Nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Shell Việt Nam trên thị trường hóa chất Polyols Việt Nam

- 16 -

MUÏC LUÏC

LÔØI MÔÛ ÑAÀU i

1. YÙ nghóa cuûa ñeà taøi

2. Muïc tieâu nghieân cöùu ñeà taøi

3. Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu

4. Giôùi haïn phaïm vi nghieân cöùu

5. Ñieåm môùi cuûa ñeà taøi

6. Noäi dung nghieân cöùu

CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ CAÏNH TRANH VAØ NAÊNG LÖÏC

CAÏNH TRANH 1

1.1 Tính taát yeáu cuûa caïnh tranh trong neàn kinh teá thò tröôøng 1

1.2 Moät soá khaùi nieäm 2

1.2.1. Caïnh tranh 2

1.2.2. Naêng löïc caïnh tranh 4

1.2.3. Lôïi theá caïnh tranh 5

1.2.4. Lyù thuyeát lôïi theá caïnh tranh quoác gia cuûa Michael Porter 7

1.3 Nhöõng yeáu toá taùc ñoäng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp 9

1.3.1. Caùc yeáu toá thuoäc moâi tröôøng vó moâ 9

1.3.2. Caùc yeáu toá thuoäc moâi tröôøng vi moâ 11

1.3.2.1. Caùc yeáu toá beân ngoaøi doanh nghieäp 11

1.3.2.2. Caùc yeáu toá beân trong doanh nghieäp 12

1.4 Baøi hoïc kinh nghieäm cuûa Taäp ñoaøn Shell ôû caùc nöôùc 13

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1 15

Trang

- 17 -

CHÖÔNG 2: PHAÂN TÍCH NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA COÂNG TY

SHELL VIEÄT NAM TREÂN THÒ TRÖÔØNG HOÙA CHAÁT

POLYOLS ÔÛ VIEÄT NAM 16

2.1 Toång quan veà saûn phaåm vaø thò tröôøng Polyols ôû Vieät Nam 16

2.1.1. Giôùi thieäu veà saûn phaåm Polyols 16

2.1.2. Toång quan veà thò tröôøng Polyols ôû Vieät Nam 17

2.1.2.1. Nhu caàu veà hoùa chaát Polyols 18

2.1.2.2. Tình hình caïnh tranh 19

2.2 Phaân tích naêng löïc caïnh tranh cuûa Coâng ty Shell Vieät Nam treân

thò tröôøng hoùa chaát Polyols ôû Vieät Nam hieän nay 22

2.2.1. Sô löôïc veà Taäp ñoaøn Shell, Coâng ty Shell Vieät Nam vaø Ngaønh

Hoùa chaát cuûa Coâng ty Shell Vieät Nam 22

2.2.2. Tình hình kinh doanh saûn phaåm Polyols cuûa Coâng ty Shell Vieät Nam 22

2.2.3 Moâi tröôøng caïnh tranh cuûa Coâng ty Shell Vieät Namtreân thò tröôøng

hoùa chaát Polyols 24

2.2.3.1. Khaùch haøng 24

2.2.3.2. Ñoái thuû caïnh tranh 26

2.2.3.3. Nhaø cung caáp 29

2.2.4. Thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh cuûa Coâng ty Shell Vieät Nam 31

2.2.4.1. Saûn phaåm 34

2.2.4.2. Giaù caû 37

2.2.4.3. Dòch vuï 38

2.2.4.4. Naêng löïc saûn xuaát vaø cung öùng 44

2.3 Ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa Coâng ty Shell Vieät Nam veà

