Nghiên cứu công tác quản lý kinh phí sự nghiệp môi trường tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2017-2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

HOÀNG THỊ SEN

NGHIÊN CỨU CÔNG TÁC QUẢN LÝ KINH PHÍ

SỰ NGHIỆP MÔI TRƯỜNG TỈNH QUẢNG NINH

GIAI ĐOẠN 2017-2019

LUẬN VĂN THẠC SỸ

QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

Thái Nguyên – 2020

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

HOÀNG THỊ SEN

NGHIÊN CỨU CÔNG TÁC QUẢN LÝ KINH PHÍ

SỰ NGHIỆP MÔI TRƯỜNG TỈNH QUẢNG NINH

GIAI ĐOẠN 2017-2019

LUẬN VĂN THẠC SỸ

QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

Chuyên ngành: Quản lý Tài nguyên và Môi trường

Mã số: 8850101

Người hướng dẫn khoa học: TS. Vi Thùy Linh

Thái Nguyên - 2020

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Qua thời gian học tập, nghiên cứu chuyên ngành quản lý tài nguyên và môi

trường, em đã trau dồi thêm kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực quản lý tài nguyên và

môi trường, đặc biệt là trong quá trình thực hiện Luận văn, em đã trang bị thêm được

nhiều kiến thức về mặt lý luận cũng như thực tiễn liên quan đến nội dung nghiên cứu,

đáp ứng cho nhu cầu công tác của bản thân.

Với tất cả lòng chân thành, em xin bày tỏ lời cảm ơn tới Ban giám hiệu trường

Đại học Khoa Học- Đại Học Thái Nguyên, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng

Ninh; Chi cục Bảo vệ Môi trường tỉnh Quảng Ninh; Sở Tài chính tỉnh Quảng Ninh; Sở

Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Ninh; Sở Khoa Học và công nghệ tỉnh Quảng Ninh,

Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam; Uỷ ban Nhân dân thành phố Hạ Long; Gia

đình, bạn bè, đồng nghiệp đã giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn

thành Luận văn.

Đặc biệt em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc sự chỉ bảo, giúp đỡ, hướng dẫn tận

tình của cô giáo TS. Vi Thùy Linh trường Đại học Khoa Học- Đại Học Thái Nguyên

cùng toàn thể các thầy, cô giáo trong nhà trường đã giúp đỡ em hoàn thành Luận văn./.

Thái Nguyên, tháng 7năm 2020

Tác giả Luận văn

Hoàng Thị Sen

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng bản Luận văn này là công trình nghiên cứu độc lập của

tôi. Số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận văn này là trung thực, chưa hề được sử

dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cũng xin cam đoan rằng mọi sự tham khảo cho

việc thực hiện Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, tháng 7 năm 2020

Tác giả Luận văn

Hoàng Thị Sen

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN...................................................................................................................i

LỜI CAM ĐOAN........................................................................................................... ii

MỤC LỤC..................................................................................................................... iii

DANH MỤC BẢNG .................................................................................................... vii

MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .........................................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................................2

3. Cơ sở khoa học của đề tài............................................................................................3

4. Cơ sở pháp lý và thực tiễn...........................................................................................3

5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài.........................................................................................4

6. Cấu trúc luận văn.........................................................................................................4

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU...........................................5

1.1. Những khái niệm chung ...........................................................................................5

1.1.1. Khái niệm về quản lý môi trường và quản lý nhà nước về môi trường.............5

1.1.2. Công cụ quản lý môi trường ..............................................................................5

1.1.3. Nguồn tài chính cho bảo vệ môi trường ............................................................6

1.1.4. Khái niệm về ngân sách nhà nước và ngân sách nhà nước cho bảo vệ môi trường ....8

1.1.5. Tổng quan về chi ngân sách nhà nước cho bảo vệ môi trường .........................8

1.2. Tổng quan về kinh phí sự nghiệp môi trường ..........................................................9

1.2.1. Khái niệm sự nghiệp môi trường .......................................................................9

1.2.2. Khái niệm kinh phí sự nghiệp môi trường.......................................................10

1.3. Phân cấp và vai trò nhiệm vụ chi sự nghiệp môi trường........................................10

1.3.1. Phân cấp nhiệm vụ chi sự nghiệp môi trường .................................................10

1.3.2. Vai trò của kinh phí sự nghiệp môi trường đối với công tác quản lý môi trường 10

1.3.3. Các chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả sử dụng kinh phí sự nghiệp môi trường ....11

1.3.4. Tính cấp thiết của nghiên cứu kinh phí sự nghiệp môi trường........................12

1.4. Điều kiện tự nhiên và tình hình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ninh .......14

1.4.1. Đặc điểm, khái quát về điều kiện tự nhiên tỉnh Quảng Ninh ..........................14

1.4.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ninh..............................16

1.5. Những nghiên cứu đã có về công tác quản lý kinh phí sự nghiệp môi trường.......18

1.6. Nhận xét và đánh giá chung ...................................................................................22

CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......23

2.1. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................................23

2.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................23

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

2.2.1. Phạm vi về không gian nghiên cứu:.................................................................23

2.2.2. Phạm vi về thời gian nghiên cứu: ....................................................................23

2.3. Nội dung nghiên cứu ..............................................................................................23

2.4. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................23

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .....................................................................26

3.1. Thực trạng công tác bảo vệ môi trường của tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2017-2019 ....26

3.1.1. Tóm tắt hiện trạng môi trường.........................................................................26

3.1.2. Công tác quản lý môi trường ...........................................................................27

3.1.3. Đánh giá chung ................................................................................................30

3.2. Công tác quản lý, sử dụng kinh phí sự nghiệp môi trường của Quảng Ninh giai

đoạn 2017-2019 .............................................................................................................31

