Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Nhận biết chìa khoá sống trong cân bằng
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Nhận biết - Chìa
khoá sống trong
cân bằng
|
|
OSHO
Nhận biết
Chìa khoá sống trong
cân bằng
Sự sáng suốt về cách sống mới
HÀ NỘI 12/2008
OSHO
Awareness
The key to Living
in Balance
Insights for a New Way of Living
OSHO INTERNATIONAL FOUNDATION
|
|
NHẬN BIẾT: CHÌA KHOÁ SỐNG TRONG CÂN BẰNG
Copyright © 2001 OSHO International Foundation, Switzerland.
www.osho.com/copyrights.
Tựa đề nguyên bản tiếng Anh: AWARENESS: THE KEY TO LIVING IN
BALANCE
OSHO là thương hiệu đã đăng kí của Osho International Foundation.
Để biết thêm thông tin xin tới thăm osho.com/trademark."
Tài liệu trong cuốn sách này được lựa chọn từ nhiều bài nói của Osho
cho các khán giả sống. Tất cả các bài nói của Osho đều đã được xuất
bản đầy đủ dưới dạng sách, và cũng sẵn có dưới dạng băng âm thanh
và video nguyên gốc. Các bản ghi âm thanh và văn bản lưu trữ đầy đủ
có thể được tìm thấy tại Thư viện OSHO trực tuyến tại www.osho.com
Mục lục
Lời nói đầu ........................................................................................... 1
Hiểu biết ................................................................................................. 7
Về người và chuột .......................................................................... 8
Gốc rễ của khổ ............................................................................... 26
Thế giới riêng tư ............................................................................ 33
Nhận biết và định tâm .................................................................. 75
Nhiều bệnh, một đơn thuốc ............................................................ 89
Nhà phân tích và nhân chứng ................................................... 90
Căng thẳng và thảnh thơi ......................................................... 126
Tâm trí và thiền ............................................................................ 135
Lối mòn và bánh xe .................................................................... 163
Nhận biết trong hành động ........................................................... 181
Bắt đầu từ trung tâm .................................................................. 182
Tự phát ........................................................................................... 192
Tính quyết định ............................................................................ 196
Trọn vẹn từng khoảnh khắc ..................................................... 203
Dừng việc cố gắng là tốt ........................................................... 209
Thực nghiệm trong quan sát ........................................................ 231
Điều chỉnh bản thân bạn vào vô thời gian ........................... 233
Cái chạm vô hình ........................................................................ 236
Vipassana ...................................................................................... 238
Dịch chuyển ban đêm ................................................................ 242
Lời bạt ................................................................................................. 255
Treo trên đầu sợi chỉ .................................................................. 255
Về Tác giả ........................................................................................ 267
|
|
1 01/03/2010 - 1/ 1 2
L
ời nói đầu
M
ột trong nh
ững
điều quan tr
ọng nh
ất c
ần được
hi
ểu v
ề con người là con người đang ng
ủ. Ngay c
ả khi
con người nghĩ mình th
ức, người đó c
ũng không th
ức.
Vi
ệc th
ức c
ủa người đó là r
ất y
ếu
ớt; vi
ệc th
ức c
ủa
người đó tí hon th
ế, nó ch
ẳng thành v
ấn đề chút nào c
ả.
Vi
ệc th
ức c
ủa người đó chỉ là cái tên hay nh
ưng hoàn
toàn tr
ống r
ỗng.
B
ạn ng
ủ ban
đêm, b
ạn ng
ủ ban ngày - từ sinh t
ới
tử b
ạn c
ứ thay đổi hình m
ẫu ng
ủ c
ủa mình, nh
ưng b
ạn
ch
ưa bao gi
ờ th
ực s
ự th
ức tỉnh c
ả. Chỉ b
ởi vi
ệc m
ở m
ắt
b
ạn không tự l
ừa mình được r
ằng b
ạn th
ức. Ch
ừng nào
con m
ắt bên trong còn ch
ưa m
ở ra - ch
ừng nào bên
trong b
ạn còn ch
ưa tr
ở thành đầy ánh sáng, ch
ừng nào
b
ạn còn ch
ưa th
ấy b
ản thân mình, b
ạn là ai - đừng nghĩ
rằng b
ạn th
ức.
Đó là
ảo tưởng l
ớn nh
ất mà con người
đang s
ống trong. Và m
ột khi b
ạn ch
ấp nh
ận r
ằng b
ạn
đã
th
ức, th
ế thì không có v
ấn đề làm n
ỗ l
ực nào để th
ức
tỉnh.
Điều đầu tiên chìm sâu trong trái tim b
ạn là
ở ch
ỗ
b
ạn ng
ủ, hoàn toàn ng
ủ. B
ạn
đang m
ơ, ngày n
ọ ngày
kia. B
ạn
đang m
ơ
đôi khi v
ới m
ắt m
ở và
đôi khi v
ới
m
ắt nh
ắm, nh
ưng b
ạn
đang m
ơ - b
ạn là gi
ấc m
ơ. B
ạn
còn ch
ưa là th
ực t
ại.
T
ất nhiên trong gi
ấc
m
ơ b
ất kì cái gì b
ạn làm
c
ũng đều vô nghĩa. B
ất kì
cái gì b
ạn nghĩ c
ũng đều
vu v
ơ, b
ất kì cái gì b
ạn
phóng chi
ếu c
ũng v
ẫn
còn là m
ột ph
ần c
ủa gi
ấc
m
ơ c
ủa b
ạn và ch
ưa bao
gi
ờ cho phép b
ạn th
ấy cái
đang
đó. Do
đó t
ất c
ả ch
ư
ph
ật đã nh
ấn m
ạnh vào
m
ột m
ột điều: Th
ức tỉnh!
Liên tục, trong hàng th
ế
kỉ, toàn th
ế giáo hu
ấn c
ủa
h
ọ đều có th
ể được bao
hàm trong m
ột câu thôi:
Th
ức tỉnh. Và h
ọ
đã phát minh ra các phương pháp,
phương lược; h
ọ
đã sáng t
ạo ra các hoàn c
ảnh và không
gian và trường n
ăng lượng trong
đó b
ạn có th
ể bị
choáng để nh
ận bi
ết.
Vâng, ch
ừng nào mà b
ạn còn ch
ưa bị choáng, bị
rung chuy
ển t
ới chính n
ền t
ảng c
ủa mình, b
ạn s
ẽ không
th
ức tỉnh
đâu. Gi
ấc ng
ủ
đã kéo dài t
ới m
ức nó
đã đạt t
ới
chính c
ốt lõi c
ủa b
ản th
ể b
ạn; b
ạn bị th
ấm đẫm trong
nó. T
ừng t
ế bào c
ủa thân th
ể b
ạn và t
ừng s
ợi th
ớ tâm trí
b
ạn
đã tr
ở nên đầy gi
ấc ng
ủ. Đó không ph
ải là hi
ện
tượng nh
ỏ
đâu. Do
đó n
ỗ l
ực l
ớn là c
ần để tỉnh táo, để
mang tính chú ý, để mang tính quan sát, để tr
ở thành
nhân ch
ứng.
