Nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

-----------------------------------

NGUYỄN HỒNG KHUÊ

NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT MỘT

SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ

CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT TẠI THÀNH PHỐ

CAO BẰNG, TỈNH CAO BẰNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

Thái Nguyên - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

-----------------------------------

NGUYỄN HỒNG KHUÊ

NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP

NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT

TẠI THÀNH PHỐ CAO BẰNG, TỈNH CAO BẰNG

NGÀNH: KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

Mã số ngành: 8.44.03.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

Người hướng dẫn khoa học:

PGS. TS Trần Văn Điền

CHỮ KÝ PHÒNG QLĐTSĐH CHỮ KÝ KHOA CHUYÊN MÔN CHỮ KÝ GVHD

Thái Nguyên - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Các

số liệu, kết quả nêu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa được công bố

trong các công trình khác. Nếu không đúng như đã nêu trên, tôi xin hoàn toàn chịu

trách nhiệm về đề tài của mình.

HỌC VIÊN

Nguyễn Hồng Khuê

ii

LỜI CẢM ƠN

Nhằm hoàn thiện mục tiêu đào tạo Thạc sĩ ngành Khoa học môi trường có đủ

năng lực, trí sáng tạo và nâng cao trình độ, kiến thức làm việc. Được sự nhất trí của

Ban giám hiệu nhà trường, Khoa Sau đại học và Ban chủ nhiệm Khoa Môi trường –

Trường Đại học Nông Lâm – Đại học Thái Nguyên, cùng với nguyện vọng của bản

thân, tôi tiến hành thực hiện đề tài “Nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số giải

pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại thành phố Cao Bằng,

tỉnh Cao Bằng”.

Với lòng biết ơn sâu sắc và tình cảm chân thành cho phép tôi xin gửi lời cảm

ơn chân thành nhất tới:

- Trường Đại học Nông Lâm – Đại học Thái Nguyên, Khoa Sau đại học, Khoa

Môi trường cùng các giảng viên đã tận tình chỉ dạy và tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong

quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

- Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy PGS. TS Trần Văn Điền

– người hướng dẫn và cũng là người đã luôn tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ tôi

trong suốt quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn này.

- Cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã luôn khích lệ, động viên và giúp

đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu thực hiện luận văn.

Mặc dù đã cố gắng rất nhiều, nhưng luận văn không tránh khỏi những thiếu

sót; tôi rất mong nhận được sự thông cảm, chỉ dẫn, giúp đỡ và đóng góp ý kiến của

các nhà khoa học, của quý thầy cô, các cán bộ quản lý và các đồng nghiệp để luận

văn được hoàn chỉnh hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Cao Bằng, ngày 10 tháng 10 năm 2020

HỌC VIÊN

Nguyễn Hồng Khuê

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................ i

LỜI CẢM ƠN.................................................................................................ii

MỤC LỤC.....................................................................................................iii

DANH MỤC BẢNG ....................................................................................... v

DANH MỤC HÌNH ....................................................................................... vi

DANH MỤC CÁC TỪ, CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT....................................... vii

MỞ ĐẦU........................................................................................................ 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................1

3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn.................................................................................2

3.1. Ý nghĩa khoa học .................................................................................................2

3.2. Ý nghĩa thực tiễn..................................................................................................2

Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................ 3

1.1. Cơ sở khoa học của đề tài ....................................................................................3

1.1.1. Cơ sở lý luận .....................................................................................................3

1.1.2. Cơ sở pháp lý ..................................................................................................13

1.2. Cơ sở thực tiễn ...................................................................................................14

1.2.1. Tổng quan thực trạng quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên thế giới ................14

1.2.2. Thực trạng quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam................................17

1.2.3. Thực trạng quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại Cao Bằng....................... 20

Chương 2. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................... 22

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................................22

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................22

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu.........................................................................................22

2.2. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................22

2.2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng......22

2.2.2. Hiện trạng quản lý bao gồm tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, thu gom, vận chuyển

và xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng..........................22

iv

2.2.3. Diễn biến khối lượng chất thải sinh hoạt tại thành phố Cao Bằng đến năm 2025 .22

2.2.4. Những tồn tại và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chất

thải rắn sinh hoạt tại thành phố Cao Bằng ................................................................22

2.3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................23

2.3.1. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp...............................................................23

2.3.2. Phương pháp thu thập tài liệu thứ cấp.............................................................24

2.3.3. Phương pháp dự báo khối lượng CTRSH phát sinh trong tương lai ...... 24

2.3.4. Phương pháp xử lý số liệu và thông tin ..........................................................25

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................... 26

3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng.........26

3.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................... 26

3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội..................................................................... 30

3.2. Hiện trạng quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thành phố Cao Bằng....34

3.2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn thành phố Cao Bằng. 34

3.2.2. Hiện trạng thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa

bàn thành phố Cao Bằng ............................................................................... 35

3.2.3. Phí vệ sinh môi trường ........................................................................ 58

3.2.4. Nhận thức của cộng đồng trong công tác bảo vệ môi trường tại thành phố Cao

Bằng ..........................................................................................................................60

