Những giải pháp nâng cao chất lượng thực hiện qui hoạch tỉnh Lạng sơn (2001 - 2010)

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

PhÇn I

Lý luËn chung

A- Tæng quan c¸c vÊn ®Ò vÒ quy ho¹ch ph¸t

triÓn kinh tÕ x· héi trong ®iÒu kiÖn ®iÒu kiÖn

®æi míi ë ViÖt Nam

“ Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi” lµ vÊn ®Ò phøc t¹p. NhiÒu n¨m

qua, díi sù chØ ®¹o cña Uû ban KÕ ho¹ch nhµ níc tríc ®©y vµ Bé KÕ ho¹ch vµ

§Çu t hiÖn nay, nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu, nhiÒu b¸o c¸o cã tÝnh chÊt tæng

kÕt ®· ®îc c«ng bè. Song, ®øng vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn còng cßn nhiÒu

®iÓm cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu. Quy ho¹ch ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ

chuyÓn ®æi vµ trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã nhiÒu ®iÓm rÊt kh¸c

so víi nhËn thøc vµ c¸ch lµm tríc ®©y.

I-Mét sè vÊn ®Ò chung cña quy ho¹ch ph¸t triÓn.

1- Quan niÖm vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.

Bµn vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi tuy cßn nhiÒu ý kiÕn, song

®Õn nay, ®èi víi ViÖt Nam, chóng ta ®· thèng nhÊt ®îc nh÷ng ®iÓm chñ yÕu

sau ®©y:

1.1. Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi (gäi t¾t lµ quy ho¹ch ph¸t

triÓn) lµ viÖc luËn chøng khoa häc vÒ ph¸t triÓn vµ tæ chøc kh«ng gian kinh tÕ￾x· héi hîp lý cho thêi kú dµi kho¶ng 10-15 n¨m vµ cho c¸c giai ®o¹n 5 n¨m.

Quy ho¹ch ph¸t triÓn cã hai néi dung( hay nhiÖm vô ) c¬ b¶n thèng nhÊt

víi nhau:

- Dù b¸o vÒ mÆt ph¸t triÓn (dù b¸o t¨ng trëng, c¸c kÞch b¶n ph¸t

triÓn kinh tÕ-x· héi, dù b¸o ph¸t triÓn c¸c nghµnh, lÜnh vùc...)

- LuËn chøng c¸c ph¬ng ¸n tæ chøc kinh tÕ-x· héi theo l·nh thæ.

1.2. Quy ho¹ch ph¸t triÓn gåm hai bíc nèi tiÕp nhau: bø¬c thø nhÊt lµ

quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi ( cã ý kiÕn nãi r»ng ®ã lµ quy ho¹ch tæng

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 1

1

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi) vµ bíc thø hai tiÕp theo lµ trªn c¬ së ®ã quy

ho¹ch chi tiÕt (hay cã ý kiÕn cho r»ng quy ho¹ch x©y dùng hoÆc quy ho¹ch

mÆt b»ng).

1.3. Môc ®Ých vµ lîi Ých cña quy ho¹ch ph¸t triÓn.

- Môc ®Ých lµ tiÒm ra ph¬ng ¸n (hay nghÖ thuËt) khai th¸c c¸c lîi

thÕ so s¸nh, c¸c nguån løc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ chóng theo l·nh

thæ, nh»m ph¸t triÓn bÒn v÷ng.

- Quan ®iÓn hay nguyªn t¾c chñ ®¹o c¬ b¶n cña quy ho¹ch ph¸t

triÓn lµ tæng thÓ, hiÖu qu¶, hîp lý vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Ph©n

tÝch c¸c khÝa c¹nh nh vËy lµ muèn nhÊn m¹nh nh÷ng vÊn ®Ò mang

tÝnh nguyªn t¾c chñ ®¹o ®èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x·

héi.

Ba môc tiªu g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. Yªu cÇu b¶o vÖ chñ quyÒn vµ an

ninh quèc gia ®îc thÓ hiÖn cô thÓ hãa ë môc tiªu “kinh tÕ æn ®Þnh” vµ môc tiªu

“x· héi”.

Sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng còng sÏ ®îc thÓ hiÖn mét c¸ch t¬ng ®èi, kh«ng

thÓ tuyÖt ®èi hãa cho c¶ thêi gian dµi. Quan niÖm vÒ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cã

thay ®æi vÒ møc ®é theo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.

S¬ ®å 1. TiÕp cËn “sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng”

Môc tiªu kinh tÕ

- T¨ng trëng

- HiÖu qu¶

- æn ®Þnh

- C«ng b»ng thu nhËp -§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng

- xãa ®ãi gi¶m nghÌo -TiÒn tÖ hãa c¸c ho¹t ®éng

m«i trêng.

Môc tiªu x· héi Môc tiªu m«i trêng

- b¶o tån nÒn v¨n - C«ng b»ng - b¶o vÖ thiªn nhiªn.

v¨n hãa vµ truyÒn gi÷a c¸c thÕ hÖ. - ®a d¹ng hãa sinh häc.

d©n téc. - Sù tham gia - sö dông hiÖu qu¶ nguån

- gi¶m ®ãi nghÌo. cña quÇn chóng. nguån tµi nguyªn.

- x©y dùng thÓ chÕ.

- Ngêi hëng lîi: c¸c c¬ quan nhµ níc vµ c¸c nhµ ®Çu t cïng toµn thÓ céng

®ång.

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 2

2

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

1.4. Quy ho¹ch ph¸t triÓn ®îc nghiªn cøu theo s¬ ®å tiÕp cËn vµ gåm

c¸c néi dung c¬ b¶n sau:

S¬ ®å 2. TiÕp cËn x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn.