Điều đầu tiên chìm
sâu vào trong trái tim
b
ạn là
ở ch
ỗ b
ạn ng
ủ,
hoàn toàn ng
ủ. B
ạn
đang m
ơ, ngày n
ọ
ngày kia. B
ạn
đang
m
ơ
đôi khi v
ới m
ắt
m
ở và
đôi khi v
ới m
ắt
nh
ắm, nh
ưng b
ạn
đang m
ơ - b
ạn là gi
ấc
m
ơ. B
ạn còn ch
ưa là
th
ực t
ại.
|
|
3 01/03/2010 - 1/ 2 4
N
ếu t
ất c
ả ch
ư ph
ật c
ủa th
ế gi
ới đều đồng ý trên
m
ột ch
ủ đề nào, thì
đó là - con người nh
ư người đó hi
ện
th
ế, là
đang ng
ủ, và con người nh
ư người đó ph
ải th
ế,
nên th
ức tỉnh. Th
ức tỉnh là m
ục
đích và th
ức tỉnh là
hương vị c
ủa t
ất c
ả các giáo hu
ấn c
ủa h
ọ. Zarathustra,
Lão T
ử, Jesus, Ph
ật, Bahauddin, Kabir, Nanak - t
ất c
ả
nh
ững người đã th
ức tỉnh đều
đã từng d
ạy chỉ m
ột ch
ủ
đề... trong các ngôn ng
ữ khác nhau, trong các bi
ểu d
ụ
khác nhau, nh
ưng bài ca c
ủa h
ọ là h
ệt nhau. C
ũng nh
ư
bi
ển có vị m
ặn - dù b
ạn n
ếm bi
ển từ phía b
ắc hay t
ừ
phía
đông hay t
ừ phía tây, bi
ển bao gi
ờ c
ũng có vị m
ặn
- vị c
ủa Ph
ật tính là th
ức tỉnh.
Nh
ưng b
ạn s
ẽ không làm n
ỗ l
ực nào n
ếu b
ạn c
ứ tin
rằng b
ạn
đã th
ức r
ồi. Th
ế thì ch
ẳng có v
ấn đề làm n
ỗ
lực nào c
ả - sao b
ận tâm?
Và b
ạn
đã t
ạo ra các tôn giáo, thượng đế, l
ời c
ầu
nguy
ện, nghi l
ễ, từ gi
ấc m
ơ c
ủa mình - thượng đế c
ủa
b
ạn là m
ột ph
ần c
ủa gi
ấc m
ơ c
ủa b
ạn c
ũng nh
ư b
ất kì
cái gì khác. Chính trị c
ủa b
ạn là m
ột ph
ần c
ủa gi
ấc m
ơ
c
ủa b
ạn, tôn giáo c
ủa b
ạn là m
ột ph
ần c
ủa gi
ấc m
ơ c
ủa
b
ạn, th
ơ ca c
ủa b
ạn, tranh v
ẽ c
ủa b
ạn, ngh
ệ thu
ật c
ủa
b
ạn - b
ất kì cái gì b
ạn làm, b
ởi vì b
ạn ng
ủ, b
ạn làm theo
tr
ạng thái riêng c
ủa tâm trí mình.
Thượng đế c
ủa b
ạn không th
ể khác b
ạn được. Ai
sẽ t
ạo ra h
ọ? Ai s
ẽ cho h
ọ hình th
ể và màu s
ắc và dáng
v
ẻ? B
ạn t
ạo ra h
ọ, b
ạn kh
ắc ho
ạ nên h
ọ; h
ọ có m
ắt nh
ư
b
ạn, m
ũi nh
ư b
ạn - và tâm trí gi
ống b
ạn! Thượng đế
trong Kinh C
ựu ước nói, "Ta là Thượng đế r
ất ghen tị!"
Bây gi
ờ ai
đã t
ạo ra Thượng đế này, người có tính ghen
tị này? Thượng đế không th
ể ghen tị được, và n
ếu
Thượng đế mà ghen tị, th
ế thì cái gì sai trong vi
ệc ghen
tị? N
ếu ngay c
ả Thượng đế mà c
ũng ghen tị, thì sao b
ạn
lại bị coi là sai khi b
ạn ghen tị? Ghen tị là thiêng liêng!
Thượng đế trong Kinh C
ựu ước nói, "Ta là
Thượng đế r
ất gi
ận d
ữ! N
ếu ngươi không tuân theo
m
ệnh l
ệnh c
ủa ta, ta s
ẽ di
ệt ngươi. Ngươi s
ẽ bị ném vào
ng
ọn l
ửa địa ng
ục vĩnh vi
ễn. Và b
ởi vì ta r
ất ghen tị,
nên ch
ớ tôn th
ờ ai khác. Ta không tha cho
điều
đó
đâu."
Ai
đã t
ạo ra Thượng đế nh
ư v
ậy?
Điều
đó ph
ải là t
ừ
ghen tị c
ủa riêng b
ạn, t
ừ gi
ận d
ữ c
ủa riêng b
ạn, mà b
ạn
đã t
ạo ra hình
ảnh này. Nó là phóng chi
ếu c
ủa b
ạn, nó
là cái bóng c
ủa b
ạn. Nó v
ọng l
ại b
ạn ch
ứ không ai
khác. Và cùng
điều
đó c
ũng là trường h
ợp cho m
ọi
thượng đế c
ủa m
ọi tôn giáo.
Chính b
ởi vì
điều này mà Ph
ật ch
ưa bao gi
ờ nói v
ề
Thượng đế c
ả. Ông
ấy nói, "Ph
ỏng có ích gì mà nói v
ề
Thượng đế cho nh
ững người đang ng
ủ? H
ọ s
ẽ nghe
trong gi
ấc ng
ủ c
ủa mình. H
ọ s
ẽ m
ơ v
ề b
ất kì cái gì
được nói cho h
ọ, và h
ọ s
ẽ t
ạo ra thượng đế riêng c
ủa h
ọ
- điều s
ẽ hoàn toàn gi
ả t
ạo, hoàn toàn b
ất l
ực, hoàn toàn
vô nghĩa. T
ốt h
ơn c
ả là không có nh
ững thượng đế nh
ư
th
ế."
Đó là lí do t
ại sao Ph
ật l
ại không quan tâm t
ới vi
ệc
nói v
ề thượng đế. Toàn th
ể m
ối quan tâm c
ủa ông
ấy là
ở vi
ệc
đánh th
ức b
ạn.
Tương truy
ền có m
ột b
ậc th
ầy ch
ứng ng
ộ Ph
ật
giáo
đang ng
ồi bên c
ạnh dòng sông m
ột bu
ổi chi
ều t
ối,
tận hưởng ti
ếng nước ch
ảy, ti
ếng gió rì rào qua r
ặng
cây... M
ột người t
ới và h
ỏi ông
ấy, "Th
ầy có th
ể nói
cho tôi trong m
ột l
ời thôi v
ề
điều b
ản ch
ất c
ủa tôn giáo
c
ủa th
ầy không?"
|
|
5 01/03/2010 - 1/ 3 6
Th
ầy im l
ặng, hoàn toàn im l
ặng, c
ứ dường nh
ư
ông
ấy ch
ưa nghe th
ấy câu h
ỏi. Người h
ỏi nói, "Th
ầy
có
điếc hay cái gì không đấy?"
Th
ầy nói, "Ta
đã nghe câu h
ỏi c
ủa ông r
ồi, và ta
đã
tr
ả l
ời nó r
ồi! Im l
ặng là câu tr
ả l
ời đấy. Ta v
ẫn còn im
lặng - cái dừng l
ại đó, kho
ảng h
ở
đó, là câu tr
ả l
ời c
ủa
ta."
