Nâng cao năng lực cạnh tranh dịch vụ viễn thông của VNPT Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN TÚ ANH

NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH

DỊCH VỤ VIỄN THÔNG CỦA VNPT THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

THÁI NGUYÊN - 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN TÚ ANH

NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH

DỊCH VỤ VIỄN THÔNG CỦA VNPT THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh

Mã số: 60.34.01.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Phạm Công Toàn

THÁI NGUYÊN - 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

“Nâng cao năng lực cạnh tranh dịch vụ

viễn thông của VNPT Thái Nguyên” là công trình nghiên cứu của cá nhân

tôi. Đề tài hoàn toàn trung thự

ử dụng trong đề , các tài liệu

tham khảo đƣợc trích dẫn đầy đủ, mọi sự giúp đỡ

.

Thái Nguyên, ngày 28 tháng 12 năm 2014

Tác giả luận văn

Nguyễn Tú Anh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành bản đề tài này ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, tôi

luôn nhận đƣợc sự giúp đỡ tận tình của nhiều cá nhân và tập thể.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Phạm Công Toàn, ngƣời đã

tận tình chỉ bảo, hƣớng dẫn giúp đỡ tôi thực hiện và hoàn thành đề tài này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo - Bộ phận

Quản lý Đào tạo và Sau đại học cũng nhƣ các khoa chuyên môn, của Trƣờng

Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi

trong quá trình học tập và nghiên cứu tại trƣờng.

Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của Ban lãnh đạo Viễn

thông tỉnh Thái Nguyên đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong việc thu thập

số liệu thứ cấp, sơ cấp và các thông tin hữu ích phục vụ nghiên cứu.

Xin cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ, động viên tôi

trong suốt quá trình thực hiện đề tài tốt nghiệp.

Thái Nguyên, ngày 28 tháng 12 năm 2014

Tác giả luận văn

Nguyễn Tú Anh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN................................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN.....................................................................................................ii

MỤC LỤC.........................................................................................................iii

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT ............................................................... vi

DANH MỤC BẢNG ......................................................................................... vii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ......................................................................... ix

MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 3

4. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp mới của đề tài................................... 3

4.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài....................................................................... 3

4.1. Những đóng góp mới của đề tài................................................................. 3

5. Bố cục của đề tài ........................................................................................... 4

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẠNH TRANH VÀ NĂNG LỰC

CẠNH TRANH CỦA NGÀNH VIỄN THÔNG................................................. 5

1.1. Cơ sở lý luận về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh .................................. 5

1.1.1. Khái niệm cạnh tranh .............................................................................. 5

1.1.2. Khái niệm năng lực cạnh tranh ............................................................. 11

1.2. Đặc điểm ngành viễn thông và cạnh tranh dịch vụ viễn thông................ 13

1.2.1. Đặc điểm ngành viễn thông .................................................................. 13

1.2.2. Sự cần thiết phải nghiên cứu cạnh tranh dịch vụ viễn thông ................ 18

1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến cạnh tranh ngành viễn thông....................... 21

1.3.1. Nhân tố bên ngoài ................................................................................. 21

1.3.2. Yếu tố bên trong.................................................................................... 27

1.4. Một số chiến lƣợc cạnh tranh................................................................... 30

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv

1.4.1. Chiến lƣợc dẫn đầu chi phí thấp ........................................................... 30

1.4.2. Chiến lƣợc khác biệt hóa sản phẩm ...................................................... 32

1.4.3. Chiến lƣợc tập trung trọng điểm (chiến lƣợc tiêu điểm) ...................... 34

1.4.4. Chiến lƣợc phản ứng nhanh .................................................................. 35

1.5. Thực tiễn về nâng cao năng lực cạnh tranh dịch vụ viễn thông của ở

Việt Nam.................................................................................................. 37

1.5.1. Bài học kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh ngành viễn thông

Việt Nam................................................................................................ 37

1.5.2. Kinh nghiệm thực tế nâng cao năng lực cạnh tranh của Tập đoàn

Viễn thông Quân đội.............................................................................. 38

1.5.3. Kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh của Tập đoàn bƣu chính

viễn thông Việt Nam (VNPT) ................................................................ 38

Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................................. 40

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 40

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................... 40

2.2.1. Phƣơng pháp luận.................................................................................. 40

2.2.2. Các phƣơng pháp cụ thể........................................................................ 40

2.3. Chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh...................................................... 42

2.3.1. Chỉ tiêu thị phần của doanh nghiệp....................................................... 42

2.3.2. Giá bán sản phẩm dịch vụ ..................................................................... 43

2.3.3. Chất lƣợng sản phẩm, dịch vụ............................................................... 43

2.3.4. Đổi mới công nghệ và đổi mới sản phẩm, dịch vụ ............................... 43

