nghiên cứu liều lượng phân bón npk trên cơ sở phân tích đất cho giống chè ldp1 tuổi 7 tại huyện yên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO

TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

----------------------------

ðẶNG ðÌNH THÀNH

NGHIÊN CỨU LIỀU LƯỢNG BÓN PHÂN N,P,K TRÊN

CƠ SỞ PHÂN TÍCH ðẤT CHO GIỐNG CHÈ LDP1 TUỔI

7 TẠI HUYỆN YÊN LẬP, TỈNH PHÚ THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP

Chuyên ngành: TRỒNG TRỌT

Mã số : 60.62.01

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN ðÌNH VINH

HÀ NỘI - 2011

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………… i

LỜI CAM ðOAN

Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Kết

quả nghiên cứu trong luận văn là kết quả lao ñộng của chính tác giả. Các

số liệu và kết quả trình bày trong luận văn là trung thực và chưa từng

ñược ai công bố trong bất cứ công trình nào khác.

Tôi xin cam ñoan rằng mọi sự giúp ñỡ cho việc thực hiện luận văn

này ñã ñược cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn ñều ñã

ñược chỉ rõ nguồn gốc.

Tác giả luận văn

ðặng ðình Thành

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………… ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình hoàn thành luận văn này, tôi luôn ñược sự quan tâm,

giúp ñỡ quý báu của tập thể các thầy cô giáo Bộ môn Cây công nghiệp, các

thầy cô giáo trong Khoa Nông học, Viện ðào tạo Sau ñại học, trường ðại học

Nông nghiệp Hà Nội, sự quan tâm, ñộng viên, giúp ñỡ của gia ñình, bạn bè,

ñồng nghiệp.

ðặc biệt là sự giúp ñỡ, chỉ dẫn tận tình của TS. Nguyễn ðình Vinh ñã

giúp tôi hoàn thành luận văn này.

Từ ñáy lòng mình, tôi xin chân thành cảm ơn ñối với mọi sự quan tâm,

giúp ñỡ, ñộng viên quý báu ñó.

