Nâng cao năng lực cạnh tranh ngân hàng thương mại cổ phần Kiên Long: Luận văn thạc sĩ kinh tế / Nguyễn Thị Thúy Hằng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ THÚY HẰNG

NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KIÊN LONG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH NĂM 2013

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ THÚY HẰNG

NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KIÊN LONG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 60.34.12.01

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. LÊ THỊ MẬN

TP. HỒ CHÍ MINH NĂM 2013

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của tôi, có sự hỗ trợ của

Giáo viên hƣớng dẫn là PGS.TS. Lê Thị Mận. Các nội dung nghiên cứu và kết quả

trong luận văn này là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất cứ công

trình nghiên cứu nào trƣớc đây. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc

phân tích, nhận xét, đánh giá đƣợc chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có

ghi trong phần tài liệu tham khảo. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng một số nhận xét,

đánh giá cũng nhƣ số liệu của các tác giả, cơ quan tổ chức khác và cũng đƣợc thể

hiện trong phần tài liệu tham khảo.

Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm

trƣớc Hội đồng, cũng nhƣ kết quả luận văn này.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 08 năm 2013.

Tác giả

Nguyễn Thị Thúy Hằng

ii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i

BẢNG DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT...................................................... vii

DANH MỤC BẢNG........................................................................................... viii

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ .......................................................................... ix

LỜI MỞ Đ U........................................................................................................ x

CHƢƠNG 1: L LU N CHUNG VỀ C NH TRANH V N NG LỰC C NH

TRANH CỦA NG N H NG THƢƠNG M I .................................................... 1

1.1. L LU N CHUNG VỀ C NH TRANH TRONG LĨNH VỰC NG N

HÀNG .................................................................................................................... 1

1.1.1. Lý luận chung về ngân hàng thƣơng mại..................................................... 1

1.1.1.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại ........................................................ 1

1.1.1.2. Đặc điểm của ngân hàng thương mại....................................................... 1

1.1.1.3. Các hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại................................... 3

1.1.2. Lý luận chung về cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng............................... 5

1.1.2.1. Khái niệm về cạnh tranh ........................................................................... 5

1.1.2.2. Đặc điểm cạnh tranh trong nh v c ngân hàng ....................................... 6

1.2. L LU N CHUNG VỀ N NG LỰC C NH TRANH TRONG LĨNH VỰC

NGÂN HÀNG........................................................................................................ 8

1.2.1. Khái niệm về năng lực cạnh tranh của ngân hàng ....................................... 8

1.2.2. Sự cần thiết nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng ......... 9

1.2.3. Các ch tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại...... 10

1.2.3.1. ăng c tài chính................................................................................... 10

1.2.3.2. Ch t ư ng nguồn nhân c .................................................................... 13

1.2.3.3. Tr nh độ C ng nghệ ................................................................................ 14

iii

1.2.3.4. Th ph n .................................................................................................. 14

1.2.3.5. Hệ th ng nh phân ph i ........................................................................ 15

1.2.3.6. hát triển sản ph m và d ch v m i........................................................ 15

1.2.3.7. C ng tác ây d ng và quảng bá thương hiệu ......................................... 15

1.2.3.8. M h nh cơ c u t ch c hoạt động.......................................................... 16

1.2.4. Các nhân tố ảnh hƣởng đến năng lực cạnh tranh của ngân hàng

thƣơng mại ........................................................................................................... 17

1.2.4.1. hóm yếu t thuộc m i trường v m ...................................................... 17

1.2.4.2. hững nhân t thuộc m i trường vi mô .................................................. 18

1.3. KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ N NG CAO N NG LỰC C NH TRANH

CỦA NG N H NG THƢƠNG M I V B I HỌC CHO VIỆT NAM ........... 21

1.3.1. Kinh nghiệm quốc tế về nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngân hàng

thƣơng mại ........................................................................................................... 21

1.3.1.1. Kinh nghiệm Trung u c........................................................................ 21

1.3.1.2. Kinh nghiệm của Th y Điển.................................................................... 22

1.3.1.3. Kinh nghiệm của Hàn u c.................................................................... 23

1.3.2. Bài học cho Việt Nam................................................................................ 23

1.3.2.1. ề phía Chính phủ................................................................................... 23

1.3.2.2. ề phía các ngân hàng thương mại iệt am ........................................ 24

