Nợ xấu và giải pháp nâng cao năng lực quản trị nợ xấu tại NHTMCP Phát triển TPHCM - HDBANK

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - TÀI CHÍNH TPHCM

PHAN THÚY HẰNG

NỢ XẤU VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO

NĂNG LỰC QUẢN TRỊ NỢ XẤU

TẠI NHTMCP PHÁT TRIỂN TPHCM – HDBANK

KHÓA LUẬN CỬ NHÂN KINH TẾ

Ngành: Tài Chính – Ngân Hàng

TP. HỒ CHÍ MINH, 07 – 2013

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - TÀI CHÍNH TPHCM

PHAN THÚY HẰNG

NỢ XẤU VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO

NĂNG LỰC QUẢN TRỊ NỢ XẤU

TẠI NHTMCP PHÁT TRIỂN TPHCM – HDBANK

KHÓA LUẬN CỬ NHÂN KINH TẾ

Ngành: Tài Chính – Ngân Hàng

Người hướng dẫn : TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên

TP. HỒ CHÍ MINH, 07 – 2013

BÁO CÁO LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TS. NGUYỄN THỊ UYÊN UYÊN

SVTH: PHAN THÚY HẰNG i

LỜI CẢM ƠN

Những buổi thực hành hay nghiên cứu thực tế luôn là những chủ đề hấp dẫn đối với

các bạn sinh viên. Bởi lẽ chúng không đơn thuần chỉ là những buổi học, mà nó còn

là một cơ hội để sinh viên được tiếp cận với môi trường làm việc thực tế, có cái

nhìn rõ nét hơn về công việc tương lai để từ đó xác định cho mình một động cơ học

tập đúng đắn cũng như trau dồi những kĩ năng cần thiết cho nghề nghiệp đã chọn.

Đó là một cơ hội rất thiết thực và bổ ích mà hơn ai hết người được hưởng lợi ích

nhiều nhất chính là các bạn sinh viên.

Trong thời gian qua nhận được sự hỗ trợ từ phía nhà trường, tôi đã có cơ hội để

thực hiện kì thực tập đầu tiên của mình tại Ngân hàng TMCP Phát Triển Tp. Hồ

Chí Minh – PGD Hòa Hưng.

Qua ba tháng thực tập, tuy thời gian không dài, nhưng tôi đã học hỏi được rất

nhiều kiến thức bổ ích từ thực tế quan sát và làm việc tại đơn vị. Tôi xin chân thành

cảm ơn TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên – giảng viên hướng dẫn của tôi cùng các anh

chị làm việc tại PGD, đặc biệt là anh Trần Ngọc Tú – trưởng PGD và anh Lê Minh

Tiến – chuyên viên tín dụng đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi rất nhiều. Những

kiến thức và kinh nghiệm đã học hỏi được tôi xin được trình bày cụ thể qua bài báo

cáo dưới đây.

Do thời gian thực tập không nhiều và kiến thức còn hạn hẹp nên không thể tránh

khỏi những sai sót, vì vậy, tôi rất mong nhận được sự chỉ bảo của quý Thầy Cô, Ban

Lãnh Đạo và các anh chị để bài báo cáo của tôi được hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn.

Sinh viên thực hiện

PHAN THÚY HẰNG

BÁO CÁO LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TS. NGUYỄN THỊ UYÊN UYÊN

SVTH: PHAN THÚY HẰNG ii

NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 2013

Chữ ký và con dấu xác nhận

BÁO CÁO LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TS. NGUYỄN THỊ UYÊN UYÊN

SVTH: PHAN THÚY HẰNG iii

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 2013

Chữ ký giảng viên hướng dẫn

BÁO CÁO LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TS. NGUYỄN THỊ UYÊN UYÊN

SVTH: PHAN THÚY HẰNG iv

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH

LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................1

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NỢ XẤU TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN

DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .......................................................4

1.1. Các quan điểm về nợ xấu.........................................................................................4

1.2. Các chuẩn mực phân loại nợ xấu và những chỉ tiêu cơ bản phản ánh nợ

xấu của NHTM........................................................................................................................5

