Những giải pháp chủ yếu mở rộng thị trường tiêu thụ chè Việt Nam đến năm 2010

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH

*******

NGUYEÃN THÒ THANH HÖÔNG

NHÖÕNG GIAÛI PHAÙP CHUÛ YEÁU MÔÛ ROÄNG THÒ TRÖÔØNG

TIEÂU THUÏ CHEØ VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2010

LUAÄN VAÊN THAÏC SYÕ KINH TEÁ

THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH NAÊM 2001

2

Môû ñaàu:-

Cheø ñöôïc coi laø moät loaïi nöôùc giaûi khaùt coù nhieàu coâng naêng ñoái vôùi söùc

khoeû con ngöôøi, vì vaäy noù ñaõ trôû thaønh loaïi thöùc uoáng thoâng duïng ñoái vôùi nhaân

daân toäc ta vaø nhieàu daân toäc treân theá giôùi. Caây cheø ñöôïc troàng ôû khoaûng 30 nöôùc

treân theá giôùi, nhöng ñöôïc söû duïng haàu heát caùc nöôùc. ÔÛ Vieät Nam, lòch söû troàng

cheø cuûa nöôùc ta coù töø raát laâu; nhöng caây cheø ñöôïc khai thaùc vaø troàng vôùi dieän

tích lôùn baét ñaàu vaøo nhöõng naêm 1930 chuû yeáu ôû caùc vuøng Trung du, vuøng ñoài nuùi

phiaù Baéc vaø Taây nguyeân. Töø naêm 1955 trôû laïi ñaây ngheà troàng cheø ñaõ ñöôïc nhaø

nöôùc chuù yù ñuùng möùc vaø chieám moät vò trí quan troïng trong ñôøi soáng kinh teá cuûa

nhaân daân. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây saûn xuaát cheø ñaõ ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu

thöùc uoáng cho nhaân daân ñoàng thôøi coøn xuaát khaåu ñaït kim ngaïch töø 50 ñeán gaàn

70 trieäu USD moãi naêm, Tuy coù thôøi gian giaù cheø xuoáng thaáp laøm cho ñôøi soáng

ngöôøi troàng cheø gaëp nhieàu khoù khaên, nhöng nhìn chung veà toång theå caây cheø vaãn

giöõ vò trí quan troïng trong neàn kinh teá quoác daân. Ôû caùc vuøng troàng cheø chính

ñeàu coù caùc nhaø maùy cheá bieán cheø keát hôïp vôùi caùc phöông phaùp sô cheá thuû coâng

goùp phaàn taïo vieäc laøm cho khoaûng 70 vaïn lao ñoäng, laøm taêng thu nhaäp cho moät

boä phaän ñaùng keå nhaân daân mieàn nuùi, vuøng cao, phuû xanh ñaát troáng ñoài troïc, baûo

veä moâi sinh. Vì vaäy phaùt trieån caây cheø ñöôïc Boä noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng

thoân ñaùnh giaù laø moät höôùng quan troïng nhaèm thuùc ñaåy toác ñoä taêng tröôûng cuûa

noâng nghieäp vaø kinh teá noâng thoân nöôùc ta vaø caây cheø ñöôïc xem laø caây “xoaù ñoùi

giaûm ngheøo” trong thôøi gian qua. Saûn phaåm cheø ñöôïc xem laø moät trong möôøi

noâng saûn phaåm naèm trong chöông trình xuaát khaåu coù tieàm naêng lôùn cuûa ñaát

nöôùc, vaø hieän nay ñöùng haïng thöù 9 trong 10 nöôùc xuaát khaåu cheø lôùn nhaát treân

theá giôùi.

Vieäc phaùt trieån cheø ôû nöôùc ta coù yù nghiaõ kinh teá - xaõ hoäi quan troïng trong

neàn kinh teá quoác daân. Nhu caàu tieàm naêng cuûa saûn phaåm naøy coøn raát lôùn, caàn

ñöôïc nghieân cöùu caû veà maët lyù luaän laãn thöïc tieãn ñeå caùc doanh nghieäp cheø Vieät

Nam coù theå môû roäng saûn xuaát, môû roäng thò tröôøng tieâu thuï trong vaø ngoaøi nöôùc

nhaèm khai thaùc heát tieàm naêng, theá maïnh cuûa ñaát nöôùc veà kinh doanh ngaønh

naøy.

