Phát triển dịch vụ công hỗ trợ tiến trình xây dựng nông thôn mới ở huyện Ba Chẽ -tỉnh Quảng Ninh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

HOÀNG VĂN THẮNG

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ CÔNG HỖ TRỢ

TIẾN TRÌNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

Ở HUYỆN BA CHẼ - TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

HOÀNG VĂN THẮNG

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ CÔNG HỖ TRỢ

TIẾN TRÌNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

Ở HUYỆN BA CHẼ - TỈNH QUẢNG NINH

Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 60.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHẠM CÔNG TOÀN

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu độc lập của tôi.

Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chƣa

từng đƣợc dùng để bảo vệ một học vị nào.

Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã

đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn này đều đƣợc chỉ rõ

nguồn gốc.

Tác giả luận văn

Hoàng Văn Thắng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại Trƣờng Đại học Kinh tế

và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm

giúp đỡ nhiệt tình của tập thể các Phó Giáo sƣ, Tiến sĩ, tập thể các nhà khoa

học, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã là nguồn cổ vũ, động viên quan trọng

để tôi hoàn thành luận văn của mình.

Nhân dịp này, tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến Ban giám đốc Đại

học Thái Nguyên, Ban Đào tạo - Đại học Thái Nguyên, Phòng Đào tạo trƣờng

Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh, UBND huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh,

Đảng ủy xã Thanh Lâm, huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh đã tạo mọi điều kiện

để giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo hƣớng dẫn:

TS. Phạm Công Toàn, giảng viên Trƣờng Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh

doanh đã tận tình hƣớng dẫn và giúp đỡ để tôi hoàn thành luận văn này.

Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn các nhà khoa học, các thầy, cô

giáo, bạn bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 12 năm 2015

Tác giả luận văn

Hoàng Văn Thắng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................vi

DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................vii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3

4. Đóng góp mới của luận văn ....................................................................................3

5. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................3

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DỊCH VỤ CÔNG

PHỤC VỤ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở VIỆT NAM..................4

1.1. Những vấn đề cơ bản về xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam ..........................4

1.1.1. Khái niệm nông thôn và nông thôn mới............................................................4

1.1.2. Vai trò của nông thôn mới trong phát triển kinh tế xã hội................................5

1.1.3. Các chủ thể tham gia xây dựng nông thôn mới ..............................................10

1.1.4. Các tiêu chí xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam .........................................11

1.2. Dịch vụ công hỗ trợ trong xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam......................14

1.2.1. Khái niệm và vai trò của dịch vụ công trong xây dựng nông thôn mới..........14

1.2.2. Các nhân tố ảnh hƣởng đến phát triển dịch vụ công hỗ trợ quá trình

xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam ..........................................................18

1.3. Các bài học kinh nghiệm trong phát triển dịch vụ công hỗ trợ xây dựng

nông thôn mới ..............................................................................................20

1.3.1. Kinh nghiệm của Hàn Quốc............................................................................20

1.3.2. Kinh nghiệm của một số địa phƣơng trong nƣớc............................................25

1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho Huyện Ba Chẽ ........................................................28

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iv

Chƣơng 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ

CÔNG HỖ TRỢ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở HUYỆN

BA CHẼ, TỈNH QUẢNG NINH......................................................................... 30

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................30

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu....................................................................................30

2.2.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu..........................................................................30

2.2.2. Phƣơng pháp phân tích....................................................................................30

2.2.3. Phƣơng pháp x l số liệu...............................................................................31

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .............................................................................31

2.4. Khung phân tích của luận văn............................................................................33

Chƣơng 3. THỰC TRẠNG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI VÀ SỬ DỤNG

DỊCH VỤ CÔNG HỖ TRỢ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở

HUYỆN BA CHẼ, TỈNH QUẢNG NINH.................................................................34

3.1. Khái quát về huyện Ba Chẽ trong công cuộc xây dựng nông thôn mới ............34

3.1.1. Địa l hành chính và điều kiện tự nhiên của huyện Ba Chẽ ...........................34

