Phân tích phân hệ ứng dụng tổng đài SPC

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

môc lôc

1

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

Lêi nãi ®Çu

Ph¸t triÓn vµ hiÖn ®¹i th«ng tin ®ang lµ yªu cÇu bøc xóc cña níc

ta. §Ó tiÕn tíi ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin ®a d¹ng, phong phó næi bËt lµ

m¹ng sè ®a dÞch vô ISDV (Intergrated Service Digital Network). Th«ng tin sè

®ãng vai trß quan träng trong m¹ng viÔn thèng hiÖn nay. Trong nh÷ng n¨m

gÇn ®©y cïng víi sù ph¸t triÓn cña m¹ng viÔn th«ng trªn thÕ giíi ngµnh Bu

ChÝnh ViÔn Th«ng ViÖt Nam. Hoµ chung víi nhÞp ph¸t triÓn cña thÕ giíi,

cïng bíc chung trªn xa lé th«ng tin. Trong ®ã hÖ thèng chuyÓn m¹ch sè ®ãng

vai trß quan träng trong m¹ng viÔn th«ng.

Trªn c¬ së ®ã, ®å ¸n cña em xin ®îc ®Ò cËp tíi c¸c néi dung nh sau:

Tæng quan vÒ tæng ®µi SPC

Ph©n tÝch ph©n hÖ øng dông

§îc sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o Hoµng M¹nh Th¾ng cïng víi

c¸c thÇy c« trong bé m«n ®iÖn tö tin häc vµ víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n em

®· hoµn thµnh b¶n ®å ¸n nµy.

V× vËy do ®iÒu kiÖn thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n b¶n ®å ¸n cña em

kh«ng tr¸nh khái thiÕu xãt rÊt mong sù chØ b¶o ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy

c« vµ c¸c b¹n.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o Hoµng M¹nh Th¾ng.

Xin c¶m ¬n khoa §iÖn tö - ViÔn th«ng trêng ®¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi.

Hµ Néi, ngµy 1 th¸ng 6 n¨m 2002

Sinh viªn thùc hiÖn

PhÝ Hoµng Qu©n

2

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

phÇn I

Giíi thiÖu tæng quan vÒ tæng ®µi Spc

I-HÖ thèng tæng ®µi sè

Kh¸i niÖm vÒ tæng ®µi sè.

M¹ng líi viÔn th«ng ®îc thiÕt lËp ®Ó chuyÓn t¶i c¸c tÝn hiÖu th«ng tin tõ

níi nµy ®Õn n¬i kh¸c. Nh÷ng bé phËn chñ yÕu cña mét m¹ng líi lµ c¸c

nót(node), hoÆc c¸c trung t©m chuyÓn m¹ch vµ c¸c ®êng truyÒn dÉn. TÝnh

phøc t¹p cña mét m¹ng viÔn th«ng lµ ë nhiÖm vô truyÒn t¶i mét khèi lîng lín

cña lu tho¹i viÔn th«ng trªn mét sè c¸c nót m¹ng vµ mét sè c¸c ®êng truyÒn

dÉn. V× vËy, c¸c m¹ng viÔn th«ng ®· thay ®æi tõ chç cùc kú ®¬n gi¶n ®Õn møc

®é v« cïng phøc t¹p. Chøc n¨ng quan träng nhÊt cña m¹ng viÔn th«ng lµ

cung cÊp dÞch vô ®iÖn tho¹i. Cho nªn, khi ®Ò cËp ®Õn m¹ng viÔn th«ng víi

c¸c trung t©m chuyÓn m¹ch(c¸c tæng ®µi) vµ c¸c tuyÕn truyÒn dÉn còng xem

nh ®Ò cËp ®Õn m¹ng ®iÖn tho¹i nãi chung víi c¸c lo¹i h×nh dÞch vô cña nã.

M¹ng ®iÖn tho¹i cung cÊp c¸c ph¬ng tiÖn cho th«ng tin tiÕng nãi nh tõ

khi nã míi xuÊt hiÖn, c¸ch ®©y hµng tr¨m n¨m víi c¸c m¹ng néi bé nhá.

Ngµy nay m¹ng ®iÖn tho¹i ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ cïng víi sù ph¸t triÓn cña

khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ. C¸c m¹ng néi bé ®· trë thµnh m¹ng quèc

gia vµ ®· h×nh thµnh m¹ng quèc gia liªn kÕt ®Ó cung cÊp dÞch vô trªn toµn thÕ

giíi. M¹ng viÔn th«ng quèc tÕ cho phÐp kÕt nèi 2 thuª bao bÊt kú trªn thÕ

giíi víi nhau vµ cung cÊp ®îc nhiÒu dÞch vô víi tiªu chuÈn t¬ng thÝch cao.

