Pháp luật của Việt Nam và một số nước về quản lý kinh doanh vận tải trên nền tảng internet

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

PHẠM THỊ LIÊN

PHÁP LUẬT CỦA VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ NƯỚC

VỀ QUẢN LÝ KINH DOANH VẬN TẢI

TRÊN NỀN TẢNG INTERNET

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH LUẬT QUỐC TẾ

TP HỒ CHÍ MINH - THÁNG 8 - NĂM 2021

PH

ẠM TH

Ị LIÊN CHUYÊN NGÀNH: LU

ẬT QU

ỐC T

Ế KHÓA: 28

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

PHÁP LUẬT CỦA VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ NƯỚC

VỀ QUẢN LÝ KINH DOANH VẬN TẢI

TRÊN NỀN TẢNG INTERNET

Chuyên ngành: LUẬT QUỐC TẾ

Mã số: 8380108

Người hướng dẫn khoa học : PGS.TS TRẦN VIỆT DŨNG

Học viên học viên : PHẠM THỊ LIÊN

Lớp : 17CHQT_K27_NC

Khóa : 28

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2021

LỜI C M ĐO N

: Pháp luật của Việt Nam

và một số nước về quản lý kinh doanh vận tải trên nền tảng Internet

– hành Ph Hồ

Chí Minh.

ồ

hành Ph Hồ Chí

Minh

PHẠM THỊ LIÊN

DANH MỤC CH VIẾT TẮT

STT Vi t tắt Nguyên văn

1 ộ GTVT V .

2 Luật GTĐ

(Lu t s 23/2008/QH12)

13 11 2008

3 Ngh nh 10

s 10 2020 - Chính ph ngày 17

tháng 01 2020 nh v u

ki n kinh doanh v n t i bằng xe ô tô.

4 Ngh nh 86

Ngh nh s 86 2014 -CP c a Chính ph 10

9 2014 nh v kinh doanh và i u ki n

kinh doanh v n t i bằng xe ô tô.

5 Quy t nh 24

s 24 - Giao thông V n

t i 07 tháng 01 2016 ho ch thí

i m tri n khai ng d ng khoa h c công ngh hỗ tr

qu n lý và k t n i ho ng v n t i hành khách theo

h p ồng.

6 Quy t nh 999

Quy nh s 999 -TTg c a Th ng Chính ph

ngày 12 8 2019 phê duy t ẩy

mô hình kinh t chia sẻ

7 Thông tư 12

s 12 2020 - B Giao thông

V n t i ngày 29 5 2020 nh v tổ ch c,

qu n lý ho ng v n t i bằng xe ô tô và d ch v hỗ

tr v n t ng b .

8 VCCA C c C nh tranh và B o v quy n l i tiêu dùng.

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ M H NH INH DO NH VẬN TẢI TRÊN

NỀN TẢNG CÔNG NGHỆ INTERNET VÀ HUNG PH P L CỦ VIỆT

NAM ................................................................................................................................9

1.1. Khái niệm kinh t chia sẻ v mô h nh kinh o nh vận tải trên nền tảng

công nghệ Internet..........................................................................................................9

1.2. Mô h nh kinh o nh vận tải trên nền tảng ông nghệ Int rn t trên th

giới v Việt Nam...........................................................................................................11

1.2.1. ệ ......11

1.2.2. ệ ệ .....20

CHƯƠNG 2: KHUNG PHÁP LÝ CHO CẠNH TRANH GI A DOANH

NGHIỆP KINH DOANH VẬN TẢI TRÊN NỀN TẢNG CÔNG NGHỆ

INTERNET VÀ DOANH NGHIỆP KINH DOANH VẬN TẢI TRUYỀN

THỐNG.........................................................................................................................28

2.1. Vấn ề pháp lý và thực tiễn của Việt Nam .....................................................28

2.1.1. Vụ kiện Vinasun v. Grab .....................................................................................29

2.1.2. Vụ việc h n ch c nh tranh từ giao dịch Grab mua l i ho động kinh doanh

của Uber t Đ Á..............................................................................................33

2.2. Kinh nghiệm của một số quốc gia trên th giới..............................................36

2.2.1. Kinh nghiệm từ Italy............................................................................................37

