phát triển cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại cổ phần quân đội

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

NHNN Ngân hàng nhà nước

TCTD Tổ chức tín dụng

NHTM Ngân hàng thương mại

TMCP Thương mại cổ phần

NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần

NHQĐ Ngân hàng Quân Đội

CIC Trung tâm thông tin tín dụng ngân hàng nhà nước

CBTD Cán bộ tín dụng

Sinh Viên: Nguyễn Huy Đồng Lớp: Ngân Hàng45C

1

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ

Bảng biểu Trang

Biểu đồ 1: Tổng vốn huy động 36

Biểu đồ 2: Tổng dư nợ 37

Bảng2.1: Quy mô và tốc độ tăng trưởng cho vay tiêu dùng (2004 – 2006) 45

Biểu đồ 3: Tăng trưởng dư nợ và doanh số cho vay tiêu dùng (2004-2006) 45

Bảng 2.2: Tỷ trọng cho vay tiêu dùng trong tổng dư nợ cho vay 46

Biểu đồ 4: Tỷ trọng dư nợ cho vay tiêu dùng của NHQĐ (2004-2006) 47

Bảng 2.3: Cơ cấu dư nợ cho vay tiêu dùng theo sản phẩm 48

Bảng 2.4: Cơ cấu dư nợ cho vay tiêu dùng theo thời gian 50

Bảng 2.5: Cơ cấu dư nợ cho vay tiêu dùng có bảo đảm và không có bảo đảm 51

Bảng 2.6: Thu lãi cho vay tiêu dùng so với thu lãi cho vay khác 52

Sinh Viên: Nguyễn Huy Đồng Lớp: Ngân Hàng45C

2

LỜI MỞ ĐẦU

Trong nền kinh tế cạnh tranh ngày càng gay gắt hiện nay, nhất là kể từ

khi Việt Nam gia nhập vào tổ chức thương mại thế giới (WTO), các ngân

hàng thương mại để tồn tại và phát triển thì phải không ngừng tự hoàn thiện

và làm mới phù hợp với quy luật phát triển chung. Mở rộng dịch vụ ngân

hàng là một trong những nội dung cơ bản trong quá trình thực hiện đề án cơ

cấu lại một cách toàn diện và nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngân

hàng.

Ở các nước phát triển, cho vay tiêu dùng đã được phát triển từ lâu và là

một trong những hình thức chủ yếu của ngân hàng nhằm đem lại lợi nhuận, vị

thế cạnh tranh so với các ngân hàng khác. Tuy nhiên, ở những nước kém phát

triển như Việt Nam hình thức này còn khá mới mẻ chưa được áp dụng rộng

rãi. Việc ngiên cứu, phát triển cho vay tiêu dùng của các ngân hàng thương

mại Việt Nam là hướng đi mới nhằm phân tán rủi ro và đem lại hiệu quả kinh

doanh nâng cao khả năng hội nhập.

Ngân hàng Quân Đội cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Để tồn tại

và phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị phần. Từ năm 2001

ngân hàng Quân Đội đã cho triển khai sản phẩm cho vay tiêu dùng và ngày

càng hoàn thiện nó trong quá trình hoạt động. Ngân hàng đã xác định hướng

đi cho mình với mục tiêu là trở thành một trong những ngân hàng thương mại

cổ phần hàng đầu trong hệ thống ngân hàng Việt Nam và giữ vị thế mạnh đối

với thị trường tiêu dùng.

Từ những lý do trên cùng với ham muốn tìm hiểu về lĩnh vực tín dùng

tiêu dùng em quyết định chọn đề tài: “Phát triển cho vay tiêu dùng tại ngân

hàng thương mại cổ phần Quân Đội” là chuyên đề thực tập tốt nghiệp của

mình.

Sinh Viên: Nguyễn Huy Đồng Lớp: Ngân Hàng45C

3

Chuyên đề gồm có ba phần chính sau:

Chương 1: Phát triển cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại

Chương 2: Thực trạng phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại

NHTMCP Quân Đội giai đoạn 2004-2006

Chương 3: Giải pháp phát triển cho vay tiêu dùng tại ngân hàng Quân

Đội trong thời gian tới

Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của cô giáo PGS.TS

Phan Thị Thu Hà cùng các anh chị tại phòng tín dụng NHTMCP Quân Đội

chi nhánh Minh Khai đã giúp đỡ em hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp này.