Hà Nội, ngày 19 tháng 10 năm 2011

Tác giả luận văn

ðặng ðình Thành

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………… iii

MỤC LỤC

Lời cam ñoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục bảng v

Danh mục ñồ thị vii

1 ðẶT VẤN ðỀ 1

1.1. Tính cấp thiết của ñề tài 1

1.2 Mục tiêu – Yêu cầu của ñề tài 3

1.3 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của ñề tài 3

1.4 Phạm vi nghiên cứu của ñề tài 4

2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 5

2.1 Cơ sở khoa học của sử dụng phân bón cho cây chè. Ý nghĩa của việc

phân tích ñất ñể xây dựng quy trình bón phân hợp lý cho cây chè. 5

2.2 Giới thiệu về cây chè 6

2.3 Tình hình sản xuất chè trên thế giới và Việt Nam 19

2.3 Tình hình nghiên cứu phân bón cho cây chè trên thế giới và Việt

Nam 27

3 NỘI DUNG, VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 36

3.1 Nội dung nghiên cứu 36

3.2 Phương pháp nghiên cứu 36

3.3 Các chỉ tiêu nghiên cứu 38

3.4 Phương pháp xử lý số liệu 43

4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 44

4.1 Nghiên cứu về ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến sinh

trưởng, phát triển, năng suất và chất lượng của giống chè LDP1 44

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………… iv

4.1.1 Xác ñịnh dinh dưỡng trong ñất trồng chè giống LDP1 tuổi 7 tại

hai xã Lương Sơn và Xuân Viên ñể lựa chọn ra 3 ñiểm thí

nghiệm ñại diện cho vùng chè huyện Yên Lập. 44

4.1.2 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại 3 ñiểm thí nghiệm

ñến khả năng sinh trưởng của cây chè 47

1.2.2 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại 3 ñiểm thí nghiệm

ñến ñộ rộng tán chè 49

4.2 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại 3 ñiểm thí nghiệm

ñến một số chỉ tiêu sinh trưởng, các yếu tố cấu thành năng suất

và năng suất chè 55

4.3 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại 3 ñiểm thí nghiệm

ñến phẩm cấp nguyên liệu chè 61

4.4 Ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến mức ñộ sâu bệnh hại

chè tại 3 ñiểm thí nghiệm 65

4.5 Ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến hàm lượng tanin và

chất hòa tan trong búp chè tại 3 ñiểm thí nghiệm 67

4.6 Ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến một số thành phần

dinh dưỡng trong ñất sau khi thí nghiệm. 68

4.7 Hiệu quả kinh tế của các công thức bón phân dựa vào kết quả

phân tích ñất 69

5 KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 74

5.1 Kết luận 74

5.2 ðề nghị 75

TÀI LIỆU THAM KHẢO 76

PHỤ LỤC 82

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………… v

DANH MỤC BẢNG

STT Tên bảng Trang

2.1 Lượng ñạm bón cho cây chè [22] 13

2.2 Thành phần hóa học trong lá chè tươi 16

2.3 Hàm lượng nitơ của các hợp chất có chứa nitơ trong chè 18

2.4 Diện tích chè trên thế giới và một số nước trồng chè chính năm

2009 [2] 20

2.5 Năng suất chè của thế giới và một số nước trồng chè chính năm

2009 [2] 20

2.6 Sản lượng chè trên thế giới và một số nước trồng chè chính [2] 21

2.7 Sản xuất chè ở một số tỉnh trong nước năm 2009 25

2.8 Xuất khẩu chè của Việt Nam trong một số năm gần ñây 26

2.9 Kế hoạch xuất khẩu chè của Việt Nam trong thời gian tới 27

4.1 Các chỉ tiêu về dinh dưỡng trong ñất trồng chè LDP1 tuổi 7 tại

các ñiểm lấy mẫu phân tích 44

4.2 Các chỉ tiêu hóa tính của ñất tại 3 mẫu ñược lựa chọn làm thí

nghiệm. 45

4.3 Một số yếu tố khí tượng của vùng Yên Lập (3/2011 -7/2011) 46

4.4 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại 3 ñiểm thí nghiệm

ñến chiều cao cây 48

4.5 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại 3 ñiểm thí nghiệm

ñến ñộ rộng tán chè 50

4.6 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại 3 ñiểm thí nghiệm

ñến ñộ dày tán chè 52

4.7 Chỉ số diện tích lá của các công thức thí nghiệm tại 3 ñiểm 54

4.8 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại thôn ðá Trắng ñến

các yếu tố cấu thành năng suất chè 55

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………… vi

4.9 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại thôn Xuân Tân ñến

các yếu tố cấu thành năng suất chè 57

4.11 Ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến thành phần cơ giới

búp chè tại ñiêm thí nghiệm Xuân Viên 61

4.12 Ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến thành phần cơ giới

búp chè tại ñiêm thí nghiệm Xuân Tân 62

4.13 Ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến thành phần cơ giới

búp chè tại ñiêm thí nghiệm ðá Trắng 63

4.14 Ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến tỷ lệ búp mù xòe của

giống LDP1 tại 3 ñiểm thí nghiệm 65

4.15 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại 3 ñiểm thí nghiệm

ñến mức ñộ nhiễm sâu bệnh hại 66

4.16 Ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến hàm lượng Tanin và

chất hòa tan trong ñọt chè búp 2lá (CK%) 68

4.17 Ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến các chỉ tiêu hóa tính