Tuy vaäy trong boái caûnh moät neàn kinh teá ñang chuyeån ñoåi töø cô cheá taäp

trung bao caáp sang cô cheá thò tröôøng; ñaëc bieät laø ñang trong tieán trình hoäi nhaäp

caùc khu vöïc maäu dòch töï do ASEAN -AFTA vaø WTO; Caùc doanh nghieäp thuoäc

ngaønh cheø cuõng nhö caùc doanh nghieäp ngaønh khaùc gaëp phaûi nhöõng khoù khaên,

luùng tuùng böôùc ñaàu, nhaát laø trong tieán trình hoäi nhaäp khu vöïc vaø toaøn caàu. Ñaëc

bieät ñoái vôùi thò tröôøng noâng saûn phaåm nhö luùa gaïo, caø pheâ, tieâu, ñieàu...vaøo cuoái

nhöõng naêm 1990 ñeán nay gaëp nhieàu khoù khaên veà thò tröôøng; ña soá saûn phaåm

noâng nghieäp naèn trong tình traïng baûo hoaø, cung vöôït caàu, gaây söùc eùp leân giaù caû,

ñaëc bieät saûn phaåm keùm söùc caïnh tranh veà chaát löôïng, giaù caû, tieáp thò daãn ñeán

khoù khaên trong vieäc môû roäng thò tröôøng, coù luùc khoâng tieâu thuï ñöôïc gaây khoù

khaên cho ñôøi soáng nhaân daân, vaø cuõng laø moät baøi toaùn nam giaûi cho caùc caáùp laõnh

ñaïo. Tuy nhieân thôøi gian qua ngaønh cheø Vieät Nam vaãn giöõ ñöôïc möùc taêng tröôûng

3

cao, xuaát khaåu taêng cao vaø ñaõ chieám lónh ñöôïc moät soá thò tröôøng môùi keå caû caùc

thò tröôøng khoù tính nhö Chaâu Aâu, Myõ, Phaùp, Nhaät nhöng vaãn laø tình traïng phaùt

trieån theo chieàu roäng. Thieáu tính beàn vöõng, thò tröôøng coøn baáp beânh chöa coù

maïng löôùi tieâu thuï oån ñònh, ngay caû caùc doanh nghieäp lôùn nhö Toång Coâng ty cheø

Vieät nam vaø Coâng ty cheø Laâm Ñoàng vaãn coøn khoù khaên luùng tuùng trong vieäc môû

roäng thò tröôøng keå caû thò tröôøng trong nöôùc.

Ñeå ngaønh cheø Vieät Nam coù theå phaùt trieån oån ñònh vaø vöõng chaéc trong

töông lai, naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaønh, ñeå caây cheø trôû

thaønh caây oån ñònh ñôøi soáng cho moät phaàn lôùn nhaân daân mieàn nuùi, trung du, goùp

phaàn ñaùp öùng nhu caàu ngaøy moät taêng cuûa xaõ hoäi, giaûm bôùt khoaûng caùch tuït haäu

giöõa caùc vuøng daân cö vaø ngaønh cheø thöïc söï laø ngaønh kinh teá muõi nhoïn goùp phaàn

coâng nghieäp hoaù hieän ñaïi hoaù noâng nghieäp vaø noâng thoân nöôùc ta. Vaán ñeà coù yù

nghiaõ quan troïng laø phaûi xaây döïng moät heä thoáng caùc giaûi phaùp môû roäng thò

tröôøng tieâu thuï saûn phaåm cheø trong nöôùc vaø theá giôùi, giaûi quyeát toát ñaàu ra cho

caây cheø ñeán naêm 2010 vaø taïo ñaø phaùt trieån cho nhöõng naêm tieáp theo.

Ñeà taøi : “ Nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu môû roäng thò tröôøng tieâu thuï

cheø Vieät Nam ñeán naêm 2010” ñöôïc nghieân cöùu nhaèm muïc tieâu goùp phaàn thuùc

ñaåy hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa Ngaønh trong nhöõng naêm saép tôùi.