Sinh Viên: Nguyễn Huy Đồng Lớp: Ngân Hàng45C

4

CHƯƠNG 1

PHÁT TRIỂN CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI

1.1. Tổng quan về ngân hàng thương mại

1.1.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại

Ngân hàng thương mại là một loại hình tổ chức có vai trò quan trọng

đối với nền kinh tế nói chung và đối với cộng đồng địa phương nói riêng. Có

nhiều cách tiếp cận với cách hiểu ngân hàng thương mại, ngân hàng thương

mại có thể hiểu theo những quan điểm sau:

Theo pháp luật nước Mỹ, bất kỳ một tổ chức nào cung cấp tài khoản

tiền gửi cho phép khách hàng rút tiền theo yên cầu và cho vay đối với các tổ

chức kinh doanh hay cho vay thương mại sẽ được xem là một Ngân hàng

thương mại.

Một cách tiếp cận khác của Peter S.Rose cho thấy: ngân hàng thương

mại là tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng

nhất-đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm và dịch vụ thanh toán và thực hiện nhiều

chức năng tài chính nhất so với bất kì một tổ chức kinh doanh nào trong nền

kinh tế.

Theo quan điểm của các nhà kinh tế Việt nam: ngân hàng thương mại

là một tổ chức mà hoạt động chủ yếu và thường xuyên là nhận tiền gửi, trên

nguyên tắc hoàn trả, tiến hành cho vay,chiết khấu và làm các phương tiện

thanh toán. Quan điểm này cho thấy, hoạt động của các ngân hàng ở Việt

Nam mới chỉ bao gồm các hoạt động truyền thống, tương ứng với hoạt động

của các ngân hàng trên thế giới ở giai đoạn thứ nhất từ thế kỷ 15 đến thế kỷ

18 và Việt Nam vẫn là một nước thiếu các dịch vụ ngân hàng.

Sinh Viên: Nguyễn Huy Đồng Lớp: Ngân Hàng45C

5

Theo luật các tổ chức tín dụng số 02/1997/QH10 ngày 12 tháng 12 năm

2007 sửa đổi bổ sung năm 2004, ngân hàng thương mại được định nghĩa là

ngân hàng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hạot động kinh

doanh khác có liên quan vì mục tiêu lợi nhuận, góp phần thực hiện mục tiêu

kinh tế nhà của Nhà nước. Ngân hàng thương mại gồm ngân hàng thương mại

nhà nướcvà ngân hàng thương mại cổ phần.

Như vậy, một cách chung nhất có thể thấy Ngân hàng thương mại là

một doanh nghiệp đặc biệt hoạt động và kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, tín

dụng.

1.1.2. Các hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại

- Mua bán ngoại tệ: lịch sử cho thấy rằng một trong những dịch vụ ngân

hàng đầu tiên được thực hiện là trao đổi ngoại tệ. Một ngân hàng đứng ra mua

bán một loại tiền này lấy một loại tiền khác và hưởng phí dịch vụ. Trong thị

trường tài chính ngày nay, mua bán ngoại tệ thường chỉ do các ngân hàng lớn

thực hiện bởi vì những giao dịch như vậy có độ rủi ro cao, đồng thời yêu cầu

phải có trình độ chuyên môn cao.

- Nhận tiền gửi: cho vay được coi là hoạt động sinh lời cao, do đó các

ngân hàng đã tìm kiếm mọi cách để huy động được tiền. Một trong những

nguồn vốn quan trọng là các khoản tiền gửi (thanh toán và tiết kiệm của

khách hàng).

- Cho vay

• Cho vay thương mại: ngay ở thời kỳ đầu, các ngân hàng đã chiết khấu

thương phiếu mà thực tế là cho vay đối với những người bán. Sau đó là bước

chuyển tiếp từ chiết khấu thương phiếu sang cho vay trực tiếp đối với các

khách hàng (người mua), giúp họ có vốn để mua hàng dự trữ nhắm mở rộng

sản xuất kinh doanh.

Sinh Viên: Nguyễn Huy Đồng Lớp: Ngân Hàng45C

6

• Cho vay tiêu dùng: đây là nội dung chính được đề cập trong những

phần tiếp theo của báo cáo.

• Tài trợ cho dự án: Bên cạnh cho vay truyền thống là cho vay ngắn

hạn, các ngân hàng càng trở nên năng động trong việc tài trợ cho xây dựng

nhà máy mới. Mặc dù rủi ro trong loại hình tín dụng này cao nhưng lãi lớn.

Các ngân hàng còn đầu tư vào chứng khoán. Chứng khoán cung cấp một

nguồn thu nhập tương đối quan trọng trong việc quản lý ngân hàng cũng như

cho các cổ đông khi thu nhập từ danh mục cho vay suy giảm.

