Phát triển đào tạo nghề cho lao động trên địa bàn huyện Tuần Giáo tỉnh Điện Biên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

GIÀNG A DẾ

PHÁT TRIỂN ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG

TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TUẦN GIÁO

TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

GIÀNG A DẾ

PHÁT TRIỂN ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG

TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TUẦN GIÁO

TỈNH ĐIỆN BIÊN

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Đình Tuấn

THÁI NGUYÊN - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi.

Các dữ liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn trung thực

và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào trước đây.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã

được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Tôi xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả

Giàng A Dế

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ,

với tình cảm chân thành, tôi bày tỏ lòng biết ơn đối với các tập thể và cá

nhân sau:

Trước tiên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo

và đơn vị của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái

Nguyên. Các thầy giáo, cô giáo đã trực tiếp giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt

quá trình học tập , nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Trần Đình Tuấn,

đã hết sức tận tình, chu đáo trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ và động viên tôi

trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn sự động viên của Gia đình, bè bạn và các

đồng nghiệp đã tạo điều kiện tốt nhất trong quá trình tôi học tập, nghiên cứu

và hoàn thành luận văn này .

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả

Giàng A Dế

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................i

LỜI CẢM ƠN..................................................................................................ii

MỤC LỤC.......................................................................................................iii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.........................................................................vi

DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................vii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài...................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 3

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu ................................... 3

5. Kết cấu Luận văn .......................................................................................... 4

CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN

ĐÀO TẠO NGHỀ CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG............................................ 5

1.1. Cơ sở lý luận về đào tạo nghề và phát triển đào tạo nghề cho người lao

động................................................................................................................... 5

1.1.1. Một số vấn đề chung về lao động ........................................................... 5

1.1.2. Khái niệm về nghề và đào tạo nghề ........................................................ 7

1.1.3. Vai trò và yêu cầu về đào tạo nghề cho lao động ................................. 10

1.1.4. Các hình thức đào tạo nghề................................................................... 12

1.1.5. Hệ thống tổ chức đào tạo nghề.............................................................. 14

1.1.6. Nội dung của phát triển đào tạo nghề ................................................... 15

1.1.7. Các yếu tố ảnh hưởng tới công tác phát triển đào tạo nghề.................. 20

1.2. Kinh nghiệm thực tiễn về phát triển đào tạo nghề cho lao động ............. 24

1.2.1. Kinh nghiệm về đào tạo nghề của một số địa phương trong nước ....... 24

1.2.2. Một số bài học cho huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên ......................... 27

CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................ 29

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 29

iv

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 29

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 29

2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin................................................................. 31

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 31

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 32

CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐÀO TẠO NGHỀ CHO

LAO ĐỘNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TUẦN GIÁO, TỈNH ĐIỆN BIÊN

......................................................................................................................... 34

3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Tuần Giáo............................. 34

3.1.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................. 34

3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội...................................................................... 38

3.1.3. Tình hình sử dụng lao động huyện Tuần Giáo ..................................... 41

3.2. Thực trạng phát triển đào tạo nghề cho lao động trên địa bàn huyện Tuần

Giáo, tỉnh Điện Biên ....................................................................................... 45

3.2.1. Phát triển mạng lưới dạy nghề .............................................................. 45

3.2.2. Thực trạng phát triển về quy mô và cơ cấu đào tạo nghề của huyện.... 46

3.2.3. Thực trạng phát triển và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ......... 48

3.2.4. Thực trạng phát triển chương trình, giáo trình, học liệu dạy nghề ....... 51

3.2.5. Thực trạng tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề............. 55

3.2.6. Đa dạng hóa phương thức đào tạo nghề và các biện pháp đảm bảo chất

lượng đào tạo nghề .......................................................................................... 58

3.3. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đào tạo nghề trên địa bàn

huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên ................................................................... 63

3.4. Đánh giá chung về phát triển đào tạo nghề cho lao động trên địa bàn

huyện Tuần Giáo ............................................................................................. 70

3.4.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 70

3.4.2. Những hạn chế ...................................................................................... 71

3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 74

v

CHƯƠNG 4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐÀO TẠO NGHỀ

CHO LAO ĐỘNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TUẦN GIÁO, TỈNH ĐIỆN

BIÊN 4.1. Quan điểm và mục tiêu phát triển đào tạo nghề cho lao động

huyện .............................................................................................................. 76

Tuần Giáo....................................................................................................... 76

