Nghiên cứu thực trạng và giải pháp phát triển hoạt động ủy thác tín dụng của Hội nông dân huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN VĂN TÚ

NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG ỦY THÁC TÍN DỤNG

CỦA HỘI NÔNG DÂN HUYỆN PHÚ BÌNH,

TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN VĂN TÚ

NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG ỦY THÁC TÍN DỤNG

CỦA HỘI NÔNG DÂN HUYỆN PHÚ BÌNH,

TỈNH THÁI NGUYÊN

Ngành: Kinh tế Nông nghiệp

Mã ngành: 8620115

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ MINH THỌ

THÁI NGUYÊN - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu riêng tôi. Các số liệu,

kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai

công bố trong bất kì công trình nào khác.

Tôi xin cam đoan rằng, các thông tin trích dẫn trong luận văn đều

được chỉ rõ nguồn gốc./.

Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Tú

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự

giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi nhất, những ý kiến đóng góp và những lời chỉ

bảo quý báu của tập thể và cá nhân trong và ngoài Trường Đại học Nông Lâm

Thái Nguyên.

Đầu tiên tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc TS. Nguyễn Thị Minh Thọ

là người trực tiếp hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian nghiên cứu đề

tài và hoàn thành luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của Hội Nông dân, các

phòng ban huyện Phú Bình đã tạo điều kiện cho tôi thu thập số liệu, những

thông tin cần thiết để thực hiện luận văn này.

Tôi xin được bày tỏ lòng cảm ơn chân thành và sâu sắc tới sự giúp đỡ

tận tình, quý báu đó!

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Tú

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN................................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN.....................................................................................................ii

MỤC LỤC.........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .................................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................. vii

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ............................................... ix

TRÍCH YẾU LUẬN VĂN................................................................................... x

MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Ý nghĩa đề tài ................................................................................................ 3

Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI................................................. 5

1.1. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 5

1.1.1. Một số khái niệm cơ bản......................................................................... 5

1.1.2. Hoạt động ủy thác tín dụng của Ngân hàng Chính sách xã hội............ 16

1.2. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................... 30

1.2.1. Hệ thống tín dụng nông thôn ở Việt Nam............................................. 30

1.2.2. Một số kinh nghiệm về hoạt động ủy thác của ngân hàng chính

sách cho hội nông dân ở một số địa phương......................................... 32

1.3. Rút ra bài học kinh nghiệm cho việc ủy thác của ngân hàng chính

sách cho hội nông dân ở huyện Phú Bình............................................. 38

Chương 2: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....... 40

2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Phú Bình.......... 40

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ................................................................................. 40

2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội...................................................................... 43

2.1.3. Hệ thống cơ sở hạ tầng của huyện Phú Bình ........................................ 48

2.1.4. Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Phú Bình...... 50

iv

2.2. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 51

2.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 51

2.3.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 51

2.3.2. Phương pháp xử lý và tổng hợp thông tin............................................. 53

2.4. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 53

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................ 56

3.1. Thực trạng ủy thác tín dụng của Ngân hàng chính sách đến Hội nông

dân huyện Phú Bình .............................................................................. 56

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Hội nông dân huyện Phú Bình....... 56

3.1.2. Cơ cấu, bộ máy tổ chức của Phó giám đốc ngân hàng chính sách

xã hội huyện Phú Bình.......................................................................... 60

3.1.3. Các hoạt động chính của NHCSXH huyện Phú Bình........................... 62

3.1.4. Tình hình ủy thác cho vay thông qua các tổ chức chính trị-xã hội....... 63

3.2. Thực trạng hoạt động nhận ủy thác tín dụng của hội nông dân huyện

Phú Bình................................................................................................ 66