2.3.5. Nâng cao thƣơng hiệu và uy tín ............................................................ 44

Chƣơng 3: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH DỊCH VỤ

VIỄN THÔNG CỦA VNPT THÁI NGUYÊN ................................................. 46

3.1. Tổng quan về VNPT Thái Nguyên .......................................................... 46

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của VNPT Thái Nguyên ................ 46

3.1.2. Các loại dịch vụ viễn thông của VNPT Thái Nguyên cung cấp........... 47

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v

3.1.3. Cơ cấu tổ chức của VNPT Thái Nguyên .............................................. 49

3.1.4. Kết quả sản xuất kinh doanh năm 2010-2013....................................... 57

3.2. Thực trạng cạnh tranh dịch vụ viễn thông của VNPT Thái Nguyên ....... 58

3.2.1.Tổng quan cạnh tranh lĩnh vực viễn thông trên thị trƣờng Việt Nam ... 58

3.2.2. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, chính trị, xã hội tỉnh Thái Nguyên ........... 71

3.2.3. Thực trạng năng lực cạnh tranh dịch vụ viễn thông của VNPT

Thái Nguyên ......................................................................................... 73

3.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến năng lực cạnh tranh dịch vụ viễn thông

của VNPT Thái Nguyên.......................................................................... 96

3.3.1. Môi trƣờng vĩ mô .................................................................................. 96

3.3.2. Môi trƣờng ngành.................................................................................. 98

3.4. Phân tích ma trận SWOT tại VNPT Thái Nguyên................................... 99

3.5. Đánh giá năng lực cạnh tranh dịch vụ viễn thông của VNPT Thái Nguyên.... 100

Chƣơng 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH DỊCH

VỤ VIỄN THÔNG CHO VNPT THÁI NGUYÊN ........................................ 104

4.1. Phƣơng hƣớng và mục tiêu hoạt động của VNPT Thái Nguyên trong

cung ứng dịch vụ viễn thông trong thời gian tới................................... 104

4.1.1. Mục tiêu hoạt động của VNPT Thái Nguyên ..................................... 104

4.1.2. Phƣơng hƣớng hoạt động của VNPT Thái Nguyên trong thời gian tới.... 105

4.2. Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho VNPT Thái Nguyên

trong cung ứng dịch vụ viễn thông ....................................................... 106

4.2.1. Giải pháp giữ vững thị trƣờng và phát triển thị trƣờng ...................... 106

4.2.2. Phát triển sản phẩm và mạng lƣới....................................................... 109

4.2.3. Đa dạng và linh hoạt trong các chính sách giá cƣớc........................... 110

4.2.4. Nâng cao chất lƣợng dịch vụ và chăm sóc khách hàng ...................... 110

4.2.5. Thực hiện hiệu quả hoạt động xúc tiến bán hàng. .............................. 111

KẾT LUẬN.................................................................................................... 113

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 115

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT

CBCNV : Cán bộ công nhân viên

CNTT và TT : Cộng nghệ thông tin và truyền thông

DT VT - CNTT : Doanh thu viễn thông công nghệ thông tin

KHCN : Khoa học công nghệ

KTTK- TC : Kế toán thống kê tài chính

QLDA : Quản lý dự án

SXKD : Sản xuất kinh doanh

TC - CBLĐ : Tổ chức cán bộ lao động

TD - CM : Truyền dẫn chuyển mạch

TP : Thành phố

Triệu TB : Triệu thuê bao

TT : Trung tâm

VT- CNTT : Viễn thông công nghệ thông tin

XDCB : Xây dựng cơ bản

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1. Chỉ số đo lƣơng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ................ 45

Bảng 3.1. Thống kê doanh thu dịch vụ viễn thông của VNPT Thái Nguyên

giai đoạn 2010-2013 ....................................................................... 57

Bảng 3.2. Thống kê số lƣợng thuê bao và thị phần dịch vụ cố định các

doanh nghiệp Việt Nam giai đoạn 2009- 2013............................... 64

Bảng 3.3. Thống kê số ngƣời sử dụng Internet và tỷ lệ ngƣời sử dụng

Internet/100 dân giai đoạn 2009-2013............................................ 65

Bảng 3.4. Bảng thống kê thị phần và số thuê bao dịch vụ di động Việt

Nam giai đoạn 2009-2013............................................................... 70

Bảng 3.5. Một số chỉ tiêu năng lực tài chính của VNPT Thái Nguyên giai

đoạn 2010- 2013 ............................................................................. 79

Bảng 3.6. Bảng thống kê hạ tầng dịch vụ cố định của các doanh nghiệp

trên địa bàn Thái nguyên năm 2013................................................ 80

Bảng 3.7. Thống kê nguồn nhân lực Viễn thông Thái Nguyên ...................... 83

Bảng 3.8. Bảng so sánh giá cƣớc dịch vụ điện thoại cố định giữa VNPT

và Viettel......................................................................................... 87

Bảng 3.9. Bảng so sánh giá cƣớc dịch vụ Internet cáp đồng giữa VNPT,

Viettel và FPT................................................................................. 87

