudential Công ty bảo hiểm nhân thọ Prudential

PVcomBank Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam

PVI Công ty bảo hiểm Dầu khí Việt Nam

QBE Tập đoàn bảo hiểm quốc tế

SME Doanh nghiệp vừa và nhỏ

Swiss Re Tập đoàn tái bảo hiểm Swiss Re

TMCP Thương mại cổ phần

TNHH Trách nhiệm hữu hạn

VNBA Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam

VNR Công ty cổ phần Báo cáo Đánh giá Việt Nam

VNR500 Bảng Xếp Hạng 500 Doanh Nghiệp Lớn Nhất Việt Nam

x

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3. 1: Tình hình huy động vốn của PVcomBank giai đoạn 2019 – 2021...............42

Bảng 3. 2: Tình hình hoạt động cho vay của PVcomBank giai đoạn 2019 – 2021 .......44

Bảng 3. 3: Kết quả hoạt động kinh doanh của PVcomBank năm 2019 – 2021.............45

Bảng 3. 4: Các Ngân hàng thương mại và các công ty bảo hiểm liên kết .....................46

Bảng 3. 5: Doanh thu từ Bancassurance tại PVcomBank giai đoạn 2019 – 2021.........52

Bảng 3. 6: Tổng hợp doanh thu phí bảo hiểm toàn ngân hàng phân theo nguồn gốc rủi

ro được Bảo hiểm...........................................................................................................53

Bảng 3. 7: Kết quả doanh thu, hoa hồng hoạt động Bancassurance phi nhân thọ giai

đoạn 2019 – 2021 ...........................................................................................................55

Bảng 3. 8: Kết quả doanh thu, hoa hồng hoạt động Bancassurance nhân thọ giai đoạn

2019 - 2021 ....................................................................................................................56

Bảng 3. 9: Doanh thu phí bảo hiểm phân theo sự liên kết với sản phẩm, dịch vụ ngân

hàng ................................................................................................................................57

Bảng 3. 10: Số lượng khách hàng tham gia bảo hiểm qua kênh Bancassurance giai đoạn

2019 - 2021 ....................................................................................................................61

Bảng 3. 11: Số lượng sản phẩm Bancassurance tại PVcomBank qua các năm.............63

Bảng 3. 12: Tình hình khai thác Bancassurance của PVcomBank theo số lượng hợp

đồng từ 2019 – 2021.......................................................................................................64

Bảng 3. 13: Thang điểm đánh giá ..................................................................................71

Bảng 3. 14: Ý nghĩa của từng giá trị trung bình đối với thang đo khoảng ....................71

Bảng 3. 15: Kết quả kiểm tra Cronbach’s Alpha ...........................................................73

Bảng 3. 16: Kết quả khảo sát mức độ hài lòng của khách hàng đối với dịch vụ

Bancassurance của Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam........................................74

Bảng 3. 17: Kết quả khảo sát mức độ tin cậy của khách hàng đối với dịch vụ

Bancassurance của Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam........................................75