Người này nói, "Tôi không th
ể nào hi
ểu được câu
tr
ả l
ời huy
ền bí th
ế. Th
ầy không th
ể rõ ràng h
ơn m
ột
chút được sao?"
Th
ế là th
ầy dùng ngón tay vi
ết lên cát ch
ữ "thi
ền"
thường. Người này nói, "Bây gi
ờ tôi có th
ể đọc được.
T
ốt h
ơn ban đầu chút ít. Ít nh
ất thì tôi c
ũng được m
ột t
ừ
để mà ng
ẫm nghĩ. Nh
ưng th
ầy không th
ể làm cho nó rõ
thêm chút n
ữa được sao?"
Th
ầy vi
ết l
ại, "THI
ỀN." T
ất nhiên l
ần này th
ầy
vi
ết b
ằng ch
ữ hoa. Người này c
ảm th
ấy chút ít lúng
túng, phân vân, khó chịu, b
ực mình. Anh ta nói, "Th
ầy
lại vi
ết ch
ữ thi
ề
n ch
ứ gì? Th
ầy không th
ể làm rõ ràng
h
ơn m
ột chút cho tôi được sao?"
Và th
ầy vi
ết ch
ữ th
ật to, ch
ữ hoa, "T H I
Ề N."
Người này nói, "Th
ầy dường nh
ư
điên r
ồi!"
Th
ầy nói, "Ta
đã h
ạ th
ấp xu
ống h
ết m
ức r
ồi đấy.
Câu tr
ả l
ời th
ứ nh
ất là câu tr
ả l
ời đúng, câu th
ứ hai
đã
không
đúng th
ế r
ồi, câu th
ứ ba th
ậm chí còn sai h
ơn,
câu th
ứ tư r
ất sai" - b
ởi vì khi b
ạn vi
ết THI
ỀN b
ằng ch
ữ
hoa b
ạn
đã làm ra thượng đế từ nó r
ồi.
Đó là lí do t
ại sao từ Thượng đế l
ại được vi
ết b
ằng
ch
ữ T hoa. B
ất kì khi nào b
ạn mu
ốn làm cái gì
đó thành
tối cao, t
ối thượng, b
ạn vi
ết nó b
ằng ch
ữ hoa. Th
ầy nói,
"Ta
đã ph
ạm ph
ải l
ỗi l
ầm." Th
ầy xoá t
ất c
ả nh
ững t
ừ
mình
đã vi
ết và th
ầy nói, "Nghe câu tr
ả l
ời th
ứ nh
ất c
ủa
ta - chỉ th
ế thì ta m
ới đúng."
Im l
ặng là không gian mà
trong
đó người ta th
ức tỉnh, và
tâm trí
ồn ào là không gian mà
trong
đó người ta v
ẫn còn
ng
ủ. N
ếu tâm trí b
ạn ti
ếp tục
buôn chuy
ện, b
ạn còn ng
ủ
đấy. Ng
ồi im l
ặng, n
ếu tâm trí
bi
ến m
ất và b
ạn có th
ể nghe
th
ấy ti
ếng chim ríu rít và
không tâm trí bên trong, im
lặng... ti
ếng ríu rít này c
ủa
chim, ti
ếng chíp chíp, và
không tâm trí nào trong b
ạn.
Nó không t
ới từ bên ngoài, nó
n
ảy sinh trong b
ạn, nó l
ớn lên
trong b
ạn. B
ằng không, nh
ớ l
ấy: b
ạn
đang ng
ủ đấy.
Im l
ặng là không
gian mà trong
đó
người ta th
ức
tỉnh, và tâm trí
ồn
ào là không gian
mà trong
đó
người ta v
ẫn còn
ng
ủ. N
ếu tâm trí
b
ạn ti
ếp t
ục buôn
chuy
ện, b
ạn còn
ng
ủ đấy.
|
|
7 01/03/2010 - 1/ 4 8
Hi
ểu bi
ết
Tôi ch
ưa bao gi
ờ dùng t
ừ từ b
ỏ chút nào. Tôi nói:
hân hoan trong cu
ộc s
ống, trong tình yêu, trong thi
ền,
trong cái đẹp c
ủa th
ế gi
ới, trong c
ực l
ạc c
ủa s
ự t
ồn t
ại
- hân hoan trong m
ọi th
ứ! Bi
ến
điều tr
ần t
ục thành linh
thiêng. Bi
ến b
ờ này thành b
ờ kia, bi
ến trái đất thành
thiên đường.
Và th
ế thì m
ột cách gián ti
ếp s
ự t
ừ b
ỏ nào
đó b
ắt
đầu x
ảy ra. Nh
ưng
điều
đó x
ảy ra, b
ạn không làm nó.
Nó không ph
ải là vi
ệc làm, nó là vi
ệc x
ảy ra. B
ạn b
ắt
đầu t
ừ b
ỏ cái ngu xu
ẩn c
ủa mình; b
ạn b
ắt đầu t
ừ b
ỏ rác
rưởi. B
ạn b
ắt đầu t
ừ b
ỏ nh
ững m
ối quan h
ệ vô ngh
ĩa.
B
ạn b
ắt đầu t
ừ b
ỏ nh
ững vi
ệc không
đáp
ứng cho b
ản
th
ể b
ạn. B
ạn b
ắt đầu t
ừ b
ỏ nh
ững ch
ỗ mà s
ự trưởng
thành là không th
ể được. Nh
ưng tôi không g
ọi điều
đó
là t
ừ b
ỏ, tôi g
ọi nó là hi
ểu bi
ết, nh
ận bi
ết.
Nếu b
ạn
đang mang
đá trong tay mình mà c
ứ ngh
ĩ
r
ằng chúng là kim cương, tôi s
ẽ không b
ảo b
ạn t
ừ b
ỏ
nh
ững viên
đá
đó. Tôi s
ẽ đơn gi
ản nói, "Tỉnh táo và l
ấy
cái nhìn khác
đi!" Nếu b
ản thân b
ạn th
ấy r
ằng chúng
không ph
ải là kim cương, có c
ần t
ừ b
ỏ chúng không?
Chúng s
ẽ r
ơi kh
ỏi tay b
ạn theo cách c
ủa chúng. Th
ực
tế, n
ếu b
ạn v
ẫn mu
ốn mang chúng, b
ạn s
ẽ ph
ải làm n
ỗ
lực l
ớn h
ơn, b
ạn s
ẽ ph
ải mang ý chí l
ớn h
ơn, để v
ẫn
mang chúng. Nh
ưng b
ạn không th
ể mang chúng lâu
được; m
ột khi b
ạn
đã th
ấy r
ằng chúng là vô dụng, vô
ngh
ĩa, b
ạn nh
ất định v
ứt chúng
đi.
Và m
ột khi tay b
ạn tr
ống r
ỗng, b
ạn có th
ể tìm kho
báu th
ực. Và kho báu th
ực không
ở trong tương lai.
Kho báu th
ực
ở ngay bây gi
ờ, ở
đây.
V
ề người và chu
ột
Th
ức tỉnh là con đường c
ủa cu
ộc s
ống.
Người ngu ng
ủ c
ứ dường nh
ư người đó
đã ch
ết,
nh
ưng người ch
ủ th
ức và người đó s
ống mãi.
Người đó quan sát. Người đó rõ ràng.
Người đó h
ạnh phúc làm sao! Vì người đó th
ấy
r
ằng th
ức tỉnh là cu
ộc s
ống.
