Nghiên Cứu Thực Trạng Và Đề Xuất Biện Pháp Xử Lý Nước Thải Tại Làng Nghề Bún Bánh Yên Ninh Huyện Yên Khánh Tỉnh Ninh Bình

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành chƣơng trình đào tạo khóa học 2013-2017, đƣợc sự nhất trí của

Khoa Quản lý tài nguyên rừng và Môi trƣờng- Trƣờng Đại học Lâm Nghiệp Việt

Nam, tôi đã tiến hành thực hiện đề tài tốt nghiệp.

“Nghiên cứu thực trạng và đề xuất biện pháp xử lý nước thải tại làng nghề

bún – bánh Yên Ninh, Huyện Yên Khánh, Tỉnh Ninh Bình”

Trong quá trình thực hiện khóa luận, tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ của các thầy

cô giáo trong Khoa quản lý tài nguyên rừng vá Môi trƣờng và các thầy cô tại trung tâm

thí nghiệm thực hành thuộc trƣờng Đại học Lâm Nghiệp Việt Nam.

Nhân dịp hoàn thành khóa luận, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Th.s

Trần Thị Hƣơng, ngƣời đã tạo mọi điều kiện và tận tình giúp đỡ hƣớng dẫn tôi thực

hiện đề tài này.

Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu cùng toàn thể quý thầy cô giáo trong

Khoa Quản lý tài nguyên rừng và Môi trƣờng đã nhiệt tình giảng dạy và truyền đạt cho

tôi những kiến thức quý báu trong suốt quá trình học tập tại trƣờng. Tôi cũng xin gửi

lời cảm ơn đến các thầy cô và cán bộ tại Trung tâm thí nghiệm thực hành thuộc

Trƣờng Đại học Lâm Nghiệp Việt Nam đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ trong quá trình

phân tích mẫu để thực hiện khóa luận. Xin gửi lời cảm ơn đến các cô chú cán bộ thị

trấn Yên Ninh – huyện Yên Khánh – tỉnh Ninh Bình đã tận tình giúp đỡ tôi trong thời

gian nghiên cứu tại địa bàn.

Cuối cùng tôi xin cảm ơn gia đình, nguời thân và toàn bộ bạn bè đã động viên,

giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập thực hiện khóa luận này.

Mặc dù bản thân có nhiều cố gắng, song do thời gian và năng lực còn nhiều hạn

chế nên không thể tránh khỏi những thiếu xót nhất định. Tôi rất mong đƣợc sự đóng

góp, nhận xét của các thầy cô giáo và bạn bè để khóa luận này đƣợc hoàn thiện hơn.

Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 15 tháng 05 năm 2017

Sinh viên

Nguyễn Thị Dung

ii

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG VÀ MÔI TRƢỜNG

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

1. Tên khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu thực trạng và đề xuất biện pháp

xử lý nƣớc thải tại làng nghề bún- bánh Yên Ninh, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh

Bình.

2. Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Dung

3. Giáo viên hƣớng dẫn: Ths.Trần Thị Hƣơng

4. Mục tiêu nghiên cứu:

Mục tiêu chung

- Đề tài góp phần nâng cao chất lƣợng chất lƣợng nƣớc và môi trƣờng sống tại

làng nghề bún - bánh Yên Ninh, huyện Yên Khánh, Tỉnh Ninh Bình.

Mục tiêu cụ thể

- Đánh giá đƣợc hiện trạng nƣớc thải sản xuất tại tại làng nghề bún - bánh

Yên Ninh, huyện Yên Khánh, Tỉnh Ninh Bình.

- Thiết kế đƣợc hệ thống thu gom, xử lý nƣớc thải sản xuất của làng nghề

chế biến bún - bánh tại khu vực nghiên cứu.

5. Nội dung nghiên cứu:

- Nghiên cứu thực trạng và quy trình chế biến bún - bánh tại làng nghề thị trấn

Yên Ninh, Huyện Yên Khánh, Tỉnh Ninh Bình.

- Nghiên cứu nguồn phát sinh và đặc tính nƣớc thải chế biến bún- bánh tại thị

trấn bún- bánh Yên Ninh, huyện Yên Khánh, Tỉnh Ninh Bình

- Nghiên cứu thực trạng thu gom và xử lý nƣớc thải chế biến bún- bánh tại khu

vực nghiên cứu

- Đề xuất biện pháp thu gom và xử lý nƣớc thải tại khu vực nghiên cứu.