ngaønh haøng Polyols 49

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 2 52

- 18 -

CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH

CUÛA COÂNG TY SHELL VIEÄT NAM 53

3.1 Muïc tieâu vaø cô sôû ñeà xuaát giaûi phaùp 53

3.1.1. Muïc tieâu ñeà xuaát giaûi phaùp 53

3.1.2. Cô sôû ñeà xuaát caùc giaûi phaùp 54

3.2 Moät soá giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa Coâng ty

Shell Vieät Nam 55

3.2.1. Giaûi phaùp 1: Caûi thieän maïng löôùi nhaân söï 55

3.2.2. Giaûi phaùp 2: Hoaøn thieän chieán löôïc caïnh tranh veà giaù 58

3.2.3. Giaûi phaùp 3: Hoaøn thieän heä thoáng Logistics vaø Supply Chain 62

3.2.4. Giaûi phaùp 4: Phaùt trieån thöông maïi ñieän töû 68

3.3 Hieäu quaû cuûa caùc giaûi phaùp 70

3.4 Moät soá kieán nghò 71

3.4.1. Ñoái vôùi Coâng ty Shell Vieät Nam 71

3.4.1.1. Xaây döïng boä phaän Marketing 71

3.4.1.2. Tuyeån duïng vaø ñaøo taïo chuyeân saâu nhaân vieân tö vaán

kyõ thuaät laøm vieäc taïi Vieät Nam 72

3.4.2. Ñoái vôùi Chính phuû 73

3.4.2.1. Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc 73

3.4.2.2. Xaây döïng hieäp hoäi caùc nhaø saûn xuaát muùt 73

3.4.2.3. Khuyeán khích ñaàu tö 73

3.4.2.4. Xaây döïng quy chuaån an toaøn trong vieäc saûn xuaát muùt 74

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3 74

KEÁT LUAÄN v

DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO viii

- 19 -

PHAÀN PHUÏ LUÏC

PHUÏ LUÏC 1: THOÂNG TIN VEÀ TAÄP ÑOAØN SHELL, COÂNG TY SHELL

VIEÄT NAM – NGAØNH HOÙA CHAÁT.

PHUÏ LUÏC 2: TUYEÂN BOÁ CUÛA TAÄP ÑOAØN SHELL VEÀ CAÙC NGUYEÂN

TAÉC KINH DOANH CHUNG.

PHUÏ LUÏC 3: BAÛNG GIAÙ VAÄN TAÛI TÍNH ÑEÁN NGAØY 31/03/2008.

PHUÏ LUÏC 4: THOÂNG TIN VAØ HÌNH AÛNH CUÛA FLEXI TANK.

PHUÏ LUÏC 5: NOÄI DUNG BAÛNG CAÂU HOÛI.

PHUÏ LUÏC 6: DANH SAÙCH CAÙC KHAÙCH HAØNG ÑAÕ TRAÛ LÔØI BAÛNG

CAÂU HOÛI.

PHUÏ LUÏC 7: KEÁT QUAÛ KHAÛO SAÙT YÙ KIEÁN KHAÙCH HAØNG.

- 20 -

DANH MUÏC CAÙC HÌNH, ÑOÀ THÒ

Hình 1.1: Naêm löïc löôïng caïnh tranh theo quan ñieåm cuûa M. Porter 9

Hình 2.1: Quy trình saûn xuaát Polyols 16

Hình 2.2: Thò phaàn cuûa caùc coâng ty treân thò tröôøng Vieät Nam töø

naêm 2002-2006. 20

Hình 2.3: Keát quaû kinh doanh cuûa SCV naêm 2002-2006 23

Hình 2.4: Ñaùnh giaù veà saûn phaåm vaø dòch vuï saûn phaåm cuûa SCV 35

Hình 2.5: Ñaùnh giaù veà giaù trò 37

Hình 2.6: Ñaùnh giaù veà tieáp xuùc mua haøng 39

Hình 2.7: Quy trình tieáp nhaän vaø xöû lyù khieáu naïi 41

Hình 2.8: Ñaùnh giaù veà quy trình ñaët haøng vaø hoà sô chöùng töø 43

Hình 2.9: Ñaùnh giaù veà giao haøng 47

Trang

- 21 -

DANH MUÏC CAÙC BAÛNG

Baûng 2.1: Döï baùo nhu caàu hoùa chaát Polyols 2004 – 2010 treân thò tröôøng

Vieät Nam 19

Baûng 2.2: Thò phaàn cuûa caùc coâng ty thính theo thò tröôøng mieàn Nam, Baéc

töø naêm 2004 – 2006 21

Baûng 2.3: Ñaùnh giaù cuûa khaùch haøng veà SCV so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh 26

Baûng 2.4: Giaù trò tieát kieäm ñöôïc khi söû duïng Customer Lounge 42

Baûng 3.1: Naêm ñeà muïc quan troïng nhaát ñoái vôùi khaùch haøng 55

Baûng 3.2: Chi phí cuûa thuøng phuy roãng 59

Baûng 3.3: Baùo caùo kinh doanh cuûa Coâng ty Shell Hoùa Chaát Vieät Nam 70

Baûng 3.4: Döï baùo thò phaàn cuûa SCV sau khi thöïc hieän caùc giaûi phaùp 70

Baûng 3.5: Öôùc tính lôïi nhuaän gia taêng sau khi thöïc hieän caùc giaûi phaùp 71