Người đó h
ạnh phúc làm sao,
đi theo đường c
ủa
người th
ức tỉnh.
Với kiên nh
ẫn l
ớn lao người đó thi
ền, tìm t
ự do
và h
ạnh phúc.
- trích t
ừ Dhammapada c
ủa Ph
ật Gautam
Chúng ta c
ứ s
ống tuy
ệt đối l
ơ m
ơ v
ới điều
đang
x
ảy ra quanh ta. Vâng, chúng ta
đã tr
ở nên r
ất hi
ệu qu
ả
trong vi
ệc làm m
ọi th
ứ. Điều chúng ta
đang làm, chúng
ta
đã tr
ở nên hi
ệu qu
ả trong vi
ệc làm t
ới m
ức chúng ta
không c
ần nh
ận bi
ết nào để làm nó. Nó
đã tr
ở thành
|
|
9 01/03/2010 - 1/ 5 10
máy móc, t
ự động. Chúng ta v
ận hành nh
ư người máy.
Chúng ta còn ch
ưa là người; chúng ta là máy.
Đó là
điều George Gurdjieff hay nói l
ặp
đi l
ặp l
ại,
rằng con người nh
ư người đó
đang t
ồn t
ại là cái máy.
Ông
ấy xúc ph
ạm nhi
ều người, b
ởi vì ch
ẳng ai thích bị
g
ọi là máy. Máy thích được g
ọi là thượng đế, th
ế thì h
ọ
c
ảm th
ấy r
ất h
ạnh phúc, dương dương tự đắc. Gurdjieff
hay g
ọi m
ọi người là máy, và ông
ấy
đúng. N
ếu b
ạn tự
quan sát mình, b
ạn s
ẽ bi
ết b
ạn c
ư x
ử máy móc th
ế nào.
Nhà sinh lí h
ọc người Nga Pavlov, và nhà tâm lí
h
ọc người Mĩ Skinner,
đúng đến 99,9 ph
ần tr
ăm
v
ề con người: h
ọ tin r
ằng
con người là cái máy đẹp,
có v
ậy thôi. Không có linh
h
ồn trong con người. Tôi
nói 99,9 ph
ần tr
ăm h
ọ
đúng; h
ọ chỉ b
ỏ l
ỡ m
ột s
ố
d
ư nh
ỏ. Trong s
ố d
ư nh
ỏ
đó là ch
ư ph
ật, nh
ững
người đã th
ức tỉnh. Nh
ưng
h
ọ có th
ể được tha th
ứ, b
ởi
vì Pavlov ch
ưa bao gi
ờ b
ắt
g
ặp vị ph
ật nào - ông
ấy
đã
g
ặp hàng tri
ệu người nh
ư
b
ạn.
Skinner
đã nghiên c
ứu v
ề người và chu
ột và th
ấy
ch
ẳng khác bi
ệt gì. Chu
ột là người đơn gi
ản, có v
ậy
thôi; người có ph
ức t
ạp h
ơn chút ít. Người là cái máy
ph
ức t
ạp cao độ, chu
ột là máy đơn gi
ản. D
ễ nghiên c
ứu
chu
ột h
ơn;
đó là lí do t
ại sao các nhà tâm lí c
ứ nghiên
c
ứu chu
ột. H
ọ nghiên c
ứu chu
ột và h
ọ k
ết lu
ận v
ề
người - và k
ết lu
ận c
ủa h
ọ g
ần
đúng h
ết. Tôi nói "g
ần",
lưu ý đấy, b
ởi vì m
ột ph
ần mười c
ủa m
ột ph
ần tr
ăm là
hi
ện tượng quan tr
ọng nh
ất mà
đã x
ảy ra. M
ột Ph
ật,
m
ột Jesus, m
ột Mohammed - vài người th
ức tỉnh này là
người th
ực. Nh
ưng B. F. Skinner có th
ể tìm
đâu ra được
vị ph
ật? Ch
ắc ch
ắn không
ở Mĩ...
Tôi
đã nghe:
M
ột người h
ỏi giáo sĩ, "Sao Jesus l
ại không ch
ọn
được sinh ra
ở nước Mĩ th
ế kỉ hai mươi?"
Giáo sĩ nhún vai và nói, "
Ở Mĩ sao?
Điều
đó s
ẽ là
không th
ể được. Trước h
ết anh có th
ể tìm
đâu ra
người đồng trinh? Và th
ứ hai, anh s
ẽ tìm
đâu ra ba
người đàn ông khôn ngoan?"
B. F. Skinner định
đi tìm vị ph
ật ở
đâu? Và cho dù
ông ta có th
ể tìm th
ấy vị ph
ật, thì các định ki
ến, các ý
tưởng có s
ẵn c
ủa ông
ấy s
ẽ không cho phép ông
ấy th
ấy
được. Ông
ấy s
ẽ c
ứ th
ấy chu
ột c
ủa mình thôi. Ông
ấy
không th
ể nào hi
ểu b
ất kì cái gì mà chu
ột không th
ể
làm được. Bây gi
ờ, chu
ột không thi
ền, chu
ột không tr
ở
nên ch
ứng ng
ộ. Và quan ni
ệm c
ủa ông
ấy v
ề con người
thì chỉ là d
ạng chu
ột được khu
ếch đại lên. Và tôi v
ẫn
nói r
ằng ông
ấy là
đúng đối v
ới s
ố l
ớn m
ọi người; k
ết
lu
ận c
ủa ông
ấy không ph
ải là sai. Và ch
ư ph
ật c
ũng s
ẽ
đồng ý v
ới ông
ấy v
ề cái g
ọi là nhân lo
ại thông thường
này: nhân lo
ại thông thường hoàn toàn ng
ủ. Th
ậm chí
con v
ật c
ũng không ng
ủ đến th
ế.
Người là cái máy
ph
ức t
ạp cao độ,
chu
ột là máy đơn
gi
ản. D
ễ nghiên
c
ứu chu
ột h
ơn;
đó
là lí do t
ại sao các
nhà tâm lí c
ứ
nghiên c
ứu chu
ột.
H
ọ nghiên c
ứu
chu
ột và h
ọ k
ết
lu
ận v
ề người - và
k
ết lu
ận c
ủa h
ọ
g
ần
đúng h
ết.
|
|
11 01/03/2010 - 1/ 6 12
B
ạn
đã bao gi
ờ th
ấy con hươu trong rừng ch
ưa - nó
trông tỉnh táo làm sao, nó bước
đi c
ẩn tr
ọng làm sao?
B
ạn
đã bao gi
ờ th
ấy con chim đậu trên cây ch
ưa - nó c
ứ
quan sát m
ột cách thông minh làm sao
điều
đang x
ảy ra
kh
ắp xung quanh? B
ạn
đi v
ề phía con chim
đó - có m
ột
kho
ảng cách nào
đó nó cho phép. Vượt ra ngoài kho
ảng
cách
đó, thêm m
ột bước n
ữa, và nó bay m
ất. Nó có s
ự
tỉnh táo nào
đó v
ề lãnh th
ổ c
ủa nó. N
ếu ai
đó
đi vào
trong lãnh th
ổ
đó, th
ế thì
điều
đó là nguy hi
ểm.
N
ếu b
ạn nhìn xung quanh b
ạn s
ẽ ng
ạc nhiên: con
người dường nh
ư là con v
ật ng
ủ nhi
ều nh
ất trên trái đất
này.