C¸c trung t©m chuyÓn m¹ch tæng ®µi ®iÖn tho¹i-lµ c¸c nót cña m¹ng líi

viÔn th«ng, chóng lµm nhiÖm vô chuyÓn m¹ch- kÕt nèi c¸c cuéc gäi cho c¸c

thuª bao trªn m¹ng. Do nhu cÇu ngµy cµng lín vÒ chÊt lîng, dÞch vô vµ dung

lîng cña m¹ng, nªn c¸c trung t©m chuyÓn m¹ch còng ®îc më réng vµ ph¸t

triÓn ®Ó ®¸p øng cho nh÷ng nhu cÇu ®o. Ngµy nay c¸c hÖ thèng tæng ®µi ®iÖn

tho¹i sè ®· dÇn thay thÕ cho c¸c tæng ®µi cò, më ra mét thêi kü míi cho c¸c

øng dông dÞch vô viÔn th«ng vµo cuéc sèng.

Mét tæng ®µi ®iÖn tho¹i hiÖn ®¹i, víi viÖc øng dông c«ng nghÖ chuyÓn

m¹ch sè, ®· t¹o nªn sù t¸c ®éng chñ yÕu vµo m¹ng viÔn th«ng thÕ giíi, ®em

l¹i nhiÒu lîi thÕ vÒ ®Æc trng kü thuËt vµ nhiÒu lîi Ých vÒ kinh tÕ.

Ngoµi ra, tæng ®µi ®iÖn tö sè ®îc x©y dùng tõ sù kÕt hîp gi÷a c«ng

nghÖ m¸y tÝnh, c«ng nghÖ ®iÖn tö víi kü thu¹t hiÖn ®iÖn tho¹i, cho nªn, vÒ

3

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

mÆt c«ng nghÖ vµ kü thuËt øng dông cho c¸c tæng ®µi ®iÖn tho¹i sè còng

kh«ng ngõng ph¸t triÓn.

Sù ph¸t triÓn nµy ®îc thóc ®Èy bëi mong muèn c¶i thiÖn chÊt lîng, t¨ng

cêng kh¶ n¨ng duy tr× ho¹t ®éng, tÝnh mÒm dÎo vµ gi¶m gi¸ thµnh cña hÖ

thèng tæng ®µi nhê viÖc khai th¸c nh÷ng u ®iÓm næi bËt trong sù tiÕn ho¸

nhanh chãng cña c¸c c«ng nghÖ ®iÖn tö vµ m¸y tÝnh.

øng dông trø¬c tiªn cña c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö vµ tæng ®µi sè lµ trong lÜnh

vùc chuyÓn m¹ch sè vµ ®iÒu khiÓn. Trong c¸c hÖ thèng tæng ®µi míi ®· sö

dông nh÷ng ma trËn chuyÓn m¹ch b¸n dÉn sè, dung lîng lín tèc ®é cao. C¸c

giao tiÕp ®êng d©y thuª bao víi kh¶ n¨ng kiÓm so¸t ®iÖn ¸p cao vµ dßng

chu«ng lín còng ®îc sö dông b»ng nh÷ng linh kiÖn b¸n dÉn. HÖ thèng ®iÒu

khiÓn cña tæng ®µi lµ sù kÕt hîp nh÷ng møc ®é kh¸c nhau cña c«ng nghÖ ®iÒu

khiÓn m¸y tÝnh. C¸c chÝp vi xö lý ®· ®îc sö dông trong hÖ thèng ®iÒu khiÎn

tæng ®µi vµ c¶ hÖ thèng ho¹t ®éng theo mét ch¬ng tr×nh lu tr÷ s½n(SPC). Nh

vËy, trong mét sè tæng ®µi sè ®· ®îc sö dông vµo qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn nµy t¹o

nªn tÝnh mÒm dÎo cao cho cho cÊu tróc phÇn cøng còng nh cho ho¹t ®éng cña

tæng ®µi. Nhê tÝnh mÒm dÎo cao mµ tæng ®µi ®iÖn tö sè cã kh¶ n¨ng biÕn ®æi

t×nh tr¹ng cña thiÕt bÞ b»ng viÖc thay ®æi gi÷ liÖu ®Ó ®¸p øng mét c¸ch nhanh

chãng nh÷ng ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña m¹ng lãi ch¼ng h¹n nh, ph¬ng ¸n ®Þnh

