Nghiên Cứu Cấu Trúc Và Đa Dạng Sinh Học Tầng Cây Cao Tại Khu Bảo Tồn Sến Mật Tam Quy Xã Hà Tân Huyện Hà Trung Tỉnh Thanh Hóa

i

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện đề tài “Nghiên cứu cấu trúc và đang dạng sinh

học tầng cây cao tại Khu bảo tồn Sến Mật Tam Quy – Xã Hà Tân – Huyện Hà

Trung – Tỉnh Thanh Hóa” Để hoàn thành công trình nghiên cứu này, em xin

chân thành gửi lời cảm ơn tới:

Thầy TS. Vũ Tiến Hưng – người trực tiếp hướng dẫn Khóa luận đã luôn

dành nhiều thời gian, công sức hướng dẫn em trong suốt quá trình thực hiện nghiên

cứu và hoàn thành đề tài Khóa luận tốt nghiệp.

Lãnh đạo, các nhà khoa học, cán bộ, chuyên viên Bộ môn Điều tra rừng,

Khoa Lâm Học.

Ban giám hiệu Trường Đại học Lâm nghiệp, cùng toàn thể các thầy cô giáo

công tác trong trường đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu, giúp đỡ em

trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Trung tâm nghiên cứu ứng dụng khoa học lâm nghiệp Thanh Hóa đã tạo điều

kiện giúp đỡ em trong quá trình thu thập số liệu và điều tra rừng tại Đơn vị.

Gia đình, bạn bè, người thân của chúng em đã động viên, khích lệ, tạo điều

kiện giúp đỡ trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thành Khóa luận này.

Tuy có nhiều cố gắng, nhưng trong đề tài nghiên cứu khoa học này không

tránh khỏi những thiếu sót. Em kính mong Quý thầy cô, các chuyên gia, những

người quan tâm đến đề tài và bạn bè tiếp tục có những ý kiến đóng góp, giúp đỡ để

đề tài được hoàn thiện hơn.

Chân thành cảm ơn !

Sinh viên thực hiện

Trần Mạnh Tuấn

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................................................... i

MỤC LỤC.............................................................................................................................................. ii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT..................................................................................................... iv

DANH MỤC CÁC BẢNG .....................................................................................................................v

DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................................................... vi

ĐẶT VẤN ĐỀ.........................................................................................................................................1

CHƢƠNG I TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.................................................................2

I.TRÊN THẾ GIỚI ................................................................................................................................2

1.1. Nghiên cứu về cấu trúc rừng..........................................................................................................2

1.1.1.Cấu trúc tổ thành ...........................................................................................................................2

1.1.2. Nghiên cứu định lượng cấu trúc ..................................................................................................2

1.2. Nghiên cứu về đa dạng sinh học.....................................................................................................3

II. Ở VIỆT NAM ....................................................................................................................................4

2.1. Nghiên cứu về phân loại trạng thái rừng ......................................................................................4

2.2. Nghiên cứu về cấu trúc rừng..........................................................................................................5

2.2.1. Cấu trúc tổ thành ..........................................................................................................................5

2.2.2. Quy luật phân bố số cây theo cỡ đường kính (N/D1.3).................................................................5

2.2.3. Quy luật phân bố số cây theo chiều cao (N/Hvn)..........................................................................6

2.2.4. Tương quan giữa chiều cao với đường kính (HvN/D1.3) ................................................................6

2.3. Nghiên cứu về đa dạng sinh học.....................................................................................................6

CHƢƠNG II MỤC TIÊU, ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU........................................................................................................................................8

2.1. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................................................8

2.2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu..................................................................................................8

2.3. Nội dung nghiên cứu. ......................................................................................................................8

2.3.1. Đặc trưng cấu trúc tầng cây cao...................................................................................................8

2.3.2. Đặc trưng về tính đa dạng sinh học loài. .....................................................................................9

2.3.3. Đề xuất một số giải pháp Lâm Sinh. ............................................................................................9

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu................................................................................................................9

2.4.1. Kế thừa số liệu...............................................................................................................................9

2.4.2. Ngoại nghiệp .................................................................................................................................9

2.4.3. Nội nghiệp ...................................................................................................................................10

CHƢƠNG III ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI CỦA KHU VỰC NGHIÊN CỨU..16

