Nghiên cứu về kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại NH TMCP Tiên Phong

CHƯƠNG I

GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU

1.1. Tính cấp thiết của Đề tài

Trong các hoạt động kinh doanh của các NHTM nói chung và NHTM Việt Nam

nói riêng thì hoạt đông tín dụng là hoạt động mang lại thu nhập chính cho các

NHTMCP. Tuy nhiên đây cũng là hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro và hậu quả của

nó làm ảnh hưởng đến khả năng thanh khoản của ngân hàng, làm giảm khả năng cung

cấp vốn cho nền kinh tế, ảnh hưởng đến lợi nhuận của ngân hàng

Bên cạnh tình hình tài chính kinh tế thế giới và trong nước đang diễn biến phức

tạp, tình trạng suy thoái đang diễn ra trong những năm gần đây gây ảnh hưởng lớn

đến hoạt động kinh doanh của của các ngân hàng. Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng

càng trở nên khó khăn, và khốc liệt hơn bao giờ hết và yêu cầu đặt ra đối với các

ngân hàng là phải đảm bảo hoạt động kinh doanh một cách an toàn và hiệu quả nhất.

Cơ chế kiểm soát được ví như “thần kinh trung ương” của một NHTM. Kiểm

soát nội bộ (KSNB) là một phương sách quan trọng trong quá trình quản lý và điều

hành hoạt động điều hành quản lý kinh doanh của một doanh nghiệp nói chung và

của Ngân hàng nói riêng. KSNB có thể giúp cho việc phát hiện ra những điểm chưa

đúng, chưa hợp lý và hạn chế rủi ro rất hiệu quả, mang lại những an toàn và phòng

ngừa được những rủi ro trong hoạt động tín dụng

Tại ngân hàng TMCP Tien Phong, hoạt động tín dụng vẫn mang lại doanh thu và

lợi nhuận lớn nhất cho ngân hàng. Do đó kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng

đặc biệt được chú trọng nhằm giúp Ban lãnh đạo ngân hàng nắm bắt được tình hình

hoạt động tín dụng của ngân hàng, những rủi ro tiềm ẩn và có biện pháp phòng ngừa

tuy nhiên vẫn còn nhiều tồn tại cần khắc phục.

Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, trải qua quá trình học tập, nghiên cứu, tôi đã lựa

chon đề tài cho luận văn của mình “Nghiên cứu về kiểm soát nội bộ đối với hoạt

động tín dụng tại NH TMCP Tiên Phong”

1

1.2. Tổng quan các công trình đã nghiên cứu liên quan đến đề tài nghiên cứu

Hoạt động tín dụng là một trong những hoạt động đem lại lợi nhuận chính cho

ngân hàng và rủi ro tín dụng cũng là một trong những rủi ro chính mà các ngân hàng

đang phải đối mặt. Ngành tài chính ngân hàng dù với danh nghĩa là hoạt động đa

năng tuy nhiên thu nhập từ hoạt động tín dụng của phần lớn các ngân hàng đều chiếm

tỷ lệ trên dưới 90% tổng thu nhập của từng ngân hàng thương mại ở Việt Nam. Rủi

ro tín dụng của các ngân hàng chủ yếu là do thất bại của khách hàng trong việc thực

hiện các nghĩa vụ đã cam kết với ngân hàng. Do đó các ngân hàng thương mại ở Việt

Nam rất chú trọng đến quản lý, kiểm soát về rủi ro tín dụng và cũng chính vì tính cấp

thiết đó nên có rất nhiều để tài, luận văn nghiên cứu về vấn đề này như

Đa phần các đề tài đều tập trung nghiên cứu lý luận chung về hệ thống kiểm soát

nội bộ, thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng, phương

pháp và giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nôi bộ. Lấy nền tảng là yếu tố cấu

thành của hệ thống kiểm soát nội bộ gồm: Môi trường kiểm soát, Hệ thống thông tin

kế toán, các thủ tục kiểm soát rồi từ đó làm căn cứ phân tích thực trạng của hệ thống

kiểm soát nội bộ với hoạt động tín dụng.

Tuy nhiên với đề tài của mình là “Nghiên cứu về kiểm soát nội bộ đối với hoạt

động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong” em muốn nghiên cứu về kiểm soát

nội bộ đối với một hoạt động cụ thể là hoạt động tín dụng, dựa trên các quy trình tín

dụng ( phạm vi giới hạn ở hoạt động cho vay) tìm hiểu về đặc điểm quy trình, những

sai phạm có thể xẩy ra, mục tiêu kiểm soát và thủ tục kiểm soát chủ yếu của hoạt

động tín dụng.

1.3. Câu hỏi nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu dựa trên những câu hỏi nghiên cứu đặt ra như sau:

• Kiểm soá

t nôi bô ̣ độ ́i vớ

i hoạt động tín dụng như thế nào?