3.2.1. Nguồn tài chính cho công tác bảo vệ môi trường của Tỉnh.............................31

3.2.2. Về mức chi kinh phí sự nghiệp môi trường.....................................................33

3.2.3. Nguồn thu bổ sung cho nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường .......................34

3.2.4. Về phân bổ kinh phí sự nghiệp môi trường .....................................................40

3.2.5. Đánh giá những kết quả đạt được và những hạn chế trong việc sử dụng kinh

phí sự nghiệp môi trường ở Quảng Ninh giai đoạn 2017-2019.................................53

3.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng kinh phí sự nghiệp môi trường tại

tỉnh Quảng Ninh ............................................................................................................56

3.3.1 Giải pháp về tăng tỷ lệ chi sự nghiệp môi trường ............................................56

3.3.2. Giải pháp xây dựng quy trình quản lý và sử dụng kinh phí sự nghiệp môi trường ...57

3.3.3. Giải pháp phân cấp nhiệm vụ chi....................................................................59

3.3.4. Giải pháp phân bổ mức chi .............................................................................64

3.3.5. Giải pháp ban hành các văn bản quy định về quản lý và sử dụng kinh phí sự

nghiệp môi trường cụ thể tại địa phương ..................................................................64

3.3.6. Giải pháp tăng cường huy động các nguồn tài chính từ cộng đồng, doanh

nghiệp (huy động nguồn xã hội hoá) ........................................................................66

3.3.7. Giải pháp bồi dưỡng kiến thức về quản lý kinh phí sự nghiệp môi trường cho

cơ quan quản lý Tài nguyên và Môi trường địa phương ...........................................67

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.......................................................................................68

1. Kết luận......................................................................................................................68

2. Kiến nghị ...................................................................................................................68

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................69

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

BTC Bộ Tài chính

BTN&MT Bộ Tài nguyên và Môi trường

BVMT Bảo vệ môi trường

CBA Phương pháp phân tích lợi ích- chi phí

CP Chính phủ

CP Cổ phần

CPI Chỉ số giá tiêu dùng

CTMTQG Chương trình mục tiêu quốc gia

CTNH Chất thải nguy hại

ĐP Địa phương

ĐTM Đánh giá tác động môi trường

ĐTPT Đầu tư phát triển

GDP Tổng sản phẩm nội địa

INGO Tổ chức phi chính phủ quốc tế

KCN Khu công nghiệp

KPSNMT Kinh phí sự nghiệp môi trường

KTXH Kinh tế- xã hội

MT Môi trường

NĐ Nghị định

NGO Tổ chức phi chính phủ trong nước

NN&PTNT Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn

NQ Nghị quyết

NSĐP Ngân sách địa phương

NSNN Ngân sách nhà nước

NSTW Ngân sách Trung ương

NT Nông thôn

ODA Hỗ trợ phát triển chính thức

PTBV Phát triển bền vững

QĐ Quyết định

QLNN Quản lý Nhà nước

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

QLNN về MT Quản lý Nhà nước về Môi trường

SNMT Sự nghiệp môi trường

STC Sở Tài chính

STN&MT Sở Tài nguyên và Môi trường

TH Thực hiện

TN&MT Tài nguyên và Môi trường

TP Thành phố

TTg Thủ tướng Chính phủ

TTLT Thông tư liên tịch

TU Tỉnh uỷ

TW Trung ương

UBND Ủy ban Nhân dân

UNESCO Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc

USD Đô la mỹ

Vinacomin Tập đoàn Công nghiệp than- Khoáng sản Việt Nam

VN Việt Nam

VPEG Ban quản lý Dự án Quản lý Nhà nước về Môi trường Cấp tỉnh

ở Việt Nam- Bộ Tài nguyên và Môi trường

XD Xây dựng

XDCB Xây dựng cơ bản

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1: Tổng hợp một số nguồn kinh phí chi cho bảo vệ môi trường ở Quảng Ninh

giai đoạn 2017-2019 ......................................................................................................32

Bảng 3.2: Phân bổ kinh phí sự nghiệp môi trường........................................................33

Bảng 3.3: So sánh mức chi kinh phí sự nghiệp môi trường với chi NSNN của tỉnh

Quảng Ninh giai đoạn 2017-2019 .................................................................................34

Bảng 3.4: Tổng thu, chi phí thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường tỉnh

Quảng Ninh từ năm 2017-2019.....................................................................................36

Bảng 3.5: Tổng thu, chi phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp tỉnh

Quảng Ninh từ năm 2017-2019.....................................................................................37

Bảng 3.6: Quyết toán thu phí vệ sinh môi trường của Quảng Ninh năm 2017-2019....38

Bảng 3.7: Tỷ lệ phân bổ kinh phí SNMT cấp tỉnh quản lý cho cấp tỉnh, cấp huyện năm

2019 ...............................................................................................................................41

Bảng 3.8: Tỷ lệ phân bổ KPSNMT cho các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh

Quảng Ninh giai đoạn 2017-2019 .................................................................................41

Bảng 3.9: Tỷ lệ phân bổ kinh phí SNMT cho cấp huyện năm 2019Error! Bookmark

not defined.

Bảng 3.11: Báo cáo chi tiết kinh phí sự nghiệp môi trường và đô thị của thành phố Hạ

Long năm 2018,2019.....................................................................................................45

Bảng 3.12: Phân bổ KPSNMT từ nguồn không tự chủ do khối tỉnh quản lý năm 2019

cho các nhiệm vụ chi .....................................................................................................46

DANH MỤC SƠ ĐỒ, PHỤ LỤC

Sơ đồ 1.1 : Nguồn tài chính cho bảo vệ môi trường ở Việt Nam....................................7