Nghiên cứu kỹ thuật ủ chua thân đậu phộng (lạc) làm thức ăn cho bò sữa, bò thịt

21 Tạp chí chăn nuôi số 6 - 08

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

Nghiên cứu kỹ thuật ủ chua thân đậu phộng (lạc)

làm thức ăn cho bò sữa, bò thịt

Đoàn Đức Vũ*, Đặng Phước Chung và Nguyễn Thị Hiệp

1. Mở ĐầU

*

Đậu phộng (ĐP) là một trong những cây trồng

truyền thống và quan trọng trong hệ thống sản

xuất nông nghiệp ở nước ta. Trong chương trình

chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp, diện tích trồng

ĐP đã tăng đáng kể trong thời gian gần đây.

Năm 2005, có khoảng 270 ngàn ha diện tích

trồng ĐP với sản lượng hạt thu được 485 ngàn

tấn (Niên giám thống kê năm 2005). ĐP sau khi

thu hoạch củ còn lại phần thân, là một trong

những nguồn thức ăn (TA) thô quan trọng cho

trâu bò. Phương thức sử dụng truyền thống của

nông dân là phơi khô dự trữ và bổ sung cho bò

sau thời gian chăn thả.

Tuy nhiên, việc phơi khô phụ thuộc rất nhiều

vào thời tiết, đặc biệt vào mùa mưa làm cho tỷ

lệ hao hụt nguồn TA này là rất lớn. Mặt khác,

chăn nuôi bò đang phát triển theo hướng thâm

canh quy mô lớn hơn, đòi hỏi nguồn TA thô,

đặc biệt là những loại TA ủ chua nhiều hơn. Vì

thế, ngoài cách phơi khô truyền thống như

trước đây, việc chế biến, dự trữ thân ĐP theo

hướng ủ chua là rất cần thiết. Đề tài nhằm

nghiên cứu kỹ thuật ủ chua thân ĐP để bảo

quản làm TA cho bò sữa, bò thịt.

2. PHƢƠNG PHáP

2.1. Đối tƣợng

Đối tượng nghiên cứu là phần thân ĐP sau khi

đã thu hoạch củ.

2.2. Vật liệu

Để làm chất phụ gia và chất bổ sung trong quá

trình ủ chua, chúng tôi đã sử dụng muối, men vi

sinh và rỉ mật. Men vi sinh với thành phần có

chứa Lactobacillus spp. 108 CFU/ml, Bacillus

spp. 109 CFU/ml; Sacchromyces spp.

107CFU/ml; Rỉ mật mua từ Nhà máy đường

Biên Hòa với vật chất khô là 60%. Để thí

nghiệm khả năng ăn vào trên gia súc đã sử dụng

bò sữa giai đoạn tơ và giai đoạn vắt sữa.

* Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam.

2.3. Địa điểm: Phòng nghiên cứu công nghệ

chăn nuôi và Trung tâm nghiên cứu và huấn

luyện chăn nuôi gia súc lớn, thuộc Viện KHKT

nông nghiệp miền Nam.

2.4. Thời gian: Từ năm 2004 đến năm 2006.

2.5. Phƣơng pháp

2.5.1. Đánh giá thành phần dinh dưỡng của

thân đậu phộng

Mẫu thân ĐP được thu thập ở 2 dạng: ngay sau

thu hoạch (dạng tươi) và sau khi phơi khô để dự

trữ (dạng khô) với số lượng 15 mẫu cho mỗi

loại.

Phân tích thành phần hóa học với các chỉ tiêu là

vật chất khô (DM), xơ thô (CF), protein thô

(CP), chất béo (EE), xơ trung tính (NDF), xơ

axít (ADF) và tro (Ash) theo các phương pháp

hiện hành.

2.5.2. Đánh giá cảm quan phương thức ủ chua

thân đậu phộng trong phòng thí nghiệm

Tiến hành thử nghiệm một số phương thức ủ

chua thân ĐP quy mô trong phòng thí nghiệm

với các yếu tố sau đây :

Hoàn toàn không có bất kỳ tác động nào đến

nguồn nguyên liệu và không có phụ gia.

Băm/chặt ngắn thân ĐP khoảng 5 - 10cm.

Đưa thêm chất bổ sung vào trong quá trình ủ,

bao gồm: Muối (1%), Men vi sinh (0,1%), Rỉ

mật (2%; 4% và 6%).

Tạo yếm khí bằng máy hút chân không và bằng

thủ công nén chặt.

2.5.3. Đánh giá thành phần dinh dưỡng, pH,

axít hữu cơ của thân đậu phộng ủ chua

Sau giai đoạn đánh giá cảm quan trong phòng

thí nghiệm, chúng tôi chọn một phương thức

phù hợp nhất để ủ với một lượng lớn ngoài sản

xuất để tiếp tục đánh giá một số chỉ tiêu về

thành phần dinh dưỡng của thân ĐP ủ chua

cũng như tạo nguyên liệu cho thí nghiệm đánh

giá khả năng ăn vào trên gia súc. Mẫu thân ĐP