Trang

- 22 -

DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT

APME Asia Pacific and Middle East: Khu vöïc Chaâu AÙ Thaùi Bình

Döông vaø Trung Ñoâng

BOP Buyer Own Pack: ñoùng goùi trong thuøng phuy cuûa khaùch haøng

CASE Coatings, Adhensives, Sealants and Elastomer: chaát phuû

ngoaøi, keo daùn, chaát keát dính, chaát ñaøn hoài

CL Customer Lounge: website cuûa Shell daønh cho khaùch haøng ñeå

tìm kieám thoâng tin vaø ñaët haøng qua maïng

Cty Coâng ty

EU European Union: Coäng ñoàng Chaâu AÂu

GDP Gross Domestic Products: Toång saûn phaåm quoác noäi

GSAP Global System Application Production: Heä thoáng SAP ñöôïc

aùp duïng cho Shell toaøn caàu.

HSE Health, Safety and Environment: An toaøn, söùc khoûe vaø moâi

tröôøng.

IBC Intermediate Bulk Container: boàn chöùa nhoû

MSDS Material Safety Data Sheet: Thoâng tin an toaøn saûn phaåm

SCV Shell Chemicals Vietnam: Coâng ty Shell Hoùa Chaát Vieät Nam

STT Soá thöù töï

SWOT Ma traän phaân tích caùc Ñieåm maïnh, Ñieåm yeáu, Cô hoäi vaø

Nguy cô

Tp.HCM Thaønh phoá Hoà Chí Minh

US United State

VN Vieät Nam

WTO World Trade Organisation: Toå chöùc thöông maïi theá giôùi

- 23 -

LÔØI MÔÛ ÑAÀU

1. YÙ nghóa cuûa ñeà taøi

“Caïnh tranh kieåu môùi khoâng phaûi laø caïnh tranh giöõa caùi maø caùc coâng ty

saûn xuaát ra ôû taïi nhaø maùy cuûa mình maø laø caïnh tranh giöõa nhöõng caùi maø hoï gia

taêng vaøo saûn phaåm ñaàu ra cuûa nhaø maùy döôùi hình thöùc bao bì, dòch vuï, quaûng

caùo, tö vaán khaùch haøng, toå chöùc giao haøng vaø ñaëc bieät laø thöông hieäu vaø nhöõng

thöù khaùc maø khaùch haøng coù theå ñaùnh giaù.”

Harvard’s Ted Levitt

Coù theå noùi, thöông hieäu Shell noåi tieáng treân theá giôùi veà lónh vöïc khai thaùc

daàu khí vaø kinh doanh caùc saûn phaåm daàu khí. Shell Hoùa Chaát noùi rieâng cuõng laø

moät thöông hieäu maïnh treân thò tröôøng hoùa chaát coâng nghieäp treân theá giôùi. Shell

Hoùa Chaát coù maët taïi Vieät Nam töø naêm 1998, cung caáp raát nhieàu loaïi hoùa chaát coù

nguoàn goác töø daàu khí (petroleum chemicals) treân thò tröôøng thuoäc hai nhoùm

ngaønh chính laø Polyols vaø dung moâi. Ngaønh dung moâi ñang phaùt trieån toát vaø

ñang giöõ vò trí soá moät treân thò tröôøng. Coøn Polyols laø ngaønh haøng coù nhieàu tieàm

naêng trong töông lai gaàn vaø tyû suaát lôïi nhuaän cao, quy moâ thò tröôøng nhoû hôn vaø

do coâng naêng ñaëc bieät cuûa saûn phaåm neân soá löôïng nhaø saûn xuaát ít nhöng Shell

Vieät Nam laïi keùm hôn caùc ñoái thuû veà thò phaàn. Xeùt rieâng töøng saûn phaåm, Polyols

laø nhoùm saûn phaåm ñaït lôïi nhuaän cao nhaát nhöng thò phaàn laïi thaáp nhaát cuûa coâng

ty Shell Vieät Nam. Cuøng moät toå chöùc, cuøng nhöõng ñieàu kieän kinh doanh, cuøng

chính saùch, chieán löôïc vaø phöông thöùc kinh doanh nhöng ngaønh dung moâi kinh

doanh hieäu quaû vaø chieám thò phaàn cao nhaát. Taïi sao? Taùc giaû thieát nghó trong

thôøi gian tôùi, khi Vieät Nam gia nhaäp WTO, nhieàu taäp ñoaøn lôùn nhö Shell seõ vaøo