C¸c yÕu tè

Bªn trong(1)

Hiªn tr¹ng TriÓn väng

Kinh tÕ-x· héi(2) ph¸t triÓn(4)

C¸c yÕu tè

Bªn ngoµi(3)

(1) ph©n tÝch vµ dù b¸o c¸c yÕu tè bªn trong (yÕu tè néi sinh): ph©n tÝch

cã tÝnh chÊt so s¸nh víi c¸c n¬i kh¸c vµ x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng ph¸t huy tõng yÕu

tè, trong ®ã næi bËt lµ: vÞ trÝ ®Þa lý, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, tµi nguyªn thiªn nhiªn,

d©n sè vµ nguån nh©n lùc víi gi¸ trÞ v¨n ho¸ cho quy ho¹ch ph¸t triÓn trong t-

¬ng lai.

(2) ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng kinh tÕ – x· héi: x¸c ®Þnh chÝnh

x¸c (tíi møc cao nhÊt) vÒ tr×nh ®é ®iÓm xuÊt ph¸t; hiÖn tr¹ng ph¸t triÓn c¸c

ngµnh, lÜnh vùc, l·nh thæ; hiÖn tr¹ng ®Çu t; t¸c ®éng cña c¸c chñ tr¬ng ph¸t

triÓn, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ hÖ thèng ®iÒu hµnh.

(3) Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè bªn ngoµi: x¸c ®Þnh râ

xu híng ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia cã liªn quan, xu híng hîp t¸c khu vùc,

quèc tÕ vµ liªn vïng; kh¶ n¨ng vÒ thÞ trêng xuÊt khÈu; kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t

níc ngoµi, kü thuËt, c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n trÞ kinh doanh… t¸c ®éng

tíi sù ph¸t triÓn cña ®èi tîng nghiªn cøu.

(4) X©y dùng c¸c ph¬ng ¸n ph¸t triÓn vµ tæ chøc kinh tÕ – x· héi theo

l·nh thæ cho thêi kú dµi h¹n vµ c¸c bíc ®i thÝch hîp.

Néi dung nghiªn cøu c¬ b¶n trong dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn:

Néi dung c¬ b¶n cña quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®· ®îc chØ râ

tring ChØ thÞ 32/1998/TTg (ngµy 23-09-1998). Néi dung kh¸i qu¸t:

• Tæng kÕt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn thêi kú 10 n¨m ®· qua vµ giai ®o¹n 5

n¨m gÇn nhÊt.

• Ph©n tÝch c¸c yÕu tè vµ nguån nh©n lùc ph¸t triÓn vµ dù b¸o kh¶

n¨ng ph¸t huy chóng trong thêi kú quy ho¹ch.

• X¸c ®Þnh quan ®iÓm, môc tiªu ph¸t triÓn cho thêi kú quy ho¹ch (cã

thÓ cho giai ®o¹n ®Çu cña c¶ thêi kú tÝnh to¸n).

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 3

3

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

• X©y dùng c¸c ph¬ng ¸n ph¸t triÓn vµ tæ chøc kh«ng gian (bao gåm

c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n u tiªn theo l·nh thæ).

• C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn môc tiªu quy ho¹ch (chñ yÕu lµ c¸c gi¶i

ph¸p ë tÇm vÜ m«, cã c¶ viÖc tæ chøc ®a quy ho¹ch vµo cuéc sèng).

Néi dung quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ®îc biÓu ®¹t nh÷ng néi

dung cèt lâi, tríc hÕt lµ ph©n tÝch dù b¸o c¸c yÕu tè vµ ®iÒn kiÖn ph¸t triÓn

(gåm c¶ ph©n tÝch hiÖn tr¹ng), x¸c ®Þnh môc tiªu (cã luËn chøng theo c¸c kÞch

b¶n) vµ sau ®ã lµ x¸c ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn môc tiªu ®· chän.

Quy ho¹ch ph¸t triÓn cÇn tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò then chèt: tæng kÕt

qu¶ tr×nh ph¸t triÓn, quan ®iÓm, môc tiªu vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn, c¸c gi¶i

ph¸p vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ tæ chøc thùc hiÖn; c¸c ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n ®Çu

t quan träng xem xÐt kh¶ n¨ng vÒ thÞ trêng, héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi, coi

träng hiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng; ®Æc biÖt ph¶i thÓ

hiÖn c¸c néi dung vµ chØ tiªu cô thÓ vÒ ph¸t triÓn x· héi vµ con ngêi. Trong bè

trÝ quy ho¹ch ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a tríc m¾t vµ l©u dµi, gi÷a ph¸t triÓn

kinh tÕ vµ b¶o ®¶m an ninh, quèc phßng, thùc hiÖn tõng bíc chiÕn lîc c«ng

nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Trong c¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn cÇn chØ

râ tr¸ch nhiÖm cña Nhµ níc, cña c¸c ngµnh trung ¬ng, cña c¸c ®Þa ph¬ng ®èi

víi viÖc thùc hiÖn quy ho¹ch.

2- Qu¸ tr×nh quy ho¹ch ho¸ cña ViÖt Nam:

Quy tr×nh quy ho¹ch ho¸ cña ViÖt Nam ®· ®îc x¸c ®Þnh trong ChØ thÞ sè

32/1998/CT-TTg ngµy 23-09-1998 cña Thñ tíng ChÝnh phñ lµ ®i tõ x©y dùng

chiÕn lîc – quy ho¹ch ®Õn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. Quy ho¹ch

lµ bíc cô thÓ ho¸ cña chiÕn lîc, cßn kÕ ho¹ch lµ bíc cô thÓ ho¸ cña quy ho¹ch.

C¸c bé, ngµnh, c¸c tØnh, thµnh phè ph¶i c¨n cø vµo chiÕn lîc vµ quy ho¹ch

ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi chung cña c¶ níc.

