Mô hình xác định các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất của ngành sản xuất giầy dép.doc.DOC

phÇn më ®Çu

1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi

N¨m 2005 lµ n¨m cuèi cïng ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam thùc hiÖn lé

tr×nh AFTA vµ tiÕn hµnh nh÷ng bíc ®i quan träng chuÈn bÞ gia nhËp WTO.

Sù t¸c ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi ®èi víi níc ta ngµy cµng râ nÐt vµ

cµng lín do chÝnh s¸ch kinh tÕ më vµ héi nhËp quèc tÕ. BiÕn ®éng t×nh h×nh kinh

tÕ thÕ giíi, khu vùc sÏ ngµy cµng ¶nh hëng trùc tiÕp tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam.

C¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn phô thuéc nhiÒu vµo nguån nguyªn liÖu nhËp

khÈu sÏ gÆp nhiÒu th¸ch thøc, khã kh¨n h¬n do biÕn ®éng gi¸. Tuy nhiªn, c¬ héi

tham gia c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu ngµy cµng më réng, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng Mü.

ThÞ trêng trong níc

Víi trªn 80 triÖu d©n vµ tèc ®é t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ ®îc duy tr× ë

møc cao nh nh÷ng n¨m võa qua ®îc coi lµ mét thÞ trêng ®Çy triÓn väng vÒ c¸c

s¶n phÈm c«ng nghiÖp vµ lµ mét ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò quan träng cho sù ph¸t triÓn

cña ngµnh c«ng nghiÖp trong níc. HiÖn nay, nhiÒu s¶n phÈm c«ng nghiÖp chÕ

biÕn nh: thùc phÈm chÕ biÕn, chÕ t¹o c¬ khÝ, ®iÖn, ®iÖn tö d©n dông, hµng dÖt

may, bia, s÷a, dÇu ¨n, chÊt tÈy röa, s¨m lèp xe ®¹p, xe m¸y, lèp « t« m¸y kÐo,

giµy dÐp..., ®· chiÕm ®îc thÞ trêng trong níc vµ dÇn c¹nh tranh ®îc víi hµng

ngo¹i nhËp.

ThÞ trêng xuÊt khÈu

C¸c thÞ trêng xuÊt khÈu chñ yÕu hai n¨m 2004-2005 cña hµng c«ng nghiÖp

ViÖt Nam lµ EU víi c¸c s¶n phÈm chñ yÕu lµ hµng dÖt may, giµy dÐp, xe ®¹p;

NhËt B¶n víi c¸c s¶n phÈm chñ yÕu lµ than, dÇu th«, hµng dÖt may, giµy dÐp,

hµng thñ c«ng mü nghÖ; ASEAN víi c¸c s¶n phÈm lµ hµng thñ c«ng mü nghÖ,

dÖt may, giµy dÐp, linh kiÖn ®iÖn tö, d©y, c¸p ®iÖn... ThÞ trêng Mü lµ thÞ trêng

1

lín, chiÕm tû träng ngµy cµng t¨ng trong kim ng¹ch xuÊt khÈu víi c¸c s¶n phÈm

chñ yÕu nh hµng dÖt may, giµy dÐp.

Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng c«ng nghiÖp

Ngoµi viÖc xuÊt khÈu nguyªn liÖu th« nh kho¸ng s¶n, dÇu th«, than,..., mét

sè mÆt hµng ®· dÇn chiÕm lÜnh thÞ trêng trong níc vµ xuÊt khÈu nh: dÖt may, da

giµy, mét sè s¶n phÈm c¬ khÝ, ®iÖn tö, ®iÖn gia dông, hµng thñ c«ng mü nghÖ víi

møc t¨ng trëng rÊt cao. Nh×n chung, hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp ®· cã thÞ

trêng tiªu thô, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng néi ®Þa.

Qua mét sè nhËn ®Þnh trªn ta thÊy giÇy dÐp lµ mét trong nhiÒu mÆt hµng cã

tiÒm n¨ng lín trong s¶n xuÊt ®Ó phôc vô nhu cÇu trong níc vµ cã vÞ thÕ xuÊt khÈu

rÊt râ nÐt. Tuy nhiªn ngµnh da giÇy ViÖt Nam ®ang tån t¹i hai h¹n chÕ cÇn ®îc

nhanh chãng kh¾c phôc nÕu kh«ng nã sÏ k×m h·m sù ph¸t triÓn. Thø nhÊt lµ yÕu

kÐm vÌ n¨ng lùc thiÕt kÕ mÉu vµ c«ng t¸c thÞ trêng. Thø hai lµ thiÕu nguån

nguyªn liÖu trong níc, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ph¶i phô thuéc vµo nguån

nguyªn liÖu nhËp khÈu. ChÝnh ®iÒu nµy lµm cho hiÖu qu¶ cña ngµnh gi¶m do chi

phÝ trung gian trong s¶n xuÊt ngµy cµng t¨ng.

MÆc dï ngµnh cßn nhiÒu h¹n chÕ nhng theo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn c«ng

nghiÖp nãi chung vµ cho nhãm ngµnh hµng tiªu dïng nãi riªng, dÖt may vµ giÇy

dÐp sÏ lµ hai mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc. Do ®ã lµm thÕ nµo ®Ó ®a ra lêi gi¶i ®¸p

cho bµi to¸n t¨ng n¨ng suÊt, ®Èy m¹nh hiÖu qu¶ cña ngµnh ta cÇn ph¶i ®¸nh gi¸

n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶, ®Æc biÖt lµ hiÖu qu¶ kü

thuËt cña toµn ngµnh.