Vieät Nam thì lieäu ngaønh Polyols cuûa coâng ty Shell Vieät Nam coù giöõ ñöôïc vò trí

nhö hieän taïi khoâng? Phaûi chaêng Shell Vieät Nam chöa xaùc ñònh ñuùng naêng löïc

caïnh tranh cuûa mình hoaëc chöa khai thaùc trieät ñeå nhöõng theá maïnh hieän coù. Laø

moät nhaân vieân cuûa Coâng ty Shell Vieät Nam, vôùi mong muoán söû duïng kieán thöùc

vaø vieäc nghieân cöùu trong suoát quaù trình hoïc taäp ñeå giuùp ngaønh haøng Polyols hoaït

ñoäng hieäu quaû hôn, do ñoù taùc giaû choïn ñeà taøi “Naâng cao naêng löïc caïnh tranh

- 24 -

cuûa coâng ty Shell Vieät Nam treân thò tröôøng hoùa chaát Polyols ôû Vieät Nam” ñeå laøm

luaän vaên toát nghieäp cao hoïc.

2. Muïc tieâu nghieân cöùu ñeà taøi

Trong ñeà taøi naøy, taùc giaû heä thoáng laïi nhöõng vaán ñeà lyù thuyeát cô baûn nhaát

veà caïnh tranh vaø naêng löïc caïnh tranh. Phaân tích thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh

cuûa Coâng ty Shell Vieät Nam treân thò tröôøng hoùa chaát Polyols ôû Vieät Nam, qua

phaân tích ñònh löôïng taùc giaû ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp nhaèm hai muïc tieâu lôùn:

- Khaéc phuïc nhöõng ñieåm yeáu ñang toàn taïi vaø khai thaùc trieät ñeå nhöõng

ñieåm maïnh nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa coâng ty Shell Vieät

Nam treân thò tröôøng hoùa chaát Polyols hieän taïi.

- Phaùt trieån thò tröôøng, ñaëc bieät laø thò tröôøng mieàn Baéc.

3. Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu

Ñoái töôïng nghieân cöùu: hoùa chaát Polyols coù raát nhieàu coâng duïng nhöng

trong treân thöïc teá ôû Vieät Nam, öùng duïng taïo muùt ñaøn hoài ñöôïc söû duïng nhieàu

nhaát. Beân caïnh vieäc nghieân cöùu caùc vaán ñeà lyù thuyeát cô baûn veà caïnh tranh vaø

naêng löïc caïnh tranh, taùc giaû nghieân cöùu naêng löïc caïnh tranh cuûa Coâng ty Shell

Vieät Nam trong lónh vöïc cung caáp hoùa chaát Polyols cho caùc coâng ty söû duïng

Polyols ñeå laøm nguyeân lieäu taïo muùt ñaøn hoài.

Phöông phaùp nghieân cöùu: ñeå thöïc hieän ñeà taøi naøy, ngoaøi vieäc thu thaäp

nhöõng thoâng tin thöù caáp veà tình hình thò tröôøng, cung caàu veà hoùa chaát Polyols,

tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaønh haøng Polyols cuûa Coâng ty Shell Vieät

Nam trong quaù khöù (töø naêm 2002) vaø öôùc löôïng nhu caàu, khaû naêng cung öùng

trong voøng 5 naêm tôùi, taùc giaû coøn thu thaäp döõ lieäu sô caáp baèng caùch phoûng vaán

tröïc tieáp 24 khaùch haøng maø Coâng ty Shell ñang cung caáp döïa theo baûng caâu hoûi

khaûo saùt yù kieán khaùch haøng vaø phoûng vaán caùc anh, chò hieän ñang laøm vieäc taïi

caùc boä phaän baùn haøng, dòch vuï khaùch haøng, saûn xuaát vaø logistics cuûa Coâng ty

Shell ñeå tìm hieåu quy trình, caùc dòch vuï cung caáp cho khaùch haøng. Qua caùc döõ

lieäu thoáng keâ thu thaäp ñöôïc, taùc giaû söû duïng phöông phaùp phaân tích, toång hôïp döõ