3.1.2. Những tiềm năng lợi thế và khó khăn đặc thù của địa phƣơng ......................39

3.1.3. Kết quả thực hiện huy động lực và phong trào Chung sức xây dựng

nông thôn mới ..............................................................................................42

3.2. Một số kết quả xây dựng nông thôn mới ở huyện Ba Chẽ.................................43

3.2.1. Nhóm quy hoạch .............................................................................................43

3.2.2. Nhóm hạ tầng ..................................................................................................44

3.2.3. Nhóm kinh tế và tổ chức sản xuất...................................................................45

3.2.4. Nhóm văn hóa - xã hội - môi trƣờng...............................................................46

3.2.5. Nhóm hệ thống chính trị .................................................................................47

3.3. Đánh giá thực trạng dịch vụ công trong hỗ trợ xây dựng nông thôn mới ở

huyện Ba Chẽ ...............................................................................................47

3.4. Đánh giá các nhân tố ảnh hƣởng đến việc phát triển dịch vụ công hỗ trợ

xây dựng nông thôn mới ở huyện Ba Chẽ .................................................106

3.5. Đánh giá chung về các dịch vụ công hỗ trợ phát triển nông thôn mới ở

huyện Ba Chẽ .............................................................................................107

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

v

3.5.1. Những thành tựu đạt đƣợc.............................................................................107

2.5.2. Những hạn chế còn tồn tại và nguyên nhân ..................................................108

Chƣơng 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ CÔNG NHẰM

ĐẨY NHANH TIẾN TRÌNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở

HUYỆN BA CHẼ, TỈNH QUẢNG NINH.......................................................111

4.1. Mục tiêu và định hƣớng phát triển dịch vụ công trong xây dựng nông

thôn mới ở huyện Ba Chẽ ..........................................................................111

4.1.1. Mục tiêu chung..............................................................................................111

4.1.2. Đề xuất các định hƣớng lớn về triển khai chƣơng trình xây dựng nông

thôn mới trên địa bàn huyện ......................................................................111

4.2. Đề xuất giải pháp phát triển dịch vụ công trong xây dựng nông thôn mới

ở huyện Ba Chẽ..........................................................................................112

4.3. Một số kiến nghị..................................................................................... 112

KẾT LUẬN............................................................................................................118

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................120

PHỤ LỤC ..............................................................................................................118

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ASXH : An sinh xã hội

BCĐ : Ban chỉ đạo

BHYT : Bảo hiểm y tế

CNH - HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa

CSXH : Chính sách xã hội

DVC : Dịch vụ công

GTVT : Giao thông vận tải

HĐND : Hội đồng nhân dân

HTX : Hợp tác xã

KT : Kinh tế

KTXH : Kinh tế xã hội

LLVT : Lực lƣợng vũ trang

MTTQ : Mặt trận tổ quốc

NTM : Nông thôn mới

NVH : Nhà văn hóa

PTSX : Phát triển sản xuất

SX-KD : Sản xuất - kinh doanh

SXKD : Sản xuất kinh doanh

THCS : Trung học cơ sở

THPT : Trung học phổ thông

UBND : Ủy ban nhân dân

VH-TT-DL : Văn hóa - thể thao - du lịch

XD : Xây dựng

XDNTM : Xây dựng nông thôn mới

XHCN : Xã hội chủ nghĩa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Hiện trạng s dụng đất huyện Ba Chẽ ........................................ 36

Bảng 3.2. Tƣơng quan giữa chuyển dịch cơ cấu lao động và cơ cấu

kinh tế huyện Ba Chẽ giai đoạn 2009-2013 ............................... 39

Biểu 3.3. Tiêu chí 1 .................................................................................... 50

Biểu 3.4. Tiêu chí 2 .................................................................................... 54

Biểu 3.5. Tiêu chí 3 .................................................................................... 59

Biểu 3.6. Tiêu chí 4 .................................................................................... 63

Biểu 3.7. Tiêu chí 5 .................................................................................... 67

Biểu 3.8. Tiêu chí 6 .................................................................................... 69