tiÕn cã thÓ thay ®æi ®Ó c¸c cuéc gäi chän tuyÕn vßng tr¸nh ®îc nghÏn m¹ch

trong m¹ng líi. MÆt kh¸c, tÝnh mÒm dÎo cao cña tæng ®µi cßn lµ kh¶ n¨ng ®Ó

c¸c tæng ®µi ®· ®îc thiÕt lËp cã thÓ ®îc më réng mµ kh«ng lµm ngng trÖ sù

phôc vô. §iÒu nµy cho phÐp nh÷ng ph¬ng tiÖn vµ n¨ng lùc c«ng nghÖ míi

kh«ng ®îc biÕt hoÆc kh«ng ®îc x¸c ®Þnh tríc cã thÓ ®îc ®a vµo sö dông trong

®êi cña mét hÖ thèng tæng ®µi. Mét vµi sù n©ng cÊp ®ã cã thÓ ®¹t ®îc mét

c¸ch ®¬n thuÇn b»ng sù kÕt hîp phÇn mÒm míi,mét sè sù n©ng cÊp kh¸c l¹i

cã thÓ ®¹t ®îc b»ng viÖc thªm vµo nh÷ng phÇn cøng míi.

VÒ c¬ b¶n tæng ®µi sè gåm mét m¹ng chuyÓn m¹ch, thiÕt bÞ b¸o hiÖu vµ

mét bé ®iÒu khiÓn h×nh 1.

M¹ch ®Çu vµo M¹ch ®Çu ra

4

ChuyÓn m¹ch thêi gian

ThiÕt bÞ b¸o

hiÖu

ThiÕt bÞ b¸o

hiÖu

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

H×nh 1:

§Ó ®iÒu khiÓn c¸c tæng ®µi sè ngêi ta sö dông nguyªn lý ®iÒu khiÓn

b»ng ch¬ng tr×nh lu tr÷ s½n (SPC-Stored Program control) vµ c¸c tæng ®µi sè

ho¹t ®éng theo nguyªn lý ®iÒu khiÓn nµy cßn ®îc gäi lµ tæng ®µi ®iÖn tho¹i

sè SPC (SPC-Digital Telephone Exchange).

Trong mét sè tæng ®µi ®iÖn tho¹i sè SPC. Mét m¸y tÝnh ®îc sö dông lµm

bé ®iÒu khiÓn vµ viÖc vËn hµnh chuyÓn m¹ch ®îc thùc hiÖn b»ng ch¬ng tr×nh

vµ sè liÖu lu trong bé nhí.

Víi sù tiÕn bé cña c«ng nghÖ b¸n dÉn, c¸c chøc n¨ng cña tæng ®µi ®iÖn

tho¹i sè SPC ®· ®îc ph¸t triÓn vµ bé ®iÒu khiÓn ®îc chÕ t¹o gän h¬n vµ hiÖn

nay nã ho¹t ®éng víi tèc ®é rÊt cao. Tuy nhiªn, theo yªu cÇu ph¸t triÓn ®a

d¹ng c¸c dÞch vô, ch¬ng tr×nh tæng ®µi còng ngµy cµng trë nªn lín h¬n vµ

m¹nh h¬n.

M¹ch ®Çu vµo M¹ch ®Çu ra

H×nh 2:

HiÖn nay, tÊt c¶ c¸c tæng ®µi sè ®ang ®îc sö dông trªn m¹ng viÔn th«ng

nãi chung vµ ®Æc biÖt trªn m¹ng viÔn th«ng ViÖt Nam hÇu hÕt ®Òu ho¹t ®éng

theo nguyªn lý cña tæng ®µi ®iÖn tho¹i sè SPC. Cho nªn, khi nãi ®Õn tæng ®µi

®iÖn tho¹i sè lµ nãi ®Õn tæng ®µi ®iÖn tho¹i sè SPC. Do ®ã trong phÇn tæng

quan vÒ hÖ thèng chuyÓn m¹ch nµy còng chØ ®Ò cËp ®Õn tæng ®µi ®iÖn tho¹i

sè SPC .

CÊu h×nh nµy gåm cã: Ph©n hÖ ®iÒu khiÓn trung t©m(Ph©n hÖ CP), ph©n

hÖ chuyÓn m¹ch nhãm (ph©n hÖ SP), c¸c tÇng giao tiÕp ®Çu cuèi thuª bao￾trung kÕ vµ c¸c thiÕt bÞ ®ång bé m¹ng.

5

Bé ®iÒu khiÓn

ChuyÓn m¹ch thêi gian

ThiÕt bÞ b¸o

hiÖu

SPC

ThiÕt bÞ b¸o

hiÖu

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

II-tæng quan vÒ tæng ®µi spc

II-I. §Æc ®iÓm cña tæng ®µi SPC

ë c¸c tæng ®µi lµm viÖc theo nguyªn lý ®iÒu khiÓn theo c¸c ch¬ng tr×nh

ghi s½n (Stored Program Controled SPC)Ngêi ta sö dông c¸c bé sö lý gièng

nh c¸c m¸y tÝnh ®Ó ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña tæng ®µi. TÊt c¶ c¸c chøc n¨ng

®iÒu khiÓn ®îc ®Æc trng bëi mét lo¹t c¸c lÖnh ®· ghi s½n ë trong c¸c bé nhí.