3- C¸ch thøc quy ho¹ch ph¸t triÓn:

Quy ho¹ch ph¸t triÓn ph¶i kÕt hîp gi÷a ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng, tÝnh to¸n

®Þnh lîng ®Õn møc cho phÐp, n¨m lÊy lµm ®iÓm xuÊt ph¸t ph¶i ®îc chän. C¸c

tÝnh to¸n cho kÕ ho¹ch 5 n¨m ®Òu ph¶i cô thÓ ë møc cÇn thiÕt. VÊn ®Ò x©y

dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ bè trÝ sö dông l·nh thæ ph¶i

nh×n xa tíi n¨m 2020 hoÆc dµi h¬n n÷a. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸, so s¸nh nhÞp ®é

t¨ng trëng ®îc tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh; c¸c chØ tiªu vÒ c¬ cÊu kinh tÕ, thu ng©n

s¸ch, tÝch luü ®Çu t, nhu cÇu ®Çu t ph¸t triÓn, tû gi¸… ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ

cña n¨m tÝnh to¸n. Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t sÏ cã híng dÉn vµ dù b¸o gi¸ hiÖn

hµnh chung cña c¶ níc vµ th«ng b¸o cho c¸c ngµnh vµ c¸c ®Þa ph¬ng.

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 4

4

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

VÊn ®Ò kinh tÕ cÇn nh¾c kü lìng, linh ho¹t trong mèi quan hÖ chÆt chÏ

víi thÞ trêng; nã híng dÉn doanh nghiÖp b»ng hµnh lang c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ

c¸c gi¶i ph¸p ®iÒu hµnh.

4- KÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng:

KÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng mang tinh thuyÕt

phôc, mÒm dÎo vµ linh ®éng; dùa trªn lËp luËn c¬ b¶n vÒ kinh tÕ vµ thÓ chÕ nh:

sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi, sù thÊt b¹i cña thÞ trêng, huy

®éng vµ ph©n bæ nguån lùc khan hiÕm, th¸i ®é hay t©m lý víi d©n c, viÖn trî

vµ thu hót ®Çu t níc ngoµi.

5- VÊn ®Ò x· héi trong c¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn:

TÊt c¶ c¸c dù ¸n quy ho¹ch p¸ht triÓn ®Òu ph¶i nghiªn cøu vÊn ®Ò ph¸t

triÓn nguån nh©n lùc vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi trong mèi quan hÖ chÆt chÏ víi ph¸t

triÓn kinh tÕ; xem xÐt hiÖu qu¶ x· héi, tiÕn bé x· héi vµ c«ng b»ng x· héi

trong mèi quan hÖ mËt thiÕt víi khÝa c¹nh kinh tÕ vµ cã tÝnh thùc tÕ. Cã nh÷ng

trêng hîp, tõ viÖc xem xÐt nhu cÇu ph¸t triÓn hay môc tiªu ph¸t triÓn tõ khÝa

c¹nh x· héi, ngêi ta ®i ®Õn x©y dùng ph¬ng ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ. Tuy nhiªn,

ph¸t triÓn kinh tÕ lu«n lu«n lµ trôc c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®îc thÓ hiÖn

trong quy ho¹ch.

• §èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh kinh tÕ, ph¶i tÝnh to¸n kh¶ n¨ng

t¹o viÖc lµm, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, nhu cÇu lao ®éng kü thuËt vµ

qu¶n lý… g¾n víi vïng l·nh thæ.

• §èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc x· héi (gi¸o dôc, y tÕ, v¨n

ho¸, th«ng tin, thÓ dôc – thÓ thao…) ph¶i tÝnh to¸n c¶ mÆt sè lîng,

chÊt lîng vµ chó ý tÝnh ®ång bé cña c¸c gi¶i ph¸p nh»m ®¶m b¶o

ph¸t triÓn con ngêi toµn diÖn vµ ®éi ngò nh©n lùc ®¸p øng ®îc yªu

cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.

• §èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng, tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc

trung ¬ng. VÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi

ph¶i ®îc xem xÐt mét c¸ch tæng thÓ, ®¶m b¶o nguån nh©n lùc cho

ph¸t triÓn tríc m¾t vµ l©u dµi, nghiªn cøu møc ®é vµ gi¶i ph¸p thùc

hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi: cÇn x¸c ®Þnh nh÷ng vïng l·nh thæ

®ang kÐm ph¸t triÓn cÇn hç trî vµ nh÷ng vïng l·nh thæ cã vai trß

®éng lùc, biÖn ph¸p gi¶i quyÕt chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ

møc sèng d©n c gi÷a c¸c vïng, gi÷a c¸c thµnh thÞ vµ n«ng th«n vµ

gi÷a c¸c tÇng líp d©n c…

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 5

5

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

6- VÊn ®Ò b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i trêng tù nhiªn vµ sinh th¸i trong

c¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn:

TÊt c¶ c¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn ®Òu ph¶i nghiªn cøu vÊn ®Ò b¶o vÖ

vµ c¶i thiÖn m«i trêng tù nhiªn vµ sinh th¸i.

• §èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, cÇn x¸c ®Þnh c¸c ngµnh

c«ng nghiÖp chñ ®¹o, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®îc phÐp vµ khuyÕn

khÝch ph¸t triÓn ®èi víi tõng khu vùc; x¸c ®Þnh giíi h¹n chÊt th¶i cho

phÐp, c¸c biÖn ph¸p ®Ó duy tr× l©u dµi chÊt lîng m«i trêng.

• §èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng – l©m – ng nghiÖp, cÇn ®¸nh

gi¸ tæng hîp vÒ quan hÖ gi÷a ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ suy tho¸i m«i tr￾êng. §a ra c¸c chØ tiªu sinh th¸i ®èi víi m«i trêng n«ng l©m ng cÇn

®¹t vµ c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu trong qu¸ tr×nh ph¸t

triÓn.

• §èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn ®« thÞ, cÇn da ra c¸c ®Þnh møc giíi h¹n,

c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn suy tho¸i, b¶o vÖ, c¶i thiÖn m«i trêng sèng;

x¸c ®Þnh c¸c biÖn ph¸p xö lý chÊt th¶i ®« thÞ…

• §èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng, tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc

trung ¬ng, cÇn x¸c ®Þnh râ nh÷ng l·nh thæ ®ang bÞ « nhiÔm trÇm

träng, nh÷ng l·nh thæ nh¹y c¶m vÒ m«i trêng vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p

thÝch øng dÓ b¶o vÖ hoÆc sö dông c¸c l·nh thæ nµy.

