Phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - chi nhánh Vũng Tàu: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Nguyễn Việt Dũng ; Nguyễn Thị Nhung người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN VIỆT DŨNG

PHÁT TRIỂN FINTECH TRONG LĨNH VỰC THANH TOÁN

TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG

THÔN VIỆT NAM-CHI NHÁNH VŨNG TÀU

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – THÁNG 9 NĂM 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN VIỆT DŨNG

PHÁT TRIỂN FINTECH TRONG LĨNH VỰC THANH TOÁN

TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG

THÔN VIỆT NAM-CHI NHÁNH VŨNG TÀU

Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng

Mã số: 8 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN THỊ NHUNG

Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi và được sự

hướng dẫn khoa học của Phó Giáo Sư.Tiến sĩ Nguyễn Thị Nhung. Các nội dung

nghiên cứu, kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa công bố dưới bất kỳ

hình thức nào trước đây. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc

phân tích, nhận xét, đánh giá được chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau

có ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo.

Ngoài ra, trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng như

số liệu của các nhà nghiên cứu và tác giả khác cùng với các cơ quan tổ chức

khác đều có trích dẫn và chú thích nguồn gốc.

Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào, tôi xin hoàn toàn chịu trách

nhiệm về nội dung luận văn của mình. Trường Đại học Ngân hàng Thành phố

Hồ Chí Minh không liên quan đến những vi phạm tác quyền, bản quyền do tôi

gây ra trong quá trình thực hiện (nếu có).

Tác giả

Nguyễn Việt Dũng

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành quá trình đào tạo Thạc sĩ tại trường Đại học Ngân hàng

Thành phố Hồ Chí Minh và nhằm nâng cao kiến thức và ứng dụng trong nghề

nghiệp, tác giả xin chân thành gởi lời cám ơn sâu sắc đến các đấng sinh thành đã

luôn hỗ trợ về tinh thần và vật chất, cũng như những lời động viên từ các thành

viên trong gia đình đã giúp tác giả an tâm tham gia học tập và tạo mọi điều kiện

tốt nhất để tác giả hoàn thành khóa học.

Bên cạnh đó, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn và lời tri ân sâu sắc nhất dành

cho Phó Giáo Sư.Tiến sĩ Nguyễn Thị Nhung. Người giảng viên đã luôn hướng

dẫn tận tình, động viên và tạo mọi điều kiện cũng như truyền đạt hết sức mình

các kiến thức cần thiết để giúp tác giả có thể hoàn thành luận văn này.

Hơn thế nữa, tác giả cũng xin chân thành cám ơn tất cả các quý Thầy, Cô

đã trực tiếp giảng dạy và truyền đạt các kiến thức bổ ích và quý anh chị phòng

Sau đại học đã tạo mọi điều kiện về thủ tục trong quá trình học tại nhà trường.

Đồng thời, tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn Ngân hàng Nông nghiệp và

Phát triển Nông thôn Việt Nam-Chi nhánh Vũng Tàu đã tạo mọi điều kiện tốt

nhất giúp tác giả tham gia và hoàn thành khóa học. Và tác giả cũng xin gởi lời

cảm ơn chân thành đến quý anh chị ở các phòng ban tại đơn vị công tác đã nhiệt

tình dành thời gian hỗ trợ để luận văn được nghiên cứu thành công.

Cuối cùng, tác giả xin chân thành gởi lời cám ơn đến những người có liên

quan đã giúp tác giả hoàn thành quá trình học và làm luận văn tốt nghiệp.

Xin trân trọng cám ơn!

Thành phố Hồ Chí Minh - Tháng 9 năm 2020

Tác giả

Nguyễn Việt Dũng

iii

TÓM TẮT

1. Tiêu đề

Phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán tại Ngân hàng Nông nghiệp

và Phát triển Nông thôn-Chi nhánh Vũng Tàu

2. Tóm tắt

Ngày nay, công nghệ tài chính (Financial Technology), hay còn gọi là

“Fintech” đang ngày càng phát triển mạnh mẽ và đóng một vai trò đặc biệt

trong ngành tài chính nói chung và trong hệ thống Ngân hàng Nông nghiệp

và Phát triển Nông thôn Việt Nam nói riêng. Nó có sức ảnh hưởng lớn trên

toàn cầu, góp phần thay đổi bộ mặt của lĩnh vực tài chính trên thế giới. giúp

các ngân hàng nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính ngân hàng, đa

dạng hóa sản phẩm dịch vụ tài chính và giúp các bên tận dụng được thế mạnh

của nhau để cung ứng các dịch vụ, giải pháp tài chính ngân hàng tốt hơn. Với

những điều kiện thuận lợi của kinh tế Việt Nam, đặc biệt là việc sử dụng điện

thoại di động ngày càng phổ biến, bao gồm trong cả lĩnh vực thanh

toán không dùng tiền mặt, triển vọng phát triển Fintech tại Việt Nam là rất

lớn. Bằng việc tổng hợp các nguồn dữ liệu thứ cấp từ Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam-Chi nhánh Vũng Tàu (Agribank

CN Vũng Tàu), tác giả tập trung trình bày (i) Cơ sở lý luận về phát triển

Fintech trong lĩnh vực thanh toán của các Ngân hàng Thương mại (NHTM),

(ii) Thực trạng Fintech trong hoạt động thanh toán tại Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam-CN Vũng Tàu; (iii) Giải pháp

nhằm phát triển Fintech trong hoạt động thanh toán tại Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam-CN Vũng Tàu

3. Từ khóa

Công nghệ tài chính-Fintech, hệ thống thanh toán, Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam.

iv

ABSTRACT

1. Title

Development of Fintech in the field of payment at Vietnam Bank for

Agriculture and Rural Development-Vung Tau Branch

2. Abstract

Today, financial technology also known as "Fintech" is growing strongly

and to play a special role in the general financial sector and in the Vietnam

Bank for Agriculture and Rural Development system. It has a great influence

globally, contributing to changing the face of the world's financial sector,

help banks improve access to bank financial services, diversify financial

products and help them to use each other's strenghts to provide better banking

services, financial solutions.