4.1.1. Quan điểm, định hướng......................................................................... 76

4.1.2. Mục tiêu................................................................................................. 77

4.2. Đề xuất một số giải pháp chủ yếu thúc đẩy phát triển công tác đào tạo

nghề cho lao động huyện Tuần Giáo giai đoạn 2021 – 2025 ......................... 78

4.2.1. Các giải pháp tăng cường quản lý nhà nước......................................... 78

4.2.2. Về cơ chế, chính sách............................................................................ 78

4.2.3. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy nghề................................. 79

4.2.4. Chú trọng các biện pháp đảm bảo chất lượng đào tạo nghề ................. 80

4.2.5. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người

học và xã hội về vai trò của đào tạo nghề ....................................................... 81

4.2.6. Tăng cường liên kết giữa cơ sở dạy nghề gắn với doanh nghiệp và cơ sở

sản xuất kinh doanh đáp ứng nhu cầu của người sử dụng lao động ............... 82

4.3. Kiến nghị.................................................................................................. 83

4.3.1. Đối với Chính phủ................................................................................. 83

4.3.2. Đối với UBND tỉnh Điện Biên.............................................................. 83

KẾT LUẬN.................................................................................................... 85

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................... 87

PHỤ LỤC 1.................................................................................................... 90

PHỤ LỤC 2.................................................................................................... 93

PHỤC LỤC 3 ................................................................................................. 98

vi

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

CBQL Cán bộ quản lý

CĐN Cao đẳng nghề

CSĐTNN Cơ sở đào tạo nghề nghiệp

CSVC Cơ sở vật chất

GV Giảng viên, giáo viên

GVDN Giáo viên dạy nghề

GDNN Giáo dục nghề nghiệp

GDTX Giáo dục thường xuyên

HSSV Học sinh, sinh viên

KT-XH Kinh tế - Xã hội

LĐ Lao động

TB -XH Thương binh - Xã hội

SCN Sơ cấp nghề

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Tình hình sử dụng đất huyện Tuần Giáo năm 2019 ....................... 37

Bảng 3.2. Dân số và lao động của huyện Tuần Giáo giai đoạn 2017-2019.... 41

Bảng 3.3. Tình hình đào tạo lao động trên địa bàn huyện .............................. 42

Bảng 3.4. Tình hình lao động của huyện phân theo trình độ học vấn ............ 43

Bảng 3.5. Tình hình lao động huyện Tuần Giáo phân theo độ tuổi................ 43

Bảng 3.6. Tình hình lao động huyện Tuần Giáo phân theo giới tính ............. 44

Bảng 3.7. Tình trạng việc làm của lao động huyện Tuần Giáo ...................... 44

Bảng 3.8. Lao động của huyện Tuần Giáo phân theo nhóm ngành................ 45

Bảng 3.9. Cơ cấu đào tạo phân theo ngành nghề năm 2019........................... 47

Bảng 3.10. Kết quả tuyển sinh theo hệ đào tạo giai đoạn 2017 - 2019 .......... 48

Bảng 3.11. Tình hình đội ngũ cán bộ, giáo viên của Trung tâm giai đoạn

2017-2019 ....................................................................................... 49

Bảng 3.12. Đánh giá về phương pháp giảng dạy của giáo viên tại Trung tâm

GDNN-GXTX huyện Tuần Giáo.................................................... 50

Bảng 3.13. Trình độ tin học và ngoại ngữ của cán bộ giáo viên Trung tâm

GDNN - GDTX huyện Tuần Giáo.................................................. 51

Bảng 3.14: Rà soát chỉnh sửa chương trình, biên soạn giáo trình năm 2017 -

2019................................................................................................. 53

Bảng 3.15. Đánh giá về chương trình, giáo trình dạy nghề của Trung tâm

GDNN-GXTX huyện Tuần Giáo.................................................... 54

Bảng 3.16. Các khoản chi ngân sách cho đào nghề năm 2018-2019.............. 55

Bảng 3.17: Hiện trạng cơ sở vật chất của cơ sở đào tạo nghề huyện Tuần

Giáo năm 2019................................................................................ 57

Bảng 3.18. Đánh giá về cơ sở vật chất và môi trường học tập ....................... 58

Bảng 3.19. Đánh giá về kết quả học tập tại của người học tại Trung tâm

GDNN-GDTX huyện Tuần Giáo.................................................... 62

viii

Bảng 3.20. Đánh giá về các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đào tạo nghề của

huyện Tuần Giáo............................................................................. 69