Nghiên cứu những biến đổi huyết động và lượng nước ngoài mạch phổi bằng phương pháp PiCCO ở bệnh nhân mổ tim mở

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÕNG

VIỆN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y DƢỢC LÂM SÀNG 108

*********

LÊ XUÂN DƢƠNG

NGHIÊN CỨU NHỮNG BIẾN ĐỔI

HUYẾT ĐỘNG VÀ LƢỢNG NƢỚC NGOÀI MẠCH PHỔI

BẰNG PHƢƠNG PHÁP PiCCO Ở BỆNH NHÂN MỔ TIM MỞ

LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC

HÀ NỘI – 2014

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÕNG

VIỆN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y DƢỢC LÂM SÀNG 108

*********

LÊ XUÂN DƢƠNG

NGHIÊN CỨU NHỮNG BIẾN ĐỔI

HUYẾT ĐỘNG VÀ LƢỢNG NƢỚC NGOÀI MẠCH PHỔI

BẰNG PHƢƠNG PHÁP PiCCO Ở BỆNH NHÂN MỔ TIM MỞ

LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN LUẬN ÁN:

1. PGS.TS. LÊ THỊ VIỆT HOA

2. PGS.TS. TRẦN DUY ANH

HÀ NỘI – 2014

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là nghiên cứu của riêng tôi, tất cả những số liệu do

chính tôi thu thập, kết quả trong luận án này là trung thực và chƣa có ai công

bố trong bất kỳ một công trình nghiên cứu nào khác.

Tôi xin đảm bảo tính khách quan, trung thực của các số liệu và kết quả

xử lý số liệu trong nghiên cứu này.

Hà Nội, tháng 3 năm 2014

Tác giả

Lê Xuân Dƣơng

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc - Bệnh viện

Trung ƣơng Quân đội 108, Phòng Sau đại học, Bộ môn Gây mê hồi sức – viện

nghiên cứu khoa học Y dƣợc Lâm sàng 108 đã dành cho tôi sự giúp đỡ tận tình

động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian học tập

và nghiên cứu.

Với lòng biết ơn và kính trọng, tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành

nhất tới các Thầy hƣớng dẫn khoa học:

Phó giáo sƣ - Tiến sỹ Trần Duy Anh – Chủ nhiệm bộ môn Gây mê Hồi

sức, Viện trƣởng viện nghiên cứu khoa học Y dƣợc Lâm sàng 108, ngƣời

Thầy đã tận tình hƣớng dẫn, cho tôi nhiều kiến thức và ý kiến đóng góp khoa

học quý báu trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Phó giáo sƣ - Tiến sỹ Lê Thị Việt Hoa - Phó chủ nhiệm bộ môn Gây mê Hồi

sức viện nghiên cứu khoa học Y dƣợc Lâm sàng 108, Cô đã tận tình hƣớng

dẫn, cho tôi nhiều kiến thức và ý kiến đóng góp khoa học quý báu trong suốt quá

trình học tập và nghiên cứu.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất tới các Thầy:

Phó giáo sƣ - Tiến sỹ Nguyễn Quốc Kính, Phó giáo sƣ - Tiến sỹ Công Quyết

Thắng, Phó giáo sƣ - Tiến sỹ Mai Xuân Hiên, Phó giáo sƣ - Tiến sỹ Nguyễn

Gia Bình, Tiến sỹ Nguyễn Đức Thiềng, Tiến sỹ Nguyễn Phƣơng Đông, Tiến

sỹ Nguyễn Minh Lý, Tiến sỹ Hoàng Quốc Toàn, Tiến sỹ Lê Lan Phƣơng…đã

tận tình giúp đỡ và đóng góp nhiều ý kiến khoa học quý báu giúp tôi hoàn

thành luận án này.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo và tập thể nhân viên Khoa Hồi

sức cấp cứu, Khoa Phẫu thuật tim mạch, Khoa Gây mê, Phòng Kế hoạch tổng

hợp - Bệnh viện Trung ƣơng Quân đội 108, đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ

tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận án.

Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả các bạn bè, đồng nghiệp và ngƣời thân

đã giúp đỡ, động viên tôi trong quá trình làm luận án.

