Nghiên cứu phương pháp mô tả động cơ không đồng bộ ba pha trên hệ tọa độ dựa theo từ trường rôtô

Nghiªn cøu ph−¬ng ph¸p m« t¶ ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha trªn

hÖ to¹ ®é tùa theo tõ tr−êng r«to

(thiÕu tªn tiÕng Anh)

NguyÔn V¨n §¹t1

, Vò T− Khoa2

summary

Application of micro – processing and computing techniques to controlling techniques of

asynchnoous three – phase electric engines riquires an appropriate method of engine modeling. Method of

electric engine modeling on coordinates based on roto magnetic field not only meets this requirement but also

improves the efficiency of control. Research and development of this method is quite new in agronom in

Vietnam.

Key words: asynchnoous three – phase engine, coordinates, modeling.

1. ®Æt v©n ®Ò

§éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha mÆc dï lµ ®èi t−îng ®iÒu chØnh phi tuyÕn phô thuéc nhiÒu tham sè

song vÉn ®−îc sö dông réng r·i trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt víi d¶i c«ng suÊt tõ vµi chôc W ®Õn hµng tr¨m kW

vµ chiÕm tØ lÖ rÊt lín so víi c¸c lo¹i ®éng c¬ ®iÖn kh¸c. Së dÜ ®−îc nh− vËy lµ do ®éng c¬ kh«ng ®ång bé cã

kÕt cÊu ®¬n gi¶n, dÔ chÕ t¹o, vËn hµnh an toµn, sö dông nguån ®iÖn trùc tiÕp tõ l−íi ®iÖn xoay chiÒu ba pha.

MÆt kh¸c, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña kü thuËt b¸n dÉn c«ng suÊt lín, kü thuËt vi xö lý vµ lý thuyÕt ®iÒu khiÓn

tù ®éng dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi s©u s¾c c¶ vÒ lý thuyÕt vµ thùc tÕ trong lÜnh vùc truyÒn ®éng ®iÖn ®éng c¬

kh«ng ®ång bé. Ngµy nay ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha dÇn chiÕm −u thÕ trong nh÷ng truyÒn ®éng ®iÖn ®ßi

hái chÊt l−îng ®iÒu chØnh cao. ViÖc nghiªn cøu øng dông kü thuËt hiÖn ®¹i trong ®iÒu khiÓn ®éng c¬ kh«ng

®ång bé ba pha ë n−íc ta nãi chung còng nh− trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi riªng cßn lµ míi mÎ vµ nã ®ßi

hái c¸ch tiÕp cËn míi trong nghiªn cøu ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha- ph−¬ng ph¸p m« t¶ ®éng c¬ trªn hÖ

to¹ ®é tùa theo tõ th«ng r«to

2. Néi dung vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

Tr−íc khi nãi vÒ ph−¬ng ph¸p m« t¶ míi ta ®iÓm qua tÝnh chÊt cña hÖ truyÒn ®éng ®éng c¬ ®iÖn mét

chiÒu kÝch tõ ®éc lËp. Trong hÖ ph−¬ng tr×nh c¬ b¶n sau

M 1 M M

M 2 K

m = k ψ i

ψ = k i

⎧

⎨

⎩

ta thÊy tõ th«ng ®éng c¬ ψM vµ m« men quay cña ®éng c¬ mM tØ lÖ víi dßng phÇn øng iM vµ dßng kich thÝch

ik. Hai dßng ®iÖn nµy ®−îc sö dông lµm ®¹i l−îng ®iÒu chØnh cho tõ th«ng vµ m« men do ®ã viÖc ®iÒu chØnh

c¸c th«ng sè cña ®éng c¬ trë nªn rÊt thuËn lîi vµ nhanh .

§èi víi ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha viÖc cã ba tÝn hiÖu dßng vµ ¸p dÉn ®Õn nh÷ng phøc t¹p trong

tÝnh to¸n vµ ®iÒu khiÓn. Ph−¬ng ph¸p m« t¶ ®éng c¬ theo h−íng gÇn víi c¸ch m« t¶ ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu

®· ®−îc nghiªn cøu vµ øng dông. Néi dung chÝnh cña ph−¬ng ph¸p nµy thÓ hiÖn trªn h×nh 1, a trong ®ã ta

nghiªn cøu ®éng c¬ trªn hÖ to¹ ®é αβ g¾n víi tõ tr−êng stato. Trôc α cña hÖ ®Æt trïng víi trôc cña pha A,

b»ng c¸ch ®ã ta lu«n cã isA = isα cho nªn chØ cßn dßng ®iÖn pha B vµ pha C lµ c¸c ®¹i l−îng cÇn ph¶i tÝnh khi

®éng c¬ lµm viÖc. ViÖc nghiªn cøu ®éng c¬ trë nªn ®¬n gi¶n h¬n, tõ hÖ thèng tÝn hiÖu dßng xoay chiÒu ba

pha ta chØ cßn ph¶i lÊy tÝn hiÖu tõ hai pha B vµ C.

1