Biểu 3.9. Tiêu chí 7 .................................................................................... 72

Biểu 3.10. Tiêu chí 8 .................................................................................... 74

Biểu 3.11. Tiêu chí 9 .................................................................................... 76

Biểu 3.12. Tiêu chí 10 .................................................................................. 79

Biểu 3.13. Tiêu chí 11 .................................................................................. 81

Biểu 3.14. Tiêu chí 12 .................................................................................. 83

Biểu 3.15. Tiêu chí 13 .................................................................................. 86

Biểu 3.16. Tiêu chí 14 .................................................................................. 90

Biểu 3.17. Tiêu chí 15 .................................................................................. 93

Biểu 3.18. Tiêu chí 16 .................................................................................. 95

Biểu 3.19. Tiêu chí 17 .................................................................................. 97

Biểu 3.20. Tiêu chí 18 ................................................................................ 102

Biểu 3.21. Tiêu chí 19 ................................................................................ 105

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Xuất phát từ một nƣớc thuần nông nghèo nàn, lạc hậu do hậu quả của chiến

tranh để lại, Đảng, Nhà nƣớc và nhân dân ta đã đồng lòng, đồng tâm, đoàn kết từng

bƣớc xây dựng và phát triển đất nƣớc, đƣa đất nƣớc thoát ra khỏi đói nghèo, nông

nghiệp, nông dân, nông thôn đã đạt đƣợc nhiều thành tựu. Tuy nhiên, nhiều thành

tựu đạt đƣợc chƣa tƣơng xứng với tiềm năng và lợi thế: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế

và cơ cấu lao động ở nông thôn còn chậm; nông nghiệp phát triển còn kém bền

vững, sức cạnh tranh thấp, chuyển giao khoa học - công nghệ và đào tạo nguồn

nhân lực còn hạn chế. Việc xây dựng quy hoạch, định hƣớng phát triển sản xuất,

chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi ở cơ sở còn lúng túng, thiếu quy hoạch, kết

cấu hạ tầng nhƣ giao thông, thủy lợi, trƣờng học, trạm y tế, cấp nƣớc… còn yếu

kém, môi trƣờng ngày càng ô nhiễm. Một số chính sách xã hội ở nông thôn triển

khai thực hiện chậm và chƣa đồng bộ. Trình độ năng lực của một số cán bộ cơ sở

còn yếu, chƣa đủ sức giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc của dân. Đời sống

vật chất, tinh thần của ngƣời nông dân còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao, chênh lệch giàu

nghèo giữa nông thôn và thành thị còn lớn phát sinh nhiều vấn đề xã hội bức xúc.

Không thể có một nƣớc công nghiệp nếu nông nghiệp và nông thôn còn lạc hậu và

đời sống nhân dân còn thấp.

Xây dựng NTM là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của sự

nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá quê hƣơng, đất nƣớc. Đồng thời, góp phần cải

thiện, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho ngƣời dân sinh sống ở địa bàn

nông thôn. Vì vậy, phải tiến hành xây dựng xã nông thôn mới: phát triển nông

nghiệp theo hƣớng hiện đại, sản xuất hàng hóa tập trung, có năng suất, chất lƣợng,

hiệu quả cao gắn với bảo vệ môi trƣờng sinh thái; xây dựng nông thôn phải phát

triển theo quy hoạch, có cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại, giàu bản sắc văn hóa dân

tộc, môi trƣờng sinh thái, cảnh quan sạch đẹp, gắn kết hợp l giữa phát triển nông

nghiệp với phát triển công nghiệp, dịch vụ và đô thị; từng bƣớc nâng cao đời sống

vật chất, văn hóa tinh thần của nông dân; nông dân đƣợc đào tạo, tiếp thu các tiến

bộ kỹ thuật tiên tiến để phát triển sản xuất, xây dựng cuộc sống văn minh, hạnh

phúc; chú trọng giải quyết việc làm, giảm dần khoảng cách thu nhập, hƣởng thụ văn

hóa giữa nông thôn và thành thị; củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