3.4. Những vấn đề tồn tại và đề xuất một số giải pháp nâng cáo hiệu quả công tác thu

gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thành phố Cao Bằng,

tỉnh Cao Bằng............................................................................................................65

3.4.1.Những vấn đề tồn tại ............................................................................ 65

3.4.2. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chất thải rắn

sinh hoạt tại thành phố Cao Bằng .................................................................. 67

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................... 72

1. Kết luận .................................................................................................... 72

2. Kiến nghị .................................................................................................. 73

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 74

v

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1: Thành phần chất thải rắn sinh hoạt.............................................................6

Bảng 1.2: Phân loại chất thải rắn sinh hoạt.................................................................7

Bảng 1.3: Các cấp độ quản lý CTR tại châu Á - Thái Bình Dương..........................14

Bảng 1.4: Chi phí quản lý chất thải rắn theo các nhóm nước trên thế giới...............17

Bảng 1.5: Chi phí thu gom và vận chuyển ước tính (USD/tấn)................................19

Bảng 3.1: Tài nguyên đất ..........................................................................................29

Bảng 3.2: Diện tích, dân số và mật độ dân số thành phố Cao Bằng năm 2019 ........30

Bảng 3.3: Thành phần chất thải rắn sinh hoạt tại thành phố Cao Bằng....................36

Bảng 3.4: Tổng khối lượng rác thải rắn sinh hoạt của thành phố Cao Bằng trong 5

năm gần đây.............................................................................................37

Bảng 3.5: Lượng rác thải sinh hoạt phát sinh cúa các xã, phường trên địa bàn thành

phố Cao Bằng ..........................................................................................39

Bảng 3.6: Tần suất thu gom CTRSH của các xã, phường ........................................43

Bảng 3.7: Điểm tập kết CTRSH của các xã, phường................................................45

Bảng 3.8: Phương tiện vận chuyển CTRSH trên địa bàn thành phố Cao Bằng........47

Bảng 3.9: Mức thu phí dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH trên địa bàn

Thành phố Cao Bằng hiện nay ................................................................58

Bảng 3.10: Mức độ quan tâm của người dân đến công tác quản lý CTRSH trên địa

bàn TP Cao Bằng .....................................................................................60

Bảng 3.11: Đánh giá của người dân về chất lượng thực hiện thu gom chất thải rắn

sinh hoạt trên địa bàn TP Cao Bằng ........................................................62

Bảng 3.12: Dân số thành phố Cao Bằng từ năm 2020 - 2025...................................63

Bảng 3.13: Dự báo khối lượng CTRSH phát sinh của thành phố Cao Bằng từ năm

2020 – 2025 .............................................................................................64

Bảng 3.14: Thói quen xử lý CTRSH của người dân.................................................66

Bảng 3.15: Phân loại rác tại nguồn của người dân trên địa bàn thành phố Cao Bằng

.................................................................................................................66

Bảng 3.16: Những vấn đề bất cập trong công tác QLCTRSH trên địa bàn Thành phố

Cao Bằng .................................................................................................66

Bảng 3.17: Những khó khăn trong công tác QLCTRSH trên địa bàn TPCB...........67

Bảng 3.18: Tổng hợp một số ý kiến, đề xuất của người dân và các nhà quản lý......68

vi

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1: Sơ đồ chôn lấp rác.....................................................................................10

Hình 1.2: Biểu đồ phát sinh chất thải rắn trên đầu người trên thế giới.....................15

Hình 3.1: Bản đồ hành chính thành phố Cao Bằng...................................................26

Hình 3.2: Sơ đng quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thành p .....................34

Hình 3.3: Biểu đồ khối lượng CTRSH của TP Cao Bằng 5 năm gần đây................38

Hình 3.4: Khối lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh cúa các xã, phường trên trên

địa bàn thành phố Cao Bằng năm 2018...................................................40

Hình 3.5: Khối lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh cúa các xã, phường trên địa

bàn thành phố Cao Bằng năm 2019.........................................................40

Hình 3.6: Sơ đồ thu gom, vận chuyển CTRSH tại TPCB.........................................42

Hình 3.7: Điểm tập kết CTRSH tại cổng Bệnh viện tỉnh Cao Bằng.........................46

Hình 3.8: Điểm tập kết CTRSH tại cổng Trường Mầm non 3 - 10 ..........................46

Hình 3.9: Phương tiện vận chuyển CTRSH trên địa bàn thành phố Cao Bằng ........48

Hình 3.10: Quy trình công nghệ bãi chôn lấp hợp vệ sinh tại bãi rác Nà Lần – Chu

Trinh ........................................................................................................52

Hình 3.11: Bãi xử lý rác Nà Lần – Chu Trinh ..........................................................54

Hình 3.12: Trạm xử lý nước rỉ rác ............................................................................54

Hình 3.13: Sơ đồ xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng phương pháp đốt.....................55

Hình 3.14: Lò đốt CTRSH bằng khí tự nhiên CNC500 tại Bãi rác Nà Lần – Chu Trinh

.................................................................................................................57

Hình 3.15: Mức quan tâm của người dân đến công tác QLCTRSH trên địa bàn thành

phố Cao Bằng ..........................................................................................61