Ngoµi ra c¸c sè liÖu trùc thuéc tæng ®µi nh c¸c sè liÖu thuª bao, c¸c

b¶ng phiªn dÞch ®Þa chØ, c¸c th«ng tin vÒ t¹o tuyÕn, tÝnh cíc, thèng kª,...còng

®îc ghi s½n trong c¸c bé nhí sè liÖu.Qua mçi bíc sö lý gäi sÏ nhËn ®îc mét

sù quyÕt ®Þnh t¬ng øng víi mçi lo¹i nghiÖp vô ®ã.Nguyªn lý chuyÓn m¹ch

nh vËy gäi lµ chuyÕn m¹ch ®iÒu khiÓn theo ch¬ng tr×nh ghi s½n SPC.

C¸c ch¬ng tr×nh vµ sè liÖu ghi trong c¸c bé nhí cã thÓ thay ®æi ®îc khi

cÇn thay ®æi nguyªn t¾c ®iÒu khiÓn hay tÝnh n¨ng cña hÖ thèng.Nhê vËy ngêi

qu¶n lý cã thÓ linh ho¹t trong qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh tæng ®µi.

Nh ta ®· biÕt m¸y tÝnh hay bé sö lý sè cã n¨ng lùc sö lý hµng chôc ngµn

tíi hµng triÖu lÖnh mçi gi©y.V× vËy khi ta sö dông nã vµo chøc n¨ng ®iÒu

khiÓn tæng ®µi th× ngoµi c«ng viÖc ®iÒu khiÓn chøc n¨ng chuyÓn m¹ch th×

cïng mét bé sö lý cã thÓ ®iÒu hµnh c¸c chøc n¨ng kh¸c.V× c¸c ch¬ng tr×nh

®iÒu khiÓn vµ sè liÖu ghi trong c¸c bé nhí cã thÓ thay ®æi dÔ dµng, mang tÝnh

tøc thêi nªn c«ng viÖc ®iÒu hµnh ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña thuª bao trë nªn

dÔ dµng c¶ c«ng viÖc ®a vµo dÞch vô míi cho thuª bao vµ thay ®æi c¸c dÞch vô

cò ®Òu dÔ dµng thùc hiÖn th«ng qua c¸c lÖnh trao ®æi ngêi m¸y.Ch¼ng h¹n

nh cÇn kh«i phôc l¹i nghiÖp vô cho thuª bao qu¸ h¹n thanh to¸n cíc hoÆc

thay ®æi tõ ph¬ng thøc chän sè ®a tÇn ta chØ viÖc ®a vµo hå s¬ thuª bao c¸c sè

liÖu thÝch hîp th«ng qua c¸c thiÕt bÞ vµo ra dïng bµn phÝm.

Kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh ®Ó ®¸p øng nhanh vµ cã hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c yªu

cÇu cña thuª bao ®· thùc sù trë nªn quan träng trong hiÖn t¹i vµ t¬ng lai.Tæng

®µi ®iÖn tö SPC ®¸p øng ®Çy ®ñ yªu cÇu nµy ë mét sè dÞch vô ®Æc biÖt thuª

bao cã thÓ thùc hiÖn ®îc b»ng c¸c thao t¸c tõ m¸y thuª bao nh yªu cÇu gäi

chuyÓn chon sè ®Þa chØ ng¾n b¸o thøc...

C«ng t¸c ®iÒu hµnh vµ b¶o dìng côm tæng ®µi SPC trong mét vïng

m¹ng rÊt quan träng.Nhê cã trung t©m ®iÒu hµnh vµ b¶o dìng ®îc trang bÞ

c¸c thiÕt bÞ trao ®æi ngêi m¸y còng víi hÖ thèng sö lý mµ c«ng viÖc nµy ®îc

thùc hiÖn dÔ dµng. Ngoµi c«ng viÖc ®iÒu hµnh vµ b¶o dìng c¸c tæng ®µi.

