NÂNG CAO SỨC CẠNH TRANH TRONG HOẠT ĐỘNG THU HÚT VỐN NGOẠI TỆ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

KHOA THƯƠNG MẠI & KINH TẾ QUỐC TẾ

------------o0o-------------

CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP TỐT

NGHIỆP

ĐỀ TÀI:

NÂNG CAO SỨC CẠNH TRANH TRONG HOẠT ĐỘNG THU HÚT

VỐN NGOẠI TỆ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI

THƯƠNG VIỆT NAM

Hà nội, 05/2009

Giáo viên hướng dẫn

Sinh viên thực hiện

TS.Tạ Văn Lợi

NGUYỄN THỊ LAN

Chuyên ngành

Lớp

Khoá

hệ

Kinh doanh quốc tế

Kinh doanh quốc tế A

47

Chính quy

LỜI CAM ĐOAN

Sinh viên: Nguyễn Thị Lan

Lớp: KDQT 47A

Em xin cam đoan đề tài “Nâng cao sức cạnh tranh trong hoạt động thu hút vốn

ngoại tệ của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam” là do em tự tìm tài

liệu và tự viết dưới sự hướng dẫn của TS.Tạ Văn Lợi, chị Lê Thu Phương –

phòng thanh toán xuất khẩu Sở giao dịch Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt

Nam.

Sinh viên

Nguyễn Thị Lan

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT CÁC TỪ VIẾT TẮT TÊN ĐẦY ĐỦ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

CNTT

DN

DTXK

NH

NHNN

NHTM

NHTMCP

NHTW

TCTC

TCTD

TNHH

TTQT

TW

QHKH

QLRR

VCB

XHCN

Công nghệ thông tin

Doanh nghiệp

Doanh thu xuất khẩu

Ngân hàng

Ngân hàng Nhà Nước

Ngân hàng thương mại

Ngân hàng thương mại cổ phần

Ngân hàng Trung ương

Tổ chức tài chính

Tổ chức tín dụng

Trách nhiệm hữu hạn

Thanh toán quốc tế

Trung ương

Quan hệ khách hàng

Quản lý rủi ro

Vietcombank

Xã hội chủ nghĩa

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH

STT TÊN CÁC BẢNG, HÌNH

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

1 Hình 1.1: Mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của M.Porter

2 Hinh 2.1: Mô hình cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt

Nam

3 Hình 2.2: DTXK của VCB từ năm 2004-2008

4 Hình 2.3: Tốc độ tăng trưởng DTXK và tốc độ tăng thị phần so với toàn ngành

của VCB từ năm 2004-2008

5 Hình 2.4: Tăng trưởng xuất khẩu và nhập khẩu của Việt Nam từ năm 2003-2007

6 Hinh 2.5: Tốc độ tăng trưởng vốn huy động bằng tiền gửi tiết kiệm ngoại tệ từ

năm 2004-2008 của VCB

7 Hình 2.6: Doanh số mua bán ngoại tệ từ 2004-2008 của VCB

8 Hình 2.7: Doanh số thu hút kiều hối của một số Ngân hàng năm 2008

9 Hình 2.8: Giá USD bán ra theo niêm yết của các ngân hàng thương mại từ đầu

năm 2008

10 Hình 2.9: Cơ cấu lao động theo trình độ của VCB

11 Hình 2.10: Biểu đồ số lượng chi nhánh và phòng giao dịch trong nước

của VCB qua các năm

12 Bảng 2.1: Chương trình khuyến mại của dịch vụ MoneyGram

13 Hình 2.11: Biểu đồ cơ cấu vốn huy động Ngoại tệ/VNĐ của VCB từ năm 2004-

2008

14 Hình 2.12: Vốn ngoại tệ của VCB từ năm 2004-2008

15 Bảng 2.2: Vốn ngoại tệ của một số ngân hàng từ năm 2005-2008

16 Hình 2.13: Biểu thị phần vốn ngoại tệ của một số ngân hàng năm 2008

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

LỜI MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế đặc biệt sau khi gia nhập tổ chức

thương mại thế giới (WTO), nước ta đã có những bước phát triển mạnh mẽ, đạt

được những thành tựu to lớn về kinh tế. Trong đó phải kể đến kim ngạch xuất

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

nhập khẩu tăng một cách đáng kể, tham gia vào sân chơi chung các DN của ta

có nhiều điều kiện thuận lợi để tiếp cận với các thị trường lớn như Mỹ, EU.

