Một số phương thức bồi dưỡng năng lực huy động kiến thức cho học sinh trong dạy học toán

li

CHO HOC SINH TRONG DAY HOC TOAN

O LE THI NGOC '

Trong day hpe todn, ddi vdi hpe sinh (HS),

gidi todn id hoqt dpng (HD) hpe tap ehu

yeu; dd'i vdi gido vien (GV), ngodi viee

truyen thy tri thue, kl ndng, phuong phdp, edn

tdng cudng bdi dudng ndng luc (NL) huy ddng

kien thi/c (HDKT) cho HS, giup ede em biet ehu

ddng lya ehpn kien thue de gidi quye't vd'n de.

NL HDKT gdm mdt so dqc diem sou: 1) Ld qud

trinh nhd Iqi ed chon ipe nhtfng kien thue dd ed

de thieh ung vdi vd'n de mdi ddt ra. NL HDKT

khdng phdi id bdt bie'n; 2) Ld td hpp ede NL dugc

bieu hien dudi dpng nhu: NL dy dodn vdn de,

NL chuyen ddi ngdn ngu, NL quy Iq ve quen, NL

nhin nhdn bdi todn dudi nhieu gdc do khdc

nhau,... Bdi viet trinh bdy mdt so phuong thue

bdi dudng NL HDKT eho HS phd thdng.

1. Ren luyen HS bien doi bdi todn theo

nhieu hinh thuc khdc nhau de HDKT thieh

hqp gidi bdi tqp todn. Trong dqy hpe, khi dung

trude mdt vd'n de, HS edn xem xet mdi lien he

gitfa ede dqi lupng, phdn dodn ede khd ndng ed

the xdy ro vd bie'n ddi bdi todn.

Cd nhieu cdeh khde nhau de bien ddi bdi todn,

cd the bie'n ddi ddng thdi ed ndi dung vd hinh

thtrc thdng quo cde phep bie'n ddi tuong duong,

hoqe dua bdi todn ve «gdn" vdi bdi todn dd biet.

Bdi todn sou ddy ldm sdng td ludn diem ndy:

Bdi todn / : Cho hinh thang ABCD ed Z A =

Z B = 90°, AD = 2a, AB = BC = a, tren tia Ax

vudng gde vdi mp(ABCD) ldy diem S sao eho AS

= a V2 • Xdc djnh vd tinh dp ddi doqn vudng gde

ehung cuo hoi dudng thdng

AB vd SC (hinh Ij.

O ddy, edn ehu y mdt so

dqi lupng bd't bie'n nhu:

Z A = ZB = 90° , Ax 1

mp(ABCD). Bdng edeh bie'n

ddi mdt phdn eua gid thie't,

chdng hqn, thay hinh thang

Hinh 1 bdi hinh vudng, bdi todn dd

Tap chi Giao due so 25 6 (ki a - a/aon)

cho trd thdnh: «Cho hinh chdp S.ABCD co ddy

ABCD Id hinh vudng fdm O, cgnh AB = a, egnh

SA = hvd vudng gdc vdi mp (ABCDj. Tfnh khodng

cdeh giua hai dudng thang cheo nhau SC vd AB".

Khi gidi bdi todn ndy, HS khdng khd khdn khi

dyng dudng vudng gde ehung M N cuo SC vd

AB, ed the dyng dudng thdng AH vudng gde SD,

sou dd dyng MN//AH . HD ndy giup HS tu duy

linh hoqt, bude ddu hinh thdnh kT ndng bie'n ddi

bdi todn bdng edeh tuong ty hod.

Trd ve bdi todn ban ddu, luc ndy HS dd dupe

djnh hudng, dd ed sy lien tudng den kien thi/c

edn su dyng. De chuyen hinh thong ve viee xet

hinh vudng, ttr C ke dudng thdng song song vdi

AB, edt AD tqi I. Khi tinh khodng cdeh gitfa hoi

dudng thdng cheo nhau SC vd AB, cd the xet bdi

todn dudi nhieu gde dd khde nhau, chdng han:

Cde dd /; Tif C dung Cl / / AB (I e AD);

dung AH ± SI (HeI); tif H, dung HM / / Cl (M e

SC). Ke MN / / AH (N e AB), khi dd M N Id doqn

vudng gdc ehung cuo SC vd AB. ASAI vudng tqi

A, ed AH id dudng eao nen:

AH' SA' AI' 2a' a' 20'^^^ '^^ 3 '

Gdc do 2: De tinh khodng edeh gitfa hoi dudng

thdng AB vd SC duo ve viee tinh khodng cdeh

gitfa AB vdi mp(SCI) hay khodng edeh ttr A tdi

mp(SCI).

Gdc do 3: Gpi (P) id mat phdng ehua SC vd

Cl; (Q) id mat phdng ehua AB vd (Q) / / (P). Khi

dd: d(AB, SC) = d((P), (Q)) = d(A,(P)) = AH = ^ .

Cde do 4: Vdn dyng edng thirc tinh the tich

cuo khd'i chdp tam gide, to ed:

d(AB, SC)= ^^^. V. '• , '.

Nhu vdy, trude mdt bdi todn, edn xem xet

vdn de mdt cdeh sdu sdc, kT ludng, biet lien tudng

* Tnroing THPT Trieu Sdn 1, huyen Trieu Sdn, Thanh Hda

#