6. Phƣơng pháp nghiên cứu

- Phƣơng pháp thu thập và kế thừa số liệu

- Phƣơng pháp ngoại nghiệp

- Phƣơng pháp lấy mẫu ngoài hiện trƣờng

- Phƣơng pháp phân tích trong phòng thí nghiệm

- Phân tích nhanh ngoài hiện trƣờng

iii

- Phƣơng pháp tính toán thiết kế hệ thống xử lý nƣớc thải.

7. Những kết quả đạt đƣợc:

Qua quá trình nghiên cứu tại làng nghề bún – bánh Yên Ninh, huyện Yên

Khánh, Tỉnh Ninh Bình, đề tài đã rút ra đƣợc kết luận nhƣ sau:

- Hoạt động sản xuất và chế biến nông sản ở làng nghề đã dần chuyển sang

bán thủ công, sử dụng máy móc thay thế sức lao động con ngƣời.

- Hiện trạng nƣớc thải tại làng nghề bún – bánh Yên Ninh, huyện Yên Khánh,

tỉnh Ninh Bình bị ô niễm nghiêm trọng. Hâu hết các chỉ tiêu đều vƣợt quá giới hạn cho

phép.

- Lƣu lƣợng nƣớc thải của toàn xã cao (47500m3

/ngày đêm). Lƣợng nƣớc thải

thải trực tiếp ra cống rãnh mà hông qua bất cứ hệ thống xử lý nƣớc thải nào nên nguồn

nƣớc tại thị trấn ô nhiễm trầm trọng.

- UBND thị trấn Yên Ninh đã có nhiều giải pháp đƣa ra để cải thiện việc ô

nhiễm môi trƣờng tại địa phƣơng nhƣng vẫn không đạt hiệu quả, hiện tƣợng ô nhiễm

vẫn diễn ra.

- Dựa trên những điều kiện sẵn có tại địa phƣơng, căn cứ vào bản quy hoạch

làng nghề, thực trạng môi trƣờng tại làng nghề, đề tài đã đƣa ra mô hình tính toán thiết

kế hệ thống xử lý nƣớc thải tập chung cho hoạt động sản xuất tại làng nghề với công

suất 47500m3

/ngày đêm.

- Qua quá trình nghiên cứu chất lƣợng nƣớc thải và nƣớc mặt tại làng nghề

bún – bánh Yên Ninh, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình suy giảm nghiêm trọng. Để

có thể cải thiện, duy trì chất lƣợng nƣớc cũng nhƣ việc quản lý việc xả thải nƣớc thải

sản xuất ra môi trƣờng một cách hợp lý, cần phải thực hiện quản lý tổng hợp, kết hợp

nhiều biện pháp về kĩ thuật, quản lý và tuyên truyền giáo dục.

iv

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN...................................................................................................................i

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ..................................................................... ii

MỤC LỤC......................................................................................................................iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT........................................................................................vii

DANH MỤC BẢNG ................................................................................................... viii

DANH MỤC HÌNH ........................................................................................................9

ĐẶT VẤN ĐỀ.................................................................................................................1

Chƣơng 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .....................................................3

1.1. Tổng quan về làng nghề Việt Nam...........................................................................3

1.1.1. Khái niệm làng nghề..............................................................................................3

1.1.2. Phân loại làng nghề...............................................................................................3

1.1.3. Thực trạng các làng nghề Việt Nam......................................................................4

1.1.4. Tổng quan về làng nghề bún - bánh ......................................................................5

1.2. Tình hình ô nhiễm nƣớc thải tại các làng nghề ........................................................7

1.3. Các công trình nghiên cứu về xử lý nƣớc thải tại các làng nghề chế biến bún -

bánh .................................................................................................................................9

1.3.1. Ở trên thế giới.........................................................................................................9

1.3.2. Ở Việt Nam ..........................................................................................................10

Chƣơng 2. MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..............12

2.1. Mục tiêu nghiên cứu...............................................................................................12

2.2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ..........................................................................12

2.3. Nội dung nghiên cứu ..............................................................................................12

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................................13

2.4.1. Phương pháp nghiên cứu thực trạng và quy trình chế biến bún - bánh tại làng

nghề thị trấn Yên Ninh, Huyện Yên Khánh, Tỉnh Ninh Bình.........................................13

2.4.2. Phương pháp nghiên cứu nguồn phát sinh và đặc tính nước thải chế biến bún -

bánh Yên Ninh ...............................................................................................................13

2.4.3. Nghiên cứu thực trạng thu gom và xử lý nước thải chế biến bún- bánh tại khu

vực nghiên cứu...............................................................................................................17

v

2.4.4. Nội dung nghiên cứu nghiên cứu biện pháp thu gom và xử lý nước thải tại khu

vực nghiên cứu...............................................................................................................22