2.2.2. Kinh nghiệm từ Singapore...................................................................................39

2.2.3. Kinh nghiệm từ tiểu bang California của Hoa Kỳ ..............................................43

2.3. Đề xuất giải pháp cho việc hoàn thiện khung pháp lý cho Việt Nam...........47

CHƯƠNG 3: KHUNG PHÁP LÝ CHO QUAN HỆ GI A DOANH NGHIỆP

KINH DOANH VẬN TẢI TRÊN NỀN TẢNG CÔNG NGHỆ INTERTNET

VÀ NGƯỜI CUNG ỨNG DỊCH VỤ..........................................................................52

3.1. Những vấn ề pháp lý trong quan hệ giữa doanh nghiệp kinh doanh vận

tải trên nền tảng công nghệ Int rn t v người cung ứng d ch vụ tại Việt Nam

hiện nay .........................................................................................................................52

3.1.1. Qu đ ểm của các Doanh Nghiệp Công Nghệ đối v i quan hệ l động .........54

3.1.2. Qu đ ểm của tài x xe công nghệ ....................................................................55

3.1.3. Qu đ ểm củ ư lu n xã hộ à ơ qu à ư c .........................................56

3.2. Kinh nghiệm của một số quốc gia trên th giới..............................................58

3.2.1. Kinh nghiệm từ một số tiểu bang của Hoa Kỳ ....................................................59

3.2.2. Kinh nghiệm từ Pháp...........................................................................................65

3.3. Đề xuất giải pháp hoàn thiện khung pháp lý cho Việt Nam .........................68

KẾT LUẬN...................................................................................................................75

DANH MỤC TÀI LIỆU TH M HẢO....................................................................77

PHỤ LỤC 1: KẾT QUẢ KHẢO SÁT TÀI XẾ XE CÔNG NGHỆ.........................87

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. L o họn ề t i

Kinh doanh trên n n t ng công ngh Internet ò c bi

kinh doanh trên n n t ng kinh t chia sẻ là m c phát

tri n m nh mẽ t i Vi t Nam trong kho ng m i l â

khuy n khích s phát tri n c a n t ng công

ngh Internet â t cấu thành quan tr ng c a chính sách kinh t Vi t

Nam trong b i c nh cách m ng công nghi p 4.01

. Tuy nhiên, qua quá trình áp d ng

trên th c t , mô hình kinh doanh ã ặt ra nhi u vấ pháp lý khác nhau.

c kinh doanh v n t i, nh ng tranh chấp gi a các doanh nghi p

kinh doanh v n t i truy n th ng và doanh nghi p kinh doanh v n t i trên n n t ng

công ngh Internet ã c s â ặc bi t c a xã h i. V ki n gi a

Công ty Cổ ph Á ơ t Nam (Vinasun) và Công ty TNHH GrabTaxi

(Grab)2

2017 ã thành

gi a m t bên (1) Grab là ơ

trên n n t ng Internet; và bên ò l i (2)

ơ ( công ngh

Internet). Vinasun ã yêu c â â c Grab ph i bồ ng

ơ 41 ỉ ồ : (i) Grab ho ng t i th ng Vi t Nam

thông s 24 -BGTVT Giao thông V n t i 07 tháng

01 2016 v K ho ch thí i m tri n khai ng d ng khoa h c công ngh hỗ tr

qu n lý và k t n i ho ng v n t i hành khách theo h ồng, t c cung cấp

ph n m ơ kinh doanh v n t c t Grab là doanh nghi p

kinh doanh v n t i taxi - m c cùng ngành ngh v i Vinasun; (ii) Grab ã vi

ph 24 th c hi ơ n m i, gi m giá không

lu t é i sử d ng d ch v , làm thi t h i cho

Vinasun3

. ó, Grab l i cho rằng mình chỉ là m t công ty công ngh , cung

cấp k t n i gi i cung cấp d ch v v n t i (tài x ) và i có nhu c u sử

1 Ngh quy t s 52-NQ/TW c a B Chính Tr ngày 27 tháng 9 2019 v m t s ch ơ

ch ng tham gia cu c cách m ng công nghi p l n th

2 2018 c ổi tên thành Công ty TNHH Grab.