Tình thƣơng yêu, sự chia sẻ và giúp đỡ về mọi mặt của cha mẹ, anh chị

em trong gia đình, vợ và các con yêu quý luôn là nguồn động viên, khích lệ

lớn lao, giúp tôi hoàn thành luận án này.

Cuối cùng tôi đặc biệt cảm ơn tới các bệnh nhân đã tin tƣởng và cộng

tác với tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu này.

Hà Nội, tháng 3 năm 2014

Lê Xuân Dƣơng

MỤC LỤC

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Lời cảm ơn

Mục lục

Danh mục các chữ viết tắt

Danh mục các bảng

Danh mục các biểu đồ

Danh mục các hình vẽ

ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1

Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU............................................................ 3

1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ HUYẾT ĐỘNG VÀ LƢỢNG NƢỚC

NGOÀI MẠCH PHỔI....................................................................................... 3

1.1.1. Cung lƣợng tim ....................................................................................... 3

1.1.2. Tiền gánh................................................................................................. 4

1.1.3. Hậu gánh ............................................................................................... 10

1.1.4. Sức co bóp cơ tim.................................................................................. 10

1.1.5. Lƣợng nƣớc ngoài mạch phổi ............................................................... 11

1.2. PHƢƠNG PHÁP PiCCO......................................................................... 16

1.2.1. Xu hƣớng lựa chọn các phƣơng pháp theo dõi huyết động trung ƣơng

trên thế giới ..................................................................................................... 16

1.2.2. Nguyên lý của phƣơng pháp PiCCO..................................................... 17

1.2.3. Chỉ định, chống chỉ định, hạn chế của phƣơng pháp PiCCO ............... 21

1.2.4. Giá trị của phƣơng pháp PiCCO……………………………….……...23

1.3. TUẦN HOÀN NGOÀI CƠ THỂ VÀ NHỮNG BIẾN ĐỔI CHỨC NĂNG

TIM TRONG MỔ TIM MỞ DƢỚI TUẦN HOÀN NGOÀI CƠ THỂ.............. 24

1.3.1. Tuần hoàn ngoài cơ thể ......................................................................... 24

1.3.2. Biến đổi chức năng tim trong mổ tim dƣới tuần hoàn ngoài cơ thể ........... 27

1.4. ĐIỀU CHỈNH HUYẾT ĐỘNG THEO ĐÍCH VÀ HỘI CHỨNG CUNG

LƢỢNG TIM THẤP TRONG MỔ TIM ........................................................ 30

1.4.1. Điều chỉnh huyết động theo đích .......................................................... 30

1.4.2. Hội chứng cung lƣợng tim thấp ............................................................ 33

1.5. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU ÁP DỤNG PHƢƠNG PHÁP PiCCO TRONG

THEO DÕI HUYẾT ĐỘNG Ở BỆNH NHÂN MỔ TIM MỞ TRÊN THẾ

GIỚI VÀ VIỆT NAM.....................................................................................36

Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............. 38

2.1. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ................................................................. 38

2.1.1. Tiêu chuẩn đƣa vào nghiên cứu. ........................................................... 38

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ. ............................................................................... 38

2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................ 38

2.2.1. Thiết kế nghiên cứu............................................................................... 38

2.2.2. Cỡ mẫu và phƣơng pháp chọn mẫu ...................................................... 38

2.2.3. Nội dung nghiên cứu và các chỉ tiêu đánh giá ...................................... 39

2.2.4. Phƣơng tiện nghiên cứu ........................................................................ 49

2.2.5. Phƣơng thức tiến hành .......................................................................... 51

2.2.6. Xử lý số liệu. ......................................................................................... 56

2.2.7. Đạo đức nghiên cứu .............................................................................. 57

2.2.8. Sơ đồ nghiên cứu................................................................................... 58

Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU........................................................ 59

3.1. ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU ........................................... 59

3.1.1. Đặc điểm chung về tuổi, giới, loại phẫu thuật ...................................... 59

3.1.2. Đặc điểm chung bệnh nhân trƣớc và trong mổ..................................... 61