Đồng hành cùng DN trong hoạt động xuất nhập là hệ thống ngân hàng thương

mại với vai trò là trung gian tài chính thực hiện các hoạt động thanh toán quốc

tế. Một trong những phương tiện thanh toán không thể thiếu trong hoạt động

thanh toán quốc tế là ngoại tệ. Thực tế cho thấy trong thời gian vừa qua các ngân

hàng thương mại của chúng ta “khát” USD để đáp ứng nhu cầu thanh toán, do

ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính thế giới và suy thoái kinh tế nên các

ngân hàng gặp rất nhiều khó khăn trong hoạt động thu hút vốn ngoại tệ. Vì vậy

rất nhiều ngân hàng đã thực hiện cuộc “chạy đua” lãi suất, gây nên sức ép cạnh

tranh ngày càng lớn. Là một trong những ngân hàng thương mại lớn hàng đầu

Việt Nam, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCB) cũng đang đứng

trước sức ép cạnh tranh trong hoạt động thu hút vốn ngoại tệ. Trong thời gian

thực tập vừa qua, được thực tập tại Sở Giao Dịch Ngân hàng TMCP Ngoại

thương Việt Nam là cơ hội tốt để em trau dồi cũng như nắm bắt những kiến thức

thực tiễn, tiếp xúc với môi trường làm việc thực tế. Em thấy vốn ngoại tệ là một

trong những phương tiện không thể thiếu trong thanh toán quốc tế của mỗi ngân

hàng và ngân hàng nào thu hút được lượng ngoại tệ lớn sẽ có lợi thế trong việc

thu hút các khách hàng sử dụng các dịch vụ của mình. Vì vậy em đã chọn đề tài

“ Nâng cao sức cạnh tranh trong hoạt động thu hút vốn ngoại của Ngân hàng

TMCP Ngoại thương Việt Nam”

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

• Đối tượng:

Nâng cao sức cạnh tranh trong hoạt động thu hút vốn ngoại tệ của Ngân

hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam

• Phạm vi nghiên cứu:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

 Không gian: Nghiên cứu nâng cao sức cạnh tranh trong hoạt động

thu hút vốn ngoại tệ đối với riêng Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam.

 Thời gian: Từ năm 2005 đến nay

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài

• Mục đích nghiên cứu đề tài:

 Đánh giá thực trạng về sức cạnh tranh và đề xuất một số giải pháp

để nâng cao sức cạnh tranh trong hoạt động thu hút vốn ngoại tệ của Ngân hàng

TMCP Ngoại thương Việt Nam.

• Nhiệm vụ nghiên cứu đề tài:

 Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về sức cạnh tranh và việc cần

thiết phải nâng cao sức cạnh tranh trong hoạt động thu hút vốn ngoại tệ của

Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam.

 Nghiên cứu và phân tích thực trạng sức cạnh tranh trong hoạt động

thu hút vống ngoại tệ của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam trong thời

gian qua

 Rút ra những ưu điểm, tồn tại trong việc nâng cao sức cạnh tranh

trong hoạt động thu hút vốn ngoại tệ của VCB

 Phân tích các nguyên nhân của những tồn tại và đề xuất một số giải

pháp và kiến nghị để nhằm nâng cao sức cạnh tranh trong hoạt động thu hút vốn

ngoại tệ.

