Nghiên Cứu Kỹ Thuật Nhân Nuôi Và Chăm Sóc Loài Rắn Hổ Mang Chúa Ophiophagus Hannah Cantor 1836 Tại Trung Tâm Cứu Hộ Sóc Sơn

i

LỜI CẢM ƠN

Thực tập tốt nghiệp có ý nghĩa rất quan trọng đối với mỗi sinh viên

trƣớc khi ra trƣờng. Nhằm đánh giá kết quả học tập và bƣớc đầu làm quen với

công tác nghiên cứu khoa học. Từ đó nâng cao năng lực trí thức sáng tạo của

bản thân phục vụ tốt công việc sau này. Đƣợc sự nhất trí của Ban chủ nhiệm

khoa QLTNR & MT, Bộ môn động vật rừng, tôi đã tiến hành thực hiện đề tài

tốt nghiệp: “Nghiên cứu kỹ thuật nhân nuôi Rắn hổ mang chúa Ophiophagus

hannah (Cantor,1836). Tại Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Sóc Sơn”.

Trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã nhận đƣợc rất nhiều sự giúp đỡ của các

thầy cô giáo trong khoa QLTNR & MT, bạn bè, lãnh đạo, cán bộ Trung tâm

cứu hộ động vật hoang dã Sóc Sơn, đặc biệt là sự hƣớng dẫn tận tình của thầy

giáo PGS.TS Đồng Thanh Hải. Nhân đây, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc

tới toàn thể thầy cô giáo trong khoa QLTNR & MT, lãnh đạo, cán bộ Trung

tâm cứu hộ động vật hoang dã Sóc Sơn đặc biệt là ông Ngô Bá Oanh - Giám

đốc Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Sóc Sơn cùng bạn bè và thầy giáo

PGS.TS Đồng Thanh Hải ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn tôi hoàn thành đề tài

này. Mặc dù đã có sự cố gắng và nỗ lực của bản thân, song do thời gian và

trình độ còn hạn chế, lại là bƣớc đầu làm quen với công tác nghiên cứu khoa

học nên khóa luận không tránh khỏi thiếu sót. Để bài khóa luận đƣợc hoàn

thiện hơn tôi rất mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp, bổ sung của các thầy

côgiáo và bạn bè.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 10 tháng 5 năm 2018

Sinh viên

Lê Thanh Nam

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................i

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ v

DANH MỤC CÁC HÌNH................................................................................vi

DANH MỤC BIỂU ĐỒ..................................................................................vii

ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................... 1

Chƣơng 1 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU....................................... 3

1.1. Đặc điểm chung của lớp bò sát .................................................................. 3

1.2. Nghiên cứu chung trên thế giới.................................................................. 3

1.3. Tình hình nghiên cứu trong nƣớc............................................................... 5

Thành phần, phân loại bò sát ở Việt Nam......................................................... 9

1.4. Một số đặc điểm về loài Rắn hổ mang chúa ............................................ 10

1.5. Nghiên cứu rắn Hổ mang chúa tại khu vực nghiên cứu........................... 12

Chƣơng 2 TỔNG QUAN KHU VỰC NGHIÊN CỨU................................... 13

2.1. Điều kiện tự nhiên.................................................................................... 13

2.1.1. Vị trí địa lý ............................................................................................ 13

2.1.2. Địa hình, địa thế ................................................................................... 13

2.1.3. Khí hậu .................................................................................................. 14

2.1.4. Đặc điểm thủy văn ............................................................................... 14

2.1.5. Các nguồn tài nguyên của huyện Sóc Sơn............................................ 14

2.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội huyện Sóc Sơn................................................ 16

2.2.1. Khái quát về đặc điểm kinh tế huyện Sóc Sơn ..................................... 16

2.2.2. Thực trạng phát triển các ngành............................................................ 17

2.3. Lịch sử hình thành.................................................................................... 19

Chƣơng 3 MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........ 20

3.1. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................. 20

3.2. Đối tƣợng nghiên cứu............................................................................... 20

3.3. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 20

iii

3.3.1. Nghiên cứu cách bắt và thả Rắn hổ mang chúa.................................... 20

3.3.2. Nghiên cứu về kỹ thuật xây dựng chuồng nuôi Rắn hổ mang chúa. .... 20

3.3.3. Nghiên cứu về một số bệnh thƣờng gặp ở Rắn Hổ mang chúa và cách

phòng trị bệnh................................................................................................. 20

3.4. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................... 20

3.4.1. Phƣơng pháp kế thừa tài liệu................................................................. 20

3.4.2. Phƣơng pháp nghiên cứu bắt và thả Rắn hổ mang chúa....................... 21

3.4.3. Phƣơng pháp nghiên cứu chuồng trại nuôi Rắn hổ mang chúa ............ 21

3.4.4. Phƣơng pháp nghiên cứu một số bệnh thƣờng gặp ở Rắn Hổ mang chúa

và cách phòng trị bệnh ................................................................................... 23

3.4.5. Phƣơng pháp xử lý số liệu..................................................................... 24

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .............................................. 25

4.1 . Kỹ thuật bắt và thả Rắn hổ mang chúa ................................................... 25

4.1.1. Kỹ thuật bắt Rắn hổ mang chúa ............................................................ 25

4.1.2. Kỹ thuật thả Rắn hổ mang chúa ............................................................ 29

4.2. Kỹ thuật xây dựng chuồng nuôi............................................................... 30

4.3. Một số bệnh thƣờng gặp ở Rắn Hổ mang chúa và cách chữa trị............. 37

4.3.1. Bệnh ghẻ................................................................................................ 37

4.3.2. Bệnh viêm đƣờng hô hấp ...................................................................... 37

4.3.3. Bệnh tiêu chảy....................................................................................... 37

4.3.4. Bệnh viêm miệng .................................................................................. 37

4.3.5. Bệnh thiếu vitamin, khoáng .................................................................. 37

4.3.6. Bệnh Kí sinh trùng ................................................................................ 38

KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ....................................................... 40

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Nguyên Nghĩa

CITES Công ƣớc về buôn bán quốc tế các loài động vật,

thực vật hoang dã nguy cấp

CR Cực kì nguy cấp

DVHD Động vật hoang dã

EN Nguy cấp

GTSX Giá trị sản xuất

HTX Hợp tác xã

KBTTN Khu bảo tồn thiên nhiên

PTNT Phát triển nông thôn

UBND Ủy ban nhân dân

VQG Vƣờn quốc gia

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1. Tình trạng bảo tồn một số loài Rắn độc họ phụ rắn cạp nong tại

Việt Nam ........................................................................................................... 6

Bảng 1.2. Phân loại học bò sát ở Việt Nam theo thời gian............................. 10

Bảng 2.1. Đặc điểm từng loại đất của huyện Sóc Sơn.................................... 15

Bảng 2.2. Chuyển dịch cơ cấu ngành nông nghiệp......................................... 18

Bảng 4.1: Ƣu nhƣợc điểm của các cách bắt Rắn hổ mang chúa..................... 28

Bảng 4.2. Kích thƣớc chuồng cho Rắn hổ mang chúa.................................... 33

Bảng 4.3. Các loại thuốc chữa bệnh cho Rắn hổ mang chúa.......................... 38