Chƣơng 3. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN KINH TẾ XÃ HỘI .............................................23

3.1. Điều kiện tự nhiên ..................................................................................................23

3.1.1. Vị trí địa lý...........................................................................................................23

3.1.2. Đặc điểm tự nhiên................................................................................................23

3.2. Điều kiện kinh tế xã hội........................................................................................24

3.2.1. Dân số..................................................................................................................24

3.2.2. Kinh tế..................................................................................................................24

3.2.3. Văn hóa - xã hội ..................................................................................................27

3.3. Đánh giá tiềm năng phát triển của huyện ...............................................................29

3.3.1. Thuận lợi..............................................................................................................29

3.3.2. Khó khăn..............................................................................................................30

4.1. Thực trạng và quy trình chế biến bún - bánh tại làng nghề Yên Ninh ...................31

4.1.1. Thực trạng sản xuất bún – bánh tại làng nghề Yên Ninh....................................31

4.1.2. Quy trình sản xuất bún, bánh đa khô, miến tại làng nghề bún - bánh Yên Ninh ..........31

4.2. Nguồn phát sinh và đặc tính nƣớc thải tại làng nghề bún – bánh Yên Ninh..........37

4.2.1. Nguồn phát sinh nước thải tại làng nghề bún - bánh Yên Ninh..........................37

4.2.2. Đặc tính nước thải tại khu vực nghiên cứu .........................................................38

4.3. Thực trạng thu gom và xử lý nƣớc thải chế biến nông sản tại khu vực nghiên cứu

.......................................................................................................................................44

4.3.1. Thực trạng thu gom nước thải tại làng nghề chế biến nông sản Ninh Phúc.......44

4.3.2. Đánh giá chất lượng nước mặt tại làng nghề bún - bánh Yên Ninh ...................46

4.4. Đề xuất biện pháp xử lý nƣớc thải tại khu vực nghiên cứu...................................52

4.4.1. Cơ sở khoa học thiết kế mô hình thu gom xử lý nước thải tại làng nghề chế biến

nông sản Ninh Phúc.......................................................................................................52

4.4.2. Yêu cầu thiết kế....................................................................................................53

4.4.3. Đề xuất sơ đồ công nghệ .....................................................................................53

4.4.4. Tính toán thiết kế .................................................................................................55

4.4.5. Các giải pháp quản lý - xã hội ............................................................................63

KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ.....................................................................65

vi

1. Kết luận......................................................................................................................65

2. Tồn tại........................................................................................................................66

3. Kiến nghị ...................................................................................................................66

TÀI LIỆU THAM KHẢO

vii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

GDP: Thu nhập bình quân đầu ngƣời

UBND: Ủy bạn nhân dân xã

COD: Nhu cầu oxy hóa học

BOD: Nhu cầu oxy sinh hóa

TSS: Chất rắn lơ lửng trong nƣớc

TTCN: Tiểu thủ công nghiệp

PH: Độ PH của nƣớc

DO: Lƣợng oxy hòa tan trong nƣớc

HĐND: Hội đồng nhân dân

SCR: Song chắn rác

viii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1. Phân bố làng nghề chế biến lƣơng thực phẩm trên cả nƣớc [6]......................5

Bảng 4.1. Tổng hợp kết quả hoạt động làng nghề năm 2016........................................31

Bảng 4.2. Danh mục mô tả nguồn phát sinh nƣớc thải tại làng nghề............................37

Bảng 4.3. Tổng lƣợng nƣớc thải sản xuất và nƣớc thải sinh hoạt.................................38

Bảng 4.4. Kết quả phân tích một số mẫu nƣớc thải tại làng nghề sản xuất bún - bánh

Yên Ninh........................................................................................................................39

Bảng 4.5. Kết quả tổng hợp phiếu điều tra....................................................................45

Bảng 4. 6. Kết quả phân tích một số mẫu nƣớc mặt tại làng nghề bún - bánh Yên Ninh

.......................................................................................................................................47

Bảng 4.7. Thông số thiết kế và tính toán song chắn rác................................................58

Bảng 4.8. Thông sô thiết kế và kích thƣớc bể thu gom.................................................58

Bảng 4.9. Thông số thiết kế và kích thƣớc bể lắng ngang. ...........................................60

Bảng 4.10. Thông số thiết kế và kích thƣớc bể Aerotank .............................................62

Bảng 4.11. Thống số thiết kế và kích thƣớc bể lắng II..................................................63