Nghiên Cứu Sản Xuất Trà Túi Lọc Thảo Dược Ba Kích

i

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian thực hiện đề tài nghiên cứu, tôi đã nhận đƣợc nhiều sự

giúp đỡ tận tình từ Nhà trƣờng, các thầy cô giáo và bạn bè.

Trƣớc hết, tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong Bộ môn Công

nghệ Vi sinh- Hóa sinh, các giảng viên, chuyên viên, cán bộ các phòng ban chức

năng Viện Công nghệ sinh học - Trƣờng Đại học Lâm nghiệp Việt Nam đã giúp

đỡ và tạo điều kiện giúp tôi hoàn thành đề tài.

Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Vũ Kim Dung – ngƣời

đã trực tiếp hƣớng dẫn và chỉ bảo tận tình cho tôi trong suốt quá trình làm đề tài

khóa luận này.

Tôi cũng xin chân thành cám ơn gia đình, bạn bè đã luôn luôn khích lệ,

động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho chúng tôi học tập, nghiên cứu khoa

học và hoàn thành tốt đề tài khóa luận tốt nghiệp này.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng để thực hiện khóa luận một cách hoàn chỉnh

nhất, song do hạn chế về mặt kinh nghiệm bản thân và điều kiện nghiên cứu nên

đề tài không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Kính mong nhận đƣợc sự

đóng góp của thầy cô và các bạn để tài khóa luận tốt nghiệp của tôi đƣợc hoàn

thiện hơn.

Chúng tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 14 tháng 5 năm 2018

Sinh viên thực hiện

Hoàng Thị Huyền

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN..............................................................................................................................i

MỤC LỤC..................................................................................................................................ii

DANH MỤC CÁC BẢNG.........................................................................................................v

ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................................................1

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU......................................................2

1.1. Giới thiệu về trà thảo dƣợc ..................................................................................................2

1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển trà thảo dược................................................................3

1.1.2. Phân loại trà thảo dược....................................................................................................4

1.1.3. Công dụng của trà thảo dược...........................................................................................4

1.1.4. Nguyên tắc sử dụng trà thảo dược ...................................................................................5

1.2. Một số loại dƣợc liệu dùng trong công nghệ sản xuất trà thảo dƣợc ..................................5

1.2.1. Nhóm dược liệu chống lão hóa, chống oxy hóa ...............................................................5

1.2.2. Nhóm dược liệu khác......................................................................................................12

1.2.3. Tình hình nghiên cứu về trà thảo dược trong và ngoài nước.........................................16

1.2.4. Tổng quan về quy trình sản xuất trà túi lọc....................................................................17

PHẦN 2: MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...........................20

2.1. Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................................................20

2.2. Vật liệu và phạm vi nghiên cứu.........................................................................................20

2.3. Nội dung nghi n cứu .........................................................................................................20

2.4. Địa điểm, thời gian và hóa chất thiết bị nghiên cứu..........................................................20

2.4.1. Địa điểm thực hiện .........................................................................................................20

2.4.2. Thời gian tiến hành nghiên cứu......................................................................................20

2.4.3. Hóa chất, thiết bị ............................................................................................................20

2.5. Phƣơng pháp nghi n cứu ...................................................................................................21

2.5.1. Thu thập và xử lý rễ ba kích ...........................................................................................21

2.5.2. Nghiên cứu độ tuổi rễ ba kích ........................................................................................21

2.5.3. Xác định phương pháp làm khô nguyên liệu cho sản xuất trà túi lọc ba kích................22

2.5.4. Phương pháp phối trộn nguyên liệu ...............................................................................23

2.5.5. Phương pháp xác định hàm lượng polysaccharide........................................................24

2.5.6. Phương pháp xác định độ ẩm.........................................................................................25

2.5.7. Phương pháp xác định đường tổng ................................................................................26

2.5.8. Phương pháp xác định giá trị pH...................................................................................28

2.5.9. Phương pháp đánh giá cảm quan trà bằng phương pháp cho điểm ..............................28

iii

PHẦN 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................................................31

3.1. Nghiên cứu độ tuổi của rễ ba kích.....................................................................................31

3.1.1. Ảnh hưởng của độ tuổi thu hái đến hàm lượng polysaccharide tổng số........................31

3.1.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của trạng thái nguyên liệu đến sự thay đổi hàm lượng

polysaccharide..........................................................................................................................34

3.2. Xác định phƣơng pháp làm khô nguy n liệu cho sản xuất trà túi lọc ba kích...................36

3.2.1. Ảnh hưởng của nhiệt độ sấy khô tới các chỉ số trong phương pháp làm khô nguyên liệu

..................................................................................................................................................36

3.2.2. Ảnh hưởng của phương pháp sấy khô tới hình thái của rễ ba kích................................39

3.3. Nghiên cứu quy trình công nghệ sản xuất trà ba kích túi lọc ............................................41

3.4. Quy trình chế biến trà thảo dƣợc ba kích ..........................................................................43

CHƢƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................................45

4.1. Kết luận .............................................................................................................................45

4.2. Kiến nghị ...........................................................................................................................45

TÀI LIỆU THAM KHẢO

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

PS Polysaccharide

CS Cộng sự

EGCG Epigallocatechin – 3 - gallate

DHFR Dihydrofolate reductase

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Ảnh hƣởng của độ tuổi nguyên liệu đến hàm lƣợng PS..................... 22

Bảng 2.2. Sự biến đổi hàm lƣợng polysaccharide tại 3 thời điểm theo dõi........ 22

Bảng 2.3. Tổng hợp các chỉ số nghiên cứu trong rễ ba kích............................... 23

Bảng 2.4. Ảnh hƣởng của thời gian, nhiệt độ lên hình thái của rễ ba kích......... 23

Bảng 2.5 Các công thức tiến hành phối trộn nguyên liệu................................... 24

Bảng 2.6. Xây dựng đƣờng chuẩn glucose theo phƣơng pháp phenol – acid

sulfuric................................................................................................................. 24

Bảng 2.7. Xây dựng đƣờng chuẩn glucose theo phƣơng pháp DNS .................. 27

Bảng 2.8. Mức cho điểm đối với từng chỉ ti u đánh giá theo TCVN 3218:2012 cho

đánh giá trà ........................................................................................................... 29

Bảng 3.1. Chỉ số mật độ quang của glucose theo phƣơng pháp phenol – acid

sulfuric ở bƣớc sóng 488nm................................................................................ 32

Bảng 3.2. Ảnh hƣởng của độ già nguyên liệu đến hàm lƣợng polysaccharide .. 33

Bảng 3.3. Sự biến đổi hàm lƣợng PS tại 3 thời điểm theo dõi............................ 34

Bảng 3.4. Chỉ số mật độ quang của glucose theo phƣơng pháp DNS ở bƣớc sóng

540nm.................................................................................................................. 36

Bảng 3.5. Các chỉ số của rễ ba kích tại các phƣơng pháp sấy ............................ 37

Bảng 3.6. Ảnh hƣởng của chế độ sấy lên hình thái ba kích................................ 39

Bảng 3.7. Điểm tổng đánh giá sản phẩm trà thảo dƣợc túi lọc ba kích .............. 41