7- VÊn ®Ò tiÕn bé khoa häc – c«ng nghÖ trong c¸c dù ¸n quy ho¹ch

ph¸t triÓn:

Nh÷ng néi dung c¬ b¶n ph¶i nghiªn cøu lµ: §¸nh gi¸ tr×nh ®é c«ng nghÖ

hiÖn nay vµ ®a ra gi¶i ph¸p hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ cña tõng ngµnh, tõng lÜnh

vùc; x¸c ®Þnh bíc ®i vµ thø tù u tiªn ®èi víi øng dông tiÕn bé khoa häc –

c«ng nghÖ. X¸c ®Þnh ®Çu t, x©y dùng c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn

cña khoa häc, c«ng nghÖ cho thêi kú quy ho¹ch.

8- VÊn ®Ò kÕt hîp kinh tÕ víi quèc phßng, an ninh trong c¸c dù ¸n

quy ho¹ch ph¸t triÓn ph¶i ®îc xem xÐt tõ ®Çu khi triÓn khai nghiªn cøu

lËp quy ho¹ch ph¸t triÓn vµ chó ý xem xÐt trªn c¸c mÆt:

• KÕt hîp kinh tÕ víi quèc phßng an ninh ph¶i ®îc xö lý thèng nhÊt

®èi víi mçi ngµnh, lÜnh vùc vµ mçi vïng l·nh thæ ngay tõ ®Çu khi

triÓn khai nghiªn cøu c¸c dù ¸n quy ho¹ch.

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 6

6

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

• Lµm râ yÕu tè quèc phßng, an ninh trong ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi

vµ sù tham gia ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c lùc lîng quèc phßng, an

ninh.

II- §èi tîng vµ ph©n lo¹i quy ho¹ch ph¸t triÓn:

1- §èi tîng quy ho¹ch ph¸t triÓn:

C¸c ®èi tîng chÝnh lµ:

- Ngµnh, lÜnh vùc (bao gåm c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû

s¶n, th¬ng m¹i, du lÞch, .v.v. m¹ng líi giao th«ng, m¹ng líi th«ng tin liªn l¸c,

thuû lîi, m¹ng líi cung cÊp ®iÖn, m¹ng líi cung cÊp níc, y tÕ, gi¸o dôc, v¨n

ho¸, thÓ dôc – thÓ thao …)

- L·nh thæ (l·nh thæ lµ ®èi tîng quy ho¹ch rÊt ®a d¹ng, bao gåm vïng

lín; l·nh thæ ®Æc biÖt nh d¶i biªn giíi, d¶i ven biÓn vµ h¶i ®¶o, vïng ph¸t triÓn

träng ®iÓm, khu kinh tÕ më…; tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng…)

2- C¸c lo¹i quy ho¹ch ph¸t triÓn chñ yÕu:

a- Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh vµ lÜnh vùc:

§èi tîng ®Ó quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh, lÜnh vùc ph¶i bao gåm c¸c ho¹t

®éng cña ngµnh kinh tÕ vµ x· héi trong ph¹m vi c¶ níc, chø kh«ng chØ lµ phÇn

do Bé vµ ngµnh qu¶n lý.

§èi víi c¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh vµ lÜnh vùc cÇn ph¶i lu ý

nh÷ng ®iÓm sau:

• C¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh vµ lÜnh vùc ®Òu ph¶i tËp trung

nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò then chèt nh tæng kÕt rót kinh nghiÖm thêi kú

®· qua, xö lý liªn ngµnh, liªn vïng, c¹nh tranh, x¸c ®Þnh kh©u ®ét

ph¸, b¶o vÖ m«i trêng, x¸c ®Þnh râ bíc ®i, c¸c träng ®iÓm vµ u tiªn

®Çu t, x¸c ®Þnh râ nh÷ng viÖc nhµ níc cÇn ph¶i lµm, c¸c gi¶i ph¸p vÒ

c¬ chÕ, chÝnh s¸ch… x©y dùng nhiÒu ph¬ng ¸n ph¸t triÓn lùc lîng

s¶n xuÊt g¾n víi quan hÖ s¶n xuÊt.

• C¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh, lÜnh vùc cÇn nghiªn cøu:

- §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn vµ ®iÓm xuÊt ph¸t cña ngµnh,

nh÷ng vÊn ®Ò vµ m©u thuÉn gay g¾t cÇn gi¶i quyÕt.

- Dù b¸o thÞ trêng vµ ph©n tÝch yªu cÇu hoÆc kh¶ n¨ng c¹nh tranh

®èi víi nh÷ng s¶n phÈm chÝnh.

- §¸nh gi¸ vµ dù b¸o kh¶ n¨ng, x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p thu hót vèn

vµ c«ng nghÖ níc ngoµi.

- X¸c ®Þnh môc tiªu vµ luËn chøng ph¬ng híng ph¸t triÓn c¸c chØ

tiªu chñ yÕu:

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 7

7

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

+ VÞ trÝ, vai trß cña ngµnh trong tæng thÓ nÒn kinh tÕ quèc d©n.

+ C¬ cÊu néi bé ngµnh.

+ NhÞp ®é t¨ng trëng tÝnh theo gi¸ trÞ gia t¨ng.

+ S¶n phÈm chñ yÕu.

+ Gi¸ trÞ vµ s¶n phÈm xuÊt khÈu.

+ N¨ng suÊt lao ®éng, thu hót lao ®éng vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm.

+ HiÖu qu¶ vèn ®Çu t.

- Ph©n bè ngµnh (c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm) theo l·nh thæ.

