Phân tích đa hình RFLP-mt DNA của một số dòng cá rô phi nuôi tại Việt Nam

31(2): 73-78 Tap chf SEVIH HOC 6-2009

PHAN TICH DA HINH RFLP-mt DNA CUA MO T SO DONG CA RO PHI

NUOI TAI VlfiT NAM

NGUYfiN THI THANH BINH, DINH THI NGOC THUY, QUY^N DINH THI

• • Vien Cong nghe sinh hgc

PHAM ANH TUAN

Vien Nghien citu vd Nuoi trong Thily sdn I

Ro phi la mot trong nhirng loai ca co gia tri

kinh te cao, dugc nuoi b nhiiu nu6c tren the

gidi, dac biet tai cac nudc thuoc viing khf ban

nhiet ddi va can nhiet dori [1, 7]. O Viet Nam,

cac dong ca ro phi dugc nuoi lam giong co

ngu6n goc va thdi gian nhap ngi khac nhau. Cho

den nay, viec danh gia, nhan dang cac dong ca

ro phi chi dua vao dac diem binh thai nen con

nhidu ban che, de phan biet cac dong nguoi ta

phai ggi ten theo suat sii nhu van Dai Loan, van

Trung Quo'c, bay xanh Trung Qudc, xanh Irael

vi theo ngoai hinh chiing chi dugc phan thanh

loai van Oreochromis Niloticus va loai xanh

Oreochromis Areus. Trong mgt thdi gian dai,

viec luu giii va phat trien cac ddng thuan ciia ca

ro phi chua dugc chti y nen nhidu ddng bi lin

hoac tap giao hay lai can huyet, do dd chat

lugng ca gidng bi anh hudng. Viec chgn lgc

nham nang cao chat lugng gidng ca chi thuc

hien theo phuong phap truyen thdng nen hieu

qua dat dugc chua cao.

Nhirng nam gan day, vdi thanh tuu ndi bat

cua cdng nghe sinh hgc, nhidu ban che trong

chgn lgc gidng ca rd phi da dugc khac phuc.

Ngudi ta da sit dung kha thanh cdng mdt sd chi

thi phan tit nhu allozyme, RAPD (Random

Amplified Polymorphism DNA), RFLP

(Restrition Fragment Length Polymorphism

DNA), AFLP (Amplified Fragment

Polymorphism DNA), SSR [(Simple Sequence

Repeats hay microsatellite - tieu ve tinh] va cac

chi thi khac de danh gia da dang di truyen, nhan

dang ddng gidng, xac dinb do thuan trong qua

trinh thuan ddng [3, 5, 8, 9, 11, 12]. Dac biet chi

thi DNA ty the (mitochondrial DNA sir dung

phuong pbap PCR-RFLP: mt DNA-RFLP) cua

viing dieu khien D-loop va microsatellite dugc

ap dung rdng rai va hieu qua trong cac nghien

ciru danh gia su thuan hda ciia cac ddng ca rd

phi, ca chep [1, 2, 4, 5, 9] va loai khac nhu tam

dau [6, 9]. Cac marker phan tir nay tap trung vao

cac vting gien co tinh da dang cao [8] nen dugc

chii y nghien ciiu. Ngoai ra, marker mt-RFLP

cdn cho phep xac dinh nhiing bien di di truyen

phuc vu chgn tao gid'ng va nban dang dugc de'n

loai phu cua ca rd phi Oreochromis. Niloticus

va ca chep [11, 12], cd the nghien ciiu tfnh da

hinh de chgn ra cac ddng rd phi ldn nhanh,

cd kha nang chd'ng chiu stress, benh tat va

khi bau [1].

Vdi muc dfch trg giiip cho cdng tac chgn lgc

gid'ng ca rd phi, gdp phan cai tao chat lugng

gid'ng chiing tdi da tie'n hanh nghien ciiu sir

dung chi thi pban tit mt-RFLP de nhan dang cac

ddng ca rd phi dang nudi tai Viet Nam.

I. PHUONG PHAP NGHIEN CtU

Nguyen lieu la 189 mlu vay ca cua 7 ddng

ca rd phi khac nhau (bang 1) do Vien Nghien

ciiu va Nudi trdng Thuy san I (Dinh Bang, Tii

Son, Bac Ninh) cung ca'p, mSu dugc ngam trong

cdn 70°C va bao quan d 4°C cho de'n khi tach

DNA tdng sd.

Cac mdi sir dung theo tai lieu ciia

Bematchez & Danzmann [2] va cd trinh tu, nhiet

do gan mdi, ndng do mud'i trinh bay d bang 2.

Hda cha't diing cho tach chie't DNA, cac

thanh pban khue'ch dai gen va cac loai enzim

ban che mua cua hang Fermentas, agarose cua

hang Promega, Taq polymerase cua Vien Cdng

nghe sinb bgc - Vien Khoa hgc va Cdng nghe

Viet Nam.

73