6

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

Trung t©m nµy cßn bao qu¸t c¶ c¸c c«ng viÖc qu¶n lý m¹ng nh lu lîng c¸c

tuyÕn vµ vµ sö lý ®êng vßng. T¹i ®©y còng nhËn ®îc c¸c th«ng tin vÒ cíc,

háng hãc, sù cè, tõ c¸c tæng ®µi khu vùc còng tõ ®©y c¸c phÐp ®o kiÓm còng

®îc thùc hiÖn t¹i c¸c tæng ®µi nhê ph¸t ®i c¸c lÖnh. T¬ng tù nh vËy nh÷ng sù

thay ®æi vÒ dÞch vô còng cã thÓ ®îc t¹o ra nhê c¸c trung t©m sö lý tÝn hiÖu

nµy. Nhê vËy c«ng t¸c ®iÒu hµnh m¹ng líi trë nªn cã hiÖu qu¶ h¬n.

V× c¸c bé sö lý cã kh¶ n¨ng hoµn thµnh c¸c c«ng viÖc ë tèc ®é rÊt cao

nªn nã cã ®ñ thêi gian ®Ó ch¹y c¸c ch¬ng tr×nh th vßng ®Ó ph¸t hiÖn rçi tù

®éng.V× vËy kh«ng cÇn chi phÝ thêi gian vµ nh©n lùc phôc vô c¸c phÐp ®o thö

nµy.

II-2. Xu híng sö dông c¸c bé sö lý

II-2-1 §iÒu khiÓn tËp trung

ë mét sè tæng ®µi SPC tÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn cã thÓ thay thÕ b»ng

mét bé xö lý.V× vËy bé xö lý nµy ph¶i cã c«ng suÊt ®ñ lín ®Ó nã cã thÓ xö lý

hµng tr¨m cuéc gäi trong mét gi©y, ngoµi ra nã ph¶i hoµn thµnh c¸c c«ng

viÖc ®iÒu hµnh vµ b¶o dìng kh¸c, tõ ®ã viÖc tËp trung hãa hoµn toµn chøc

n¨ng ®iÒu khiÓn còng cã nhîc ®iÓm v× phÇn mÒm cña bé sö lý trung t©m rÊt

cång kÒnh phøc t¹p vµ khã cã ®é tin cËy cao. H¬n n÷a nã kh«ng thÓ ®¶m b¶o

®é an toµn cho hÖ thèng sÏ bÞ ¶nh hëng lín khi bé sö lý x¶y ra sù cè.§iÒu

h¹n chÕ nµy cã thÓ ®îc kh¾c phôc nhê ph¬ng thøc ®iÒu khiÓn ph©n t¸n.

II-2-2.§iÒu khiÓn ph©n t¸n.

ë ph¬ng thøc ®iÒu khiÓn ph©n t¸n mét sè chøc n¨ng sö lý gäi nh ®o thö

®êng d©y thuª bao ph©n phèi b¸o hiÖu.§iÒu khiÓn ®Çu nèi cã thÓ giao cho c¸c

bé xö lý ngo¹i vi cã mét nhiÖm vô riªng vµ thêng ®îc ®iÒu khiÓn bëi bé xö lý

trung t©m.V× c¸c bé xö lý ngo¹i vi chØ thùc hiÖn mét chøc n¨ng nªn c¸c ch-

¬ng tr×nh cña nã ®¬n gi¶n vµ Ýt ¶nh hëng tõ c¸c nh©n tè kh¸c h¬n so víi khi

nã n»m ë bé sö lý trung t©m.V× vËy c¸c bé nhí ch¬ng tr×nh cã liªn quan

kh«ng cÇn thay ®æi (Cã thÓ sö dông c¸c bé nhí ROM).

Thªm vµo ®ã ph¬ng thøc ®iÒu khiÓn ph©n t¸n còng dÔ dµng t¹o ra hÖ

thèng theo kiÓu cÊu tróc module. CÊu tróc nµy t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng ph¸t

triÓn dung lîng hÖ thèng.

7

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

PhÇn II:

nguyªn lý cÊu t¹o tæng ®µi SPC

II-1: S¬ ®å cÊu t¹o

Tuy cã kh¸c nhau nhiÒu gi÷a c¸c tæng ®µi ®iÖn tö hiÖn ®ang sö dông

trªn thÕ giíi.Nhng tÊt c¶ c¸c hÖ thèng ®Òu gièng nhau, vÒ c¬ cÊu ph©n bè c¸c

khèi chøc n¨ng .S¬ ®å khèi ®¬n gi¶n cña mét tæng ®µi SPC nh m« t¶ ë h×nh.

-ThiÕt bÞ kÕt cuèi: bao gåm c¸c m¹ch ®iÖn thuª bao, m¹ch trung kÕ,

thiÕt bÞ tËp trung vµ sö lý tÝn hiÖu....

-ThiÕt bÞ chuyÓn m¹ch: bao gåm c¸c tÇng chuyÓn m¹ch thêi gian kh«ng

gian hoÆc ghÐp hîp.

