Phân Lập Một Số Chủng Xạ Khuẩn Có Khả Năng Ức Chế Vi Sinh Vật Gây Bệnh Đường Ruột Ở Gia Súc

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

VIỆN CÔNG NGHỆ SINH HỌC LÂM NGHIỆP

.................oo0oo...................

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

PHÂN LẬP MỘT SỐ CHỦNG XẠ KHUẨN CÓ KHẢ NĂNG ỨC

CHẾ VI SINH VẬT GÂY BỆNH ĐƢỜNG RUỘT Ở GIA SÚC

NGÀNH: CÔNG NGHỆ SINH HỌC

MÃ NGÀNH: 7420201

Giáo viên hướng dẫn : Th.s. Nguyễn Thị Minh Hằng

Sinh viên thực hiện : Đỗ Thị Trang

Mã SV : 1553070555

Lớp : K60 - Công nghệ sinh học

Khóa học : 2015 - 2019

Hà Nội, 2019

i

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập và nghiên cứu tại trƣờng Đại học Lâm nghiệp

ngoài sự nỗ lực của bản thân tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm, giúp đỡ của nhiều

cá nhân và tập thể.

Nhân dịp hoàn thành xong khóa luận tốt nghiệp, tôi xin chân thành cảm ơn

Ban giám hiệu nhà trƣờng, Ban lãnh đạo và các thầy cô trong Viện công nghệ

sinh học Lâm nghiệp đã cho phép và tạo điều kiện thuận lợi để chúng tôi đƣợc

học tập và nghiên cứu tại Viện Công nghệ sinh học Lâm nghiệp.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Th.s. Nguyễn Thị Minh Hằng đã

tận tình giúp đỡ và hƣớng dẫn tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và

hoàn thiện khóa luận tốt nghiệp.

Mặc dù tôi đã có những cố gắng và nỗ lực rất nhiều xong do kiến thức

còn hạn chế, thời gian thực hiện đề tài ngắn nên chuyên đề nghiên cứu không

tránh khỏi những sai sót rất mong nhận đƣợc sự đóng góp quý báu của thầy cô

để chuyên đề đƣợc hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày tháng năm 2019

Sinh viên thực hiện

Đỗ Thị Trang

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................i

MỤC LỤC......................................................................................................................ii

NH MỤ K HIỆU, H VI T TẮT...........................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG...........................................................................................v

DANH MỤC CÁC HÌNH ...........................................................................................vi

ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................................1

HƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU.....................................................................3

1.1.Giới thiệu về xạ khuẩn ............................................................................................3

1.1.1.Vị trí phân loại và sự phân bố xạ khuẩn trong tự nhiên........................ 3

1.1.2.Đặc điểm sinh học của xạ khuẩn .......................................................... 4

1.1.3.Đặc điểm sinh lý, sinh hóa.................................................................... 9

1.2. Phƣơng pháp phân loại xạ khuẩn ..........................................................................9

1.2.1. Phân loại theo phƣơng pháp truyền thống ........................................... 9

1.2.2. Phân loại theo phƣơng pháp hiện đại................................................. 10

1.3. Đại cƣơng về chất kháng sinh..............................................................................11

1.3.1. Chất kháng sinh (Antibiotic)............................................................. 11

1.3.2. Lịch sử nghiên cứu chất kháng sinh ................................................. 11

1.3.3. Sự hình thành chất kháng sinh ở xạ khuẩn ........................................ 12

1.3.4. Các chất kháng sinh có nguồn gốc từ xạ khuẩn................................. 13

1.4. Ứng dụng của chất kháng sinh ............................................................................15

1.4.1. Ứng dụng trong y học ........................................................................ 15

1.4.2. Ứng dụng trong bảo vệ thực vật và chăn nuôi thú y.......................... 16

1.5. Gia súc và vi sinh vật gây bệnh đƣờng ruột ở gia súc................................18

1.5.1. Gia súc và một số loại bệnh đƣờng ruột thƣờng gặp ở gia súc........ 18

1.5.2. Các vi sinh vật gây bệnh đƣờng ruột ở gia súc ................................ 20

1.6. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nƣớc...................................................23

iii

HƢƠNG 2 MỤC TIÊU – NỘI DUNG - NGUYÊN LIỆU PHƢƠNG PH P

NGHIÊN CỨU.............................................................................................................28

