Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam trên địa bàn tỉnh Bến Tre đến năm 2020: Luận văn thạc sĩ kinh tế / Nguyễn Thị Nguyên Thảo

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ NGUYÊN THẢO

NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẾN TRE ĐẾN NĂM 2020

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2015

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ NGUYÊN THẢO

NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẾN TRE ĐẾN NĂM 2020

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 60 34 02 01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. LÊ THỊ ANH ĐÀO

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2015

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Bến Tre là tỉnh tiếp giáp với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có vị trí địa

lý, điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, hệ thống

ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại đóng vai trò quan trọng trong phát

triển kinh tế tỉnh nhà. Trong những năm qua, trên địa bàn tỉnh Bến Tre đã xuất hiện

nhiều chi nhánh của các ngân hàng thương mại dẫn đến tình hình cạnh tranh giữa

các ngân hàng ngày càng trở nên gay gắt, gây ra không ít khó khăn cho hoạt động

kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi

nhánh tỉnh Bến Tre. Tác giả thực hiện luận văn “Nâng cao năng lực cạnh tranh của

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam trên địa bàn tỉnh Bến

Tre đến năm 2020” với mong muốn đơn vị mình ngày càng đứng vững trong cạnh

tranh. Với mục đích trên, luận văn đã thực hiện được những nội dung:

- Giới thiệu khái quát những vấn đề cơ bản lý luận chung về cạnh tranh, các

nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh cũng như các tiêu chí đánh giá năng lực

cạnh tranh của ngân hàng thương mại.

- Nghiên cứu, phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Bến Tre thông qua năng

lực tài chính, năng lực hoạt động, năng lực quản trị điều hành,… Từ đó xác định

những điểm mạnh, điểm yếu trong quá trình hoạt động kinh doanh để làm cơ sở

cho việc đề ra những giải pháp.

- Đề xuất một số giải pháp cụ thể, phù hợp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh

đồng thời đưa ra một số kiến nghị với mục tiêu tiếp tục giữ vững và nâng cao vị thế

cạnh tranh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam trên địa

bàn tỉnh Bến Tre trong giai đoạn tiếp theo.

LỜI CAM ĐOAN

Tác giả luận văn có lời cam đoan danh dự về công trình khoa học này của

mình, cụ thể:

Tôi tên là: NGUYỄN THỊ NGUYÊN THẢO

Sinh ngày: 14 tháng 9 năm 1987 – Tại Bến Tre.

Quê quán: xã Thành An, huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre.

Hiện công tác tại: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam

– Chi nhánh tỉnh Bến Tre.

Là học viên Cao học khóa XV – Lớp Cao học 15TNB của Trường Đại học

Ngân hàng TPHCM.

Mã số học viên: 020101140037.

Cam đoan đề tài: Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam trên địa bàn tỉnh Bến Tre đến năm 2020.

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng. Mã số: 60 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Thị Anh Đào.

Luận văn được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng TPHCM.

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một

trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tôi, kết quả

nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước

đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn

nguồn đầy đủ trong luận văn.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi.

TP.Hồ Chí Minh, ngày 17 tháng 10 năm 2015

HỌC VIÊN

Nguyễn Thị Nguyên Thảo

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài tôi đã nhận được sự

giúp đỡ tận tình của nhiều tập thể và cá nhân.

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý Thầy Cô Trường Đại học Ngân

hàng TPHCM đã truyền đạt những kiến thức quý giá cho tôi trong suốt thời gian

qua, những kiến thức ấy là nền tảng quan trọng giúp tôi có thể nghiên cứu và làm

việc tốt hơn. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn TS. Lê Thị Anh Đào đã tận tình

hướng dẫn tôi trong suốt thời gian vừa qua. Sự hướng dẫn của Cô đã giúp đề tài

nghiên cứu của tôi được sâu sắc và hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Bến Tre, gia đình, bạn bè và các đồng

nghiệp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu này.

Tôi rất mong nhận được sự góp ý của Quý Thầy Cô, bạn bè và đồng nghiệp

để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn.

TP.Hồ Chí Minh, ngày 17 tháng 10 năm 2015

HỌC VIÊN

Nguyễn Thị Nguyên Thảo

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN

HÀNG THƢƠNG MẠI ............................................................................................1

1.1. TỔNG QUAN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG

THƢƠNG MẠI......................................................................................................1

1.1.1. Lý luận chung về cạnh tranh...................................................................1

1.1.1.1. Khái niệm cạnh tranh........................................................................1

1.1.1.2. Đặc điểm cạnh tranh..........................................................................2

1.1.2. Khái niệm lợi thế cạnh tranh ..................................................................2

1.1.3. Khái niệm năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại................3

1.2. CƠ SỞ ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG

THƢƠNG MẠI......................................................................................................4

1.3. CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN

HÀNG THƢƠNG MẠI.........................................................................................7

1.3.1. Năng lực tài chính.....................................................................................7

1.3.2. Năng lực hoạt động kinh doanh..............................................................8

1.3.3. Năng lực quản lý điều hành.....................................................................8

1.3.4. Nguồn nhân lực.........................................................................................9

1.3.5. Năng lực công nghệ ................................................................................10

1.3.6. Tính đa dạng của sản phẩm dịch vụ.....................................................11

1.3.7. Mạng lƣới hoạt động ..............................................................................11

1.4. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA

NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI..........................................................................12