3.2. BIẾN ĐỔI CHỈ SỐ TIM, THỂ TÍCH CUỐI TÂM TRƢƠNG TOÀN BỘ,

LƢỢNG NƢỚC NGOÀI MẠCH PHỔI Ở NHÓM BỆNH NHÂN THEO DÕI

HUYẾT ĐỘNG BẰNG PHƢƠNG PHÁP PiCCO ........................................ 64

3.2.1. Biến đổi chỉ số tim ................................................................................ 66

3.2.2. Biến đổi chỉ số thể tích cuối tâm trƣơng toàn bộ .................................. 68

3.2.3. Biến đổi lƣợng nƣớc ngoài mạch phổi.................................................. 69

3.3. GIÁ TRỊ CỦA CÁC THÔNG SỐ XÁC ĐỊNH TIỀN GÁNH VÀ HIỆU

QUẢ ĐIỀU CHỈNH HUYẾT ĐỘNG THEO PHƢƠNG PHÁP PiCCO....... 71

3.3.1. Giá trị của các thông số xác định tiền gánh .......................................... 71

3.3.2. Hiệu quả điều chỉnh huyết động theo các thông số đo bằng phƣơng

pháp PiCCO so với các thông số cơ bản......................................................... 83

3.4. MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA HỘI CHỨNG CUNG LƢỢNG

TIM THẤP SAU MỔ TIM MỞ...................................................................... 87

3.4.1. Tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong của hội chứng cung lƣợng tim thấp ……….87

3.4.2.Phân tích đơn biến một số yếu tố liên quan của hội chứng cung lƣợng

tim thấp sau mổ. .............................................................................................. 88

3.4.3.Phân tích đa biến một số yếu tố liên quan của cung lƣợng tim thấp

sau mổ…………………………………………………………….. .... ……91

Chƣơng 4: BÀN LUẬN................................................................................. 92

4.1. ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU ........................................... 92

4.1.1. Đặc điểm chung về tuổi, giới, loại phẫu thuật ...................................... 92

4.1.2. Đặc điểm chung bệnh nhân trƣớc và trong mổ..................................... 93

4.2. BIẾN ĐỔI CHỈ SỐ TIM, TỔNG THỂ TÍCH CUỐI TÂM TRƢƠNG

TOÀN BỘ, LƢỢNG NƢỚC NGOÀI LÕNG MẠCH PHỔI Ở NHÓM THEO

DÕI HUYẾT ĐỘNG BẰNG PHƢƠNG PHÁP PiCCO SAU MỔ TIM MỞ 94

4.2.1. Biến đổi chỉ số tim ................................................................................ 94

4.2.2. Biến đổi thể tích cuối tâm trƣơng toàn bộ ............................................ 97

4.2.3. Biến đổi lƣợng nƣớc ngoài mạch phổi.................................................. 98

4.3. GIÁ TRỊ CỦA PHƢƠNG PHÁP PiCCO TRONG XÁC ĐỊNH TIỀN

GÁNH VÀ HIỆU QUẢ ĐIỀU CHỈNH HUYẾT ĐỘNG BẰNG PHƢƠNG

PHÁP PiCCO. ............................................................................................... 101

4.3.1. Giá trị của phƣơng pháp PiCCO trong xác định tiền gánh. ................ 101

4.3.2. Hiệu quả hƣớng dẫn điều chỉnh huyết động của các thông số đo bằng

phƣơng pháp PiCCO ở bệnh nhân mổ tim mở dƣới tuần hoàn ngoài cơ thể...... 112

4.4. HỘI CHỨNG CUNG LƢỢNG TIM THẤP SAU MỔ TIM MỞ DƢỚI

TUẦN HOÀN NGOÀI CƠ THỂ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN. ... 118

4.4.1. Tiêu chuẩn chẩn đoán, tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong của hội chứng cung lƣợng

tim thấp .......................................................................................................... 118

4.4.2. Một số yếu tố liên quan của hội chứng cung lƣợng tim thấp sau mổ ..... 200

KẾT LUẬN................................................................................................... 129

KIẾN NGHỊ.........................................................................................131

DANH MỤC CÁC BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ALI Acute Lung Injury: Tổn thƣơng phổi cấp

