Nghiên cứu thực hiện chính sách tiền lương trong bệnh viện công lập ở Việt Nam hiện nay

0

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƢƠNG BINH VÀ XÃ HỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI

LÊ PHÚC HIẾU

NGHIÊN CỨU THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TIỀN LƢƠNG

TRONG BỆNH VIỆN CÔNG LẬP Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC

Hà Nội - 2016

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƢƠNG BINH VÀ XÃ HỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI

LÊ PHÚC HIẾU

NGHIÊN CỨU THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TIỀN LƢƠNG

TRONG BỆNH VIỆN CÔNG LẬP Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Chuyên ngành: Quản trị nhân lực

Mã số: 60340404

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS TRẦN THỊ THU

Hà Nội - 2016

LỜI CAM ĐOAN

Họ và tên tác giả : Lê Phúc Hiếu

Sinh năm : 14/8/1984

Mã học viên : QT04032

Đề tài luận văn : Nghiên cứu thực hiện chính sách tiền lƣơng trong bệnh

viện công lập ở Việt Nam hiện nay.

Tôi xin cam đoan luận văn này hoàn toàn do tôi thực hiện. Các đoạn trích dẫn

và số liệu sử dụng trong luận văn đều đƣợc dẫn nguồn và có độ chính xác

trong phạm vi hiểu biết của tôi.

Nếu vi phạm lời cam đoan này, tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm theo quy

định của trƣờng Đại học Lao động và Xã hội./.

Hà Nội, ngày tháng năm 2016

Học viên thực hiện

Lê Phúc Hiếu

LỜI CẢM ƠN

Trƣớc tiên, tôi xin đƣợc gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả các quý

thầy cô đã giảng dạy trong chƣơng trình cao học niên khóa 4 - trƣờng Đại học

Lao động và Xã hội, những thầy cô đã truyền đạt cho tôi những kiến thức hữu

ích về nguồn nhân lực & quản trị nguồn nhân lực, làm cơ sở cho tôi thực hiện

tốt luận văn thạc sỹ này.

Với lòng kính trọng và biết ơn, tôi xin đƣợc bày tỏ lời cảm ơn đến

PGS.TS Trần Thị Thu, ngƣời đã khuyến khích, chỉ dẫn tận tình cho tôi trong

suốt thời gian thực hiện nghiên cứu này.

Sau cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều

kiện tốt nhất trong suốt quá trình học tập cũng nhƣ thực hiện luận văn này.

Hà Nội, ngày tháng năm 2016

Học viên thực hiện

Lê Phúc Hiếu

i

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................0

LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................1

DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ iii

LỜI NÓI ĐẦU......................................................................................................1

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH TIỀN LƢƠNG

TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP ...............................................................8

1.1 Các khái niệm ............................................................................................ 8

1.1.1. Khái niệm tiền lƣơng ........................................................................................ 8

1.1.2. Chính sách tiền lƣơng ............................................................................. 8

1.2. Nội dung của chính sách tiền lƣơng trong các đơn vị sự nghiệp......... 9

1.2.1. Chính sách tiền lƣơng tối thiểu (mức lƣơng cơ sở) ................................ 9

1.2.2. Chính sách thang bảng lƣơng và phụ cấp lƣơng................................... 12

1.2.3. Chính sách quản lý tiền lƣơng - thu nhập trong các đơn vị sự nghiệp ....19

1.3. Nhân tố ảnh hƣởng đến chính sách tiền lƣơng trong các đơn vị sự

nghiệp..................................................................................................................25

1.3.1. Những nhân tố bên ngoài ..........................................................................25

1.3.2. Những nhân tố bên trong...........................................................................26

1.4. Kinh nghiệm thực hiện chính sách tiền lƣơng ở một số nƣớc và bài học

kinh nghiệm đối cho Việt Nam.........................................................................27

1.4.1. Chính sách tiền lƣơng ở Singapore...........................................................27

1.4.2. Chính sách tiền lƣơng công chức ở Trung Quốc......................................30

1.4.3. Bài học kinh nghiệm cho việc thực hiện chính sách tiền lƣơng trong các

đơn vị sự nghiệp ở Việt Nam ..............................................................................33

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TIỀN

LƢƠNG TRONG BỆNH VIỆN CÔNG LẬP Ở VIỆT NAM HIỆN NAY36

2.1. Tổng quan về bệnh viện công lập ở Việt Nam........................................36

2.1.1. Khái niệm và phân loại viên chức trong bệnh viên công lập................ 37

2.1.2. Giới thiệu về 3 bệnh viện công lập khảo sát......................................... 41

ii

2.2. Thực trạng thực hiện chính sách tiền lƣơng trong bệnh viện công lập ở

Việt Nam. ............................................................................................................41

2.2.1. Thực trạng thực hiện chính sách tiền lƣơng tối thiểu chung (mức lƣơng

cơ sở)....................................................................................................................42

2.2.2. Thực trạng thực hiện chính sách thang bảng lƣơng và phụ cấp lƣơng.....42

2.2.3. Chính sách quản lý tiền lƣơng và thu nhập...............................................48

2.3. Nhân tố ảnh hƣởng đến thực hiện chính sách tiền lƣơng trong bệnh

viện công lập ở Việt Nam..................................................................................53