- 25 -

lieäu theo höôùng öùng vôùi nhöõng muïc tieâu nghieân cöùu cuï theå, nhaèm ñaùnh giaù xaùc

thöïc hieän traïng naêng löïc caïnh tranh cuûa Coâng ty Shell ôû töøng muïc nhö saûn phaåm,

giaù caû, dòch vuï, naêng löïc saûn xuaát vaø cung öùng; ñaùnh giaù moâi tröôøng caïnh tranh

cuûa Coâng ty Shell. Qua phaân tích SWOT vaø khaûo saùt yù kieán khaùch haøng, taùc giaû

ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp nhaèm thöïc hieän caùc muïc tieâu neâu treân.

4. Giôùi haïn haïm vi nghieân cöùu

Do ñieàu kieän taøi chính vaø khaû naêng haïn cheá, ñeà taøi chæ nghieân cöùu veà ñoái

töôïng khaùch haøng söû duïng Polyols cho caùc öùng duïng taïo muùt ñaøn hoài ôû khu vöïc

Tp. HCM, Haø Noäi vaø caùc tænh laân caän, nhöng Polyols coøn ñöôïc duøng ôû nhieàu lónh

vöïc khaùc nhö muùt cöùng vaø CASE maø taùc giaû chöa coù ñieàu kieän nghieân cöùu, chöa

thu thaäp ñöôïc thoâng tin sô caáp veà soá löôïng khaùch haøng, nhu caàu. Veà thôøi gian taùc

giaû chæ nghieân cöùu töø naêm 2002 trôû laïi ñaây do tröôùc ñoù taùc giaû khoâng thu thaäp ñuû

thoâng tin.

Ñeà taøi naøy ñöôïc nghieân cöùu rieâng cho ngaønh haøng hoùa chaát Polyols vì theá

noù khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp neáu aùp duïng cho nhöõng loaïi hoùa chaát coâng nghieäp

khaùc nhö dung moâi, chaát phuï da … maëc duø vaãn coù nhieàu vaán ñeà truøng khôùp do

moät nhaø cung caáp nhö Coâng ty Shell coù theå kinh doanh nhieàu loaïi hoùa chaát thuoäc

caùc nhoùm ngaønh khaùc nhau. Veà thôøi gian, caùc soá lieäu ñònh löôïng phaân tích trong

ñeà taøi ñaùng tin caäy ñeán khoaûng naêm 2010 vaø toái ña ñeán naêm 2012, quaù thôøi gian

treân, taùc giaû chöa coù nhöõng thoâng tin töông ñoái chính xaùc … vaø ñeà naøy phaûi ñöôïc

nghieân cöùu theâm cho thôøi gian ñoù.

5. Ñieåm môùi cuûa ñeà taøi

Coù raát nhieàu luaän vaên trong thö vieän tröôøng vieát veà naâng cao naêng löïc

caïnh tranh cuûa coâng ty veà moät saûn phaåm naøo ñoù. Tuy nhieân phaàn lôùn caùc luaän

vaên vieát veà moät saûn phaåm tieâu duøng, raát ít luaän vaên ñeà caäp ñeán caùc saûn phaåm

coâng nghieäp. Ñaëc bieät, hoùa chaát coâng nghieäp laø chöa coù taùc giaû naøo nghieân cöùu.

Hôn nöõa, ôû caáp ñoä Coâng ty Shell Vieät Nam, chöa coù moät ñeà taøi naøo nghieân cöùu

vaø ñaùnh giaù veà naêng löïc caïnh tranh cuûa coâng ty. Neáu coù, chæ laø nhöõng buoåi hoäi

- 26 -

thaûo, baùo caùo hoaït ñoäng kinh doanh haøng quyù, haøng naêm vaø ruùt ra ñöôïc baøi hoïc

kinh nghieäm maø thoâi. Do ñoù, ñaây laø ñeà taøi ñaàu tieân heä thoáng laïi caùc quy trình

hoaït ñoäng, ñaùnh giaù thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh cuûa coâng ty ñeå xaùc ñònh

nhöõng ñieåm maïnh caàn tieáp tuïc phaùt huy vaø nhöõng ñieåm yeáu, nhöõng choã hoûng

caàn phaûi khaéc phuïc nhaèm naâng cao hôn nöõa naêng löïc caïnh tranh cuûa coâng ty.