của ñất sau thí nghiệm tại 3 ñiểm thí nghiệm 69

4.18 Hiệu của kinh tế của các công thức bón phân tại ñiểm thí nghiệm

ðá Trắng 70

4.19 Hiệu của kinh tế của các công thức bón phân tại ñiểm thí nghiệm

Xuân Viên 71

4.20 Hiệu của kinh tế của các công thức bón phân tại ñiểm thí nghiệm

Xuân Tân 73

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………… vii

DANH MỤC ðỒ THỊ

STT Tên ñồ thị Trang

2.1 Diện tích các vùng trồng chè chính tại Việt Nam 24

4.1 Diễn biến thời tiết 47

4.2 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại 3 ñiểm thí nghiệm

ñến chiều cao cây 49

4.3 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại 3 ñiểm thí nghiệm

ñến ñộ rộng tán chè 50

4.4 Ảnh hưởng của các công thức bón phân tại 3 ñiểm thí nghiệm

ñến ñộ dày tán chè 52

4.5 Năng suất thực thu tại 3 ñiểm nghiên cứu 60

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………… 1

1. ðẶT VẤN ðỀ

1.1.Tính cấp thiết của ñề tài

Cây chè (Camellia Sinensis (L) O. Kuntze) có lịch sử từ rất lâu ñời, kể

từ khi con người phát hiện, sử dụng và truyền bá các sản phẩm của cây chè

ñến nay ñã gần 5000 năm. Do ñặc tính sinh học của bản thân cây chè, khả

năng thích nghi của cây với các ñiều kiện sinh thái, sự giao lưu văn hoá, hoạt

ñộng chính trị xã hội, hoạt ñộng thương mại và tôn giáo ñã làm cho cây chè

và các sản phẩm của chè mau chóng lan rộng khắp hành tinh.

Việt Nam là một trong những nước có ñiều kiện ưu thế về ñịa lý thích

hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của cây chè. Chè là cây công nghiệp dài

ngày ñược trồng chủ yếu ở vùng núi, trung du phía Bắc, khu 4 cũ và các tỉnh

Tây Nguyên. Sản xuất chè trong nhiều năm qua ñã ñáp ứng ñược nhu cầu

nhân dân và là mặt hàng nông sản xuất khẩu quan trọng mang ngoại tệ về cho

ñất nước. Cây chè là cây trồng giữ vị trí quan trọng ñối với nền kinh tế quốc

dân, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập ñáng kể cho nông dân ở vùng trung

du, miền núi, vùng sâu, vùng xa của ñất nước và góp phần bảo vệ môi trường,

phủ xanh ñất trống, ñồi núi trọc. Vì vậy việc phát triển sản xuất chè là một

hướng ñi quan trọng nhằm thúc ñẩy tốc ñộ tăng trưởng của nông nghiệp và

kinh tế nông thôn nước ta.

ðến năm 2009, theo thống kê của Hiệp hội Chè Việt Nam [17], diện

tích chè cả nước ñạt 128,1 nghìn ha (tăng 5,8% so với năm 2005) trong ñó

diện tích chè kinh doanh 111,6 nghìn ha (tăng 14,9% so với năm 2005) , năng

suất búp trung bình 7,07 tấn/ha/năm (tăng 13,0% so với năm 2005). Sản

lượng ñạt trên 165.000 tấn chè khô, xuất khẩu ñạt 178,150 triệu USD/năm

(tăng 37,43% so 2005). Ngành chè ñã giải quyết việc làm cho 400.000 hộ sản

xuất của 35 tỉnh trong cả nước. Hiện nay sản phẩm chè của Việt Nam ñã có

mặt trên thị trường của 110 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Tuy là

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………… 2

quốc gia có sản lượng chè ñứng thứ 5 trên thế giới, nhưng chất lượng chè Việt

Nam chưa cao. Những năm gần ñây ngành chè Việt Nam không những không

tăng về giá trị xuất khẩu mà còn có xu thế giảm. Một trong những nguyên

nhân ảnh hưởng ñến giá trị của sản phẩm chè là do chúng ta chưa có nhiều

giống chè mới có năng suất và chất lượng cao. Các nước trồng chè tập trung

trên thế giới ñều có một hệ thống giống quốc gia, mỗi giống phù hợp với một

phương án sản phẩm tối ưu. Do vậy giá trị xuất khẩu chè lớn hơn Việt Nam

rất nhiều.