- TÝnh to¸n c¸c nhu cÇu vÒ vèn (nhÊt lµ yªu cÇu vèn ®Çu t níc

ngoµi), thiÕt bÞ, vËt t (nhÊt lµ thiÕt bÞ, vËt t nhËp khÈu), nhu cÇu vÒ

c¸c nhµ doanh nghiÖp (gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc), lao ®éng kü

thuËt vµ luËn chøng vÒ c¸c dù ¸n ®Çu t u tiªn.

b- Quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng, tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng:

§èi víi c¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng, tØnh vµ thµnh phè trùc

thuéc trung ¬ng cÇn ph¶i lu ý nh÷ng ®iÓm sau:

- §èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c vïng lín, vïng ph¸t triÓn kinh tÕ

träng ®iÓm cÇn tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ vµ x· héi cã tÝnh chÊt

liªn ngµnh, liªn vïng (liªn tØnh) vµ c¬ cÊu ®Çu t; x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng; b¶o

vÖ vµ båi dìng m«i trêng, qu¶n lý vµ sö dông c¸c tµi nguyªn ®a ngµnh (nhÊt lµ

tµi nh÷ng nguyªn nh ®Êt, níc, lao ®éng…), hÖ thèng ®« thÞ; c¬ chÕ, chÝnh

s¸ch…

- §èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng cÇn

chó ý thªm viÖc x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch phèi hîp ph¸t triÓn liªn tØnh, liªn vïng

nh»m gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò quan hÖ vÒ c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®Þnh híng ®Çu t,

x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, x¸c ®Þnh kh©u ®ét ph¸, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi

®Æc thï…

III- Quy tr×nh x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn:

Bao gåm 5 b¬c x©y dùng:

1- Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t tæ chøc nghiªn cøu c¸c quan ®iÓm chØ ®¹o vµ

mét sè chØ tiªu vÜ m« vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¶ níc vµ bèi c¶nh quèc

tÕ; cung cÊp c¸c th«ng tin ®ã cho c¸c bé, ngµnh vµ c¸c tØnh, thµnh phè trùc

thuéc trung ¬ng lµm c¬ së phôc vô x©y dùng c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh

vµ tØnh, thµnh phè.

2- Trªn c¬ së c¸c quan ®iÓm chØ ®¹o vµ c¸c chØ tiªu vÜ m« chung cña c¶

níc, c¸c bé, ngµnh vµ c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng x©y dùng quy

ho¹ch ph¸t triÓn cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t. C¸c bé,

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 8

8

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

ngµnh vµ c¸c ®Þa ph¬ng sÏ cã ý kiÕn trë l¹i víi th«ng b¸o ®Ò dÉn cña Bé KÕ

ho¹ch vµ §Çu t.

3- Sau khi c¸c cÊp c¸c ngµnh ®· x©y dùng ®îc quy ho¹ch ph¸t triÓn theo

khung híng dÉn cña c¶ níc, trªn c¬ së ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh vµ c¸c ®Þa ph-

¬ng, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t xö lý tæng hîp vµ x©y dùng quy ho¹ch tæng thÓ

ph¸t triÓn cña c¶ níc.

4- Sau khi ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ th«ng qua, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t sÏ

th«ng b¸o quy ho¹ch ph¸t triÓn chung cña c¶ níc cho c¸c Bé, ngµnh, c¸c tØnh

vµ thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng. C¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph¬ng c¨n cø vµo ®ã

hiÖu chØnh mét lÇn n÷a quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh cña tØnh, thµnh phè ®Ó ®¶m

b¶o tÝnh thèng nhÊt chung.

5- Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t c¨n cø vµo quy ho¹ch kinh tÕ - x· héi chung

cña c¶ níc gióp Thñ tíng ChÝnh phñ thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n quy ho¹ch còng nh

c¸c dù ¸n, c«ng tr×nh ®Çu t ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph¬ng.

B- §æi míi néi dung vµ ph¬ng ph¸p quy ho¹ch

l·nh thæ ViÖt Nam thêi kú ®Õn n¨m 2010

I- C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña viÖc ®æi míi néi dung vµ ph-

¬ng ph¸p quy ho¹ch l·nh thæ ViÖt Nam:

1- C«ng t¸c quy ho¹ch trong quy tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ nÒn kinh tÕ theo c¬

chÕ thÞ trêng:

Quy tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ trêng:

Quy tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ cña ViÖt Nam khi bíc vµo c¬ chÕ thÞ trêng ®îc

x¸c ®Þnh lµ tõ x©y dùng chiÕn lîc – quy ho¹ch ®Õn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ

– x· héi. Quy ho¹ch lµ bíc cô thÓ ho¸ cña chiÕn lîc, cßn kÕ ho¹ch lµ bíc cô

thÓ ho¸ cña quy ho¹ch.

Quy ho¹ch ph¸t triÓn bao gåm quy ho¹ch ph¸t triÓn cña c¶ níc, cña c¸c

ngµnh, lÜnh vùc vµ quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi vïng, tØnh,

thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng. Quy ho¹ch ph¸t triÓn lµ b¶n luËn chøng khoa

häc vÒ ph¸t triÓn vµ tæ chøc kh«ng gian hîp lý vµ cã tÝnh kh¶ thi.

ChiÕn lîc Quy ho¹ch KÕ ho¹ch

Nh vËy, trong quy tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ ®· ®îc kh¼ng ®Þnh, cã hai néi

dung nghiªn cøu quan träng lµm tiÒn ®Ò ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch lµ x©y dùng

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 9

9

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

chiÕn lîc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n theo ngµnh vµ l·nh thæ.

Trªn c¬ së c¸c môc tiªu vÜ m«, ph¬ng híng ph¸t triÓn vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu

kinh tÕ ngµnh vµ l·nh thæ trong thêi gian 10 –15 – 20 n¨m vµ xa h¬n, cô thÓ

ho¸ vµ bè trÝ c¸c bíc ®i theo c¸c thêi kú kÕ ho¹ch. Trong ®æi míi kÕ ho¹ch sÏ

chuyÓn sang kÕ ho¹ch trung h¹n lµ chÝnh, cã phÇn ra tõng n¨m, trong qóa tr×nh

thùc hiÖn cã xem xÐt nhÑ viÖc x©y dùng, ®iÒu chØnh; gi¶m vµ xÐt duyÖt kÕ

ho¹ch hµng n¨m. N©ng cao chÊt lîng x©y dùng, thÈm ®Þnh kÕ ho¹ch vµ dù ¸n

®Çu t b»ng nguån vèn cña Nhµ níc díi h×nh thøc ng©n s¸ch cÊp ph¸t vµ tÝn

dông.