2.1. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................................28

2.2. Nội dung nghiên cứu ............................................................................................28

2.3. Nguyên liệu ...........................................................................................................28

2.3.1. Mẫu đất .............................................................................................. 28

2.3.2. Đối tƣợng nghiên cứu ........................................................................ 28

2.3.3. Dụng cụ, thiết bị và hóa chất ............................................................. 28

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu .....................................................................................29

2.4.1. Phƣơng pháp phân lập xạ khuẩn từ đất.............................................. 29

2.4.2. Phƣơng pháp thuần khiết và bảo quản giống..................................... 31

2.4.3. Phƣơng pháp xác định hoạt tính kháng sinh...................................... 31

2.4.4. Phƣơng pháp lên men thu nhận sinh khối tế bào xạ khuẩn ............... 32

2.4.6. Xác định hoạt tính enzyme của xạ khuẩn bằng phƣơng pháp khếch

tán trên đĩa thạch.......................................................................................... 32

2.4.7. Phƣơng pháp xử lý số liệu ................................................................. 33

HƢƠNG 3 K T QUẢ VÀ THẢO LUẬN..........................................................34

3.1. Kết quả phân lập xạ khuẩn...................................................................................34

3.1.1. Phân lập xạ khuẩn .............................................................................. 34

3.1.2. Phân bố xạ khuẩn theo nhóm màu ....................................................... 34

3.1.3. Số lƣợng khuẩn lạc mọc trên đĩa thạch.............................................. 36

3.1.4. Thuần khiết và bảo quản giống các chủng XK đã phân lập đƣợc ..... 36

3.2. Tuyển chọn các chủng xạ khuẩn có hoạt tính kháng sinh ................................37

3.2.1. Tuyển chọn sơ bộ ban đầu bằng phƣơng pháp đục lỗ thạch.............. 37

3.2.2. Tuyển chọn các chủng XK có HTKS cao.......................................... 40

3.3. Xác định hoạt tính enzyme ngoại bào của 2 chủng XK tuyển chọn................45

3.4. Quan sát đặc điểm khuẩn lạc của 2 chủng XK tuyển chọn ..............................47

K T LUẬN VÀ KI N NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

iv

NH MỤC C C HIỆU, CÁC CH VIẾT TẮT

CFU Colony Forming Unit

BVTT Bảo vệ thực vật

GI Môi trƣờng Gause I

VSVKĐ Vi sinh vật kiểm định

HSKS Hệ sợi kh sinh

HSCC Hệ sợi cơ chất

TB Tế bào

VSV Vi sinh vật

CMC Cacborxyl Methyl cellulose

CKS hất Kháng sinh

HTKS Hoạt tính kháng sinh

XK Xạ khuẩn

HTSH Hoạt t nh sinh học

VK Vi khuẩn

G Gram

G (+) Gram dƣơng

G (-) Gram âm

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1. Kháng sinh đƣợc phát hiện qua các năm .................................................12

Bảng 3.1. Số lƣợng và sự phân bố của xạ khuẩn theo nhóm màu...........................34

Bảng 3.2. Số lƣợng khuẩn lạc mọc trên đĩa thạch ở nồng độ 10-5 và 10-6

...............36

Bảng 3.3. HTKS của 15 chủng XK với 3 chủng vi khuẩn E.coli, Salmonella,

Shigella………………………………………………………………………………38

Bảng 3.4. HTKS của 15 chủng xạ khuẩn theo nhóm màu.......................................39

Bảng 3.5. HTKS của 2 chủng XK tuyển chọn bằng phƣơng pháp thỏi thạch ......40

Bảng 3.6 HTKS của 2 chủng XK đƣợc nuôi cấy trên môi trƣờng GI lỏng ở các

khoảng thời gian khác nhau ........................................................................................41

Bảng 3.7. Hoạt tính enzyme của 2 chủng XK...........................................................46

Bảng 3.8. Đặc điểm hình thái khuẩn lạc của 2 chủng XK tuyển chọn ...................47