3.1. Đặc điểm tự nhiên – kinh tế - xã hội...........................................................................................16

3.1.1. Đặc điểm tự nhiên .......................................................................................................................16

3.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội..............................................................................................................21

CHƢƠNG VI KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU...........................................................................................24

iii

4.1. Đặc trƣng cấu trúc tầng cây cao. .....................................................................................................24

4.1.1. Cấu trúc tổ thành loài cây. .............................................................................................................24

4.1.2. Quy luật phân bố............................................................................................................................26

4.2. Kết quả nghiên cứu đa dạng loài. ....................................................................................................38

4.2.1. Mức độ phong phú của loài........................................................................................................38

4.2.2. Mức độ dạng loài.........................................................................................................................39

4.3. Đề xuất một số giải pháp quản lý rừng tại địa bàn Khu bảo tồn Sến Tam Quy......................43

CHƢƠNG V KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KIẾN NGHỊ ........................................................................45

5.1. Kết luận..........................................................................................................................................45

5.1.1. Cấu trúc tổ thành ........................................................................................................................45

5.1.2. Quy luật phân bố N/D1.3 và N/Hvn ...........................................................................................45

5.1.3. Nghiên cứu đa dạng sinh học....................................................................................................46

5.2. Tồn tại ............................................................................................................................................46

5.3. Kiến nghị........................................................................................................................................47

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ BIỂU

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Hvn: Chiều cao vút ngọn

D1.3: Đường kính thân cây tại độ cao 1,3m

N/Hvn: Phân bố số cây theo chiều cao vút ngọn

N/D1.3: Phân bố số cây theo cỡ đường kính

Hvn/D1.3: Tương quan giữa chiều cao vút ngọn và đường kính

OTC: Ô tiêu chuẩn

TXB

TXN

KBT: Khu bảo tồn

LRTX: Lá rụng thường xanh

CTTT: Công thức tổ thành

Nbx: Nhà xuất bản

UBND: Uỷ ban nhân dân

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 4.1: Công thức tổ thành theo tỷ lệ số cây..................................................................................24

Bảng 4.2: Công thức tổ thành theo IV%............................................................................................25

Biểu 4.3: Thống kê đặc trƣng mẫu cho đƣờng kính D1.3.................................................................27

Bảng 4.4: Mô phỏng phân bố N – D1.3 bằng hàm khoảng cách. .....................................................28

Bảng 4.6: Kết quả tính toán các đặc trƣng mẫu về Hvn...................................................................31

Bảng 4.7: Mô phỏng phân bố N – Hvn bằng hàm Weibull...............................................................32

Bảng 4.8: Mô phỏng N – Hvn bằng hàm khoảng cách......................................................................32

Bảng 4.9: Kết quả nghiên cứu tƣơng quan Hvn – D1.3 ....................................................................34

Bảng 4.10: Kết quả tính toán chỉ số phong phú của loài. .................................................................38

Bảng 4.11: Kết quả tính toán chỉ số đa dạng sinh học Shannon – Wiener......................................40

Bảng 4.12: Tổng hợp kết quả tính toán chỉ số Simpson....................................................................41

Bảng 4.13: Tổng hợp kết quả tính toán chỉ số hợp lý........................................................................42

vi

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 2.1 Các hoạt động ngoại nghiệp.....................................................................................9

Hình 4.1: Phân bố N – D1.3 hai trạng thái rừng..................................................................30

Hình 4.2: Phân bố N – Hvn hai trạng thái Rừng.................................................................33

Hình 4.3: Biểu đồ phân tích tƣơng quan Hvn – D1.3 trạng thái TXB...............................36

Hình 4.4: Biểu đồ phân tích tƣơng quan Hvn – D1.3 trạng thái TXN...............................37

Hình 4.5: Biểu đồ mức độ phong phú của loài.....................................................................38

Hình 4.6: Biểu đồ mức độ phong phú của loài.....................................................................39

Hình 4.7: Biểu đồChỉ số đa dạng sinh học Shannon – Wiener...........................................40

Hình 4.8: Biểu đồ Chỉ số Simpson cho tầng cây cao............................................................41

Hình 4.9: Biểu đồ Chỉ số độ tƣơng đồng cho tầng cây cao. ................................................42