-ThiÕt bÞ ngo¹i vi vµ kªnh riªng hîp thµnh thiÕt bÞ ngo¹i vi b¸o hiÖu

kªnh chung ®Ó xö lý th«ng tin b¸o hiÖu liªn tæng ®µi theo m¹ng líi b¸o hiÖu

kªnh chung.Cßn thiÕt bÞ b¸o hiÖu kªnh riªng ®Ó xö lý th«ng tin b¸o hiÖu kªnh

riªng.

-Ngo¹i vi chuyÓn m¹ch c¸c thiÕt bÞ ph©n phèi b¸o hiÖu, thiÕt bÞ dß thö,

thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn nèi hîp thµnh thiÕt bÞ ngo¹i vi chuyÓn m¹ch.§©y lµ thiÕt bÞ

ngo¹i vi cho hÖ thèng ®iÒu khiÓn.

-ThiÕt bÞ ®iÒu khiÓn trung t©m:Bé xö lý trung t©m cïng víi c¸c bé nhí

cña nã t¹o thµnh bé ®iÒu khiÓn trung t©m.

-ThiÕt bÞ trao ®æi ngêi m¸y lµ c¸c lo¹i m¸y hiÖn h×nh cã bµn phÝm, m¸y

in... ®Ó trao ®æi th«ng tin vµo ra, vµ ghi l¹i c¸c b¶n tin cÇn thiÕt phôc vô c«ng

t¸c ®iÒu hµnh vµ b¶o dìng tæng ®µi.

Ngoµi ra ë c¸c tæng ®µi khu vùc cña m¹ng c«ng céng, c¸c tæng ®µi

chuyÓn tiÕp qu¸ giang vµ c¸c tæng ®µi cña quèc tÕ cßn cã c¸c khèi chøc n¨ng

kh¸c, thèng kª, ®ång bé mang, trung t©m xö lý tin, thiÕt bÞ giao tiÕp thuª bao

xa....

II-2.NhiÖm vô cña c¸c khèi chøc n¨ng.

II-2-1.thiÕt bÞ ®Çu cuèi gåm c¸c m¹ch kÕt cuèi thuª bao, kÕt cuèi chung

kÕ t¬ng tù vµ kÕt cuèi chung kÕ sè.

Khèi m¹ch kÕt cuèi thuª bao gåm:

8

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

-M¹ch ®iÖn ®êng d©y thuª bao lµm nhiÖm vô Borsht.Tøc lµ nhiÖm cÊp

nguån cho ®êng d©y thuª bao (battery)b¶o vÖ qu¸ ¸p cho thiÕt bÞ (over

voltage protection)cÊp tÝn hiÖu chu«ng(Ring), gi¸m s¸t tr¹ng

th¸i(Supervision), sai ®éng(Hybrid)vµ ®o thö (test).

-Khèi m¹ch tËp trung thuª bao ®Ó lµm vi tËp trung t¶i cho nhãm ®êng

thuª bao. Cã thÓ sö dông m¹ch tËp chung t¬ng tù hoÆc m¹ch tËp trung sè

(cho c¸c tæng ®µi sè ).

Ngoµi ra, ë c¸c tæng ®µi sè m¹ch ®iÖn thuª bao cßn lµm nhiÖm vô biÕn

®æi qua l¹i A-D (analog-Digital)cho tÝn hiÖu tiÕng nãi.

ë khèi m¹ch kÕt cuèi thuª bao cßn ®îc trang bÞ c¸c m¹ch ®iÖn nghiÖp vô

nh m¹ch phèi hîp b¸o hiÖu, m¹ch thu ph¸t xung ®Þa chØ ë d¹ng m· thËp ph©n

vµ ®a tÇn.C¸c lo¹i m· ®Þa chØ nµy ®îc tËp chung vµ xö lý ë mét sè bé thu ph¸t

mµ dïng chung cho mét nhãm thuª bao ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ.

M¹ch ®iÖn ®êng d©y ThiÕt bÞ kÕt cuèi

®dtb

tktt

Trung kÕ sè

Bus chung

H×nh 3:S¬ ®å khèi tæng §µi Spc

9

ThiÕt bÞ chuyÓn

m¹ch

ThiÕt

bÞ b¸o

hiÖu

kªnh

chung

ThiÕt

bÞ b¸o

hiÖu

kªnh

riªng

ThiÕt

bÞ b¸o

hiÖu

ph©n

phèi

ThiÕt

bÞ dß

thö

ThiÕt

bÞ ®iÒu

khiÓn

®Çu nèi

ThiÕt bÞ trao

®æi ngêi m¸y

Bé xö lý trung

t©m

C¸c bé nhí

A-D

A-D

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

Khèi m¹ch kÕt cuèi trung kÕ t¬ng tù.Khèi m¹ch nµy chøa c¸c m¹ch ®iÖn

trung kÕ dïng cho c¸c cuéc gäi ra.Gäi vµo vµ gäi chuyÓn tiÕp chóng lµm c¸c

nhiÖm vô cÊp nguån, gi¸m s¸t cuéc gäi,phèi hîp baã hiÖu.Khèi m¹ch nµy

kh«ng lµm nhiÖm vô tËp trung t¶i nhng thùc hiÖn biÕn ®æi A-D ë c¸c tæng ®µi

sè.