Khoản mục đầu tư chứng khoán thanh khoản tạo nên tính lỏng cho tài

sản của ngân hàng, hỗ trợ cho nguồn tiền mặt và nguồn tiền vay từ thị trường

tiền tệ khi ngân hàng phải đáp ứng các yêu cầu thanh khoản quy mô lớn. Việc

đầu tư vào chứng khoán chất lượng cao ngân hàng có thể điều chỉnh mức rủi

ro tín dụng tổng thể trong danh mục tài sản.

Hiện nay ngân hàng đầu tư vào nhiều loại chứng khoán khác nhau bao

gồm các công cụ ngắn hạn trên thị trường tiền tệ như tín phiếu kho bạc, chứng

khoán của các cơ quan chính phủ, chứng chỉ tiền gửi ngắn hạn… và các công

cụ trên thị trường vốn phổ biến là trái phiếu kho bạc, trái phiếu của chính

quyền địa phương, chứng khoán được bảo lãnh bằng các khoản cho vay mua

nhà và trái phiếu công ty.

- Bảo quản vật có giá: các ngân hàng thực hiện việc lưu giữ vàng và các

vật có giá khác cho khách hàng trong kho bảo quản. Ngân hàng giữ vàng, vật

có giá và giao cho khách hàng tờ biên nhận (giấy chứng nhận do ngân hàng

phát hành). Do khả năng chi trả bất cứ lúc nào cho giấy chứng nhận nên giấy

chứng nhận đã được sử dụng như tiền-dùng để thanh toán các khoản nợ trong

phạm vi ảnh hưởng của ngân hàng phát hành. Lợi ích từ việc sử dụng phương

tiện thanh toán bằng giấy thay cho kim loại đã khuyến khích khách hàng gửi

tiền vào ngân hàng để đổi lấy giấy chứng nhận của ngân hàng. Đó là hình

Sinh Viên: Nguyễn Huy Đồng Lớp: Ngân Hàng45C

7

thức đầu tiên của giấy bạc ngân hàng. Ngày nay, vật có giá được tách khỏi

tiền gửi và khách hàng phải trả phí bảo quản.

- Cung cấp các tài khoản giao dịch: hoạt động này của ngân hàng cho

phép người gửi tiền mở một tài khoản tiền gửi giao dịch và viết séc thanh toán

cho việc mua bán hàng hoá và dịch vụ. Việc đưa ra loại tài khoản tiền gửi mới

này được xem như một trong những bước đi quan trọng nhất trong công

nghiệp ngân hàng bởi vì nó cải thiện đáng kể hiệu quả của quá trình thanh

toán, làm cho các giao dịch kinh doanh dễ dàng hơn, nhanh chóng hơn và an

toàn hơn.

- Chiết khấu thương phiếu: ngay ở thời kỳ đầu các ngân hàng đã chiết

khấu thương phiếu mà thực tế là cho vay đối với các doanh nhân địa phương,

những người bán các khoản nợ của các khách hàng cho ngân hàng để lấy tiền

mặt.

- Cung cấp các dịch vụ uỷ thác: thực hiện hoạt động này tức là ngân

hàng quản lý tài sản và quản lý hoạt động tài chính cho cá nhân và doanh

nghiệp thương mại. theo đó ngân hàng sẽ thu phí trên cơ sở giá trị tài sản hay

quy mô vốn mà họ quản lý. Hầu hết các ngân hàng đều cung cấp cả hai loại:

dịch vụ uỷ thác thông thường cho cá nhân, hộ gia đình và uỷ thác thương mại

cho các doanh nghiệp.

Thông qua Phòng uỷ thác cá nhân, các khách hàng có thể tiết kiệm các

khoản tiền để cho con đi học. Ngân hàng sẽ quản lý và đầu tư các khoản tiền

đó cho đến khi khách hàng cần. Thậm chí phổ biến hơn, các ngân hàng đóng

vai trò là người được uỷ thác trong di chúc quản lý tài sản cho khách hàng đã

qua đời bằng cách công bố tài sản, bảo quản vật có giá, đầu tư có hiệu quả và

đảm bảo cho người thừa kế hợp pháp việc nhận được khoản thừa kế. Trong

phòng uỷ thác thương mại, ngân hàng quản lý danh mục đầu tư chứng khoán

và kế hoạch tiền lương cho các công ty kinh doanh. Ngân hàng đóng vai trò

Sinh Viên: Nguyễn Huy Đồng Lớp: Ngân Hàng45C

8