1.4. CÁC PHƢƠNG PHÁP PH N TÍCH ĐÁNH GIÁ N NG LỰC C NH

TRANH CỦA NG N H NG THƢƠNG M I .................................................. 25

1.4.1. Phƣơng pháp phân t ch tổng thể các tiêu ch đánh giá năng lực cạnh tranh và

các yếu tố ảnh hƣởng đến năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại ........ 25

1.4.2. Phƣơng pháp sử dụng mô hình lý thuyết – Ma trận SWOT để phân t ch năng

lực cạnh tranh và nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại ...... 25

Kết luận Chƣơng 1 ............................................................................................... 28

CHƢƠNG 2: THỰC TR NG N NG LỰC CANH TRANH CỦA NG N H NG

THƢƠNG M I CỔ PH N KIÊN LONG........................................................... 29

iv

2.1. GIỚI THIỆU VỀ NG N H NG THƢƠNG M I CỔ PH N

KIÊN LONG ........................................................................................................ 29

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần

Kiên Long............................................................................................................. 29

2.1.1.1. ch s h nh thành................................................................................... 29

2.1.1.2. uá tr nh phát triển ................................................................................ 29

2.1.2. Các sản ph m dịch vụ ch nh....................................................................... 31

2.1.3. Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Thƣơng mại Cổ

phần Kiên Long từ năm 2008-2012 ..................................................................... 32

2.1.3.1. ề huy động v n...................................................................................... 32

2.1.3.2. ề hoạt động tín d ng ............................................................................. 35

2.1.3.3. Kết quả inh doanh ................................................................................. 38

2.2. THỰC TR NG N NG LỰC C NH TRANH CỦA NG N H NG THƢƠNG

M I CỔ PH N KIÊN LONG .......................................................40

2.2.1. Thực trạng các tiêu ch đánh giá năng lực cạnh tranh................................ 40

2.2.1.1. ăng c tài chính................................................................................... 40

2.2.1.2. Ch t ư ng nguồn nhân c .................................................................... 46

2.2.1.3. ăng c cạnh tranh về c ng nghệ ......................................................... 47

2.2.1.4. Th ph n .................................................................................................. 47

2.2.1.5. Hệ th ng nh phân ph i ........................................................................ 50

2.2.1.6. hát triển sản ph m và d ch v m i........................................................ 52

2.2.1.7. C ng tác ây d ng và quảng bá thương hiệu ......................................... 53

2.2.1.8. M h nh cơ c u t ch c hoạt động.......................................................... 53

2.2.2. Thực trạng các nhân tố ảnh hƣởng đến năng lực cạnh tranh ..................... 54

2.2.2.1. hóm yếu t thuộc m i trường v m ...................................................... 54

2.2.2.2. hững nhân t thuộc trường môi vi mô ................................................. 56

2.3. PH N TÍCH ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA CÁC TIÊU CHÍ V YẾU TỐ

ẢNH HƢỞNG ĐẾN N NG LỰC C NH TRANH - ỨNG DỤNG PH N TÍCH

SWOT................................................................................................................... 58

v

2.3.1. Điểm mạnh ................................................................................................. 58

2.3.2. Điểm yếu .................................................................................................... 59

2.3.3. Cơ hội......................................................................................................... 60

2.3.4. Nguy cơ và thách thức ............................................................................... 60

2.4. NH N XÉT VỀ THỰC TR NG N NG LỰC C NH TRANH CỦA NG N

H NG THƢƠNG M I CỔ PH N KIÊN LONG .............................................. 60

2.4.1. Những ƣu điểm thuận lợi và thành tựu đã đạt đƣợc .................................. 60

2.4.2. Những khó khăn, tồn tại và hạn chế........................................................... 61

2.4.3. Nguyên nhân những m t tồn tại................................................................. 62

Kết luận Chƣơng 2 ............................................................................................... 63

CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP N NG CAO N NG LỰC C NH TRANH CỦA NG N

H NG THƢƠNG M I CỔ PH N KIÊN LONG .............................................. 64

3.1. ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NG N H NG THƢƠNG M I CỔ

PH N KIÊN LONG ĐẾN N M 2020 .............................................64

3.1.1. Định hƣớng chung...................................................................................... 64

3.1.2. Định hƣớng nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng Thƣơng mại Cổ

phần Kiên Long đến năm 2020 ............................................................................ 65