Khèi m¹ch kÕt cuèi chung kÕ sè.

NhiÖm vô c¬ b¶n cña khèi m¹ch nµy lµ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng

Gazpacho,bao gåm:

-T¹o khung (Gerieration of Frame)tøc lµ nhËn d¹ng tÝn ®ång bé khung

®Ó ph©n biÖt tõng khung cña tuyÕn sè liÖu PCM ®a tõ tæng ®µi kh¸c tíi.

-§ång bé khung (Aligment of frame)®Ó x¾p xÕp khung sè liÖu míi phï

hîp víi hÖ thèng PCM.

-NÕu d©y bÝt “0”:v× d©y tÝn hiÖu PCM cã nhiÒu qu·ng chøa nhiÒu bÝt

“0”sÏ khã phôc håi tÝn hiÖu ®ång bé ë phÝa thu nªn nhiÖm vô nµy lµ thùc hiÖn

nªn c¸c qu·ng tÝn hiÖu cã nhiÒu bÝt “0”liªn tiÕp ë phÝa ph¸t.

-§¶o ®Þnh cùc(Polar conversion):NhiÖm vô nµy nh»m biÕn ®æi d©y tÝn

hiÖu ®¬n cùc tõ hÖ thèng ®a ra thµnh d·y tÝn hiÖu lìng cùc trªn ®êng d©y vµ

ngîc l¹i.

-Xö lý c¶nh b¸o (alarm processing)

§Ó xö lý c¶nh b¸o tõ ®êng chuyÒn PCM

-Phôc håi d·y xung nhÞp (clock recovery)

NhiÖm vô nµy thùc hiÖn phôc håi d·y xung nhÞp tõ d·y tÝn hiÖu thu.

-T¸ch th«ng tin ®ång bé (Hunt during reframe)

NhiÖm vô nµy thùc hiÖn t¸ch th«ng tin ®ång bé tõ tÝn hiÖu thu

-B¸o hiÖu (office signalling)

NhiÖm vô nµy thùc hiÖn chøc n¨ng giao tiÕp b¸o hiÖu ®Ó phèi hîp c¸c

lo¹i b¸o hiÖu gi÷a tæng ®µi ®ang xem xÐt vµ c¸c tæng ®µi kh¸c qua c¸c ®êng

trung kÕ.

II-2-2.ThiÕt bÞ chuyÓn m¹ch

ë c¸c tæng ®µi ®iÖn tö, thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch lµ mét trong c¸c bé phËn

chñ yÕu vµ cã kÝch thíc lín. Nã cã c¸c chøc n¨ng chÝnh sau:

10

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

-Chøc n¨ng chuyÓn m¹ch

Thùc hiÖn chøc n¨ng nµy ®Ó thiÕt lËp tuyÕn nèi gi÷a 2 hay nhiÒu thuª

bao cña tæng ®µi hoÆc gi÷a tæng ®µi nµy víi tæng ®µi kh¸c.

-Chøc n¨ng truyÒn dÉn.

Trªn c¬ së tuyÕn nèi ®· thiÕt lËp, thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch thùc hiÖn truyÒn

dÉn tÝn hiÖu tiÕng nãi vµ tÝn hiÖu b¸o hiÖu gi÷a c¸c thuª bao víi ®é tin cËy vµ

chÝnh x¸c cÇn thiÕt.

Cã 2 lo¹i hÖ thèng chuyÓn m¹ch

a-HÖ thèng chuyÓn m¹ch t¬ng tù

Lo¹i chuyÓn m¹ch nµy ®îc chia thµnh 2 lo¹i:

-Ph¬ng thøc chuyÓn m¹ch kh«ng gian (space division switching mode).

ë ph¬ng thøc chuyÓn m¹ch nµy ®èi víi mét cuéc gäi mét tuyÕn vËt lý ®îc

thiÕt lËp gi÷a ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña trêng chuyÓn m¹ch.TuyÕn nµy lµ riªng

biÖt cho mçi cuéc nèi vµ duy tr× trong suèt thêi gian tiÕn hµnh cuéc gäi. C¸c

tuyÕn nèi cho c¸c cuéc gäi lµ ®éc lËp víi nhau. Ngay sau khi mét tuyÕn nèi

®îc ®Êu nèi, c¸c tÝn hiÖu ®îc trao ®æi gi÷a hai thuª bao.

