Nợ xấu tại ngân hàng thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Huỳnh Tý ; Phan Diên Vỹ người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

HUỲNH TÝ

NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã ngành: 8 34 02 01

TP. HCM, năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

HUỲNH TÝ

NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã ngành: 8 34 02 01

Mã số học viên: 020120180130

Khóa học: CH20B2

Hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phan Diên Vỹ

TP. HCM, năm 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Họ và tên học viên: HUỲNH TÝ

Mã số học viên: 020120180130

Khóa CH20B2

Cơ quan công tác: Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam.

Tôi xin cam đoan:

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường

Đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên

cứu là trung thực. Trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc

các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ

trong luận văn.

Tp. Hồ Chí Minh, tháng….năm 2020

Tác giả

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc tới đến Quý Thầy Cô Trường Đại học Ngân

hàng TP.HCM đã hỗ trợ, giúp đỡ và trực tiếp giảng dạy, truyền đạt kiến thức khoa

học chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng, là cơ sở nền tảng để thực hiện luận văn

này và áp dụng vào thực tiễn công việc.

Tôi xin chân thành tri ân người hướng khoa học PGS.TS Phan Diên Vỹ đã giúp

tôi hình thành ý tưởng nghiên cứu và dìu dắt tôi từng giai đoạn trong suốt quá trình

nghiên cứu để hoàn thiện luận văn về đề tài “Nợ xấu tại ngân hàng thương mại cổ

phần Xuất nhập khẩu Việt Nam”.

Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình và bạn bè, đồng nghiệp luôn động

viên, chia sẻ và tiếp thêm nguồn lực cho tôi để hoàn thành luận văn này.

Do kinh nghiệm và kiến thức còn hạn chế, luận văn này không tránh khỏi những

thiếu sót, rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ Quý Thầy Cô, đồng nghiệp

và các bạn học viên.

Tôi chân thành cảm ơn.

Tp. Hồ Chí Minh, tháng….năm 2020

Tác giả

iii

NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Tp. HCM, ngày … tháng ...năm 2020

Người hướng dẫn khoa học

PGS.TS Phan Diên Vỹ

iv

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

MỤC LỤC..................................................................................................................iv

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... vii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ ............................................................. viii

MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài.................................................................................1

2. Tổng quan các nghiên cứu.............................................................................3

2.1. Các nghiên cứu trong nước và nước ngoài ..........................................................3

2.2. Khoảng trống của các nghiên cứu và hướng nghiên cứu của tác giả.................11

3. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................12

4. Câu hỏi nghiên cứu......................................................................................12

5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...............................................................12

6. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................12

7. Nội dung nghiên cứu ...................................................................................13

8. Đóng góp của đề tài.....................................................................................13

9. Kết cấu của luận văn....................................................................................14

CHƯƠNG 1 ..............................................................................................................15

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI..................15

1.1. Nợ xấu tại ngân hàng thương mại ...............................................................15

1.1.1. Các quan điểm về nợ xấu tại ngân hàng thương mại ..................................15

1.1.2. Phân loại nợ xấu tại ngân hàng thương mại ................................................17

1.1.3. Các chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại.................21

1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu của ngân hàng thương mại..................23

1.2. Xử lý nợ xấu tại ngân hàng thương mại ......................................................28

1.2.1. Quan điểm xử lý nợ xấu tại ngân hàng thương mại ....................................28

1.2.2. Những yêu cầu để xử lý nợ xấu có hiệu quả tại ngân hàng thương mại .....30

1.2.3. Các mô hình xử lý nợ xấu tại ngân hàng thương mại .................................31

v

1.2.4. Kinh nghiệm xử lý nợ xấu của các ngân hàng thế giới và bài học kinh nghiệm

cho các ngân hàng Việt Nam ....................................................................................32

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1..........................................................................................43

CHƯƠNG 2 ..............................................................................................................44

THỰC TRẠNG NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN XUẤT

NHẬP KHẨU VIỆT NAM.......................................................................................44

2.1. Giới thiệu về ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam .......44

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của ngân hàng thương mại cổ phần xuất nhập

khẩu Việt Nam ..........................................................................................................44

2.1.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập

Khẩu Việt Nam giai đoạn 2014-2018 .......................................................................45