Tuy nhiên, thị phần chè Việt Nam trên thị trường quốc tế còn chiếm tỷ

trọng nhỏ do năng suất và phẩm chất chè nước ta còn thấp so với thế giới.

Nguyên nhân dẫn ñến tình trạng này có nhiều, trong ñó sự suy giảm liên tục

của bộ lá chừa cây chè. Tán mỏng, hệ số diện tích thấp, tuổi thọ lá kém là

những yếu tố hạn chế chính khả năng tăng năng suất và sản lượng của vườn

chè. Vì vậy việc nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố phân bón và ñất ñai là

một yêu cầu bức thiết của sản xuất góp phần ổn ñịnh và nâng cao năng suất

của các vườn chè hiện có.

Năm 2010 huyện Yên Lập có tổng diện tích trồng chè là 1820,6 ha,

trong ñó diện tích chè kinh doanh 1422,9ha và diện tích chè trong thời kỳ kiến

thiết cơ bản là 397,7ha, năng suất chè ñang cho thu hoạch là 63,3 tạ/ha/năm

với tổng sản lượng 10.671,7 tấn. Các giống chè ở ñây chủ yếu là chè Trung du

xanh chiếm khoảng 50% và LDP1, LDP2 chiếm khoảng 40%.

Giống chè LDP1 ñược coi là một trong những giống chè chủ lực của

huyện Yên Lập. Tuy nhiên, năng suất và chất lượng của giống chè này chưa

ổn ñịnh ở các vùng khác nhau của huyện. Nguyên nhân chủ yếu là do người

dân chưa thực sự áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật. Sản xuất dựa vào

kinh nghiệm là chủ yếu. ðặc biệt là chưa có một công trình nghiên cứu nào về

xác ñịnh liều lượng phân bón dựa trên dinh dưỡng ñất cho từng giống.

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………… 3

Xuất phát từ thực tiễn ñó dưới sự hướng dẫn của T.S Nguyễn ðình

Vinh, chúng tôi tiến hành thực hiện ñề tài: “Nghiên cứu liều lượng phân bón

NPK trên cơ sở phân tích ñất cho giống chè LDP1 tuổi 7 tại huyện Yên

Lập tỉnh Phú Thọ ”

1.2. Mục tiêu – Yêu cầu của ñề tài

1.2.1. Mục tiêu

Xác ñịnh tỷ lệ và lượng phân bón thích hợp cho giống chè LDP1 trên

các loại ñất khác nhau. Các kết quả thu ñược góp phần làm cơ sở xây dựng

qui trình kỹ thuật bón phân hợp lý cho giống chè LDP1 tại huyện Yên Lập –

Phú Thọ.

1.2.2. Yêu cầu

1 Dựa trên các kết quả phân tích các mẫu ñất tại các ñiểm nghiên cứu

khác nhau, ñể lựa chọn ñiểm nghiên cứu và xây dựng các công thức bón phân

cho chè.

2 Nghiên cứu về ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến sinh

trưởng, phát triển, năng suất và chất lượng của giống chè LDP1

3 Xác ñịnh ảnh hưởng của các công thức bón phân ñến một số thành

phần dinh dưỡng trong ñất sau khi thí nghiệm.

4 ðánh giá hiệu quả của các công thức bón phân cho giống chè LDP1

1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của ñề tài

1.3.1. Ý nghĩa khoa học

5 Nghiên cứu các biện pháp bón phân khác nhau sẽ là cơ sở khoa học

ñể xác ñịnh mức ñộ bón phân hợp lý cho giống chè LDP1 tuổi 7 trên các loại

ñất cụ thể tại một số xã của huyện Yên Lập.

6 Kết quả của ñề tài góp phần củng cố cơ sở khoa học và thực tiễn

phục vụ canh tác ñất dốc bền vững, bảo vệ ñất canh tác, góp phần bảo vệ môi

trường.