2

chính trị, giữ vững an ninh chính trị và bảo đảm trật tự an toàn xã hội ở khu vực

nông thôn. Những yêu cầu này đã đƣợc Đảng, Nhà nƣớc và Chính phủ chỉ rõ và cụ

thể hóa trong Nghị quyết số 26-NQ/TW "Về nông nghiệp, nông dân, nông thôn" tại

Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa X, "Bộ tiêu chí Quốc gia

về nông thôn mới" (Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 16/4/2009) và "Chƣơng trình

mục tiêu Quốc gia xây dƣợng nông thôn mới" (Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày

06/4/2010) nhằm thống nhất chỉ đạo việc xây dựng nông thôn mới trên cả nƣớc. Có

thể nói, với sự chỉ đạo và vào cuộc của tất cả các ban, ngành, đoàn thể từ Trung

ƣơng đến địa phƣơng, xây dựng nông thôn mới đã trở thành một dịch vụ công tổng

thể của các dịch vụ công trong từng lĩnh vực đặc thù nhằm đƣa ra một sản phẩm của

dịch vụ công là "nông thôn mới" đáp ứng nhu cầu chính đáng về một cuộc sống ấm

no, hạnh phúc và văn minh của mọi tầng lớp nhân dân.

Thực hiện Chƣơng trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới, với

mục tiêu đến năm 2015 Quảng Ninh cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp và tỉnh nông

thôn mới, HĐND và UBND tỉnh đã ban hành chính sách và tổ chức thực hiện

Chƣơng trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020

trên diện rộng với 100% các xã trên địa bàn tỉnh.

Ba Chẽ là một huyện miền núi khó khăn nhất tỉnh Quảng Ninh, với mục tiêu

xây dựng nông thôn mới ở 100% các xã trên địa bàn đã gặp rất nhiều khó khăn do ở

vùng núi cao, hệ thống kết cấu hạ tầng còn lạc hậu; trình độ dân trí thấp; sản xuất

hàng hóa chƣa phát triển; cuộc sống của đồng bào các dân tộc trong huyện còn

nhiều khó khăn, nguồn nội lực cho phát triển kinh tế - xã hội còn rất hạn chế. Mặt

khác, các dịch vụ công hỗ trợ cho quá trình xây dựng nông thôn mới chƣa đƣợc chú

trọng, khai thác nên hiệu quả của các dịch vụ này chƣa cao.

Chính vì những l do nêu trên, tôi lựa chọn vấn đề nghiên cứu của luận văn là:

"Phát triển dịch vụ công hỗ trợ tiến trình xây dựng nông thôn mới ở huyện Ba Chẽ -

tỉnh Quảng Ninh".

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Đánh giá thực trạng xây dựng nông thôn mới và việc s dụng các dịch vụ

công hỗ trợ quá trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Ba Chẽ tỉnh Quảng Ninh.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

3

Từ kết quả nghiên cứu đề xuất một số giải pháp phát triển các dịch vụ công nhằm

đẩy nhanh tiến trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Ba Chẽ.

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hóa cơ sở l luận và thực tiễn về dịch vụ công và nông thôn mới,

việc s dụng dịch vụ công hỗ trợ quá trình xây dựng nông thôn mới.

- Đánh giá tình hình s dụng các dịch vụ công hỗ trợ quá trình xây dựng

nông thôn mới tại huyện Ba Chẽ.

- Đề xuất một số giải pháp phát triển dịch vụ công nhằm thúc đẩy nhanh tiến

trình xây dựng nông thôn mới ở huyện Ba Chẽ.

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu các dịch vụ công hỗ trợ quá trình

xây dựng nông thôn mới ở địa phƣơng cấp huyện.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Không gian: huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh.

- Thời gian: Nghiên cứu số liệu giai đoạn 2010-2015.

- Nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu những dịch vụ công liên quan đến 19

tiêu chí xây dựng nông thôn mới ở cấp huyện, đặc biệt hƣớng tập trung vào nghiên

cứu với địa bàn huyện miền núi Ba Chẽ của tỉnh Quảng Ninh.