2.2. Thực trạng xử lý nợ xấu tại ngân hàng thương mại cổ phần xuất nhập khẩu Việt

Nam .....................................................................................................................49

2.2.1. Khó khăn, vướng mắc trong việc xử lý nợ xấu tại ngân hàng thương mại Việt

Nam .....................................................................................................................49

2.2.2. Phân loại nợ, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng tại ngân hàng thương

mại cổ phần Xuất Nhật Khẩu Việt Nam ...................................................................53

2.2.2. Quy trình xử lý nợ xấu tại ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu

Việt Nam ...................................................................................................................59

2.3. Đánh giá thực trạng nợ xấu tại tại ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập

Khẩu Việt Nam .........................................................................................................60

2.3.1. Những kết quả đạt được...............................................................................60

2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân ..................................................................61

CHƯƠNG 3 ..............................................................................................................66

GIẢI PHÁP XỬ LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM...........................................................................66

3.1. Định hướng phát triển của ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt

Nam đến năm 2025 ...................................................................................................66

3.2. Giải pháp xử lý nợ xấu tại ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt

Nam .....................................................................................................................69

vi

3.2.1. Cần có cơ chế xử lý tài sản đảm bảo để thu hồi nợ xấu..................................69

3.2.2. Xử lý nợ xấu mua bằng trái phiếu đặc biệt .....................................................71

3.2.3. Phát triển ứng dụng công nghệ ngân hàng......................................................72

3.2.4. Tăng cường chức năng, quyền hạn cho VAMC..............................................74

3.2.5. Tăng cường vai trò của công tác kiểm soát, xử lý nợ xấu tại Eximbank........76

3.2.6. Phân tách rõ ràng việc xử lý nợ xấu theo từng phân khúc khách hàng và áp

dụng biện pháp xử lý hiệu quả theo phân khúc khách hàng .....................................78

3.2.7. Chứng khoán hóa nợ xấu bằng phát hành trái phiếu chính phủ ..................78

3.2.8. Miễn, giảm lãi vay.......................................................................................81

3.2.9. Nâng cao chất lượng đội ngũ nhân sự .........................................................82

3.2. Một số kiến nghị..........................................................................................83

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .........................................................................................85

KẾT LUẬN...............................................................................................................86

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................i

PHỤ LỤC 1................................................................................................................iv

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT TIẾNG ANH

CT Chỉ thị

DPRR Dự phòng rủi ro

NHTM Ngân hàng thương mại

NHNN Ngân hàng nhà nước

TCTD Tổ chức tín dụng

GTCG Giấy tờ có giá

ECB Ngân hàng Trung ương Châu Âu European Central Bank

Eximbank Ngân hàng thương mại cổ phần

xuất nhập khẩu Việt Nam

Eximbank

QH Quốc hội

IMF Quỹ tiền tệ quốc tế International Monetary Fund

TT Thông tư

TPCP Trái phiếu chính phủ

TPCĐ Trái phiếu chuyển đổi

VN Việt Nam

VAMC Công ty quản lý tài sản Vietnam asset management

company

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ

Bảng 1.1. Phân loại nợ của các nước trên thế giới

Bảng 1.2. Giá trị LGD tối thiểu đối với các khoản phải đòi có tài sản đảm bảo

Bảng 2.1: Hoạt động huy động của Eximbank từ 2014-2018

Bảng 2.2: Hoạt động tín dụng của Eximbank giai đoạn 2014-2018

Bảng 2.3: Kết quả hoạt động kinh doanh của Eximbank giai đoạn 2014-2018

Bảng 2.4: Tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng cụ thể cho từng nhóm nợ tại Eximbank giai

đoạn 2014 -2018

Bảng 2.5: Chất lượng dư nợ cho vay khách hàng tại Eximbank giai đoạn 2014-2018

Bảng 2.6. Dự phòng rủi ro cho vay khách hàng tại Eximbank giai đoạn 2014 - 2018

Bảng 2.7: Trái phiếu đặc biệt của Eximbank do VAMC phát hành giai đoạn 2014 –

2018

Sơ đồ 1.1. Ngăn ngừa và xử lý rủi ro tín dụng

Sơ đồ 2.2. Quy trình xử lý nợ xấu tại Eximbank

Sơ đồ 3.1: Xử lý nợ xấu thông qua phát hành trái phiếu chính phủ