3.2. GIẢI PHÁP N NG CAO N NG LỰC C NH TRANH CỦA NG N H NG

THƢƠNG M I CỔ PH N KIÊN LONG ..........................................66

3.2.1. Giải pháp nâng cao năng lực tài ch nh ....................................................... 66

3.2.2. Giải pháp đầu tƣ phát triển các sản ph m dịch vụ mới.............................. 69

3.2.3. Giải pháp mở rộng kênh phân phối............................................................ 70

3.2.4. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động ..................................................... 72

3.2.5. Giải pháp đ y mạnh hoạt động Marketing................................................. 73

3.2.6. Giải pháp về quảng bá phát triển thƣơng hiệu và xây dựng văn hóa

ngân hàng ............................................................................................................. 74

3.2.7. Giải pháp về phát triển công nghệ ............................................................. 75

3.2.8. Giải pháp hoàn thiện cơ cấu tổ chức theo mô hình định hƣớng vào khách

hàng ...................................................................................................................... 77

vi

3.2.9. Giải pháp phát triển và nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực.................... 77

3.2.10. Giải pháp tăng cƣờng công tác quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ ......... 79

3.3. KIẾN NGHỊ ......................................................................79

3.3.1. Kiến nghị với ngân hàng Nhà nƣớc ........................................................... 79

3.3.2. Kiến nghị với Ch nh phủ và các cơ quan chức năng ................................. 80

Kết luận Chƣơng 3 ............................................................................................... 83

KẾT LU N CHUNG........................................................................................... 84

T I LIỆU THAM KHẢO.................................................................................... 86

vii

BẢNG DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

CHỮ VIẾT TẮT NGHĨA TIẾNG VIỆT NGHĨA TIẾNG NƢỚC

NGOÀI

NHTM Ngân hàng thƣơng mại Commercial Bank

QTRR Quản trị rủi ro

NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc

TCTC Tổ chức tài chính

TTCK Thị trƣờng chứng khoán

KLB

Ngân hàng Thƣơng mại Cổ

phần Kiên Long

Kien Long Commercial

Joint -Stock Bank

ACB

Ngân hàng Thƣơng mại Cổ

phần Á Châu

Asia Commercial Joint -

Stock Bank

TCTD Tổ chức t n dụng

CNTT Công nghệ thông tin

CAR Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu Capital Adequacy Ratio

ROA

Tỷ số lợi nhuận ròng trên tài

sản

Return on total assets

ROE

Tỷ số lợi nhuận ròng trên vốn

chủ sở hữu

Return on common

equity

viii

DANH MỤC BẢNG

STT TÊN BẢNG Trang

1 Bảng 1.1 Ma trận SWOT 26

2

Bảng 2.1: Tình hình phát triển của Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần

Kiên Long từ năm 1995-2005

30

3

Bảng 2.2: Tình hình huy động vốn của Ngân hàng Thƣơng mại Cổ

phần Kiên Long từ năm 2008-2012

33

4

Bảng 2.3: Cơ cấu vốn huy động của Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần

Kiên Long giai đoạn 2008-2012

34

5

Bảng 2.4: Tình hình hoạt động t n dụng của Ngân hàng Thƣơng mại

Cổ phần Kiên Long từ năm 2008-2012

36

6

Bảng 2.5: Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dƣ nợ của Ngân hàng Thƣơng mại

Cổ phần Kiên Long từ năm 2008-2012

38

7

Bảng 2.6: Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Thƣơng mại

Cổ phần Kiên Long từ năm 2008-2012

39

8

Bảng 2.7: Hệ số an toàn vốn của Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần

Kiên Long từ năm 2008-2012

41

9

Bảng 2.8: Các ch tiêu đánh giá chất lƣợng tài sản của Ngân hàng

Thƣơng mại Cổ phần Kiên Long qua các năm từ 2008-2012

42

10

Bảng 2.9: Các ch số tài ch nh đánh giá mức sinh lời của Ngân hàng

Thƣơng mại Cổ phần Kiên Long từ năm 2008-2012

44

11

Bảng 2.10: Đánh giá khả năng thanh khoản của Ngân hàng Thƣơng

mại Cổ phần Kiên Long từ năm 2008-2012

45

12

Bảng 2.11: Thị phần huy động vốn một số ngân hàng từ năm 2010-

2012

48

13

Bảng 2.12: Thị phần dƣ nợ t n dụng một số ngân hàng từ năm 2010-

2012

49