M
ột người ph
ụ n
ữ mua m
ột con v
ẹt t
ại m
ột cu
ộc
bán đấu giá đồ đạc c
ủa nhà th
ổ, và để l
ồng v
ẹt được
che kín trong hai tu
ần, hi v
ọng làm cho nó quên
đi
nh
ững từ t
ục tĩu. Khi cái l
ồng cu
ối cùng được m
ở
ra, con v
ẹt nhìn quanh và nh
ận xét, “A óc! Nhà
m
ới. Bà m
ới.” Khi con gái bà ta v
ề nhà, nói nói
thêm, “A óc! Gái m
ới.”
Khi ch
ồng bà ta v
ề nhà
đêm
đó, con v
ẹt nói, “A óc!
A óc! Cùng ông khách c
ũ!”
Con người đang
ở trong tr
ạng thái sa ngã. Th
ực t
ế,
đó là ý nghĩa c
ủa chuy
ện ng
ụ ngôn Ki tô giáo v
ề s
ự sa
ngã c
ủa Adam, vi
ệc bị đ
u
ổi ra kh
ỏi vườn Địa
đàng.
Nh
ưng t
ại sao Adam và Eve l
ại bị đ
u
ổi ra kh
ỏi vườn
thiên đường? H
ọ
đã bị đ
u
ổi ra b
ởi vì h
ọ
đã
ăn qu
ả tri
th
ức. H
ọ
đã bị đ
u
ổi ra b
ởi vì h
ọ
đã tr
ở thành tâm trí, và
h
ọ
đã
đánh m
ất tâm th
ức c
ủa mình. N
ếu b
ạn tr
ở thành
tâm trí, b
ạn
đánh m
ất tâm th
ức - tâm trí nghĩa là gi
ấc
ng
ủ, tâm trí nghĩa là
ồn ào, tâm trí nghĩa là máy móc.
N
ếu b
ạn tr
ở thành tâm trí, b
ạn m
ất tâm th
ức.
Do
đó, toàn b
ộ công vi
ệc
c
ần ph
ải được làm là l
ại tr
ở
thành tâm th
ức và làm m
ất
tâm trí. B
ạn ph
ải v
ứt đi h
ệ
th
ống c
ủa mình, t
ất c
ả nh
ững
th
ứ mà b
ạn
đã thu th
ập nh
ư là
tri th
ức. Chính tri th
ức
đang
gi
ữ b
ạn ng
ủ; do
đó, người
càng nhi
ều tri th
ức, càng ng
ủ
nhi
ều.
Điều
đó c
ũng
đã là quan
sát c
ủa tôi n
ữa. Dân làng h
ồn
nhiên tỉnh táo và th
ức tỉnh
h
ơn nhi
ều giáo s
ư đại h
ọc và
các h
ọc gi
ả trong đền chùa.
Các h
ọc gi
ả ch
ẳng là gì ngoài nh
ững con v
ẹt; các vi
ện
sĩ hàn lâm trong đại h
ọc đầy nh
ững cái ch
ẳng có gì
ngoài phân bò linh thiêng, đầy nh
ững
ồn ào tuy
ệt đối vô
nghĩa - chỉ tâm trí mà không có tâm thức.
Nh
ững người làm vi
ệc v
ới t
ự nhiên - nông dân,
người làm vườn, ti
ều phu, th
ợ m
ộc, ho
ạ sĩ - h
ọ còn tỉnh
táo h
ơn nhi
ều so v
ới nh
ững người làm vi
ệc trong các
đại h
ọc nh
ư ch
ủ nhi
ệm khoa, phó hi
ệu trưởng, hi
ệu
trưởng. B
ởi vì khi b
ạn làm vi
ệc v
ới tự nhiên, tự nhiên là
tỉnh táo. Cây c
ối tỉnh táo; d
ạng th
ức tỉnh táo c
ủa chúng
ch
ắc ch
ắn là khác, nh
ưng chúng r
ất tỉnh táo.
Bây gi
ờ có nh
ững b
ằng ch
ứng khoa h
ọc v
ề s
ự tỉnh
táo c
ủa chúng. N
ếu người ch
ặt cây t
ới v
ới cái c
ưa trong
tay và v
ới ham mu
ốn có ch
ủ tâm để ch
ặt cây, t
ất c
ả các
T
ại sao Adam và
Eve l
ại bị đ
u
ổi ra
kh
ỏi vườn thiên
đường? H
ọ
đã bị
đ
u
ổi ra b
ởi vì h
ọ
đã
ăn qu
ả tri th
ức.
H
ọ
đã bị đ
u
ổi ra
b
ởi vì h
ọ
đã tr
ở
thành tâm trí, và
h
ọ
đã
đánh m
ất
tâm th
ức c
ủa
mình.
|
|
13 01/03/2010 - 1/ 7 14
cây th
ấy anh ta t
ới đều run r
ẩy. Bây gi
ờ có nh
ững b
ằng
ch
ứng khoa h
ọc v
ề
điều
đó; tôi không nói chuy
ện th
ơ
ca, tôi
đang nói chuy
ện khoa h
ọc khi tôi nói
điều này.
Bây gi
ờ có các công c
ụ để
đo li
ệu cây h
ạnh phúc hay
b
ất h
ạnh, s
ợ hãi hay không s
ợ hãi, bu
ồn bã hay c
ực l
ạc.
Khi người ch
ặt cây t
ới, t
ất c
ả các cây c
ối th
ấy anh ta
đều b
ắt đầu run r
ẩy. Chúng tr
ở nên nh
ận bi
ết r
ằng cái
ch
ết ở g
ần
đó. Và người ch
ặt cây v
ẫn ch
ưa ch
ặt cây nào
- m
ới chỉ đi t
ới...
Và m
ột điều n
ữa, còn kì l
ạ h
ơn nhi
ều - n
ếu người
ch
ặt cây đơn gi
ản
đi qua
đó, không có ý đồ ch
ủ tâm nào
để ch
ặt cây, th
ế thì không cây nào s
ợ c
ả. C
ũng cùng
người ch
ặt cây
đó, v
ới cùng cái c
ưa
đó. Dường nh
ư là ý
định ch
ặt cây c
ủa anh ta
ảnh hưởng t
ới cây c
ối.
Điều
đó
có nghĩa là ý định c
ủa anh
ấy
đã được hi
ểu; nó có nghĩa
là chính s
ự rung động này
đang được cây c
ối gi
ải mã.
Và m
ột s
ự ki
ện có ý nghĩa h
ơn
đã được quan sát v
ề
m
ặt khoa h
ọc: là n
ếu b
ạn
đi vào trong rừng và gi
ết loài
v
ật, thì không chỉ vương qu
ốc loài v
ật quanh
đó tr
ở nên
run r
ẩy, mà cây c
ối c
ũng run r
ẩy. N
ếu b
ạn gi
ết m
ột con
hươu, thì t
ất c
ả các con hươu quanh
đó đều c
ảm th
ấy
rung động c
ủa vi
ệc gi
ết h
ại, đều tr
ở nên bu
ồn; run r
ẩy
lớn n
ảy sinh trong chúng. B
ỗng nhiên chúng s
ợ không
b
ởi lí do nào h
ết c
ả. Chúng có th
ể không th
ấy con hươu
v
ừa m
ới bị gi
ết, nh
ưng b
ằng cách nào
đó, theo cách
tinh t
ế, chúng bị ảnh hưởng - theo b
ản n
ăng, theo trực
giác. Nh
ưng không chỉ có hươu bị ảnh hưởng - cây c
ối
c
ũng bị ảnh hưởng, v
ẹt c
ũng bị ảnh hưởng, h
ổ c
ũng bị
ảnh hưởng, di
ều hâu c
ũng bị ảnh hưởng, nhành c
ỏ c
ũng
bị ảnh hưởng. Sát h
ại đã x
ảy ra, tàn phá
đã x
ảy ra, cái
ch
ết đã x
ảy ra - m
ọi th
ứ quanh
đó đều bị ảnh hưởng.