1.3. Những nguyên nhân hình thành nên nợ xấu......................................................8

1.3.1. Những nguyên nhân khách quan ...............................................................................8

1.3.2. Những nguyên nhân chủ quan .................................................................................11

1.4. Tác động của nợ xấu................................................................................................17

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1.....................................................................................19

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NỢ XẤU VÀ QUẢN TRỊ NỢ XẤU TẠI NGÂN

HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN TP. HCM – HDBANK .......................................21

2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Phát Triển Tp. Hồ Chí Minh –

HDBank...................................................................................................................................21

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của HDBank......................................................21

2.1.2. Các lĩnh vực hoạt động của HDBank .....................................................................22

2.1.3. Phương hướng phát triển của HDBank..................................................................23

2.1.4. Tình hình hoạt động của HDBank giai đoạn 2008 – 2012.................................23

2.1.5. Vị thế ngân hàng HDBank so với một số đối thủ cạnh tranh cùng ngành ......35

BÁO CÁO LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TS. NGUYỄN THỊ UYÊN UYÊN

SVTH: PHAN THÚY HẰNG v

2.2. Thực trạng nợ xấu tại HDBank giai đoạn 2008 – 2012 ...........................41

2.2.1. Thực trạng nợ xấu tại HDBank giai đoạn 2008 – 2012 ......................................42

2.2.2. Hoạt động quản trị nợ xấu tại HDBank..................................................................55

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2.....................................................................................60

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN TRỊ NỢ XẤU

TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN TP. HỒ CHÍ MINH - HDBANK...61

3.1. Giải pháp phòng ngừa nợ xấu cho HDBank....................................................61

3.2. Giải pháp cải thiện tình hình nợ xấu tại HDBank..........................................66

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.....................................................................................69

LỜI KẾT LUẬN ..................................................................................................70

PHỤ LỤC

TÀI LIỆU THAM KHẢO

BÁO CÁO LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TS. NGUYỄN THỊ UYÊN UYÊN

SVTH: PHAN THÚY HẰNG vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

1. NHNN: Ngân hàng Nhà Nước

2. NHTM: Ngân hàng thương mại

3. TMCP: Thương mại cổ phần

4. TCTD: Tổ chức tín dụng

5. CBTB: Cán bộ tín dụng

6. DPRR: Dự phòng rủi ro

7. TSĐB: Tài sản đảm bảo

8. RRTD: Rủi ro tín dụng

9. QTRR: Quản trị rủi ro

10. DN: Doanh nghiệp

11. TCKT: Tổ chức kinh tế

12. PGD: Phòng giao dịch

13. BĐS: Bất động sản

14. HDB: Ngân hàng TMCP Phát Triển Tp. Hồ Chí Minh

15. ACB: Ngân hàng TMCP Á Châu

16. EIB: Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam

17. MSB: Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam

18. SHB: Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội

BÁO CÁO LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TS. NGUYỄN THỊ UYÊN UYÊN

SVTH: PHAN THÚY HẰNG vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1. Các chỉ tiêu hoạt động kinh doanh của HDBank, 2008 - 2012................24

Bảng 2.2. Tỷ lệ tăng trưởng tiền gửi khách hàng tại HDBank, 2008 - 2012............27

Bảng 2.3. Cơ cấu tiền gửi theo đối tượng huy động tại HDBank, 2008 – 2012.......29

Bảng 2.4. Cơ cấu dư nợ cho vay theo đối tượng của HDBank, 2008 - 2012 ...........34

Bảng 2.5 Tổng thu nhập và chi phí hoạt động của HDBank

và một số ngân hàng, 2010 – 2012.........................................................................37

Bảng 2.6. Chỉ tiêu ROA và ROE của HDBank và một số ngân hàng, 2008 – 2012.39

Bảng 2.7. Tỷ trọng nợ quá hạn, nợ xấu trong tổng dư nợ cho vay

của HDBank, 2008 – 2012.....................................................................................42

Bảng 2.8. Dư nợ cho vay theo chất lượng nợ vay của HDBank, 2008 - 2012 .........43

Bảng 2.9. Hệ số thu nợ của HDBank, 2008 - 2012.................................................49

Bảng 2.10. Trích lập DPRR của HDBank, 2008 - 2012..........................................50