Bảng 3.10. Bảng so sánh giá cƣớc dịch vụ Internet cáp quang giữa VNPT,

Viettel và FPT................................................................................. 89

Bảng 3.11. Bảng so sánh giá cƣớc dịch vụ điện thoại di động trả sau giữa

VNPT và Viettel (gói truyền thống)............................................... 90

Bảng 3.12. Bảng so sánh giá cƣớc dịch vụ điện thoại di động trả sau giữa

VNPT và Viettel (gói đồng nghiệp)................................................ 91

Bảng 3.13. Bảng so sánh giá cƣớc dịch vụ điện thoại di động trả sau giữa

VNPT và Viettel (gói gia đình)....................................................... 91

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

viii

Bảng 3.14. Bảng so sánh giá cƣớc dịch vụ điện thoại di động trả trƣớc

giữa VNPT và Viettel (gói cơ bản)................................................. 92

Bảng 3.15. Bảng so sánh giá cƣớc dịch vụ điện thoại di động trả trƣớc

giữa VNPT và Viettel (gói học sinh sinh viên) .............................. 92

Bảng 3.16. So sánh hệ thống kênh phân phối của VNPT và Viettel .............. 94

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ix

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1. Biểu đồ doanh thu dịch vụ viễn thông giai đoạn năm 2009-2013.....60

3.2. 2006-2013........ 62

3.3.

Nam năm 2013........................................................................ 62

Biểu đồ 3.4. Biểu đồ thị phần dịch vụ Internet trên thị trƣờng Việt

Nam năm 2013........................................................................ 66

Biểu đồ 3.5. Biểu đồ số thuê bao dịch vụ di động của Việt Nam giai

đoạn 2008-2013 ...................................................................... 67

Biểu đồ 3.6. Biểu đồ thị phần dịch vụ di động trên thị trƣờng Việt

Nam năm 2013........................................................................ 68

Biểu đồ 3.7. Thị phần dịch vụ điện thoại cố định tại Thái Nguyên năm 2013 ....... 74

Biểu đồ 3.8. Thị phần dịch vụ Internet tại Thái Nguyên năm 2013 ............... 75

Biểu đồ 3.9. Thị phần dịch vụ điện thoại di động tại Thái Nguyên năm 2013 ......76

SƠ ĐỒ

Sơ đồ 3.1: Bộ máy quản lý của Viễn thông Thái Nguyên .............................. 52

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Cạnh tranh và nâng cao năng lực cạnh tranh luôn là động lực nhƣng

cũng đồng thời là thách thức cho mỗi doanh nghiệp khi kinh doanh trong nền

kinh tế thị trƣờng ở bất kỳ quốc gia nào. Càng ở những quốc gia phát triển có

nền kinh tế thị trƣờng hoàn hảo thì áp lực cạnh tranh sẽ ngày càng lớn, từ đó

đặt ra yêu cầu cho việc nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp ngày

càng cao.

Việt Nam đã và đang phát triển nền kinh tế thị trƣờng, với các chính

sách kinh tế vĩ mô và chiến lƣợc tham gia hội nhập kinh tế quốc tế. Phát triển

kinh tế thị trƣờng đã, đang và sẽ đặt nền kinh tế nƣớc ta nói chung và các

doanh nghiệp nói riêng đối diện với những thách thức, khó khăn trƣớc sự

cạnh tranh ngày càng khốc liệt mang tính quốc tế nhằm giành khách hàng và

mở rộng thị trƣờng. Trong nền kinh tế thị trƣờng, các doanh nghiệp trong

nƣớc phải tự điều hành quản lý các hoạt động sản xuất kinh doanh một cách

có hiệu quả để có thể đứng vững trên thị trƣờng và ngày càng phát triển.

Doanh nghiệp muốn làm đƣợc nhƣ vậy cần phải đạt đƣợc hiệu quả trong hoạt

động kinh doanh của mình, khi đó doanh nghiệp mới tồn tại và phát triển.,đặc

biệt là các doanh nghiệp nhà nƣớc, việc kinh doanh có hiệu quả không những

tạo đà cho nền kinh tế phát triển, mà còn góp phần giữ vững định hƣớng nền

kinh tế nƣớc nhà. Phải luôn giữ vai trò tiên phong trong việc hội nhập kinh tế,

hợp tác, kinh doanh có hiệu quả hơn.

Tập đoàn bƣu chính viễn thông Việt Nam (VNPT) là doanh nghiệp nhà

nƣớc, hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin, giữ một vai trò quan

trọng trong nền kinh tế quốc gia. Công nghệ thông tin, bƣu chính viễn thông

càng phát triển sẽ thúc đẩy đƣợc nền kinh tế phát triển theo. VNPT cung cấp

rất nhiều dịch vụ ra thị trƣờng để đáp ứng nhu cầu của ngƣời tiêu dùng, việc