Con người dường nh
ư là loài ng
ủ nhi
ều nh
ất...
Nh
ững l
ời kinh này c
ủa Ph
ật c
ần ph
ải được thi
ền
sâu s
ắc, được th
ấm đẫm, được tuân theo.
Tỉnh th
ức là cách s
ống
B
ạn s
ống tỉ l
ệ v
ới điều b
ạn nh
ận bi
ết. Nh
ận bi
ết là
sự khác bi
ệt gi
ữa ch
ết và s
ống. B
ạn không s
ống chỉ b
ởi
vì b
ạn
đang th
ở, b
ạn không s
ống chỉ b
ởi vì tim b
ạn
đang đập. V
ề m
ặt v
ật lí b
ạn có th
ể được gi
ữ cho s
ống
trong b
ệnh vi
ện, không có ý th
ức nào. Tim b
ạn s
ẽ ti
ếp
tục đập và b
ạn s
ẽ có th
ể th
ở. B
ạn có th
ể được gi
ữ theo
cách c
ơ gi
ới để cho b
ạn có th
ể s
ống trong nhi
ều n
ăm -
theo nghĩa c
ủa vi
ệc th
ở và tim đập, máu tu
ần hoàn. Bây
gi
ờ có nhi
ều người kh
ắp th
ế gi
ới ở các nước tiên ti
ến,
người s
ống m
ột cách vô tri vô giác trong b
ệnh vi
ện, b
ởi
vì công ngh
ệ tiên ti
ến
đã làm cho cái ch
ết c
ủa b
ạn được
trì hoãn vô th
ời h
ạn - trong nhi
ều n
ăm, b
ạn có th
ể được
gi
ữ v
ẫn s
ống. N
ếu đấy là cu
ộc s
ống, th
ế thì b
ạn có th
ể
được gi
ữ cho s
ống. Nh
ưng đấy l
ại không ph
ải là s
ống
chút nào. Chỉ s
ống vô tri vô giác thì không ph
ải là s
ống.
Ch
ư ph
ật có định nghĩa khác. Định nghĩa c
ủa h
ọ
bao g
ồm nh
ận bi
ết. H
ọ không nói b
ạn s
ống vì b
ạn có
th
ể th
ở, h
ọ không nó b
ạn s
ống vì máu b
ạn v
ẫn
đang
tu
ần hoàn; h
ọ nói b
ạn s
ống n
ếu b
ạn th
ức tỉnh. Cho nên
ngo
ại trừ nh
ững người đã th
ức tỉnh, không ai th
ực s
ự
sống c
ả. Các b
ạn là nh
ững cái xác - bước
đi, nói n
ăng,
làm m
ọi th
ứ - nh
ưng b
ạn là người máy.
Tỉnh th
ức là cách s
ống, Ph
ật nói. Tr
ở nên tỉnh th
ức
nhi
ều h
ơn và b
ạn s
ẽ tr
ở nên s
ống nhi
ều h
ơn. Và cu
ộc
sống là Thượng đế - không có Thượng đế nào khác. Do
đó Ph
ật nói v
ề s
ống và nh
ận bi
ết. S
ống là m
ục
đích và
nh
ận bi
ết là phương pháp lu
ận, là kĩ thu
ật để đạt t
ới nó.
|
|
15 01/03/2010 - 1/ 8 16
Kẻ ngu ng
ủ...
Và t
ất c
ả m
ọi người đều ng
ủ c
ả, cho nên t
ất c
ả đều
ngu. B
ạn đừng c
ảm th
ấy bị xúc ph
ạm. S
ự ki
ện này ph
ải
được phát bi
ểu ra nh
ư chúng th
ế. B
ạn ho
ạt động trong
gi
ấc ng
ủ; đó là lí do t
ại sao b
ạn c
ứ lo
ạng cho
ạng mãi,
b
ạn c
ứ làm m
ọi th
ứ b
ạn không mu
ốn làm. B
ạn c
ứ làm
nh
ững
điều mà b
ạn
đã quy
ết định không làm. B
ạn c
ứ
làm nh
ững
điều mà b
ạn bi
ết là không
đúng, và b
ạn
không làm nh
ững
điều mà b
ạn bi
ết là
đúng.
Làm sao
điều này l
ại có th
ể được? T
ại sao b
ạn
không th
ể
đi th
ẳng? T
ại sao b
ạn c
ứ vướng vào đường
c
ụt th
ế? T
ại sao b
ạn c
ứ
đi l
ầm đường th
ế?
M
ột thanh niên có gi
ọng t
ốt được yêu c
ầu tham d
ự
vào v
ở ho
ạt c
ảnh lịch s
ử, m
ặc d
ầu anh ta c
ứ c
ố nài
xin được mi
ễn, nói r
ằng anh ta bao gi
ờ c
ũng b
ối r
ối
trong nh
ững hoàn c
ảnh nh
ư v
ậy. Người ta đảm b
ảo
v
ới anh
ấy r
ằng s
ự vi
ệc r
ất đơn gi
ản, và anh
ấy chỉ
ph
ải nói m
ột câu thôi: “Tôi t
ới để
đ
o
ạt l
ấy cái hôn,
và lao vào cu
ộc
ẩu đả. Nghe
đây! Tôi nghe th
ấy
ti
ếng súng l
ục b
ắn...” và r
ồi bước ra kh
ỏi sân kh
ấu.
Vào lúc bi
ểu di
ễn, anh ta lên sân kh
ấu,
đã b
ối r
ối
sẵn b
ởi cái qu
ần ng
ắn bó sát mình được may cho
anh ta để m
ặc vào kho
ảnh kh
ắc cu
ối, và tr
ở nên
hoàn toàn r
ệu rã t
ại c
ảnh n
ữ nhân v
ật chính đẹp đẽ
đang n
ằm dài trên gh
ế ng
ồi trong vườn, đợi anh ta,
trong b
ộ qu
ần áo dài tr
ắng. Anh ta đằng h
ắng trong
c
ổ và tuyên b
ố: “Tôi t
ới để ho
ạt l
ấy cái
đôn -
ấy
không! -
đ
o
ạt l
ấy cái hôn, và
đao vào cu
ộc
ẩu l
ả -
ấy tôi nói lao vào cu
ộc
ẩu đả! Nghe
đây! tôi nghe
th
ấy ti
ếng búng l
ục s
ắn - không! - súng l
ục b
ắn. Ôi,
c
ứt d
ơi, c
ứt chu
ột, c
ứt t
ất c
ả các vị! Tôi ch
ẳng bao
gi
ờ mu
ốn tham dự vào cái v
ở kịch
đáng nguy
ền rủa
này ngay ch
ỗ đầu tiên!”