3.2.1. Bộ máy Tổ chức hội Nông dân huyện Phú Bình .................................. 67

3.2.2. Nhân lực hội Nông dân huyện Phú Bình .............................................. 69

3.2.3. Hoạt động nhận ủy thác tín dụng của Hội nông dân huyện Phú Bình........ 70

3.3. Tình hình thực hiện vay vốn của các hộ nông dân .................................. 78

3.3.1. Đặc điểm kinh tế, xã hội của hộ tham gia tín dụng .............................. 78

3.3.2. Tình hình vay vốn của các hộ điều tra .................................................. 82

3.4. Phân tích ảnh hưởng của hoạt động ủy thác tín dụng đến hộ nông dân......... 87

3.4.1. Hiệu quả sử dụng vốn của các hộ vay................................................... 87

3.4.2. Nhận thức người dân............................................................................. 90

3.5. Phân tích tác động của hoạt động ủy thác tín dụng đến phát triển

nông thôn............................................................................................... 93

v

3.6. Giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động ủy thác và nhận ủy thác tín

dụng trên địa bàn huyện Phú Bình đến năm 2025 ................................ 97

KẾT LUẬN.................................................................................................... 102

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 105

PHỤ LỤC ...................................................................................................... 107

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BCĐ : Ban chỉ đạo

CSXH : Chính sách xã hội

DĐĐT : Dồn điền đổi thửa

DN : Doanh nghiệp

ĐVT : Đơn vị tính

FAO : Tổ chức Nông Lương thế giới

GDP : Tổng sản phẩm quốc nội

GTSX : Giá trị sản xuất

HĐND : Hội đồng nhân dân

HTX : Hợp tác xã

ICOR : hệ số sử dụng vốn

KHCN : Khoa học Công nghệ

NN-PTNT : Nông nghiệp - Phát triển nông thôn

NTM : Nông thôn mới

ODA : Vốn viện trợ

PT : Phát triển

PTNN : Phát triển nông nghiệp

TW : Trung ương

UBND : Ủy ban nhân dân

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Tình hình sử dụng đất huyện Phú Bình giai đoạn 2017 - 2019..... 42

Bảng 2.2: Giá trị, cơ cấu ngành kinh tế huyện Phú Bình giai đoạn

2017 -2019 ................................................................................ 44

Bảng 2.3. Tình hình dân số và lao động trên địa bàn huyện Phú Bình

giai đoạn 2017-2019 ................................................................. 47

Bảng 3.1: Tình hình nhân lực của NHCSXH huyện Phú Bình................. 59

Bảng 3.2: Tình hình uỷ thác qua các tổ chức hội...................................... 64

Bảng 3.3: Kết quả dư nợ cho vay của NHCSXH thông qua các tổ

chức chính trị xã hội trong 3 năm 2017-2019 .......................... 66

Bảng 3.4: Tình hình nhân lực hội Nông dân huyện Phú Bình giai

đoạn 2017-2019 ........................................................................ 69

Bảng 3.5: Tình hình dư nợ của Hội nông dân ở huyện Phú Bình trong

3 năm 2017 - 2019 .................................................................... 70

Bảng 3.6: Số dư nợ của NHCSXH ở huyện Phú Bình giai đoạn 2017-2019..... 72

Bảng 3.7: Tình hình dư nợ cho vay theo đối tượng vay trong 3 năm

2017-2019 ................................................................................. 74

Bảng 3.8: Tình hình dư nợ cho vay theo mục đích vay trong 3 năm

2017-2019 ................................................................................. 76

Bảng 3.9: Diễn biến nợ quá hạn trong 3 năm (2017-2019) ...................... 77

Bảng 3.10: Một số thông tin chung về các hộ điều tra................................ 79

Bảng 3.11: Tình hình nhà ở của các hộ điều tra.......................................... 80

Bảng 3.12: Mức thu nhập và cơ cấu thu nhập của hộ sau khi sửa dụng

vốn vay...................................................................................... 81

Bảng 3.13: Số nguồn vốn được vay của hộ điều tra.................................... 83