Bảng 2.11. Tỷ lệ nợ xấu của HDBank so với một số ngân hàng, 2008 - 2012 ........51

Bảng 2.12. Tỷ trọng các nhóm nợ trong tổng nợ xấu của HDBank

và một số ngân hàng, 2008 – 2012.........................................................................52

Bảng 2.13. Hệ số CAR của HDBank và một số ngân hàng, 2008 - 2012................53

BÁO CÁO LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TS. NGUYỄN THỊ UYÊN UYÊN

SVTH: PHAN THÚY HẰNG viii

DANH MỤC HÌNH

Biểu đồ 2.1. Chỉ tiêu khả năng sinh lợi trên tổng tài sản – ROA và vốn cổ phần – ROE

của HDBank, 2008 – 2012 ...............................................................................................25

Biểu đồ 2.2. Tổng nguồn vốn huy động của HDBank, 2008 - 2012 ..................................26

Biểu đồ 2.3. Cơ cấu vốn huy động của HDBank phân theo

loại tiền gửi huy động, 2008 – 2012 .................................................................................27

Biểu đồ 2.4. Dư nợ cho vay của HDBank, 2008 – 2012....................................................31

Biểu đồ 2.5. Cơ cấu dư nợ cho vay theo kỳ hạn của HDBank, 2008 - 2012 ......................33

Biểu đồ 2.6. Vốn điều lệ của HDBank và một số ngân hàng năm 2008 và 2012 ...............36

Biểu đồ 2.7. Tổng tài sản của HDBank và một số ngân hàng năm 2008 và 2012 ..............37

Biểu đồ 2.8. Lợi nhuận sau thuế của HDBank và một số ngân hàng, 2010 – 2012 ............38

Biểu đồ 2.9. Tăng trưởng tiền gửi khách hàng của HDBank

và một số ngân hàng, 2008 – 2012 ...................................................................................40

Biểu đồ 2.10. Tăng trưởng dư nợ cho vay của HDBank

và một số ngân hàng, 2008 – 2012 ...................................................................................40

Biểu đồ 2.11. Tỷ trọng các nhóm nợ trong tổng nợ xấu của HDBank, 2008 - 2012...........44

Biểu đồ 2.12. Cơ cấu dư nợ cho vay khách hàng cá nhân theo sản phẩm

tại HDBank năm 2012......................................................................................................45

Biểu đồ 2.13. Tỷ trọng cho vay vào lĩnh vực BĐS trong tổng dư nợ cho vay

của HDBank, 2008 – 2012 ...............................................................................................48

Biểu đồ 2.14. Tỷ lệ quỹ DPRR trên tổng nợ xấu của HDBank, 2008 - 2012 .....................51

Biểu đồ 2.15. Tỷ lệ quỹ DPRR trên tổng nợ xấu của HDBank

và một số ngân hàng, 2008 – 2012 ...................................................................................54

BÁO CÁO LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TS. NGUYỄN THỊ UYÊN UYÊN

SVTH: PHAN THÚY HẰNG 1

LỜI MỞ ĐẦU

Lý do chọn đề tài

Hoạt động tín dụng đối với các ngân hàng xưa nay vẫn được xem là hoạt động quan

trọng nhất, mang lại nguồn thu nhập lớn nhất, song đây cũng là hoạt động mang lại

rủi ro cao nhất cho ngân hàng. Trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt, một

số NHTM đã coi chính sách mở rộng tín dụng là một giải pháp để thu hút khách

hàng, chiếm lĩnh thị phần. Nhưng điều này không thể đồng nghĩa với việc hạ thấp

các tiêu chuẩn đánh giá khách hàng, tìm cách lách rào kiểm soát, bỏ sót những

thông tin sai lệch… mà vẫn phải thực hiện đúng quy trình tín dụng để giảm tỷ lệ nợ

xấu, tránh tổn thất cho ngân hàng. Những khoản cho vay không thu hồi được cả gốc

và lãi đúng thời hạn càng lớn, tỷ lệ nợ xấu ngày càng gia tăng, đặc biệt là trong lĩnh

vực tín dụng BĐS, đã có lúc đe dọa tới tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng.