Đây là
điều v
ẫn
đang x
ảy ra. Quan sát cu
ộc s
ống
mình mà xem: m
ọi th
ứ mà b
ạn
đang làm bị l
ẫn l
ộn và
đang l
ẫn l
ộn làm sao. B
ạn ch
ẳng có b
ất kì s
ự sáng t
ỏ
nào, b
ạn không có b
ất kì kh
ả n
ăng c
ảm th
ụ nào. B
ạn
không tỉnh táo. B
ạn không th
ể th
ấy được, b
ạn không
th
ể nghe được - ch
ắc ch
ắn, b
ạn có tai cho nên b
ạn có
th
ể nghe, nh
ưng không ai bên trong để mà hi
ểu
điều
đó.
Ch
ắc ch
ắn b
ạn có m
ắt cho nên b
ạn có th
ể th
ấy, nh
ưng
không ai hi
ện di
ện bên trong. Cho nên m
ắt b
ạn c
ứ th
ấy
và tai b
ạn c
ứ nghe, nh
ưng ch
ẳng
điều gì được hi
ểu c
ả.
Và m
ỗi bước
đi b
ạn s
ẩy chân, m
ỗi bước
đi b
ạn l
ại ph
ạm
ph
ải điều gì
đó sai sót. Và b
ạn v
ẫn c
ứ tin r
ằng b
ạn
đang
nh
ận bi
ết.
Lo
ại b
ỏ hoàn toàn cái ý tưởng
đó
đi. Vi
ệc lo
ại b
ỏ
nó là bước nh
ảy l
ớn, bước l
ớn, b
ởi vì m
ột khi b
ạn lo
ại
b
ỏ cái ý tưởng r
ằng “tôi
đang nh
ận bi
ết”, b
ạn s
ẽ b
ắt đầu
tìm và ki
ếm cách th
ức và phương ti
ện để nh
ận bi
ết. Cho
nên
điều đầu tiên ph
ải th
ấm vào trong b
ạn là
ở ch
ỗ b
ạn
đang ng
ủ, hoàn toàn ng
ủ.
Tâm lí h
ọc hi
ện đại đã phát hi
ện ra vài
điều có ý
nghĩa; m
ặc d
ầu người ta m
ới chỉ phát hi
ện ra v
ề m
ặt trí
n
ăng, đấy v
ẫn là vi
ệc m
ở đầu t
ốt đẹp. N
ếu v
ề m
ặt trí
n
ăng mà chúng
đã được phát hi
ện ra, thì s
ớm hay mu
ộn
chúng c
ũng s
ẽ được kinh nghi
ệm v
ề s
ự t
ồn t
ại.
Freud là người tiên phong vĩ đại; t
ất nhiên, ông
ấy
không ph
ải là vị ph
ật, nh
ưng v
ẫn là m
ột người có ý
nghĩa l
ớn, b
ởi vì ông
ấy là người đầu tiên đưa ra quan
|
|
17 01/03/2010 - 1/ 9 18
điểm được ph
ần l
ớn nhân lo
ại ch
ấp nh
ận r
ằng con
người có vô th
ức l
ớn
ẩn bên trong mình. Tâm trí có ý
th
ức chỉ là m
ột ph
ần mười, và tâm trí vô ý th
ức g
ấp
chín l
ần l
ớn h
ơn ph
ần có ý th
ức.
Th
ế r
ồi m
ột h
ọc trò c
ủa ông
ấy, Jung,
đi xa thêm
chút ít, sâu h
ơn chút ít, và
đã phát hi
ện ra vô th
ức t
ập
th
ể. Đằng sau vô th
ức cá nhân còn có vô th
ức t
ập th
ể.
Bây gi
ờ c
ần ai
đó để phát hi
ện ra m
ột điều n
ữa v
ẫn
đang có
đó, và tôi hi v
ọng... Ch
ẳng chóng thì ch
ầy các
cu
ộc nghiên c
ứu tâm lí, v
ẫn
đang ti
ếp di
ễn
ở c
ả hai phía
tấm màn s
ắt, nh
ất định s
ẽ phát hi
ện ra nó - vô th
ức v
ũ
trụ. Ph
ật đã nói v
ề nó.
Cho nên chúng ta có th
ể nói: tâm trí có ý th
ức, m
ột
điều r
ất m
ỏng manh, m
ột ph
ần r
ất nh
ỏ c
ủa b
ản th
ể b
ạn.
Đằng sau ý th
ức là tâm trí ti
ềm th
ức - m
ơ h
ồ. B
ạn có
th
ể nghe thì thào v
ề nó nh
ưng b
ạn không th
ể hình dung
ra nó được. Nó bao gi
ờ c
ũng có
đó, đằng sau ý th
ức, để
gi
ật dây.
Th
ứ ba: tâm trí vô th
ức mà b
ạn b
ắt g
ặp chỉ trong
m
ơ hay khi b
ạn dùng ma tuý. Th
ế r
ồi đến tâm trí vô
th
ức t
ập th
ể. B
ạn b
ắt g
ặp nó khi b
ạn
đi vào cu
ộc truy
tìm r
ất sâu trong tâm trí vô th
ức c
ủa b
ạn; th
ế r
ồi b
ạn b
ắt
g
ặp vô th
ức t
ập th
ể. Và n
ếu b
ạn v
ẫn
đi xa h
ơn n
ữa, sâu
h
ơn n
ữa, b
ạn s
ẽ t
ới vô th
ức v
ũ trụ.
Vô th
ức v
ũ trụ là tự nhiên. Vô th
ức t
ập th
ể là toàn
b
ộ nhân lo
ại mà
đã s
ống cho t
ới gi
ờ, nó là m
ột ph
ần c
ủa
b
ạn. Vô th
ức này là vô th
ức cá nhân c
ủa b
ạn mà xã h
ội
đã kìm nén trong b
ạn, không được phép b
ầy t
ỏ ra. Do
đó nó t
ới theo c
ửa sau trong
đêm, trong gi
ấc m
ơ c
ủa
b
ạn. Và tâm trí có ý th
ức... Tôi s
ẽ g
ọi nó là cái g
ọi là
tâm trí có ý th
ức b
ởi vì nó v
ẫn được g
ọi nh
ư v
ậy. Nó
quá nh
ỏ bé, chỉ là m
ột đốm sáng lung linh, nh
ưng cho
dù nó chỉ là m
ột đốm sáng lung linh thì nó c
ũng quan
tr
ọng b
ởi vì nó có h
ạt m
ầm; h
ạt m
ầm bao gi
ờ c
ũng nh
ỏ.
Nó có ti
ềm n
ăng l
ớn.
Bây gi
ờ m
ột chi
ều hướng hoàn toàn m
ới đang m
ở
ra. C
ũng nh
ư Freud
đã m
ở ra chi
ều hướng dưới ý th
ức,
Sri Aurobindo
đã m
ở ra chi
ều hướng trên ý th
ức. Freud
và Sri Aurobindo là hai người quan tr
ọng nh
ất c
ủa th
ời
đại này. C
ả hai đều là trí th
ức, không người nào là
người đã th
ức tỉnh, nh
ưng c
ả hai đều
đã ph
ục v
ụ được
rất nhi
ều cho nhân lo
ại. V
ề m
ặt trí n
ăng h
ọ
đã làm cho
chúng ta nh
ận bi
ết r
ằng chúng ta không nh
ỏ bé nh
ư
chúng ta có v
ẻ trên b
ề m
ặt, r
ằng b
ề m
ặt đang che d
ấu
chi
ều sâu và chi
ều cao l
ớn.
