Những đóng góp của đạo tin lành trong quá trình truyền giáo vào trung quốc cuối thế kỉ xx

Nghien curu Ton giao. Sd6 - 2009 47

TON GIAO a NU6C NGOAI

NHUNG DONG GOP CUA DAO TIN LANH TRONG

OUA TRINH TRUYEN GIAO VAO TRUNG OUOC

CUOI THE Kl XIX DAU THE Kl XX

K hi truyen giao vao Trung Qud'c,

dao Tin Lanh di hen vdi lan sdng

tbflc dan. Hdn nfla, dao Tin Lanb hoan

toan xa la vdi nen van hda lau ddi cua

Trung Qud'c nen kbi mdi truyen vao nfldc

nay, dao Tin Lanh vfla bi trieu dinh nha

Thanh ban che vfla khdng nhan dfldc sti

ung bg cua nha n dan Trung Qudc. De xda

bd khoang each gifla van hda PhUdng Tay

vdi van hda truyen thd'ng cua Trung

Qud'c, tao chd dUng trong xa hgi Trung

Qud'c trong qua tiinh truyen giao, dao

Tin Lanh da pha t trien rgng rai sti

nghiep xua't bin , y fe, giao due... tao nen

nhUng anh hudng sau dam d Trung Qud'c,

Mtac dich la de nha n dUde sU thUa nhan

cua ngUdi dan Trun g Qud'c, nhUng tren

phUdng dien khach quan, nhflng ket qua

ve y te, van hda, giao dtac ma dao Tin

Lanh dem lai da gdp phi n ra t ldn thuc

day sfl pba t tne n van hda xa hgi Trung

Qud'c thdi ki can dai.

L S d Ll/d C VE XA HOI TRUNG

QUOC THE KI XIX

The ki XIX, khi diio Tin Lanh truyen

vao Trung Qudc, eflng la luc cac de qud'c

tbflc (iiin Au, My tan g cfldng boa t dgng

VU THI THI H.A''

xam luge cac nUdc Ddng Nam A, va la luc

tne u dai phong kien Man Thanh lun sau

vao cudc khun g hoang tren ta't ca cac linh

vUc kinh te, chinh tri, van hda, quan sti...

Ve kinh te, che do chiem hflu rudng

dat cua giai ca'p dia chu. tinh trang td cao

thue nang. lam cho nen kinh te ndng

thdn tieu dieu va ddi sd'ng cfl dan ndng

nghiep trd nen cd ctic hdn bao gid bet.

Tin g Idp hoang that, qui tdc, cac cap

quan lai, dia chu cfldng hao khdng tfl mdt

thu doan nao de vd vet, tfldc doat rudng

dat. Ndng dan ngoai viec phai nop td tren

50% thu hoach, con chiu sUu cao thue

nang va du loai phiic dich.

Ve chinh tri, nen thong tri phong kien

da muc nat, suy ddi tfl tren xudng dUdi.

Trong tne u dinh, tham quan d lai chi lo

vd vet cua cai, tran h deat quyen chUc,

chang doai hoai den qudc ke dan smh.

Nan hdi Id dien ra mgt each Id lieu.

Ve quan sU, td chflc va trang bi cua

quan ddi het sflc lac hau, thieu thd'n. Ddi

vua Quang Dao tuy cd 22 van "Bat ki

quan" (quan chinh (juy trung fldng) va 66

Ths.. 'Vien Nghien ciru Ton giiio.