With the favorable conditions of the Vietnam's economy, especially the

increasingly popular use of mobile phones, including the non-cash payment

field, the prospect of Fintech development in Vietnam is very big.

By synthesizing the secondary data sources from Vietnam Bank for

Agriculture and Rural Development-Vung Tau Branch (Agribank-Vung Tau

Branch), the author focuses on (i) The basis of Fintech development in the

payment field of Commercial Banks,

(ii) The situation of Fintech in payment activities at the Vietnam Bank for

Agriculture and Rural Development of Vietnam-Vung Tau Branch;

(iii) Solutions to develop Fintech in the field of payment at Vietnam Bank

for Agriculture and Rural Development - Vung Tau Branch

3. Keywords

Financial technology, Fintech, The field of payment, Vietnam Bank for

Agriculture and Rural Development.

v

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT

Từ viết tắt Cụm từ tiếng Việt

CNTT Công nghệ thông tin

NHNN Ngân hàng Nhà nước

NHTM Ngân hàng Thương mại

TMCP Thương mại Cổ Phần

TTBT Thanh toán bù trừ

TTLNH Thanh toán liên ngân hàng

VN Việt Nam

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG ANH

Từ viết tắt Cụm từ tiếng Anh Cụm từ tiếng Việt

Agribank Vietnam Bank for Agriculture

and Rural Development

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển Nông thôn Việt Nam

Agribank

CN Vũng

Tàu

Vietnam Bank for Agriculture

and Rural Development-Vung

Tàu Branch

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển Nông thôn Việt Nam-Chi nhánh

Vũng Tàu

ATM Automatic Teller Machine Máy rút tiền tự động

Fintech Financial technology Công nghệ tài chính

NAPAS National Payment Services Dịch vụ Cổng thanh toán

IBPS Inter Bank Electronic Payment

System

Thanh toán liên ngân hàng

HVSS High Value Subsystem Hệ thống thanh toán giá trị cao

LVSS Low Value Subsystem Hệ thống thanh toán giá trị thấp

OTP One Time Password Mật khẩu sử dụng một lần

L/C Letter of Credit Thư tín dụng

POS Point of Sale Máy chấp nhận thanh toán bằng thẻ

vi

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................ii

TÓM TẮT........................................................................................................... iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.....................................................................v

MỤC LỤC............................................................................................................vi

DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................x

DANH MỤC CÁC HÌNH ...................................................................................xi

MỞ ĐẦU ...............................................................................................................1

1. Đặt vấn đề...........................................................................................................1

2. Tính cấp thiết của đề tài: ....................................................................................2

3. Mục tiêu nghiên cứu...........................................................................................3

4. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................3

5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................................4

6. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................4

7. Nội dung nghiên cứu ..........................................................................................4

8. Đóng góp của đề tài............................................................................................5

9. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu.....................................................................5

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN FINTECH TRONG

LĨNH VỰC THANH TOÁN CỦA NHTM ......................................................10

1.1.Tổng quan về Fintech.....................................................................................10

1.1.1.Khái niệm về Fintech ..................................................................................10

1.1.2.Quá trình phát triển của Fintech..................................................................10

1.1.3. Các sản phẩm Fintech ................................................................................12

1.1.4. Những tác động của Fintech đối với ngân hàng ........................................14

1.1.4.1. Tác động tích cực ....................................................................................14

1.1.4.2. Tác động tiêu cực ....................................................................................15

vii

1.2. Cơ sở lý luận về phát triển dịch vụ Fintech trong lĩnh vực thanh toán của các

ngân hàng thương mại..........................................................................................17

1.2.1. Vai trò của việc phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán của các Ngân

hàng Thương mại .................................................................................................17

1.2.2. Các tiêu chí đánh giá sự phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán của

các ngân hàng thương mại....................................................................................19

1.2.2.1. Nhóm các tiêu chí định tính ....................................................................20

1.2.2.2. Nhóm các tiêu chí định lượng.................................................................20

1.2.3. Các nhân tố tác động đến sự phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán

của các NHTM .....................................................................................................21

1.2.3.1. Nhóm các nhân tố chủ quan ....................................................................21

1.2.3.2. Nhóm các nhân tố khách quan ...............................................................22

1.3.Kinh nghiệm phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán tại một số NHTM

và bài học kinh nghiệm cho Agribank CN Vũng Tàu .........................................24

1.3.1.Kinh nghiệm phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán của các NHTM

tại nước ngoài.......................................................................................................24

1.3.1.1.Kinh nghiệm phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán tại Kenya .....24

1.3.1.2. Kinh nghiệm phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán tại Malaysia 25

1.3.1.3.Kinh nghiệm phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán tại Singapore27

1.3.1.4. Kinh nghiệm phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán tại Indonesia28

1.3.2. Bài học kinh nghiệm phát triển Fintech trong lĩnh vực thanh toán cho ngân

hàng nông nghiệp phát triển nông thôn Chi nhánh Vũng Tàu.............................29

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1.....................................................................................31

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG FINTECH TRONG HOẠT ĐỘNG THANH

TOÁN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG

THÔN VIỆT NAM-CHI NHÁNH VŨNG TÀU .............................................32

2.1.Giới thiệu khái quát về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt

Nam Chi nhánh Vũng Tàu ...................................................................................32