Ngoaøi ra, vieäc thöïc hieän khaûo saùt yù kieán khaùch haøng veà saûn phaåm vaø caùc

dòch vuï cuûa coâng ty ñöôïc thöïc hieän cho taát caû caùc khaùch haøng hieän taïi cuûa coâng

ty. Taùc giaû ñaõ tìm hieåu 5 ñeà muïc maø theo caùc khaùch haøng laø quan troïng nhaát laøm

cô sôû ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp nhaèm ñaùp öùng ñuùng nhu caàu cuûa khaùch haøng hôn

giuùp ñeà taøi mang tính thöïc tieãn cao. Ñaây cuõng laø phöông phaùp nghieân cöùu môùi

cuûa ñeà taøi naøy.

6. Noäi dung nghieân cöùu

Phaàn chính cuûa ñeà taøi goàm coù ba chöông:

- Chöông 1: Cô sôû lyù luaän veà caïnh tranh vaø naêng löïc caïnh trang

- Chöông 2: Phaân tích naêng löïc caïnh tranh cuûa Coâng ty Shell Vieät Nam treân

thò tröôøng hoùa chaát Polyols taïi Vieät Nam

- Chöông 3: Nhöõng giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa Coâng ty

Shell Vieät Nam.

Ngoaøi ra, ñeà taøi coøn coù Lôøi môû ñaàu, Keát luaän, Danh muïc taøi lieäu tham

khaûo vaø nhieàu phuï luïc, baûng bieåu, ñoà thò, hình minh hoïa ñeå noäi dung ñeà taøi

ñöôïc ñaày ñuû vaø phong phuù.

Maëc duø taùc giaû raát noã löïc coá gaéng, ñaõ tu chænh nhieàu laàn nhöng ñeà taøi naøy

chaéc chaén khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Raát mong nhaän ñöôïc yù kieán ñoùng

goùp cuûa Thaày Coâ vaø caùc baïn nhaèm ñöa ñeà taøi vaøo öùng duïng thöïc teá.

Taùc giaû xin traân troïng bieát ôn!

LEÂ THÒ MYÕ NGOÏC

- 27 -

CHÖÔNG I:

CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ CAÏNH TRANH VAØ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH

1.1. TÍNH TAÁT YEÁU CUÛA CAÏNH TRANH TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ

TRÖÔØNG

Trong neàn kinh teá thò tröôøng, caïnh tranh laø moät taát yeáu bôûi baûn thaân neàn

kinh teá cuõng vaän ñoäng theo quy luaät caïnh tranh. Ñieàu naøy ñoøi hoûi caùc doanh

nghieäp phaûi baèng moïi noã löïc ñaùp öùng nhu caàu ngöôøi tieâu duøng thoâng qua caùc

bieän phaùp khaùc nhau nhö caûi tieán maãu maõ, naâng cao chaát löôïng, haï giaù thaønh,

cung caáp nhöõng dòch vuï toát nhaát cho khaùch haøng. Caïnh tranh trong neàn kinh teá

thò tröôøng laø ñoäng löïc raát lôùn cho söï phaùt trieån, nhöng trong cuoäc chôi aáy, muoán

daønh thaéng lôïi doanh nghieäp phaûi naâng cao naêng löïc caïnh tranh.

Caïnh tranh coù theå ñöa laïi lôïi ích cho ngöôøi naøy vaø thieät haïi cho ngöôøi

khaùc, nhöng xeùt treân phaïm vi toaøn xaõ hoäi thì caïnh tranh ñem ñeán nhöõng taùc ñoäng

tích cöïc, noù laøm cho saûn phaåm toát hôn, giaù reû hôn, khaùch haøng ñöôïc chaêm soùc toát

hôn. Caïnh tranh treân thò tröôøng taïo ra caùc lôïi ích sau:

- Phaân boå nguoàn löïc cuûa xaõ hoäi vôùi tyû leä caân ñoái hôïp lyù, goùp phaàn hình

thaønh cô caáu kinh teá hôïp lyù.

- Thuùc ñaåy tieán boä khoa hoïc coâng ngheä, taêng naêng suaát lao ñoäng.

- Söû duïng vôùi hieäu quaû cao nhaát caùc yeáu toá ñaàu vaøo.