ARDS Acute Respiratory Distress Syndrome : Hội chứng suy hô hấp cấp

tiến triển

BN Bệnh nhân

CO Cardiac Output: Cung lƣợng tim

CI Cardiac Index: Chỉ số tim

CVP Central Venous Pressure: Áp lực tĩnh mạch trung tâm

ĐCHĐTĐ Điều chỉnh huyết động theo đích

ĐM Động mạch

EF Ejection Fraction: Phân suất tống máu

EVLW Extra-Vascular Lung Water: Lƣợng nƣớc ngoài mạch phổi

EVLWI Extra-Vascular Lung Water Index: Chỉ số nƣớc ngoài mạch phổi

GEDV Global End-Diastolic Volume: Thể tích cuối tâm trƣơng toàn bộ

GEDVI Global End-Diastolic Volume Index: Chỉ số thể tích cuối tâm

trƣơng toàn bộ

HA Huyết áp

HATB Huyết áp trung bình

HCCLTT Hội chứng cung lƣợng tim thấp

ITBV Intrathoracic Blood Volume: Thể tích máu trong lồng ngực

ITBVI Intrathoracic Blood Volume Index: Chỉ số thể tích máu trong

lồng ngực

PAOP Pulmonary Artery Occlusion Pressure: Áp lực động mạch phổi bít

PiCCO Pulse Contour Cardiac Output

ScvO2 Central Venous Oxygen Saturation: Độ bão hòa oxy tĩnh mạch

trung tâm

SV Stroke Volume : Thể tích nhát bóp

SVI Stroke Volume Index: Chỉ số thể tích nhát bóp

SvO2 Mixed Venous Oxygen Saturation: Độ bão hòa oxy tĩnh mạch

trộn

SVRI Systemic Vascular Resistance Index: Chỉ số kháng trở mạch hệ

thống

SVV Stroke Volume Variation: Biến thiên thể tích nhát bóp

THNCT Tuần hoàn ngoài cơ thể

TTTH Thể tích tuần hoàn

DANH MỤC CÁC BẢNG

1.1 Một số nghiên cứu về các yếu tố liên quan của hội chứng cung

lƣợng tim thấp sau mổ tim

35

2.1 Giá trị bình thƣờng của các thông số đo bằng phƣơng pháp

PiCCO

40

2.2 Bảng điểm EuroSCORE 43

3.1 Phân bố bệnh nhân theo tuổi 59

3.2 Phân bố bệnh nhân theo giới 60

3.3 Tiền sử các bệnh lý phối hợp 61

3.4 Đặc điểm đánh giá phân loại bệnh nhân trƣớc mổ 61

3.5 Một số đặc điểm lâm sàng trƣớc mổ của nhóm nghiên cứu 62

3.6 Phân suất tống máu thất trái trƣớc mổ của nhóm nghiên cứu 62

3.7 Áp lực tâm thu động mạch phổi trƣớc mổ của nhóm nghiên cứu 63

3.8 Đặc điểm một số chỉ số trong mổ của nhóm nghiên cứu 63

3.9 Biến đổi CI, GEDVI, EVLWI và SVRI trƣớc mổ và trong 24

giờ đầu sau mổ.

64

3.10 Biến đổi CI, GEDVI, EVLWI và SVRI trong 24 - 72 giờ sau mổ 65

3.11 So sánh GEDVI theo phân nhóm của chỉ số tim ở thời điểm về

hồi sức

66

3.12 Một số thông số theo phân nhóm của chỉ số tim ở thời điểm 6

giờ sau mổ

67

3.13 So sánh SVRI theo phân nhóm GEDVI ở thời điểm về hồi sức

và thời điểm 6 giờ sau mổ

69

3.14 Biến đổi huyết động trƣớc và sau nghiệm pháp bù dịch. 71

3.15 Tỉ lệ phần trăm thay đổi của các chỉ số huyết động trƣớc và sau

nghiệm pháp bù dịch.

73

3.16 Biến đổi chỉ số thể tích nhát bóp trƣớc và sau nghiệm pháp bù

dịch.

