Nợ xấu tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại Thương Việt Nam, 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGHIÊM THỊ OANH

Đề tài:

NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SỸ

TP. HCM, năm 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGHIÊM THỊ OANH

Đề tài:

NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SỸ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã ngành: 8 34 02 01

HVTH : Nghiêm Thị Oanh

MSHV : 020120180078

GVHD : Ts.Phan Ngọc Minh

TP. HCM, năm 2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Họ và tên học viên: Nghiêm Thị Oanh

Mã số học viên: 020120180078

Khóa: CH20B2

Cơ quan công tác: Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam- Chi Nhánh Vũng Tàu.

Tôi xin cam đoan:

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường Đại học

nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung

thực. Trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do

người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn.

Tp. Hồ Chí Minh, Ngày…. Tháng 07 năm 2022

Tác giả

ii

LỜI CÁM ƠN

Tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn đối với tất cả các thầy, cô giáo trường Đại học

Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Đồng thời, Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng, biết ơn sâu sắc đối với Tiến Sĩ Phan Ngọc

Minh người thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ và hỗ trợ tôi trong suốt thời gian nghiên

cứu đề tài.

Bên cạnh đó, Tôi xin chân thành cảm ơn cán bộ nhân viên của Ngân hàng thương

mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi

trong quá trình nghiên cứu đề tài.

Về mặt nhận thức của bản thân, người viết cho rằng đây là một đề tài vừa mang

tính chuyên sâu, vừa trải rộng vì liên quan không chỉ đối với ngành ngân hàng, mà còn với

các doanh nghiệp, các khía cạnh lĩnh vực pháp lý, cơ chế chính sách của Nhà nước, đặc

biệt trong tiến trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực

và cố gắng, tuy nhiên do về mặt nhận thức của bản thân, hạn chế về thông tin cũng như

thời gian thực hiện còn hạn chế, bài viết chắc chắn không thể tránh khỏi nhiều thiếu sót.

Kính mong nhận được đóng góp ý kiến của Quí Thầy cô và các bạn để người viết có thể

hoàn thiện đề tài này tốt hơn.

Trân trọng kính chào !

Vũng Tàu, ngày …… tháng 07 năm 2022

Học viên

NGHIÊM THỊ OANH

iii

TÓM TẮT

1. Tiêu đề:

Nợ xấu tại Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Ngoại Thương Việt Nam.

2. Tóm tắt:

Tín dụng là nghiệp vụ luôn song hành với hoạt động kinh doanh của Ngân hàng

thương mại, giúp luân chuyển nguồn vốn đến các chủ thể có nhu cầu trong nền kinh tế và

là nguồn thu nhập chính của các Ngân hàng thương mại. Nợ xấu ở mức cao trở thành gánh

nặng của các NHTM, làm chậm quá trình đổi mới và phát triển kinh tế ở Việt Nam. Việc

quản lý để ngăn ngừa những khoản nợ xấu phát sinh cũng như có những biện pháp để xử

lý nợ xấu đã và đang trở thành vấn đề nổi cộm hiện nay trong hoạt động tài chính ngân

hàng. Nợ xấu gây ra nhiều thiệt hại lớn cho hệ thống NHTM Việt Nam, giảm lợi thế cạnh

tranh trong điều kiện Việt Nam hội nhập quốc tế. Chính bởi vậy, việc quản lý nợ xấu đang

được Ngân hàng nhà nước và các NHTM Việt Nam ráo riết thực hiện nhằm lành mạnh hóa

hệ thống ngân hàng, giải tỏa tắc nghẽn cho hệ thống tín dụng. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là

quản lý nợ xấu sẽ được thực hiện bằng cách nào để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.

Luận văn đã dùng phương pháp nghiên cứu định tính để mô tả hoạt động kinh doanh,

quy trình quản lý nợ xấu, xử lý nợ xấu, nợ xấu trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng

Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam. Ngoài ra còn tác giả còn kết hợp phương pháp

điều tra, thống kê, mô tả, phân tích và tổng hợp số liệu để đưa ra nhận xét, đánh giá thực trạng

của nợ xấu một cách hiệu quả nhất.

Kết quả nghiên cứu của luận văn “Nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt

Nam” tác giả đã đưa ra những điểm nguyên nhân của hạn chế của luận văn. Từ đó, tác giả đề

ra giải pháp quản lý nợ xấu, xử lý nợ xấu đối với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại

Thương Việt Nam

Ngoài ra tác giả còn kiến nghị đối với Chính phủ, NHNN xây dựng các hành lang pháp

lý trong quy trình quản lý nợ xấu, xử lý nợ xấu.

3. Từ khóa:

Ngân hàng thương mại, nợ xấu, quản lý nợ xấu, xử lý nợ xấu.

iv

ABSTRACT

1. Title:

Bad debt at Joint Stock Commercial Bank for Foreign Trade of Vietnam.

2. Abstract

Credit is a business that always goes hand in hand with commercial banks' business

activities, helps to transfer capital to entities in need in the economy and is the main source

of income of commercial banks. High level of bad debt becomes a burden on commercial

banks, slowing down the process of innovation and economic development in Vietnam.