• Rủi ro và

muc tiêu kiểm soát nội bộ đô ̣ ́i vớ

i hoat đô ̣ ng ti ̣

́n dung là gì? ̣

• Đăc điê ̣ ̉m và

phương pháp quản lý

tin du ́ ng ta ̣ i TienPhongBank và ̣ thưc̣

trang kiê ̣ ̉m soá

t nôi bô ̣ độ ́i vớ

i rủi ro tin du ́ ng ta ̣ i TienPhongBank như thê ̣ ́ nào?

2

• Những vấn đề đăt ra va ̣

̀

hướng giải quyết để cải thiên kiê ̣ ̉m soá

t nôi bô ̣ ̣

đối vớ

i rủi ro tin du ́ ng như thê ̣ ́ nào ?

Giải quyết được những câu hỏi nghiên cứu trên luận văn giúp làm rõ về kiểm soát nội

bộ đối với hoạt động tín dụng. Phân tích thực trạng việc kiểm soát nội bộ đối với

hoạt động tín dụng của NH TMCP Tiên Phong từ đó đưa ra các phát hiện cũng như

những nguyên nhân nhằm hoàn thiện hơn việc kiểm soát. Phương hướng và giải pháp

luận văn đưa ra giúp cho việc giải quyết các phát hiện trên. Qua đó nâng cao chất

lượng hoạt động kiểm soát nội bộ đối với các hoạt động tín dụng tại NH TMCP Tiên

Phong.

1.4. Phạm vi nghiên cứu

Đề tài trong giới hạn phạm vi NH TMCP Tiên Phong, nghiên cứu về kiểm soát

nội bộ đối với hoạt động tín dụng và tập trung chủ yếu kiểm soát rủi ro đối với hoạt

động cho vay trong khoảng thờ

i gian từ

năm 2009 đến tháng 6 năm 2011. Việc giới

hạn phạm vi nghiên cứu của Luận văn như trên là cần thiết, giúp cho việc nghiên cứu

chuyên sâu hơn khi cho vay là hoạt động chính của hoạt động tín dụng.

1.5. Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng kế hợp phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng. Đối

với phương pháp nghiên cứu định tính, dữ liệu được thu thập thông qua phỏng vấn

sâu và quan sát nghiên cứu tình huống. Đây được coi là quá trình thu thập dữ liệu sơ

cấp. Đối với phương pháp nghiên cứu định lượng, dữ liệu được thu thập thông qua

bảng hỏi (phiếu điều tra). Thu thập dữ liệu thứ cấp và xử lý dữ liệu thông quan phân

tích dựa trên thống kê thao tác trên phần mềm Microsoft Office Excel 2007. Dữ liệu

thứ cấp sử dụng trong luận văn là các giấy tờ làm việc liên quan đến việc kiểm soát

tại một số các Chi Nhánh trong hệ thống NH TMCP Tiên Phong.

Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Tìm hiểu nghiên cứu các văn bản, tài liệu có

liên quan đến đề tài nghiên cứu.

Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: Tham khảo ý kiến của các Anh chị có

kinh nghiệm trong việc kiểm soát nội bộ. Một số anh chị được tác giả phỏng vấn như

ông Phan Đức Quang – Trường phòng kiểm soát nội bộ NH TMCP Tiên Phong, bà

Nguyễn Thị Lê Dung – Kiểm soát viên, bà Nguyễn Thu Hoài – Kiểm soát viên.

3

Phương pháp thống kê toán học: Thu thập và xử lý số liệu trong quá trình

nghiên cứu thông qua công cụ phân tích là phần mềm Microsoft Office Excel 2007

1.6. Ý nghĩa của Đề tài

Ý nghĩa khoa học : làm rõ những vấn đề về kiểm soát nội bộ đối với hoạt động

tin dụng.

Ý nghĩa thực tiễn : Đề tài nghiên cứu luận văn là một trong những đề tài ít gặp,

đa phần các đề tài đều tập trung nghiên cứu về hệ thống kiểm soát nội bộ, các nghiên

cứu về kiểm soát nội bộ đối với các hoạt động chưa được đề cập nhiều đặc biệt là

kiểm soát nội bộ trong hoạt động ngân hàng, quan luận văn này, tác giả chỉ rõ những

ưu, nhược điểm của hoạt động kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại NH

TMCP Tiên Phong và muốn đề xuất, đưa ra một số giải pháp hoàn thiện việc kiểm

soát nội bộ nhằm tăng cường kiểm soát rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Tiên

Phong, qua đó giúp các nhà quản lý có cách nhìn nhận đúng đắn hơn nữa về kiểm

soát nội bộ qua đó vận dụng vào quản lý rủi ro tín dụng.

1.7. Kết cấu của Luận văn

Kết cấu của luận văn bao gồm bốn chương như sau:

• Chương 1: Giới thiệu tổng quan về Đề tài nghiên cứu;

• Chương 2: Lý luận chung về kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín

dụng trong ngân hàng;

• Chương 3: Thực trạng kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại

NH TMCP Tiên Phong;

• Chương 4: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ đối

với hoạt động tín dụng tại NH TMCP Tiên Phong;

CHƯƠNG II

LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG

4