74

3.17 Tỉ lệ thay đổi SVI sau bù dịch theo các phân nhóm GEDVI 74

3.18 Mối tƣơng quan giữa biến đổi SVI với biến đổi của GEDVI, 76

SVV, CVP trƣớc và sau nghiệm pháp bù dịch

3.19 So sánh biến đổi một số thông số huyết động ở các bệnh nhân

có đáp ứng dƣơng tính so với đáp ứng âm tính với bù dịch

78

3.20 Các đặc tính của một số thông số huyết động trong đánh giá đáp

ứng bù dịch

79

3.21 Giá trị một số thông số trong đánh giá đáp ứng bù dịch 80

3.22 Một số đặc điểm về điều chỉnh huyết động giữa 2 nhóm 83

3.23 So sánh thời gian thở máy, thời gian rút nội khí quản, thời gian

nằm hồi sức và tỉ lệ tử vong giữa 2 nhóm

84

3.24 So sánh liều thuốc vận mạch giữa 2 nhóm 85

3.25 Tỉ lệ mắc, tỉ lệ tử vong của hội chứng cung lƣợng tim thấp 87

3.26 Phân tích đơn biến một số yếu tố liên quan trƣớc mổ của hội

chứng cung lƣợng tim thấp sau mổ.

88

3.27 Phân tích đơn biến một số yếu tố liên quan trong mổ của hội

chứng cung lƣợng tim thấp sau mổ.

89

3.28 Một số yếu tố liên quan độc lập của hội chứng cung lƣợng tim

thấp sau mổ.

90

3.29 Một số yếu tố liên quan độc lập của hội chứng cung lƣợng tim

thấp sau mổ (phân tích đa biến)

91

4.1 Một số nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên áp dụng liệu pháp điều

chỉnh huyết động theo đích ở bệnh nhân mổ tim

114

4.2 Hiệu quả điều chỉnh huyết động theo đích trong cải thiện thời

gian nằm hồi sức và thời gian nằm viện ở BN mổ tim

116

4.3 Tỉ lệ hội chứng cung lƣợng tim thấp theo một số nghiên cứu 119

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

3.1 Phân bố bệnh nhân theo các nhóm tuổi 59

3.2 Phân bố bệnh nhân theo loại phẫu thuật 60

3.3 Sự biến đổi của chỉ số tim và liều dobutamin nhóm bệnh nhân theo

dõi huyết động bằng phƣơng pháp PiCCO

66

3.4 Biến đổi GEDVI ở thời điểm trƣớc mổ và trong 72 giờ sau mổ 68

3.5 Phân bố chỉ số thể tích cuối tâm trƣơng toàn bộ ở thời điểm về hồi

sức.

68

3.6 Biến đổi EVLWI ở thời điểm trƣớc mổ và trong 72 giờ sau mổ 69

3.7 So sánh EVLWI ở nhóm có thời gian thở máy ≤ 6 giờ và nhóm có

thời gian thở máy > 6 giờ

70

3.8 So sánh EVLWI ở nhóm có thời gian rút nội khí quản< 8 giờ và

nhóm có thời gian rút nội khí quản ≥ 8 giờ

70

3.9 Biến đổi CI và CVP trƣớc và sau nghiệm pháp bù dịch 72

3.10 Biến đổi nhịp tim, HATB trƣớc và sau nghiệm pháp bù dịch 72

3.11 Biến đổi SVRI và GEDVI trƣớc và sau nghiệm pháp bù dịch 73

3.12 Tỉ lệ đáp ứng dƣơng tính với bù dịch theo phân nhóm GEDVI 75

3.13 Mối tƣơng quan giữa biến đổi GEDVI sau khi bù dịch và GEDVI

trƣớc khi bù dịch

75

3.14 Mối tƣơng quan giữa biến đổi của SVI và biến đổi của GEDVI sau

khi bù dịch.

76

3.15 Mối tƣơng quan giữa biến đổi của SVI và biến đổi của SVV sau

khi bù dịch

77

3.16 Mối tƣơng quan giữa biến đổi của SVI và biến đổi của CVP sau

khi bù dịch

77

3.17 Đƣờng biểu diễn ROC của nhịp tim và CVP trong đánh giá đáp

ứng dƣơng tính với bù dịch

81

3.18 Đƣờng biểu diễn ROC của HATB, GEDV trong đánh giá đáp ứng

dƣơng tính với bù dịch

81

3.19 Đƣờng biểu diễn ROC của biến thiên thể tích nhát bóp (SVV)

trong đánh giá đáp ứng dƣơng tính với bù dịch

82

3.20 So sánh liều dobutamin cộng dồn giữa 2 nhóm sau mổ 85

3.21 So sánh liều noradrenalin cộng dồn giữa 2 nhóm sau mổ 86

3.22 So sánh một số triệu chứng của hội chứng cung lƣợng tim thấp ở

nhóm 1 (nhóm PiCCO)