Ñaây laø moät vaán ñeà raát roäng lôùn bao goàm nhieàu khiaù caïnh khaùc nhau.

Trong phaïm vi luaän vaên naøy chuùng toâi chæ giôùi haïn nghieân cöùu caùc noäi dung lieân

quan tröïc tieáp ñeán hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp trong vieäc môû roäng thò

tröôøng cheø.

Noäi dung keát caáu cuûa luaän vaên bao goàm 3 chöông:

Chöông I : Cô sôû lyù luaän veà thò tröôøng vaø vai troø cuûa thò tröôøng trong vieäc

phaùt trieån caùc doanh nghieäp

Chöông II : Thöïc traïng hoaït ñoäng kinh doanh cheø treân theá giôùi vaø caùc doanh

nghieäp kinh doanh cheø ôû Vieät Nam. Ñaùnh giaù nhöõng thaønh töïu nhöõng toàn taïi

yeáu keùm vaø nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán thò tröôøng tieâu thuï cheø cuûa caùc

doanh nghieäp thuoäc ngaønh cheø Vieäât Nam.

Chöông III : Ñeà xuaát moät soá caùc giaûi phaùp chuû yeáu môû roäng thò tröôøng tieâu thuï

cheø cuûa caùc doanh nghieäp cheø Vieäât Nam, bao goàm caùc giaûi phaùp veà chieán löôïc thò

tröôøng, naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa saûn phaåm, giaûi phaùp veà toå chöùc saép

xeáp ngaønh cheø, giaûi phaùp veà ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc .

Thoâng qua luaän vaên, chuùng toâi nhaèm ñeán nhöõng vaán ñeà sau ñaây:

- Trình baøy logic caùc vaàn ñeà hình thaønh neân lyù luaän töông ñoái hoaøn chænh

veà thò tröôøng vaø vai troø cuûa thò tröôøng ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp.

4

- Toång hôïp phaân tích tình hình saûn xuaát - thò tröôøng cheø theá giôùi laøm roõ

xu höôùng vaän ñoäng cuûa thò tröôøng cheø theá giôùi vaø trieån voïng cuûa thò tröôøng. ruùt

ra moät soá kinh nghieäm cho vieäc toå chöùc, saép xeáp kinh doanh cheø trong ñieàu kieän

cuûa Vieät Nam.

- Phaân tích tình hình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ngaønh cheø trong

thôøi gian 5 naêm qua xaùc ñònh ñöôïc tieàm naêng to lôùn cuûa ngaønh cheø ñi saâu phaân

tích hoaït ñoäng tieâu thuï cheø cuûa Vieät Nam treân caùc thò tröôøng theá giôùi, khu vöïc

cuõng nhö noäi ñiaï töø naêm 1995 naêm trôû laïi ñaây ñeå tìm ra toàn taïi caàn khaéc phuïc

vaø trieån voïng cuûa töøng thò tröôøng ñoái vôùi ngaønh cheø töø ñoù coù caùc bieän phaùp cuï

theå ñoái vôùi töøng thò tröôøng cuï theå.

- Nghieân cöùu caùc nhaân toá taùc ñoäng ñeán khaû môû roäng thò tröôøng cuûa saûn

phaåm cheø Vieät Nam ñeå coù bieän phaùp taùc ñoäng ñeán noù.

- Döï ñoaùn nhu caàu vaø thò tröôøng ñeå coù giaûi phaùp chieán löôïc nhaèm môû

roäng thò tröôøng ñeán naêm 2010 ñoàng thôøi ñeà xuaát caùc giaûi phaùp taêng cöôøng quaûn

lyù nhaø nöôùc vaø ngaønh taïo ñieàu kieän ñeå caùc doanh nghieäp thuoäc ngaønh cheø coù theå

môû roäng tieâu duøng trong nöôùc cuõng nhö hoäi nhaäp vaøo thò tröôøng caùc nöôùc trong

khu vöïc vaø treân theá giôùi.

5

CHÖÔNG I

Thò tröôøng vaø vai troø cuûa thò tröôøng trong vieäc phaùt trieån

caùc doanh nghieäp.