Nh vËy, chiÕn lîc vµ quy ho¹ch lµ c¨n cø, lµ tiÒn ®Ò cña kÕ ho¹ch. ChÊt

lîng kÕ ho¹ch cã ®îc n©ng cao, phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ ®¶m b¶o

qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc hay kh«ng chÝnh lµ do kh©u x©y dùng chiÕn lîc vµ

quy ho¹ch gãp phÇn quyÕt ®Þnh. Qua kinh nghiÖm cña c¸c níc vµ thùc tÕ níc

ta tríc ®©y cho thÊy do ph¸t triÓn kinh tÕ thiÕu chiÕn lîc vµ quy ho¹ch tæng thÓ

®· cã kh«ng Ýt h¹n chÕ vµ tæn thÊt, ®Æc biÖt lµ nh÷ng khu vùc tËp trung c«ng

nghiÖp.

2- Mét sè quan niÖm chung vÒ quy ho¹ch l·nh thæ ViÖt Nam:

a- Quan niÖm vÒ quy ho¹ch l·nh thæ (trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr￾êng):

Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi bao gåm quy ho¹ch ph¸t triÓn

kinh tÕ – x· héi c¶ níc, quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c ngµnh, lÜnh vùc vµ quy

ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi l·nh thæ nh vïng, tØnh, thµnh phè trùc thuéc

trung ¬ng, c¸c l·nh thæ ®Æc biÖt,.v.v. quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi lµ

b¶n luËn chøng khoa häc vÒ ph¸t triÓn vµ tæ chøc kh«ng gian hîp lý, cã tÝnh

kh¶ thi.

Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng, c«ng t¸c nghiªn cøu quy ho¹ch l·nh

thæ ph¶i ®îc ®æi míi c¶ vÒ néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. §Ó cã ®îc sù

nhËn thøc ®Çy ®ñ vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi tØnh trong c¬ chÕ

thÞ trêng ph¶i lµm râ:

- Quy ho¹ch l·nh thæ gåm cã c¸c quy ho¹ch nµo?

- ThÕ nµo lµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi l·nh thæ?

- Néi dung cña quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi l·nh thæ lµ g×?

- Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu lËp dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ -

x· héi l·nh thæ?

- Tæ chøc phèi hîp nghiªn cøu lËp dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh

tÕ - x· héi l·nh thæ?

Quy ho¹ch l·nh thæ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi l·nh thæ lµ b¶n luËn

ch÷ng khoa häc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi vµ tæ chøc kh«ng gian hîp lý

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 10

10

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi (hay bè trÝ hîp lý kinh tÕ – x· héi trªn l·nh

thæ).

Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi bao gåm: quy ho¹ch ph¸t triÓn

kinh tÕ – x· héi vïng lín; quy ho¹ch kinh tÕ – x· héi vïng l·nh thæ ®Æc

biÖt; quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung -

¬ng. C¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi l·nh thæ gåm nh÷ng néi dung

c¬ b¶n sau:

- Tæng kÕt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña l·nh thæ trong

10-15 n¨m cña thêi kú tríc khi quy ho¹ch.

- Ph©n tÝch, dù b¸o c¸c yÕu tè vµ nguån lùc t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh

ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña l·nh thæ trong thêi kú quy ho¹ch.

- C¸c quan ®iÓm, môc tiªu ph¸t triÓn.

- C¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu ®Çu t.

- C¸c ph¬ng ¸n ph¸t triÓn vµ tæ chøc kh«ng gian.

- Bíc ®i cho tõng thêi kú 5 n¨m vµ nh÷ng n¨m tríc m¾t (trong ®ã

®Æc biÖt cÇn thÓ hiÖn râ c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n u tiªn).

- C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn ph¬ng ¸n quy ho¹ch.

b- Môc ®Ých, yªu cÇu cña quy ho¹ch l·nh thæ:

- Môc ®Ých chñ yÕu cña quy ho¹ch l·nh thæ lµ phôc vô cho c«ng t¸c

®iÒu hµnh vµ chØ ®¹o vÜ m« vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ cung cÊp nh÷ng c¨n cø cÇn

thiÕt cho ho¹t ®éng kinh tÕ – x· héi cña nh©n d©n trong tØnh vµ c¸c nhµ ®Çu t

ngoµi tØnh. Gióp c¸c c¬ quan l·nh ®¹o vµ qu¶n lý cÊp tØnh c¸c c¨n cø khoa häc

®Ó ®a ra c¸c chñ tr¬ng, c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, còng nh c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu

®Ó chØ ®¹o, ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña tØnh. Gióp

nh©n d©n trong tØnh vµ c¸c nhµ ®Çu t hiÓu râ tiÒm n¨ng, c¬ héi ®Çu t vµ yªu cÇu

ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña tØnh.

- Quy ho¹ch l·nh thæ ®¸p øng yªu cÇu cña kinh tÕ thÞ trêng, tiÕn bé

khoa häc – c«ng nghÖ vµ ph¸t triÓn nhanh, hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng.

- Quy ho¹ch l·nh thæ lµ mé qu¸ tr×nh ®éng, cã träng ®iÓm cho tõng thêi

kú. Do ®ã quy ho¹ch ph¶i ®Ò cËp ®îc nhiÒu ph¬ng ¸n, thêng xuyªn cËp nhËt,

bæ sung t liÖu cÇn thiÕt ®Ó cã gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi cho phï hîp t×nh

hinh thùc tÕ. Quy ho¹ch ph¶i t×m gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn vµ tÝnh

tíi nh÷ng vÊn ®Ò ®·, ®ang vµ sÏ n¶y sinh nh»m ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn hµi hoµ

cña hÖ thèng tù nhiªn – kinh tÕ – x· héi.