2.3.1. Nhân tố bên ngoài......................................................................................53

2.3.2. Nhân tố bên trong.................................................................................. 54

2.4 Đánh giá chung việc thực hiện chính sách tiền lƣơng trong các bệnh

viên công lập ở Việt Nam..................................................................................54

2.4.1. Những kết quả đã đạt đƣợc .......................................................................54

2.4.2. Những tồn tại, hạn chế ..............................................................................56

CHƢƠNG 3:MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM THỰC HIỆN TỐT HƠN

CHÍNH SÁCH TIỀN LƢƠNG TRONG CÁC BỆNH VIỆN CÔNG LẬP

Ở VIỆT NAM.....................................................................................................57

3.1. Phƣơng hƣớng phát triển của các bệnh viện công lập ở Việt Nam. ....57

3.2. Giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn chính sách tiền lƣơng trong các

bệnh viện công lập ở Việt Nam. .......................................................................58

3.2.1. Hoàn thiện chính sách tiền lƣơng tối thiểu trong các bệnh viện công lập ở

Việt Nam..............................................................................................................58

3.2.2. Hoàn thiện chính sách thang, bảng lƣơng, quan hệ tiền lƣơng và phụ cấp

lƣơng ....................................................................................................................60

3.2.3. Hoàn thiện chính sách quản lý tiền lƣơng và thu nhập ............................63

3.2.4. Xây dựng hệ thống trả lƣơng theo vị trí việc làm ....................................66

3.3. Một số kiến nghị khác ................................................................................68

KẾT LUẬN.........................................................................................................69

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................72

iii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1: Bảng lƣơng chuyên gia cao cấp......................................................13

Bảng 1.2: Bảng lƣơng chuyên môn, nghiệp vụ đối với viên chức................14

Bảng 2.1: Cơ sở y tế khối hành chính, sự nghiệp năm 2012 theo cấp quản lý

..............................................................................................................................36

Bảng 2.3: Bảng lƣơng chuyên môn, nghiệp vụ đối với viên chức trong các

bệnh viện công lập .............................................................................................44

Bảng 2.4: Một số chỉ tiêu tiền lƣơng thực hiện năm 2014 ............................51

Bảng 3.1: Mức lƣơng và quan hệ tiền lƣơng trong khu vực thị trƣờng năm

2010......................................................................................................................63

1

LỜI NÓI ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Chính sách tiền lƣơng là một yếu tố quan trọng cấu thành trong hệ

thống chính sách kinh tế - xã hội. Chính sách tiền lƣơng không chỉ trực tiếp

tác động đến đời sống của những ngƣời làm công ăn lƣơng, ngƣời dân trong

xã hội mà còn ảnh hƣởng đến năng suất, hiệu quả công tác, tích lũy và tiêu

dùng, đến quan hệ giữa các tầng lớp lao động, giữa các ngành nghề, các khu

vực, đến động lực phát triển và tăng trƣởng kinh tế, đến vấn đề ổn định chính

trị, xã hội. Khi kinh tế - xã hội thay đổi đòi hỏi sự thay đổi của các chính sách

kinh tế - xã hội và vì vậy, chính sách tiền lƣơng cũng phải thay đổi theo.

Chính sách tiền lƣơng luôn đƣợc Nhà nƣớc, thƣờng xuyên điều chỉnh,

bổ sung và cải tiến phù hợp với yêu cầu kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn.

Do đó, việc thực hiện chính sách tiền lƣơng đã góp phần thúc đẩy kinh tế phát

triển, cải thiện đời sống của viên chức nói chung và viên chức ngành y tế nói

riêng. Quá trình đổi mới nền kinh tế đất nƣớc trong hơn 20 năm qua đã đạt

đƣợc nhiều kết quả tốt, kinh tế tăng trƣởng mạnh, đời sống của nhân dân và

ngƣời lao động ngày càng đƣợc nâng cao.

Trong quá trình này, chính sách tiền lƣơng trải qua các đợt cải cách và

đƣợc hoàn thiện từng bƣớc nhằm phát huy đƣợc những tác dụng tích cực. Tuy

nhiên, chính sách tiền lƣơng vẫn còn bộc lộ những hạn chế làm ảnh hƣởng

đến việc tạo động lực làm việc của viên chức. Đặc biệt viên chức ngành y tế

do các mức lƣơng còn thấp, chƣa bảo đảm cho ngƣời hƣởng lƣơng thực sự

“sống đƣợc bằng lƣơng”, cơ chế tiền lƣơng còn “cứng nhắc”, chƣa thực sự

khuyến khích thu hút đƣợc ngƣời lao động nâng cao trình độ, thu hút ngƣời

tài. Do vậy, yêu cầu phải đổi mới và hoàn thiện chính sách tiền lƣơng đối với

viên chức nói chung và viên chức ngành y tế tại Việt Nam nói riêng là vấn đề

cần thiết và cấp bách ở nƣớc ta trong thời gian tới, khi nền kinh tế đất nƣớc