3 ki n Vinasun và Grab: B n án t o ti n l xấu v i nh ng h qu

https://baophapluat.vn/su-kien-ban-luan/vu-kien-vinasun-va-grab-ban-an-tao-tien-le-xau-voi-nhung-he-qua￾kho-luong-432408.html 26 9 2020.

2

d ng d ch v v n t i (khách hàng). Nh khách hàng ng m c giá h

ằ ặt xe thông qua sử d ng các ng d ng thay vì ph i liên h qua

tổ ất nhi u th i gian, công s c. Grab cho rằng mình không ph i doanh

nghi p taxi ch v v n t i; ơ n v n

t tài x

4

ằ

ơ cách ho u hành kinh doanh c a Grab cho thấy Grab gi ng m t

doanh nghi p kinh doanh v n t i ho u hành d a trên n n t ng công ngh ,

không gian m ng ù không th a nh ng xe

c nh thu c s h : (i) cung cấp d ch v v n t i (hành khách và

hàng hóa); (ii) quy nh chính sách giá; (iii) ng xe và tài x khi có khách

hàng; (iv) ng ph t tài x

5

.

N 17 01 2020 ã s

10 2020 -CP nh v u ki n kinh doanh v n t i bằng xe ô

tô Ngh nh s 86 2014 -CP c a Chính ph 10 9

2014 nh v kinh doanh và i u ki n kinh doanh v n t i bằng xe ô tô. T ,

29 5 2020, B GTVT s 12/2020/TT￾BGTVT nh v tổ ch c, qu n lý ho ng v n t i bằng xe ô tô và d ch v hỗ

tr v n t ng b , ng d õ ơ nh v kinh doanh v n t i

ng d ng công ngh công ngh Internet , Ngh nh 10 và

12 ã â nh gi a khái ni m: ( ) ơ kinh doanh v n t ( ) ơ

v chỉ cung cấp ph n m m ng d ng hỗ tr k t n i v n t (

Internet) ơ cung cấp ph n m m k t n i v n t i hi n nay, n u th c hi n các

c ti ơ n, tài x hoặc quy c v n

t i thì sẽ ph n t i, ho ng theo nh nh v u

ki n kinh doanh v n t i và ch u trách nhi c pháp lu t v ơ

kinh doanh v n t i. Còn n ơn v chỉ cung cấp ph n m m ng d ng hỗ tr k t n i

v n t i (không tr c ti ơ n, tài x ; không quy c

v n t i) ph i chấ nh t i kho 1 u 35 c a Ngh nh 10.

10 12 ơ

4 ã ắt quanh vi ngh Grab bồ ng Vinasun 41 tỷ ồng

https://dantri.com.vn/kinh-doanh/tranh-cai-gay-gat-quanh-viec-de-nghi-grab-boi-thuong-vinasun-41-ty-dong￾20181024132654298.htm 26 9 2020

5 ù i chi - : ? https://baophapluat.vn/tu-van￾365/dai-chien-vinasun-grab-chuyen-gia-phap-ly-noi-gi-420893.html 26 9 2020

3

ng b 2008 ử ổ nh liên

v n b chỉ trích là gi i quy , thấ ấ pháp lý

liên quan t i quy c a các các doanh nghi p kinh doanh d ch v v n

t i trên n n t ng công ngh kinh t chia sẻ.

ra ã ấ ơ

â

công ngh Internet

Thành Ph Hồ Chí Minh, ơ

trên

th gi i, ã ấ ấ

Pháp luật của Việt Nam và một số nước về quản lý kinh doanh vận tải trên

nền tảng Internet T

2. t quả khảo sát l h s nghiên cứu ề tài

Internet ấ ặ

â , d , ặ ù ã

â chuyên sâu v ch này t pháp lý t i Vi t Nam

Qua tìm hi u ấ , bài vi t

â :

(1) (2020), ” u ố đị độ

ủ à đố đ l độ .

(2) (2020), ộ ố đ à

lu l độ .

(3) â (2020), ệ qu l ư l độ

.

â n t i ấ

ẻ Thành Ph Hồ Chí

Minh ổ 09 10/2020.

(4) ù (2020), Tranh cãi v việc b o vệ ư i lao

động trong n n kinh t GIG i Báo Kinh T Sài Gòn Online