- Quy ho¹ch l·nh thæ lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò xuÊt vµ lùa

chän c¸c gi¶i ph¸p kh¸c nhau, cho c¸c nhiÖm vô kh¸c nhau.

- C«ng t¸c nghiªn cøu quy ho¹ch l·nh thæ lµ mét qu¸ tr×nh tiÕn hµnh th￾êng xuyªn, ®iÒu chØnh nhiÒu lÇn.

- Quy ho¹ch l·nh thæ ph¶i ®¶m b¶o:

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 11

11

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

+ KÕt hîp gi÷a yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn víi kh¶ n¨ng hiÖn thùc, gi÷a

yªu cÇu tríc m¾t vµ yªu cÇu ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng vµ l©u dµi.

+ KÕt hîp gi÷a ph¸t triÓn ®iÓm vµ diÖn, tõng m¾t vµ toµn diÖn (kinh tÕ

– x· héi, m«i trêng vµ an ninh quèc phßng…).

+ KÕt hîp gi÷a sù hoµn thiÖn cña hÖ thèng víi sù hoµn thiÖn cña mét

sè ph©n hÖ.

+ KÕt hîp gi÷a ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng.

II- §æi míi néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu quy ho¹ch

tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ · x· héi cña tØnh, thµnh phè ®Õn

n¨m 2010

1- Nh÷ng yªu cÇu ®æi míi vÒ néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu

quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· cña tØnh vµ c¸c thµnh phè trùc

thuéc Trung ¬ng:

Sau h¬n 15 n¨m ®æi míi, ®Êt níc ta ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu bíc ®Çu

rÊt quan träng. C«ng cuéc ®æi míi c¬ chÕ trong thêi gian qua lµ sù chuyÓn ®æi

tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña

Nhµ níc b»ng ph¸p luËt, kÕ ho¹ch vµ c¸c c«ng cô kh¸c, tríc hÕt lµ ®æi míi vÒ

®êng lèi, chÝnh s¸ch, vÒ kÕ ho¹ch ho¸ vµ vÒ tµi chÝnh – tiÒn tÖ.

NÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÒ thÞ trêng

cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, t¹o thªm ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn, kh¬i dËy tÝnh

n¨ng ®éng cña nÒn kinh tÕ. Trªn thùc tÕ, nh÷ng biÖn ph¸p ®æi míi kinh tÕ ®·

®îc thùc hiÖn thêi gian võa qua chñ yÕu nh»m vµo ®iÒu chØnh ®iÒu chØnh c¸c

ho¹t ®éng kinh tÕ thÞ trêng ®Ó chuyÓn mét nÒn kinh tÕ tõ kÐ ho¹ch ho¸ tËp

trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng hay nãi c¸ch kh¸c c¸c biÖn ph¸p ®æi míi

kinhh tÕ chñ yÕu nh»m vµo “thÞ trêng” trong mèi quan hÖ gi÷a thÞ trêng vµ

Nhµ níc. ThÞ trêng còng nh Nhµ níc ®Òu mµng trong m×nh c¶ nh÷ng u lÉn nh￾îc ®iÓm vµ ®Æc thï riªng. VÊn ®Ò ®æi míi vÒ hµnh chÝnh mét mÆt nh»m vµo

®iÒu chØnh, chuyÓn híng c¸c ho¹t ®éng cña b¶n th©n Nhµ níc cho phï hîp víi

nh÷ng yªu cÇu míi cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ theo híng thÞ trêng, mÆt

kh¸c ®iÒu chØnh nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc trong nÒn kinh tÕ n¶y sinh do c¸c

khiÕm khuyÕt cña thÞ trêng lµ hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt.

Chóng ta biÕt r»ng thÞ trêng cã hai mÆt, vµ mÆt tr¸i cña thÞ trêng víi c¸c

khuyÕt tËt cè h÷u cña nã, cÇn ph¶i ®îc ®iÒu chØnh, h¹n chÕ vµ ng¨n chÆn kÞp

thêi. Ngêi thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu chØnh ë ®©y kh«ng thÓ ai kh¸c ngoµi Nhµ

níc. Nhµ níc ta tríc thêi kú ®æi míi lµ mét Nhµ níc qu¶n lý mét nÒn kinh tÕ

theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu, bao cÊp, nhiÒu vÊn ®Ò rÊt xa l¹

víi c¸c quan hÖ cña kinh tÕ thÞ trêng, xa l¹ c¶ nh÷ng u ®iÓm vµ nh÷ng khuyÕt

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 12

12

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

tËt cña chóng. ChÝnh v× thÕ ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chøc n¨ng lµ ngêi ®iÒu

chØnh c¸c quan hÖ thÞ trêng, söa ch÷a c¸c khiÕm khuyÕt cña nã vµ bæ sung c¸c

u ®iÓm mµ thÞ trêng kh«ng cã, th× râ rµng Nhµ níc hiÖn nay tríc hÕt ph¶i ®iÒu

chØnh b¶n th©n m×nh cho phï hîp víi hoµn c¶nh míi, råi sau ®ã cã nh÷ng t¸c

®éng tÝch cùc ®Õn nÒn kinh tÕ thÞ trêng.

Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi tríc hÕt ph¶i lµ mét

c«ng cô ®Ó Nhµ níc qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ, cho nªn khi nÒn kinh tÕ chuyÓn

híng vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng ®ßi hái néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn

cøu quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña tØnh, thµnh phè còng

ph¶i ®îc ®æi míi ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng, n©ng

cao tÝnh ®Þnh híng vµ tÝnh hiÖn thùc ®¸p øng ®îc yªu cÇu chØ ®¹o cña c¸c c¬

quan qu¶n lý nhµ níc ë Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng vµ lµm c¬ së cho kÕ ho¹ch 5

n¨m vµ hµng n¨m trong quy tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ phï hîp voøi quy ho¹ch ph¸t

triÓn c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc ë cÊp vÜ m«… nh÷ng néi dung ®æi míi tËp trung

vµo c¸c vµo c¸c vÊn ®Ò chñ yÕu sau:

1.1. VÒ tæng kÕt, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña –

tØnh, thµnh phè trong 10 n¨m qua:

PhÇn nµy ph¶i lµm râ ®îc nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau:

- Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc qua 15 n¨m ®æi míi vÒ t¨ng trëng kinh tÕ, vÓ

chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi.