Bảng 3.14: Tình hình dư nợ cho vay theo đối tượng vay............................ 84

viii

Bảng 3.15: Tình hình dư nợ cho vay theo mục đích vay ............................ 85

Bảng 3.16: Hiệu quả của sự vay vốn có sự thay đổi về thu nhập của

các hộ được phỏng vấn ............................................................. 88

Bảng 3.17: Sự hiểu biết của người dân về các nguồn tín dụng................... 91

Bảng 3.18: Các hoạt động hỗ trợ nâng cao kiến thức cho người dân sử

dụng vốn hiệu quả..................................................................... 92

Bảng 3.19: Kết quả về sự thay đổi đời sống của hộ khi được vay vốn....... 95

ix

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

Sơ đồ 3.1: Sơ đồ bộ máy tổ chức PGD NHCSXH huyện Phú Bình........ 61

Sơ đồ 3.2: Tổ chức Hội nông dân huyện Phú Bình ................................. 67

Biểu đồ 3.1: Tình hình dư nợ qua 3 năm..................................................... 71

Biểu đồ 3.2: Cơ cấu dư nợ theo thời hạn của ngân hàng CSXH................. 72

Biểu đồ 3.3: Tình hình dự nợ cho vay theo mục đích................................. 76

Biểu đồ 3.4: Cơ cấu thu nhập của hộ nghèo................................................ 82

Biểu đồ 3.5: Cơ cấu thu nhập của hộ không nghèo..................................... 82

Biểu đồ 3.6: Số nguồn vốn được vay của hộ điều tra ................................. 83

Biểu đồ 3.7: Tình hình dư nợ cho vay theo mục đích vay .......................... 86

Biểu đồ 3.8: Bình quân thay đổi thu nhập của các hộ vay vốn................... 89

x

TRÍCH YẾU LUẬN VĂN

Họ và tên: Nguyễn Văn Tú

Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 8620115 Khóa học: 2016-2018

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Minh Thọ

1. Tên luận văn

Nghiên cứu thực trạng và giải pháp phát triển hoạt động ủy thác tín

dụng của Hội nông dân huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên

2. Lý do chọn đề tài

Trong những năm qua nông nghiệp Việt Nam đã có những bước phát triển

đột phá, góp phần không nhỏ vào ổn định kinh tế vĩ mô, bênh cạnh đó nhu cầu

ngày càng lớn về tín dụng để từng bước cơ cấu lại ngành nông nghiệp và tổ

chức sản xuất theo hướng nông nghiệp công nghệ cao. Đảng, Nhà nước đã có

nhiều quan tâm nhằm tháo gỡ khó khăn về vốn cho linh vực nông nghiệp đặc

biệt là Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa

X về nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Hoạt động đẩy mạnh và nâng cao

chất lượng các dịch vụ hỗ trợ nông dân, nhất là dịch vụ hỗ trợ vốn, trong đó

hoạt động ủy thác cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác thông

qua các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội ở nông thôn, trong đó Hội nông dân

đóng góp vai trò quan trọng. Tuy nhiên, hoạt động ủy thác tín dụng của Hội

Nông dân các cấp vẫn còn những hạn chế như: việc tổ chức thực hiện dịch vụ ủy

thác chưa toàn diện, đầy đủ các nội dung trong quy trình vay vốn. Công tác

tuyên truyền các chủ trương, chính sách tín dung ưu đãi của Nhà nước chưa kịp

thời, chưa sâu sát đến các đối tượng thụ hưởng nói chung và hội viên hội nông

dân nói riêng. Công tác chỉ đạo, hướng dẫn thành lập Tổ tiết kiệm và vay vốn

(TK&VV) chưa được quan tâm đúng mức, nhiều nơi hoạt động chưa đạt yêu

cầu. Quá trình xét cho vay vốn ở Tổ chưa thật sự công khai, dân chủ làm ảnh

hưởng đến dư luận xã hội, tư tưởng của hội viên, nông dân đôi lúc còn nghi ngờ.