1.4.1. Môi trƣờng vĩ mô....................................................................................12

1.4.1.1. Các yếu tố thuộc về kinh tế .............................................................12

1.4.1.2. Các yếu tố thuộc về chính trị và pháp luật....................................13

1.4.1.3. Các yếu tố thuộc về môi trƣờng văn hoá, xã hội và giáo dục.......13

1.4.1.4. Các yếu tố thuộc về công nghệ ........................................................14

1.4.2. Môi trƣờng vi mô....................................................................................14

1.4.2.1. Yếu tố khách quan ...........................................................................14

1.4.2.2. Yếu tố chủ quan................................................................................15

1.5. KINH NGHIỆM CỦA CÁC NGÂN HÀNG NƢỚC NGOÀI VÀ BÀI

HỌC CHO CÁC NGÂN HÀNG VIỆT NAM TRONG VIỆC NÂNG CAO

NĂNG LỰC CẠNH TRANH..............................................................................16

1.5.1. Kinh nghiệm của Citibank ....................................................................16

1.5.2. Kinh nghiệm của Ngân hàng Hồng Kông Thƣợng Hải (HSBC)........18

1.5.3. Bài học về tăng cƣờng năng lực cạnh tranh cho các ngân hàng Việt

Nam nói chung và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt

Nam – Chi nhánh tỉnh Bến Tre nói riêng.......................................................21

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1........................................................................................22

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN

HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI

NHÁNH TỈNH BẾN TRE ......................................................................................24

2.1. GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN

NÔNG THÔN VIỆT NAM VÀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT

TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH TỈNH BẾN TRE ..........24

2.1.1. Tổng quan về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt

Nam....................................................................................................................24

2.1.2. Giới thiệu khái quát về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông

thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Bến Tre......................................................25

2.1.3. Sơ lƣợt kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp

và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Bến Tre giai đoạn

2011-2014...........................................................................................................27

2.2. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI

NHÁNH TỈNH BẾN TRE...................................................................................29

2.2.1. Năng lực tài chính...................................................................................29

2.2.2. Năng lực hoạt động kinh doanh ............................................................33

2.2.2.1. Năng lực huy động vốn....................................................................33

2.2.2.2. Năng lực tín dụng.............................................................................38

2.2.3. Năng lực quản lý điều hành...................................................................43

2.2.4. Nguồn nhân lực.......................................................................................45

2.2.5. Năng lực công nghệ ................................................................................48

2.2.6. Tính đa dạng của sản phẩm dịch vụ.....................................................50

2.2.7. Mạng lƣới hoạt động ..............................................................................52

2.3. ĐÁNH GIÁ VỊ THẾ CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT

TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH TỈNH BẾN TRE

TRONG HỆ THỐNG CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TRÊN CÙNG

ĐỊA BÀN...............................................................................................................54

2.3.1. Phân tích các đối thủ cạnh tranh của Ngân hàng Nông nghiệp và

Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Bến Tre ..........................54

2.3.2. Đánh giá vị thế của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn

Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Bến Tre...............................................................57

2.3.2.1. Vị thế của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt

Nam – Chi nhánh tỉnh Bến Tre trong hệ thống các ngân hàng thƣơng

mại trên cùng địa bàn ...................................................................................57

2.3.2.2. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức (SWOT) của

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh

tỉnh Bến Tre...................................................................................................58

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2........................................................................................61

CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA

NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM

– CHI NHÁNH TỈNH BẾN TRE...........................................................................62

3.1. MỤC TIÊU, ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN HÀNG NÔNG

NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH

TỈNH BẾN TRE ĐẾN NĂM 2020......................................................................62

3.1.1. Mục tiêu xây dựng giải pháp.................................................................62

3.1.2. Định hƣớng phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bến Tre đến năm 2020 .62

3.1.3. Xu hƣớng phát triển ngành ngân hàng tỉnh Bến Tre đến năm 2020 62

3.1.4. Mục tiêu phát triển của hệ thống Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển nông thôn Việt Nam đến năm 2020 .......................................................63

3.1.5. Định hƣớng phát triển của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển

nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Bến Tre đến năm 2020 ...................64

3.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN

HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM –

CHI NHÁNH TỈNH BẾN TRE ..........................................................................65

3.2.1. Nâng cao năng lực tài chính ..................................................................65

3.2.2. Nâng cao năng lực hoạt động ................................................................66

3.2.2.1. Các giải pháp về huy động vốn .......................................................66

3.2.2.2. Các giải pháp mở rộng gắn với nâng cao chất lƣợng tín dụng....69

3.2.3. Nâng cao năng lực quản trị điều hành .................................................70

3.2.4. Nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực ...................................................72

3.2.5. Nâng cao năng lực công nghệ ................................................................74

3.2.6. Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ .............................................................75

3.2.7. Mở rộng và nâng cao hiệu quả mạng lƣới hoạt động .........................76

3.2.8. Các giải pháp hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng

Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Bến Tre

............................................................................................................................77

3.2.8.1. Xây dựng văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp.........................77

3.2.8.2. Tăng cƣờng kiểm soát và liên kết thông tin nội bộ .......................78

3.3. Kiến nghị........................................................................................................78

3.3.1. Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh Bến Tre ................................................78

3.3.2. Đối với Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bến Tre.....79

3.3.3. Đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam 79

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3........................................................................................80

KẾT LUẬN..............................................................................................................81