Thµnh tùu ®¹t ®îc so víi môc tiªu quy ho¹ch, c¸c chØ tiªu cña c¸c kÕ ho¹ch 5

n¨m vµ cña c¸c NghÞ quyÕt §¹i héi tØnh §¶ng bé.

- Nh÷ng tån t¹i h¹n chÕ, yÕu kÐm béc lé sau 10 n¨m ph¸t triÓn.

- Nguyªn nh©n dÉn ®Õn thµnh c«ng, còng nh nh÷ng tån t¹i vf nh÷ng bµi

häc kinh nghiÖm rót ra qua qu¸ tr×nh 10 n¨m ph¸t triÓn.

- XuÊt ph¸t ®iÓm cña nÒn kinh tÕ cña tØnh, thµnh phè t¹i thêi ®iÓm khi

b¾t ®Çu bíc vµo thêi kú quy ho¹ch míi. Rót ra c¸c ®Æc ®iÓm thuËn lîi, khã

kh¨n chÝnh cña tØnh, thµnh phè.

1.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña yÕu tè bªn ngoµi: ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn

kinh tÕ x· héi cña tØnh, thµnh phè thêi gian võa qua vµ dù b¸o c¸c yÕu tè –

bªn ngoµi t¸c ®éng trong t¬ng lai.

- §Æt tØnh, thµnh phè trong bèi c¶nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña c¶

vïng vµ c¸c tØnh xung quanh ®Ó xem xÐt c¸c ®Æc ®iÓm vµ lîi thÕ so s¸nh cña

m×nh, xem xÐt kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh.

- §Æt tØnh, thµnh phè trong bèi c¶nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña c¶

níc vµ viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña c¶ níc ®Ó x¸c

®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ®Þa ph¬ng m×nh trong chiÕn lîc chung cña c¶ n￾íc.

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 13

13

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

- §Æt tØnh, thµnh phè trong bèi c¶nh quèc tÕ nãi chung vµ c¸c khu vùc

quèc tÕ cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Þa

ph¬ng m×nh ®Ó thÊy ®îc c¸c c¬ héi ph¸t triÓn, còng nh c¸c khã kh¨n, th¸ch

thøc cÇn ph¶i kh¾c phôc.

1.3. VÒ c¸c quan ®iÓm, môc tiªu vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn kinh tÕ –

x· héi cña tØnh, thµnh phè:

Trong thêi kú quy ho¹ch, ph¶i lµm râ ®îc néi dung vµ yªu cÇu chñ yÕu

sau:

- Quan ®iÓm ph¸t triÓn ph¶i thÓ hiÖn ®îc ®êng lèi ®æi míi kinh tÕ cña

§¶ng vµ Nhµ níc, ®Æt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña tØnh, thµnh phè

trong nÒn kinh tÕ cña c¶ níc. Quan ®iÓm chØ ®¹o vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ – x·

héi cña tØnh, thµnh phè ph¶i ®îc xem xÐt trong thêi gian dµi h¬n thêi gian quy

ho¹ch.

- Lùa chän môc tiªu, c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu ®Çu t vµ thø tù u tiªn ®Çu t

ph¸t triÓn cho c¸c ngµnh, c¸c dù ¸n, lùa chon bíc ®i cho 5 n¨m vµ nh÷ng n¨m

tríc m¾t … ph¶i ®îc xö lý tæng hîp liªn ngµnh, liªn vïng.

- Tæ chøc hîp lý kh«ng gian l·nh thæ cña tØnh, chia ra c¸c tiÓu vïng

trong tØnh vµ dù kiÕn ph¸t triÓn ®« thÞ vµ c¸c khu c«ng nghiÖp.

- Ph¸t triÓn hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi hîp lý ®¶m b¶o

ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch

vô cña c¸c ngµnh vµ d©n c trong tØnh.

- Sö dông hîp lý vµ qu¶n lý tµi nguyªn liªn ngµnh (tµi nguyªn ®Êt, níc,

lao ®éng, kho¸ng s¶n…).

- Gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ ®µo t¹o lao ®éng kü thuËt cung cÊp cho nhu cÇu

ph¸t triÓn toµn tØnh.

- øng dông khoa häc – c«ng nghÖ, x©y dùng n¨ng lùc néi sinh vÒ khoa

häc – c«ng nghÖ.

- B¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i trong ph¸t triÓn.

- KÕt hîp ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi víi quèc phßng – an ninh.

1.4. Ph¬ng híng ph¸t triÓn cña tØnh giai ®o¹n 2001 2005 vµ nhiÖm –

vô chñ yÕu cho nh÷ng n¨m tríc m¾t:

- C¸c môc tiªu vµ chØ tiªu chñ yÕu vÒ ph¸t triÓn cña tØnh.

- Tæ chøc kh«ng gian ph¸t triÓn c¸c tiÓu vïng cña tØnh.

- Danh môc vµ thø tù u tiªn c¸c dù ¸n ®Çu t, cã chia ra thµnh c¸c

nhãm theo lÜnh vùc ®Çu t vµ thªo nguån vèn:

+ C¸c dù ¸n ®Çu t theo ngµnh, lÜnh vùc.

+ C¸c dù ¸n ®Çu t theo nguån vèn.

- C¸c c©n ®èi lín vµ biÖn ph¸p ®¶m b¶o thùc hiÖn quy ho¹ch: tµi

chÝnh, nguån nh©n lùc, c«ng nghÖ…

SV: NguyÔn Quang Hng Líp Kinh tÕ ph¸t triÓn 42 14

14