Trêng chuyÓn m¹ch theo ph¬ng thøc nµy cã thÓ sö dông tiÕp ®iÓm ®iÖn

tö hay c¬ ®iÖn nh lo¹i r¬ le èng kÝnh (Gekin)hoÆc bé nèi d©y ngang däc kiÓu

mini.

-Ph¬ng thøc chuyÓn m¹ch thêi gian

Ph¬ng thøc chuyÓn m¹ch nµy cßn gäi lµ chuyÓn m¹ch PAM(Pulse

amplutude modielation),tøc lµ chuyÓn m¹ch theo ph¬ng thøc ®iÒu biªn xung.

b-HÖ thèng chuyÓn m¹ch sè (digital switching)

Ph¬ng thøc chuyÓn m¹ch nµy cßn gäi lµ chuyÓn m¹ch PCM(pulse code

modulation).§©y còng lµ mét lo¹i cña cña ph¬ng thøc chuyÓn m¹ch thêi

gian.ë hÖ thèng chuyÓn m¹ch lo¹i nµy mét tuyÕn vËt lý ®îc sö dông chung

cho mét sè cuéc gäi trªn c¬ së ph©n chia theo thêi gian xö dông nã. Mçi

cuéc gäi ®îc sö dông tuyÕn nµy trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh vµ theo

chu kú víi mét tèc ®é lÆp thÝch hîp. §èi víi tÝn hiÖu tho¹i tèc ®é lÆp lµ 8Khz,

tøc lµ cø mçi 125µs l¹i truyÒn ®i tiÕng nãi mét lÇn. TiÕng nãi trong mçi lÇn

chuyÓn ®i gäi lµ mét mÉu vµ ®îc m· hãa theo ph¬ng thøc PCM. Mét tuyÕn

nèi vËt lý cã thÓ ®îc ghÐp mét sè mÉu tiÕng nãi cña nhiÒu cuéc gäi ®Ó t¹o ®-

11

§å ¸n tèt nghiÖp PhÝ Hoµng Qu©n

êng dÉn cho ®ång thêi nhiÒu tuyÕn tiÕng nãi TÝn hiÖu PCM thÝch hîp cho tÊt

c¶ truyÒn dÉn lÉn chuyÓn m¹ch.

II-2-3. Bé ®iÒu khiÓn trung t©m

Bé ®iÒu khiÓn trung t©m gåm mét bé xö lý cã c«ng suÊt lín cïng c¸c bé

nhí trùc thuéc.Bé xö lý nµy ®îc thiÕt kÕ tèi u ®Ó xö lý gäi vµ c¸c c«ng viÖc

liªn quan trong mét tæng ®µi. Nã ph¶i hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô kÞp thêi hay

cßn gäi lµ xö lý thêi gian thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nh.

-NhËp xung hay m· chän sè (c¸c ch÷ sè ®Þa chØ)

-ChuyÓn c¸c tÝn hiÖu ®Þa chØ ®i ë c¸c trêng chuyÓn tiÕp gäi

-Trao ®æi c¸c lo¹i b¸o hiÖu cho thuª bao hay tæng ®µi kh¸c.

-Phiªn dÞch vµ t¹o tuyÕn qua trêng chuyÓn m¹ch

S¬ ®å khèi mét bé xö lý chuyÓn m¹ch tæng qu¸t nh m« t¶ ë h×nh 4

ra vµo

H×nh 4:S¬ ®å khèi bé sö lý chuyÓn m¹ch

Bé xö lý chuyÓn m¹ch bao gåm mét ®¬n vÞ xö lý trung t©m , c¸c bé nhí

ch¬ng tr×nh, sè liÖu vµ phiªn dÞch cïng víi thiÕt bÞ vµo-ra lµm nhiÖm vô phèi

hîp ®Ó ®a c¸c th«ng tin vµo vµ lÊy c¸c lÖnh ra.

§¬n vÞ xö lý trung t©m lµ mét bé xö lý hay vi xö lý tèc ®é cao vµ cã

c«ng suÊt xö lý tïy thuéc vµo vÞ trÝ xö lý chuyÓn m¹ch cña nã. Nã lµm nhiÖm

vô ®iÒu khiÓn thao t¸c cña thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch.

12

Bé nhí ch¬ng

tr×nh

Bé nhí phiªn

dÞch

Bé nhí sè

liÖu

ThiÕt bÞ phèi hîp

Bé xö lý trung t©m