- Thoûa maõn toát nhaát nhu caàu cuûa xaõ hoäi vì soá löôïng haøng hoùa, dòch vuï

ngaøy caøng nhieàu, chuûng loaïi phong phuù, chaát löôïng caøng cao nhöng giaù caû ngaøy

caøng haï.

Beân caïnh nhöõng taùc ñoäng tích cöïc, caïnh tranh treân thò tröôøng cuõng taïo ra

nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc ñoái vôùi neàn kinh teá nhö sau:

- Caïnh tranh thò tröôøng thieáu kieåm soaùt seõ taïo ra cô cheá kinh teá hình thaønh

töï phaùt, gaây baát lôïi cho taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá.

- Caïnh tranh thò tröôøng voâ chính phuû seõ daãn ñeán tình traïng hình thaønh moät

cuoäc chôi khoâng bình ñaúng “caù lôùn nuoát caù beù”.

- 28 -

- Caïnh tranh thiï tröôøng khoâng laønh maïnh seõ daãn ñeán phaùt sinh caùc tieâu

cöïc trong neàn kinh teá thò tröôøng.

Vì vaäy, chaáp nhaän caïnh tranh nhö laø söï taát yeáu cuûa neàn kinh teá thò tröôøng,

caùc doanh nghieäp phaûi tìm moïi caùch khai thaùc lôïi theá cuûa rieâng mình ñeå töø ñoù

phaùt trieån naêng löïc caïnh tranh ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån.

1.2. MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM

1.2.1. Caïnh tranh

Trong xu theá phaùt trieån cuûa neàn kinh teá hieän ñaïi, neàn kinh teá thò tröôøng laø

xu theá phaùt trieån taát yeáu nhaèm xaây döïng quoác gia phoàn vinh vaø tieán boä. Neùt ñieån

hình cuûa neàn kinh teá thò tröôøng chính laø luoân toàn taïi ôû ñoù caùc yeáu toá caïnh tranh.

Khoâng coù caïnh tranh, ñoäng löïc hoaït ñoäng cuûa kinh teá thò tröôøng bò tieâu dieät vaø

chæ coù caïnh tranh môùi laøm cho thò tröôøng trôû neân naêng ñoäng vaø hieäu quaû hôn.

Caïnh tranh laø yeáu toá baát di baát dòch cuûa neàn kinh teá thò tröôøng. Chính vì

vaäy, coù theå noùi kinh teá thò tröôøng vôùi caùc ñaëc tröng caïnh tranh chính laø moät coâng

ngheä hieän ñaïi ñeå phaùt trieån kinh teá trong thôøi ñaïi ngaøy nay. Coù raát nhieàu quan

ñieåm, khaùi nieäm veà caïnh tranh:

Theo ñònh nghóa trong Ñaïi Töø ñieån tieáng Vieät, caïnh tranh ñöôïc ñònh nghóa

laø “tranh ñua giöõa nhöõng caù nhaân, taäp theå coù chöùc naêng nhö nhau, nhaèm giaønh

phaàn hôn, phaàn thaéng veà mình”

Theo Töø ñieån thuaät ngöõ Kinh teá hoïc, “caïnh tranh - söï ñaáu tranh ñoái laäp

giöõa caùc caù nhaân, taäp ñoaøn hay quoác gia. Caïnh tranh naûy sinh khi hai beân hay

nhieàu beân coá gaéng giaønh laáy thöù maø khoâng ai cuõng coù theå giaønh ñöôïc”

Trong Ñaïi Töø ñieån Kinh teá thò tröôøng cuõng ñöa ra ñònh nghóa “caïnh tranh

höõu hieäu laø moät phöông thöùc thích öùng vôùi thò tröôøng cuûa xí nghieäp, maø muïc ñích

laø giaønh ñöôïc hieäu quaû hoaït ñoäng thò tröôøng laøm cho ngöôøi ta töông ñoái thoûa maõn

nhaèm ñaït ñöôïc lôïi nhuaän bình quaân vöøa ñuû ñeå coù lôïi cho vieäc kinh doanh bình

thöôøng vaø thuø lao cho nhöõng ruûi ro trong vieäc ñaàu tö, ñoàng thôøi hoaït ñoäng cuûa

ñôn vò saûn xuaát cuõng ñaït ñöôïc hieäu suaát cao, khoâng coù hieän töôïng quaù dö thöøa veà