Nghiên cứu thực nghiệm về mạch động vận tốc và áp suất ở công trình thảo lũ cột nước cao

KHOA HOC CONG NGHE

IXiGHIEIV CIJU THIJC IVGHIEM VE iVIACH DQIVG VAlV TOC

VA A P SUAT a CdlVG TRIIMH THAO LU COT IVUQC CAD

Nguyin Danh Oanh^

ly;--'' ' ••

TOMTAT

Nghien ciiu dong chay rdi voi mach dong (su thay doi theo gia tri khong gian va thoi gian) van tdc va ap

suat la van de thuy luc phiic tap, ket qua img dung chua dugc nhieu va con kho khan. Bai bao nay gioi thieu

phuong phap hieu qua nhat de mo ta cac dac trung nglu nhien ciia mach dong la su dung cac ham thdng ke

dugc su dung phd bien hien nay nho thi nghiem mo hinh thuy luc. Gioi thieu ket qua nghien cim thi nghiem

ve gia tri mach dong a cac bp phan ciia cong trinh thao lu co cot nuoc cao. Bai bao ciing gioi thieu phucmg

phap kiem tra kha nang xam thuc khi xet toi gia tri mach dong va vi du tinh toan.

Tir khoa: Dong chay van tdc cao, ap suat, mach dong, mo hinh thuy luc.

LDATVANDE

Ddng ehly qua than trIn, dde nude, mui phun,

bi tieu nang va doan sdng ha luu ngay sau cong trinh

thudng II ddng ehly rdi, luu tdc ddng chay Idn, Ip

suit cao ed mach dong Idn. Chinh ele dae tinh nly

Inh hudng din ehuyin dong theo thdi gian vl kh6ng

gian eua ddng ehly, quy luat sue can vl dac tinh

ddng luc hgc ed y nghia thuc ti ddi vdi c6ng trinh

nhu tieu nang, him khi, khi thuc, Ip suat chan

kh6ng, xam thuc vl ndi tiip tieu nang sau ha luu

cdng trinh.

Theo tai lieu nghien cuu, khi gia tri van tdc ddng

chay qua cdng trinh thIo vugt qua 15-^18 m/s se ed

kha nang xuat hien khi thuc, van tdc eing Idn miie

do khi thuc eIng tang len. Van tdc ddng chay cao

phat sinh nhiiu hien tugng thuy luc bat Igi, miic do

xao trpn manh het eiia van tdc vl ap suit vdi mach

dong Idn. Nhiiu dong trong Idng din ed the duge

truyen di vl gay anh hudng trong pham vi rgng theo

chiiu ddng chay bdi eac sdng trugt va sdng xien.

Hinh thInh Ip suit chin khdng cue bg tai cIc viing

cd bien thay ddi, udn cong hay go ghi; mach ddng

ciia ddng chay xiit tie dung vao dudng bien ciia

cdng trinh ed thi lam cho kit cau thanh manh hi

chin dong vl ed thi bi pha hoai bdi hien tugng khi

thuc hay rung dong.

Hien nay ed nhiiu phuong phIp nghien eiiu vi

dae trung eiia ddng rdi cung nhu mach dong van tdc

vl Ip suat nhu: phuong phIp Lagrang, phuong phIp

Ole, phuong phIp Raynon,... CIc phuong phIp ly

thuyit nly chu yiu llm sing td ban chit vat ly eiia

ddng rdi, cdn ling dung vIo thuc ti cd nhiing khd

TS. Vien NSng lugng - Bp Cong Thuomg

khan bdi su phiic tap trong tinh toan vl chinh xle

eua kit qua. Nghien eiiu ddng rdi II van d i thuy lue

phiic tap va kit qua ung dung chua dugc nhiiu, cdn

khd khan. Hieu qua nhat de m6 ta ele dac trung

nglu nhien ciia ddng chay rdi II sir dung ele him

thdng ke dugc trinh bay duoi day.

II. PHUDNG PHAP NGHIEN CUU

Hieu qua nhat d i m6 ta cac dae trung nglu

nhien ciia ddng chay rdi II sir dung phuong phIp

thdng ke [3]. Phuong phIp nly cho phep llm sang td

ele quy luat eo ban cua ele qui trinh nglu nhien tii￾phan tich blng loaf cac gia tri tiic thdi cua cac tri sd

mach dong. Niu qua trinh mach dong la mdt chudi

rdi rac ele gia tri eiia ele tri sd nglu nhien thi gil tri

trung binh thdi gian ciia van tdc va Ip suit duoe tinh

theo (1),

u = M(u) =

VuP. n n i= l

P,+R+...+P+...+ P

(1)

i P i

^ ZP,= 1 M(u) = Xu,Pi

hay do •=! nen i=i trong dd u - gia tri

flic thdi, n -sd eac gil tri rdi rac eiia nd.

Mach dong ed thi tinh theo (2),

^("•) = JS(u-u)'Pi 1^^^—~=^'

(2)

Vi quy luat phan bd eua mach dong, ele tii lieu

tham khio da chiing td ring quy luat phan bd mach

dong van tdc vl ap suit cua ddng chay phd biin nhat

II theo luat chuan -luat Gauss; so dd bieu diin sir

thay ddi van tdc, Ip suit tiie thdi vl mach dong ciia

NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - SO 6 - THANG 6/2010 79