The management to prevent bad debts from arising as well as taking measures to handle

bad debts has become a prominent issue in banking and finance activities. Bad debt causes

great damage to Vietnam's commercial banking system, reducing its competitive advantage

in the context of Vietnam's international integration. Therefore, the management of bad

debts is being actively implemented by the State Bank and Vietnam's commercial banks in

order to make the banking system healthy, and to clear bottlenecks in the credit system.

However, the question is how bad debt management will be implemented to ensure

feasibility and efficiency.

The thesis used qualitative research method to describe business activities, bad debt

management process, bad debt handling, bad debt in credit activities at Joint Stock

Commercial Bank for Foreign Trade of Vietnam. In addition, the author also combines

methods of investigation, statistics, description, analysis and synthesis of data to make

comments and trends in assessing the situation of bad debt in the most effective way..

Research results of the thesis "Non-debt at Joint Stock Commercial Bank for Foreign

Trade of Vietnam" the author has pointed out the causes of the limitations of the thesis.

From there, the author proposes solutions to manage bad debts and handle bad debts for

Joint Stock Commercial Bank for Foreign Trade of Vietnam.

In addition, the author also recommends to the Government and the State Bank to

build legal corridors in the process of bad debt management and bad debt handling.

3. Keywords:

Commercial banking, bad debt, bad debt management, bad debt handling.

v

NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

Tp. HCM, ngày … tháng 07 năm 2022

Người hướng dẫn khoa học

Ts.Phan Ngọc Minh

vi

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

Tp. HCM, ngày …… tháng 07 năm 2022

Chủ tịch Hội đồng xét duyệt

vii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU

Từ viết tắt Diễn giải

CBTD Cán bộ tín dụng

KHNH Khách hàng cá nhân

KHDN Khách hàng doanh nghiệp

NHNN Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

NHTM Ngân hàng thương mại

NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần

RRTD Rủi ro tín dụng

TSBĐ Tài sản đảm bảo

QLNX Quản lý nợ xấu

VCB Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam

viii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Tỷ lệ tăng trưởng huy động vốn VCB so với hệ thống ngân hàng

Bảng 2.2: Tỷ lệ tăng trưởng tín dụng tại VCB và hệ thống ngân hàng

Bảng 2.3 : Tình hình dư nợ tín dụng phân theo khách hàng và kỳ hạn của VCB

Bảng 2.4: Tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn

Bảng 2.5: Kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng VCB giai đoạn 2017-2021

Bảng 2.6: Các nhóm nợ xấu của VCB giai đoạn 2017-2021

Bảng 2.7: Sự thay đổi của cơ cấu nợ xấu (%)

Bảng 2.8: Tỷ trọng các khoản vay nghi ngờ

Bảng 2.9 : Nợ quá hạn theo ngành (%)

Bảng 2.10: tỷ lệ nợ xấu theo đối tượng khách hàng ở VCB

Bảng 2.11. Kết quả thu hồi nợ ngoại bảng của Vietcombank 2017-2021

Bảng 2.12. Tỷ lệ trích dự phòng của VCB

ix

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH, SƠ ĐỒ

Biểu đồ 2.1. Tỷ lệ cho vay/huy động vốn của VCB 2017-2021

Biểu đồ 2.1. Tỷ trọng thu nhập của VCB

Biểu đồ 2.3. Tỷ lệ quá hạn/tổng dư nợ của VCB giai đoạn 2017-2021

Biểu đồ 2.4. Tỷ lệ nợ xấu/tổng dư nợ của VCB giai đoạn 2017-2021

Biểu đồ 2.5: Tốc độ tăng trưởng nợ xấu và tốc độ tăng trưởng cho vay của VCB

Biểu đồ 2.6. Trích lập quỹ dự phòng rủi ro tín dụng tại VCB

Hình 2.1: Mô hình cơ cấu tổ chức tại VCB

x

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................................ i

TÓM TẮT...................................................................................................................................... iii

ABSTRACT................................................................................................................................... iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU...................................................................... vii

DANH MỤC BẢNG.................................................................................................................... viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH, SƠ ĐỒ....................................................................................... ix

MỤC LỤC .......................................................................................................................................x

MỞ ĐẦU .........................................................................................................................................1

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI.................................................................................... 1

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI............................................................................... 3

2.1. Mục tiêu chung................................................................................................................. 3

2.2. Mục tiêu cụ thể................................................................................................................. 3

3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ............................................................................................... 4

4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU................................................................. 4

5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................................................................... 5

6. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN VĂN ............................................................................. 5

6.1. Về mặt lý luận .................................................................................................................. 5

6.2. Về mặt ứng dụng thực tiễn............................................................................................... 6

7. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN.................................................. 6

8. BỐ CỤC CỦA NGHIÊN CỨU...................................................................................... 12

CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ...........14

1.1. Khái niệm nợ xấu.................................................................................................... 14

1.2. Các dấu hiệu của những khoản nợ xấu ................................................................... 15

1.3. Phân loại nợ xấu...................................................................................................... 15

1.4. Nguyên nhân dẫn đến nợ xấu.................................................................................. 18

1.5. Hậu quả của nợ xấu................................................................................................. 23

1.6. Công Tác quản lý Nợ Xấu Của NHTM .................................................................. 25

1.6.1. Vai trò của công tác quản lý nợ xấu trong NHTM.............................................. 25

1.6.2. Phương pháp phòng ngừa và quản lý nợ xấu ...................................................... 26