87

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ

1.1 Định luật Frank –Starling trong suy tim 11

1.2 Biểu đồ mô tả phân tích đƣờng cong hòa loãng nhiệt 18

1.3 Cách tính cung lƣợng tim liên tục theo phƣơng pháp sóng mạch 20

1.4 Sơ đồ và cách tính biến thiên thể tích nhát bóp 21

1.5 Sơ đồ tuần hoàn ngoài cơ thể 25

2.1 Máy theo dõi Philips IntelliVue MP60 và catheter PV8115 của

Pulsion

49

2.2 Máy tim phổi nhân tạo Sarns của hãng Terumo - Nhật bản 50

2.3 Sơ đồ lắp đặt hệ thống theo dõi cung lƣợng tim liên tục bằng

PiCCO

52

2.4 Sơ đồ điều chỉnh huyết động theo đích 55

2.5 Sơ đồ nghiên cứu 58

4.1 Mô tả mối tƣơng quan giữa tiền gánh tâm thất với thể tích nhát

bóp tâm thất trong trƣờng hợp chức năng tâm thất bình thƣờng và

chức năng tâm thất giảm

103

1

ĐẶT VẤN ĐỀ

Hiện nay nhu cầu mổ tim trên thế giới cũng nhƣ ở Việt Nam ngày càng

gia tăng. Hàng năm có hàng triệu ngƣời đƣợc mổ tim trên khắp thế giới.

Riêng tại Mỹ năm 2003 có khoảng 666.000 ngƣời đƣợc mổ tim mở, đến năm

2006 con số này đã lên tới 709.000 ngƣời [54]. Ở Việt Nam, hàng năm có

khoảng 6.500 trẻ sơ sinh bị bệnh tim bẩm sinh, 10.000 ngƣời bị bệnh van tim

mắc phải, trong số đó gần 50% cần phải can thiệp phẫu thuật [4].

Ngay từ những ngày đầu sau khi mổ tim mở mới ra đời, ngƣời ta đã nhận

thấy rằng những rối loạn chức năng tuần hoàn và các biến chứng tim mạch ở

giai đoạn đầu sau mổ tim là nguyên nhân chính làm tăng giá thành điều trị và

tăng tỷ lệ tử vong [175]. Ổn định về huyết động là nhiệm vụ chính trong giai

đoạn đầu của hậu phẫu tim mở. Duy trì chức năng tim hợp lý là điều kiện để

đảm bảo cung cấp đủ máu và oxy cho các cơ quan và tạo cơ hội cho sự phục

hồi nhanh chức năng tim sau mổ.

Trong những năm gần đây, tỉ lệ tử vong do mổ tim mở đã giảm một phần

là nhờ những tiến bộ trong gây mê và hồi sức [56], [143]. Tuy nhiên tỉ lệ biến

chứng sau mổ vẫn còn cao [6], [56]. Theo nghiên cứu của Ghotkar và cộng sự

có 9,2% bệnh nhân (BN) cần chăm sóc dài ngày tại hồi sức [61] và tiên lƣợng

xấu do tình trạng huyết động không ổn định, rối loạn chức năng các cơ quan

[60], [133]. Một số nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng điều chỉnh huyết động

theo đích giúp cải thiện kết quả điều trị ở BN phẫu thuật tim và các phẫu thuật

lớn khác có nguy cơ cao [48], [62], [106], [107].

Hội chứng cung lƣợng tim thấp (HCCLTT) là một trong những biến

chứng nặng nhất sau mổ tim, tỉ lệ tử vong cao có thể lên tới 38% [101], [102]

và cũng là một nguyên nhân làm tăng tỉ lệ các biến chứng về hô hấp, nhồi

máu cơ tim, đột quỵ, suy thận và mổ lại [93], [102], [110]. Ngoài ra các bệnh

nhân HCCLTT có thời gian thở máy, thời gian nằm hồi sức, thời gian nằm