4. Kết cấu của đề tài

Đề tài gồm 3 chương:

• Chương I: Cơ sở lý luận chung về sức cạnh tranh và sự cần thiết phải

nâng cao sức cạnh tranh trong hoạt động thu hút vốn ngoại tệ ở Ngân hàng

TMCP Ngoại thương Việt Nam

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

• Chương II: Thực trạng sức cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Ngoại

thương Việt Nam trong hoạt động thu hút vốn ngoại tệ

• Chương III: Một số giải pháp nâng cao sức cạnh tranh trong hoạt động thu

hút vốn ngoại tệ của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ SỨC CẠNH TRANH VÀ SỰ

CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO SỨC CẠNH TRANH TRONG HOẠT

ĐỘNG THU HÚT VỐN NGOẠI TỆ CỦA NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI

THƯƠNG VIỆT NAM

1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CẠNH TRANH

1.1.1. Khái niệm cạnh tranh

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

Có thể nói, cạnh tranh chỉ xuất hiện trong nền kinh tế thị trường. Ngày

nay, có lẽ không ai còn nghi ngờ về sự phát triển tất yếu của nền kinh tế thị

trường ở nước ta. Vì vậy, cạnh tranh đã được nhìn nhận như một động lực thúc

đẩy phát triển nền kinh tế. Cạnh tranh cũng chỉ diễn ra khi được pháp luật thừa

nhận và bảo hộ tính đa dạng của các loại hình sở hữu, khi có tự do hóa thương

mại và theo đó là tự do kinh doanh và quyền tự chủ của các cá nhân được thừa

nhận và đảm bảo. Cạnh tranh chỉ xuất hiện khi không có độc quyền dưới bất kỳ

hình thức nào. Tất cả những tiền đề đó đã hình thành ở nước ta từ khi chuyển

sang cơ chế thị trường và từ khi Đảng và Nhà nước ta chủ trương thúc đẩy kinh

tế phát triển.

Có thể có nhiều định nghĩa khác nhau về cạnh tranh, song nhìn chung

cạnh tranh là sự ganh đua hay chạy đua giữa các thành viên trong một thị trường

hàng hóa, sản phẩm cụ thể nhằm mục đích lôi kéo về phía mình ngày càng nhiều

khách hàng, thị trường và thị phần của một thị trường. Như vậy, về phương diện

kinh tế, cạnh tranh được hình thành trên cơ sở của tiền đề đó là có sự hiện diện

của các thành viên, có cuộc chạy đua vì mục tiêu kinh tế giữa các thành viên và

chúng đều diễn ra trên cùng một thị trường hàng hóa cụ thể.

Nhìn chung các khái niệm về cạnh tranh của các nhà kinh tế học tuy được

diễn đạt khác nhau, song đều có chung hai khía cạnh là khả năng chiếm lĩnh thị

trường và tạo ra lợi nhuận.

Nguyên nhân của cạnh tranh: Theo quan điểm kinh tế chính trị học, cạnh

tranh là một quy luật kinh tế của sản xuất hàng hóa không phụ thuộc vào ý muốn

của con người. Xuất phát từ điều kiện sản xuất khác nhau như: trang thiết bị kỹ

thuật, trình độ chuyên môn, bí quyết công nghệ, điều kiện nguyên vật liệu… dẫn

đến chi phí lao động cá biệt khác nhau, kết quả là có người lãi nhiều, có người

lãi ít, thậm chí thua lỗ, phá sản. Để giành lấy những điều kiện thuận lợi trong

kinh doanh, họ buộc phải cạnh tranh. Hơn nữa những điều kiện trong sản xuất

và tiêu thụ sản phẩm thường xuyên bị biến động nên quá trình này tiếp diễn liên

tục, tạo thành quy luật kinh tế. Quy luật này sinh ra khách quan và luôn tồn tại

trong mọi nền kinh tế thị trường. Một nền kinh tế lành mạnh thì không thể thiếu

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368