Nâng cao trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

–––––––––––––––––––––––––––––––––––

NGUYỄN NGỌC PHẨM

NÂNG CAO TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI

CỦA CÁC DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TUYÊN QUANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

–––––––––––––––––––––––––––––––––––

NGUYỄN NGỌC PHẨM

NÂNG CAO TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI

CỦA CÁC DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TUYÊN QUANG

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn Khoa học: PGS.TS. Lê Trung Thành

THÁI NGUYÊN - 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan các số liệu sử dụng để nghiên cứu trong Luận văn

này là trung thực và chƣa đƣợc sử dụng để bảo vệ học hàm, học vị nào.

Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã

đƣợc cám ơn, các thông tin trích dẫn trong Luận văn này đã đều đƣợc chỉ rõ

nguồn gốc./.

Thái nguyên, ngày 25 tháng 11 năm 2014

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Ngọc Phẩm

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập nghiên cứu , điều tra thu thập số liệu và thực

hiện Luận văn này, tôi đã đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô giáo, các

bạn đồng nghiệp, các doanh nghiệp và các cơ quan quản lý Nhà nƣớc đã tạo

điều kiện thuận lợi cho tôi đƣợc thu thập số liệu, đƣợc cung cấp thông tin,

đƣợc sự phối hợp chặt chẽ trong công tác điều tra thu thập số liệu khảo sát để

tôi hoàn thành bài Luận văn của mình.

Lời đầu tiên cho phép tôi đƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Ban giám

hiệu trƣờng Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên, Khoa sau

đại học của Trƣờng cùng các thầy cô giáo, những ngƣời đã mang hết tâm sức

và trí tuệ để truyền đạt kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập và hƣớng

dẫn các bƣớc viết Luận văn tốt nghiệp.

Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng cảm ơn

Phó Giáo sƣ - Tiến sỹ Lê Trung Thành Giám đốc Trung tâm đào tạo từ xa

Trƣờng Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, ngƣời thầy đã trực tiếp chỉ bảo,

hƣớng dẫn khoa học và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, hoàn

thành Luận văn này.

Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo Sở Lao

Động Thƣơng binh Xã Hội tỉnh Tuyên Quang, Cục Thuế tỉnh, Bảo hiểm xã

hội tỉnh, Chi cục bảo vệ môi trƣờng và các doanh nghiệp xây dựng trong tỉnh

đã giúp đỡ tôi thu thập thông tin, số liệu trong suốt quá trình thực hiện nghiên

cứu Luận văn.

Xin chân thành cảm ơn tất các bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ

nhiệt tình và đóng góp nhiều ý kiến quý báu để tôi hoàn thành Luận văn này.

Do thời gian nghiên cứu có hạn, Luận văn của tôi chắc hẳn không thể

tránh khỏi những sơ suất, thiếu sót, tôi rất mong nhận đuợc sự đóng góp của

các thầy cô giáo cùng toàn thể bạn đọc. Xin trân trọng cảm ơn./.

Tuyên Quang , ngày 25 tháng 11 năm 2014

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Ngọc Phẩm

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN.....................................................................................................ii

MỤC LỤC.........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .................................................................vii

DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 3

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 3

3.1. Đối tƣợng nghiên cứu................................................................................. 3

3.2. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................... 3

4. Ý nghĩa khoa học của đề tài.......................................................................... 4

5. Kết cấu của Luận văn.................................................................................... 4

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TRÁCH NHIỆM

XÃ HỘI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP........................................................ 5

1.1. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 5

1.1.1. Các lý luận liên quan đến doanh nghiệp ................................................. 5

1.1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp ...................................................................... 5

1.1.1.2. Phân loại doanh nghiệp....................................................................... 5

1.1.2. Các lý luận liên quan đến trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp............ 9

1.1.2.1. Khái niệm trách nhiệm xã hội doanh nghiệp ....................................... 9

1.1.2.2. Lợi ích của thực hiện trách nhiệm xã hội........................................... 11

1.1.2.3. Vai trò của doanh nghiệp trong đóng góp trách nhiệm với xã hội .... 14

1.1.2.4. Nội dung của trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp ................... 16

1.1.2.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp ..... 25

1.2. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................... 29

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv

1.2.1. Kinh nghiệm của các Doanh nghiệp ở địa phƣơng khác đối với vấn

đề nghiên cứu .................................................................................................. 29

1.2.1.1. Kinh nghiệm của Tổng công ty bia Hà nội........................................ 29

1.2.1.2. Kinh nghiệm của Tổng công ty Khánh Vĩnh - tỉnh Khánh Hòa........ 30

1.2.1.3. Kinh nghiệm của Tập đoàn Viettel - Chi nhánh Tuyên Quang ......... 32

1.2.2. Bài học rút ra từ việc nghiên cứu kinh nghiệm của các doanh

nghiệp ở các địa phƣơng trên......................................................................... 34

Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 37

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 37

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................... 37

2.2.1. Chọn địa bàn nghiên cứu....................................................................... 37

2.2.2. Phƣơng pháp thu thập thông tin ............................................................ 37

2.2.2.1. Thông tin thứ cấp ............................................................................... 37

2.2.2.2. Thông tin sơ cấp................................................................................. 38

2.2.2.3. Phƣơng pháp xử lý và tổng hợp thông tin.......................................... 39

2.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................................ 39

Chƣơng 3: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN TRÁCH NHIỆM XÃ

HỘI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP XD TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH

TUYÊN QUANG.......................................................................................... 41

3.1. Đặc điểm của các dn xây dựng tỉnh Tuyên Quang .................................. 41

3.1.1. Đặc điểm tự nhiên của tỉnh Tuyên Quang ............................................ 41

3.1.2. Đặc điểm kinh tế xã hội của Tuyên Quang........................................... 42

3.2. Thực trạng thực hiện trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp xây

dựng tỉnh Tuyên Quang .................................................................................. 44

3.2.1. Thực trạng thực hiện Trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp

trong tỉnh thời gian qua ................................................................................... 44

3.2.1.1. Khái quát về thực hiện Trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp

trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang........................................................................ 44

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v

3.2.1.2. Thực trạng về thực hiện Trách nhiệm xã hội của các doanh

nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang............................................ 45

3.2.2. Đánh giá mức độ thực hiện trách nhiệm xã hội của các DNXD trên

địa bàn tỉnh Tuyên Quang............................................................................... 50

3.2.2.1. Khái quát về các doanh nghiệp đƣợc điều tra.................................... 50

3.2.2.2. Đánh giá mức độ thực hiện Trách nhiệm xã hội của các doanh

nghiệp xây dựng trên địa bàn.......................................................................... 52

3.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến việc thực hiện trách nhiệm xã hội của các

doanh nghiệp xây dựng ................................................................................... 62

3.3.1. Nhân tố quy định pháp luật................................................................... 62

3.3.2. Nhân tố nhận thức của xã hội................................................................ 63

3.3.3. Nhân tố sức mạnh thị trƣờng................................................................. 64

3.3.4. Nhân tố lợi nhuận.................................................................................. 64

3.3.5. Nhân tố ý thức, đạo đức của chủ doanh nghiệp.................................... 65

3.4. Đánh giá về các hoạt động xã hội của các doanh nghiệp xây dựng ........ 65

3.4.1. Những kết quả đạt đƣợc ........................................................................ 65

3.4.2. Những tồn tại......................................................................................... 66

3.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại ............................................................ 67

3.4.4. Ý kiến của các cơ quan quản lý về việc thực hiện TNXH của doanh

nghiệp XD trên địa bàn tỉnh............................................................................ 68

Chƣơng 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA

CÁC DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH

TUYÊN QUANG........................................................................................... 71

4.1. Quan điểm, định hƣớng, mục tiêu của vấn đề nghiên cứu....................... 71

4.1.1. Quan điểm ............................................................................................. 71

4.1.2. Định hƣớng............................................................................................ 72

4.1.3. Mục tiêu................................................................................................. 72

4.2. Giải pháp để nâng cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.................. 72

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi

4.2.1. Giải pháp từ chính doanh nghiệp .......................................................... 72

4.2.1.1. Nâng cao nhận thức về CSR .............................................................. 73

4.2.1.2. Có chiến lƣợc dài hạn trong xây dựng và hoàn thiện các tiêu

chuẩn CSR với những bƣớc đi thích hợp........................................................ 73

4.2.1.3. Xây dựng công đoàn cơ sở vững mạnh.............................................. 75

4.2.2. Một số giải pháp khác đƣa ra ................................................................ 77

KẾT LUẬN.................................................................................................... 80

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 81

PHỤ LỤC....................................................................................................... 82

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BH Bảo hiểm

BHXH Bảo hiểm xã hội

BHYT Bảo hiểm y tế

CP Cổ phần

CSR Corporate Social Responsibility

ĐĐKĐ Đạo đức kinh doanh

NTD Ngƣời tiêu dùng

SXKD Sản xuất kinh doanh

DNTN Doanh nghiệp tƣ nhân

HTX Hợp tác xã

KCN Khu công nghiệp

CTCP Công ty Cổ phần

QTKD Quản trị kinh doanh

LĐ- TBXH Lao động - thƣơng binh xã hội

TNHH Trách nhiệm Hữu hạn

TNLĐ Tai nạn lao động

DN Doanh nghiệp

DNXD Doanh nghiệp xây dựng

TNXH Trách nhiệm xã hội