Do vậy, kiểm soát chất lượng tín dụng với mục tiêu đảm bảo cho hoạt động này

được an toàn, hiệu quả là một khâu không thể thiếu trong quản trị ngân hàng, nhất

là trong giai đoạn hiện nay, khi mà nền kinh tế trong nước đã và đang chịu ảnh

hưởng rất lớn từ cuộc khủng hoảng suy giảm kinh tế trên toàn cầu đã khiến cho hoạt

động của hệ thống NHTM Việt Nam phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách

thức. Chính vì vậy, vấn đề cấp bách được đặt ra hiện nay chính là làm thế nào để

hạn chế, quản lý và xử lý nhanh chóng, dứt điểm các khoản nợ xấu đang tồn tại và

ngày càng lan rộng trong hệ thống ngân hàng.

Ý thức được điều này, Ngân hàng TMCP Phát Triển Tp. Hồ Chí Minh – HDBank đã coi

quản trị nợ xấu là một trong những việc cần được giải quyết hàng đầu nhằm nghiêm

túc đưa ra những giải pháp giảm thiểu nợ xấu, loại bỏ những nguy cơ tiềm ẩn từ nợ

xấu, góp phần tăng cường một cách toàn diện hiệu quả hoạt động tín dụng ngân

hàng, giúp tạo ra điểm tựa vững chắc trong quá trình thực hiện đổi mới, hiện đại hóa

ngân hàng. Chính vì lí do này, tác giả xin chọn đề tài: “NỢ XẤU VÀ GIẢI PHÁP

NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN TRỊ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG TMCP

PHÁT TRIỂN TP. HỒ CHÍ MINH – HDBANK” để viết luận văn tốt nghiệp.

BÁO CÁO LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TS. NGUYỄN THỊ UYÊN UYÊN

SVTH: PHAN THÚY HẰNG 2

Mục tiêu thực hiện đề tài và các câu hỏi nghiên cứu

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích thực trạng nợ xấu tại HDBank trong giai

đoạn 2008 – 2012 kết hợp với đánh giá mức độ nợ xấu tại HDBank so với một số

đối thủ cạnh tranh cùng ngành, tìm ra nguyên nhân dẫn đến nợ xấu đồng thời đánh

giá những mặt tốt và hạn chế trong hoạt động quản trị nợ xấu tại ngân hàng trong

thời gian qua từ đó đề xuất một số giải pháp giúp nâng cao hiệu quả quản trị nợ xấu

cho HDBank.

Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu trong bài khóa luận này cần đi vào giải quyết các

câu hỏi nghiên cứu sau:

 Đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam hiện nay, tình hình nợ xấu đang diễn ra

phức tạp như thế nào và nguyên nhân phát sinh nợ xấu là gì?

 Mức độ và ảnh hưởng của nợ xấu đến hoạt động của HDBank như thế nào? Vì

sao lại xuất hiện nợ xấu ở HDBank? So với các ngân hàng khác thì nợ xấu tại

HDBank cao hơn hay thấp hơn?

 Hoạt động quản trị nợ xấu trong thời gian qua tại HDBank đã được triển khai

như thế nào? Giải pháp nào góp phần củng cố và hoàn thiện những hạn chế đang

tồn tại trong hoạt động quản trị nợ xấu tại HDBank?

Phương pháp thực hiện đề tài

Để phù hợp với nội dung, yêu cầu, mục đích của đề tài đề ra, phương pháp được

thực hiện trong quá trình thực hiện bài nghiên cứu gồm:

 Thu thập dữ liệu về tình hình kinh tế xã hội trên địa bàn ngân hàng và những dữ

liệu về ngành tài chính ngân hàng thông qua báo, tạp chí, Internet… để có những

nhận định chung về bối cảnh hoạt động của ngân hàng HDBank

 Sử dụng kỹ thuật thống kê mô tả, so sánh, phân tích, tổng hợp, cụ thể là số liệu

trong 05 năm gần nhất để làm rõ thực trạng nợ xấu hiện nay tại HDBank và hệ

thống ngân hàng Việt Nam, từ đó đề xuất một số kiến nghị giải quyết vấn đề