Freud
đi vào chi
ều sâu, Sri Aurobindo c
ố g
ắng
th
ấm vào chi
ều cao. Trên cái g
ọi là tâm trí có ý th
ức là
tâm trí có ý th
ức th
ực;
điều
đó được đạt t
ới chỉ qua
thi
ền. Khi tâm trí có th
ức bình thường c
ủa b
ạn được b
ổ
sung thêm thi
ền, khi tâm trí có ý th
ức bình thường c
ủa
b
ạn được c
ộng v
ới thi
ền, nó tr
ở thành tâm trí có ý th
ức
th
ực. Bên ngoài tâm trí có ý th
ức th
ực là tâm trí siêu ý
th
ức.
Khi b
ạn thi
ền b
ạn chỉ có các thoáng nhìn. Thi
ền là
mò m
ẫm trong bóng t
ối. V
ậy mà m
ột vài c
ửa s
ổ s
ẽ m
ở
ra, nh
ưng b
ạn c
ứ r
ơi đi r
ơi l
ại mãi. Tâm th
ức siêu ý
th
ức có nghĩa là samadhi - b
ạn
đã đạt t
ới c
ảm nh
ận
trong nh
ư pha lê, b
ạn
đã đạt t
ới nh
ận bi
ết tích h
ợp. Bây
gi
ờ b
ạn không th
ể r
ơi xu
ống th
ấp h
ơn nó; nó là c
ủa b
ạn.
Ngay c
ả trong gi
ấc ng
ủ nó c
ũng v
ẫn còn v
ới b
ạn.
|
|
19 01/03/2010 - 1/ 10 20
Bên ngoài siêu ý th
ức là siêu ý th
ức t
ập th
ể; siêu ý
th
ức t
ập th
ể là cái được bi
ết t
ới nh
ư “thượng đế” trong
các tôn giáo. Và bên ngoài siêu ý th
ức t
ập th
ể là siêu ý
th
ức v
ũ trụ, vượt ra ngoài các thượng đế. Ph
ật g
ọi nó là
ni
ết bàn, Mahavira g
ọi nó là
kaivalya, các nhà huy
ền môn
Hindu
đã g
ọi nó là moksha;
b
ạn có th
ể g
ọi nó là chân lí.
Đấy là chính tr
ạng thái
c
ủa b
ản th
ể b
ạn, và b
ạn c
ũng
m
ới chỉ đang s
ống trong m
ột
góc nh
ỏ c
ủa b
ản th
ể mình -
tâm trí có ý thức tí xíu; dường
nh
ư ai
đó có lâu
đài và
đã
quên m
ất hoàn toàn v
ề lâu
đài
này và b
ắt đầu s
ống trong
hành lang - và nghĩ đây là t
ất
c
ả.
Freud và Sri Aurobindo
c
ả hai đều là nh
ững người
kh
ổng l
ồ trí tu
ệ, người tiên phong, tri
ết gia, nh
ưng c
ả
hai đều đưa ra nh
ững ph
ỏng
đoán vĩ đại. Thay vì d
ạy
cho sinh viên v
ề tri
ết h
ọc c
ủa Bertrand Russell, Alfred
North Whitehead, Martin Heudegger, Jean-Paul Sartre,
sẽ t
ốt h
ơn nhi
ều n
ếu m
ọi người được d
ạy nhi
ều v
ề Sri
Aurobindo, b
ởi vì ông
ấy là tri
ết gia vĩ đại nh
ất c
ủa th
ời
đại này. Nh
ưng ông
ấy
đã hoàn toàn bị gi
ới hàn lâm
quên lãng, b
ỏ qua - b
ởi nh
ững lí do nào
đó.
Lí do là, cho dù vi
ệc đọc Sri Aurobindo có làm cho
b
ạn c
ảm th
ấy r
ằng b
ạn không nh
ận bi
ết; và b
ản thân
ông
ấy c
ũng ch
ưa là vị ph
ật, nh
ưng ông
ấy v
ẫn s
ẽ t
ạo ra
tình hu
ống r
ất b
ối r
ối cho b
ạn. N
ếu ông
ấy
đúng, th
ế thì
b
ạn
đang làm gì? Th
ế thì sao b
ạn l
ại không thám hi
ểm
các chi
ều cao c
ủa b
ản th
ể b
ạn?
Freud
đã được ch
ấp nh
ận v
ới ch
ống đối l
ớn lao,
nh
ưng cu
ối cùng ông
ấy
đã được ch
ấp nh
ận. Sri
Aurobindo th
ậm chí v
ẫn ch
ưa được ch
ấp nh
ận. Trong
th
ực t
ế th
ậm chí ch
ẳng có đối l
ập nào v
ới ông
ấy c
ả;
ông
ấy đơn gi
ản bị b
ỏ qua. Và lí do th
ật rõ ràng. Freud
nói v
ề cái gì
đó bên dưới b
ạn - cái
đó không gây b
ối r
ối
lắm; b
ạn có th
ể c
ảm th
ấy tho
ải mái mà bi
ết r
ằng b
ạn có
ý th
ức, và dưới ý th
ức c
ủa b
ạn còn có ti
ềm th
ức và vô
th
ức và vô th
ức t
ập th
ể. Nh
ưng nh
ững tr
ạng thái này là
bên dưới b
ạn; b
ạn
ở trên đỉnh, b
ạn có th
ể c
ảm th
ấy
tho
ải mái. Nh
ưng n
ếu b
ạn nghiên c
ứu Sri Aurobindo,
b
ạn s
ẽ c
ảm th
ấy b
ối r
ối, bị ch
ọc gi
ận, b
ởi vì có nh
ững
tr
ạng thái cao h
ơn b
ạn - b
ản ngã c
ủa con người không
bao gi
ờ mu
ốn ch
ấp nh
ận r
ằng có b
ất kì cái gì cao h
ơn
mình. Con người mu
ốn tin r
ằng mình là đỉnh cao nh
ất,
c
ực đỉnh, đỉnh Gourishanka, đỉnh Everest - r
ằng không
còn gì cao h
ơn anh ta...
Và người ta c
ảm th
ấy tho
ải mái - v
ới vi
ệc ch
ối b
ỏ
vương qu
ốc riêng c
ủa mình, ch
ối b
ỏ các đỉnh cao c
ủa
riêng mình, b
ạn c
ảm th
ấy r
ất tho
ải mái. Nhìn cái ngu
xu
ẩn c
ủa nó mà xem.
Ph
ật đúng. Ông
ấy nói:
Kẻ ngu ng
ủ dường nh
ư là
đã ch
ết, nh
ưng người ch
ủ tỉnh th
ức và người ấy s
ống
mãi mãi.
Nh
ận bi
ết là vĩnh h
ằng, nó không bi
ết đến cái ch
ết.
Chỉ vô nh
ận bi
ết m
ới ch
ết. Cho nên n
ếu b
ạn v
ẫn còn vô
ý th
ức, còn ng
ủ, b
ạn s
ẽ ph
ải ch
ết l
ần n
ữa. N
ếu b
ạn
mu
ốn g
ạt b
ỏ toàn b
ộ kh
ổ s
ở c
ủa vi
ệc sinh ra và ch
ết đi
B
ạn c
ũng m
ới chỉ
đang s
ống trong
m
ột góc nh
ỏ c
ủa
b
ản th
ể mình - tâm
trí có ý th
ức tí xíu;
dường nh
ư ai
đó
có lâu
đài và
đã
quên m
ất hoàn
toàn v
ề lâu
đài này
và b
ắt đầu s
ống
trong hành lang -
và nghĩ đây là t
ất
c
ả.