1.1 Nhöõng quan nieäm veà thò tröôøng vaø kinh teá thò tröôøng

1.1.1 Caùc khaí nieäm veà thò tröôøng

Thò tröôøng laø moät quaù trình trong ñoù ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn moät thöù

haøng hoaù taùc ñoäng qua laïi nhau ñeå xaùc ñònh giaù caû vaø soá löôïng haøng hoaù. Söï

hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa thò tröôøng gaén lieàn vôùi söï hình thaønh, phaùt trieån

cuûa saûn xuaát, löu thoâng haøng hoaù vaø löu thoâng tieàn teä. Thò tröôøng coù vai troø to

lôùn thuùc ñaåy phaùt trieån, môû roäng saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù.

Thò tröôøng laø nôi thöøa nhaän coâng duïng xaõ hoäi cuûa SP vaø lao ñoäng chi phí

ñeå saûn xuaát ra noù. Thò tröôøng laø ñoøn baûy kích thích giaûm chi phí saûn xuaát, chæ roõ

nhu caàu tieâu duøng cuûa xaõ hoäi veà soá löôïng, cô caáu vaø xu höôùng taêng hay giaûm cuûa

haøng hoaù. Ñoù laø cô sôû ñeå ñieàu chænh saûn xuaát, baûo ñaûm cung - caàu hôïp lyù hôn.

Vaán ñeà laø caùc DN caàn phaûi naém vöõng caùc thoâng tin veà thò tröôøng ñeå ñieàu chænh

saûn xuaát cho phuø hôïp vôùi quan heä cung caàu vaø thò hieáu cuûa khaùch haøng.

Thò tröôøng coù vai troø quan troïng ñeán caùc quyeát ñònh cuûa DN. Thò tröôøng laø

nôi maø ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn töï tìm ñeán vôùi nhau qua trao ñoåi, thaêm doø, tieáp

xuùc ñeå nhaän laáy lôøi giaûi ñaùp maø moãi beân caàn bieát, thoâng qua thò tröôøng ba vaán

ñeà cô baûn cuûa moät toå chöùc kinh teá laø : saûn xuaát caùi gì? Saûn xuaát nhö theá naøo? Vaø

saûn xuaát cho ai? ñöôïc xaùc ñònh. Caùc DN khi xaây döïng chieán löôïc maø khoâng döïa

vaøo thò tröôøng ñeå tính toaùn vaø kieåm chöùng soá cung, caàu thì chieán löôïc seõ khoâng

coù cô sôû khoa hoïc vaø maát phöông höôùng. Ngöôïc laïi vieäc toå chöùc môû roäng thò

tröôøng maø thoaùt ly söï ñieàu tieát cuûa coâng cuï chieán löôïc thì taát yeáu seõ daãn ñeán söï

roái loaïn trong hoaït ñoäng kinh doanh.

1.1.2 Kinh teá thò tröôøng

Kinh teá thò tröôøng laø loaïi kinh teá trong ñoù cung vaø caàu haøng hoaù gaëp gôõ

caân baèng nhau treân thò tröôøng – Neàn kinh teá thò tröôøng chuû yeáu ñöôïc hình

thaønh töø haøng hoaù, tieàn teä, ngöôøi tieâu duøng, caùc nhaø kinh doanh, töø ñoù hình

thaønh caùc quan heä haøng – tieàn; mua-baùn; cung – caàu vaø giaù caû haøng hoaù treân thò

tröôøng. Quan heä haøng –tieàn laø quan heä kinh teá cô baûn, moái quan heä naøy raát ña

daïng vì haøng hoaù raát ña daïng. Kinh teá thò tröôøng hoaït ñoäng trong moâi tröôøng

caïnh tranh do caùc quy luaät kinh teá khaùch quan chi phoái, goàm coù: quy luaät giaù trò,

duy luaät cung caàu, quy luaät canh tranh, quy luaät toái ña hoaù lôïi nhuaän…

Thò tröôøng maø nhaø nöôùc khoâng can thieäp vaøo laø thò tröôøng töï do, trong thò

tröôøng naøy, caùc caù nhaân töï do theo ñuoåi quyeàn lôïi cuûa mình baèng caùch coá gaéng

saûn xuaát ñeå thu lôïi nhuaän caøng nhieàu caøng toát, nhôø vaäy maø neàn kinh teá coù theå