4. Đóng góp mới của luận văn

- Hệ thống cơ sở l luận về s dụng dịch vụ công nhằm đẩy nhanh tiến trình

xây dựng nông thôn mới tại huyện Ba Chẽ.

- Là kinh nghiệm để triển khai, nhân rộng ra các huyện khác có sự tƣơng

đồng về đặc điểm kinh tế - xã hội thuộc tỉnh Quảng Ninh cũng nhƣ trong khu vực.

- Có thể làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy và học tập về

xây dựng nông thôn mới.

5. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục các tài liệu tham khảo,

luận văn gồm có 4 chƣơng:

Chƣơng 1: Cơ sở l luận và thực tiễn về dịch vụ công phục vụ xây dựng

nông thôn mới ở Việt Nam.

Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu về phát triển dịch vụ hỗ trợ công trong

xây dựng nông thôn mới ở huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh.

Chƣơng 3: Thực trạng xây dựng nông thôn mới và s dụng dịch vụ công hỗ

trợ xây dựng nông thôn mới ở huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

4

Chƣơng 4: Một số giải pháp phát triển dịch vụ công nhằm đẩy nhanh tiến

trình xây dựng nông thôn mới ở huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh.

Chƣơng 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DỊCH VỤ CÔNG PHỤC VỤ

XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở VIỆT NAM

1.1. Những vấn đề cơ bản về xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam

1.1.1. Khái niệm nông thôn và nông thôn mới

1.1.1.1. Khái niệm nông thôn

Ở mỗi nƣớc có các quan niệm khác nhau về nông thôn (vùng nông

thôn) do điều kiện KT-XH, điều kiện tự nhiên khác nhau. Để có đƣợc khái niệm

vùng nông thôn, ngƣời ta so sánh nông thôn và thành thị. Trong khi so sánh có ý

kiến dùng chỉ tiêu mật độ dân số và số lƣợng dân cƣ. Có ý kiến dùng chỉ tiêu

trình độ phát triển kết cấu hạ tầng để phân biệt thành thị và nông thôn. Có kiến

dùng chỉ tiêu phát triển sản xuất hàng hóa, tiếp cận thị trƣờng để phân biệt thành thị

và nông thôn (điều này còn phụ thuộc vào cơ chế kinh tế của mỗi nƣớc). Có ý

kiến cho rằng vùng nông thôn là địa bàn mà ở đó cƣ dân sản xuất nông nghiệp là

chủ yếu (nó phụ thuộc vào cơ cấu của vùng). Qua một số ý kiến trên nếu dùng chỉ

tiêu riêng lẻ thì chỉ thể hiện đƣợc từng mặt của vùng nông thôn mà chƣa thể hiện

vùng nông thôn một cách đầy đủ. Theo ý kiến phân tích của các nhà kinh tế và

xã hội học có thể đƣa ra khái niệm tổng quát về vùng nông thôn nhƣ sau: “Nông

thôn là vùng khác với thành thị, ở đó một cộng đồng chủ yếu là nông dân sống và

làm việc, có mật độ dân cƣ thấp, có kết cấu hạ tầng kém phát triển hơn, có tình

độ dân trí, trình độ tiếp cận thị trƣờng và sản xuất hàng hóa kém hơn”. Tuy nhiên

khái niệm trên cần đƣợc đặt trong điều kiện thời gian và không gian nhất định của

nông thôn mỗi nƣớc, mỗi vùng và cần phải tiếp tục nghiên cứu để có khái niệm

chính xác và hoàn chỉnh hơn.

1.1.1.2. Khái niệm Nông thôn mới

Mô hình nông thôn mới là tổng thể những đặc điểm, cấu trúc tạo thành

một kiểu tổ chức nông thôn theo tiêu chí mới, đáp ứng yêu cầu mới đặt ra cho nông

thôn trong điều kiện hiện nay, là kiểu nông thôn đƣợc xây dựng so với mô hình

nông thôn cũ (truyền thống, đã có) ở tính tiên tiến về mọimặt.