ChÝnh v× lý do nh vËy nªn t¸c gi¶ ®· chän nghiªn cøu ®Ò tµi:

M« h×nh x¸c ®Þnh c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña ngµnh

s¶n xuÊt giÇy dÐp

2

2. Môc ®Ých nghiªn cøu

XuÊt ph¸t tõ vai trß quan träng cña viÖc xem xÐt nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng

®Õn hiÖu qu¶, cô thÓ lµ hiÖu qu¶ kü thuËt cña mét ngµnh s¶n xuÊt, ®Ò tµi nghiªn

cøu ¸p dông cho ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt giÇy dÐp cña ViÖt Nam.

Môc tiªu c¬ b¶n cña luËn v¨n lµ x©y dùng hµm s¶n xuÊt cho ngµnh s¶n

xuÊt giÇy dÐp theo c¸ch tiÕp cËn biªn ngÉu nhiªn víi c¸c ®Çu vµo cÇn thiÕt. Trªn

c¬ së ®ã t¸c gi¶ còng ®a ra mét sè tÝnh to¸n vµ so s¸nh hiÖu qu¶ kü thuËt cña

ngµnh vµ cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt trong ®iÒu tra mÉu. Qua ph©n tÝch t¸c gi¶ thÊy

hiÖu qu¶ cña ngµnh kh«ng cao nªn sÏ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña mét sè nh©n tè tíi

tÝnh phi hiÖu qu¶ cña ngµnh giÇy dÐp.

3. Ph¹m vi nghiªn cøu

T¸c gi¶ tËp trung c¸c ph©n tÝch cña m×nh ®èi víi ngµnh Da GiÇy ( bao

gåm chñ yÕu lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt giÇy dÐp, s¶n phÈm chñ yÕu cña ngµnh)

Sè liÖu thu thËp tõ cuéc ®iÒu tra doanh nghiÖp do Tæng côc thèng kª thùc hiÖn

trong ba n¨m ( 2000 ®Õn 2002) víi mét sè chØ tiªu c¬ b¶n vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt

cña doanh nghiÖp.

4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu

LuËn v¨n dïng lý luËn vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña chñ nghÜa duy vËt

biÖn chøng kÕt hîp víi ph¬ng ph¸p m« h×nh ho¸ trªn c¬ së x©y dùng quan hÖ

kh¸ch quan gi÷a c¸c ®¹i lîng ph©n tÝch., ph¬ng ph¸p thèng kª m« t¶ ®Æc ®iÓm

cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ.

LuËn v¨n sö dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®Þnh lîng, x©y dùng m« h×nh dùa

vµo sè liÖu thèng kª ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kü thuËt cña mét ngµnh s¶n xuÊt cô

thÓ.- ngµnh giÇy dÐp. Ngoµi ra t¸c gi¶ cßn dùa trªn nh÷ng quan ®iÓm vµ kÕ ho¹ch

ph¸t triÓn kinh tÕ cña Nhµ níc ®Ó ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng còng nh ph©n tÝch, ®Ò ra

®Þnh híng cho ngµnh s¶n xuÊt.

3

5. Nh÷ng ®ãng gãp chñ yÕu cña luËn v¨n

- LuËn v¨n ®· ®a ra nh÷ng ph©n tÝch vÒ thùc tr¹ng vµ xu híng vËn ®éng

cña mét ngµnh rÊt quan träng trong lÜnh vùc xuÊt khÈu lµ ngµnh s¶n xuÊt giÇy

dÐp.

- Trªn c¬ së muèn lîng ho¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ngµnh, t¸c gi¶ ®·

nghiªn cøu hiÖu qu¶ kü thuËt, mét trong hai phÇn cÊu t¹o nªn t¨ng trëng n¨ng

suÊt tæng hîp cña ngµnh.

- T¸c gi¶ còng ®a ra mét sè ph©n tÝch vÒ c¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn møc phi

hiÖu qu¶ cña toµn ngµnh giÇy dÐp nãi riªng vµ ngµnh gép giÇy dÐp - dÖt may nãi

chung.

- Cuèi cïng luËn v¨n ®ãng gãp mét sè gi¶i ph¸p dùa trªn viÖc ph©n tÝch

®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng hiÖu qu¶ cña ngµnh s¶n xuÊt giÇy dÐp.

6. KÕt cÊu cña luËn v¨n

Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n chia lµm ba

ch¬ng víi néi dung nh sau

Ch¬ng I: Tæng quan chung vÒ ngµnh s¶n xuÊt giÇy dÐp

§Çu tiªn t¸c gi¶ khoanh vïng ph¹m vi ph©n tÝch trong ngµnh giÇy dÐp

th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña ngµnh trong nh÷ng n¨m gÇn

®©y. Ngµnh cã tiÒm n¨ng xuÊt khÈu lín nªn s¶n xuÊt cã rÊt nhiÒu biÕn ®éng v× bÞ

chi phèi bëi thÞ trêng tiªu thô. Do ®ã mét sè c¬ héi vµ th¸ch thøc ®· ®Æt ra víi

toµn ngµnh.

Ch¬ng II: M« h×nh hµm s¶n xuÊt biªn ngÉu nhiªn ®¸nh gi¸ c¸c nh©n tè

¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kü thuËt cña mét ngµnh s¶n xuÊt.

Muèn toµn ngµnh ph¸t triÓn th× b¶n th©n tõng c¸ thÓ lµ c¸c doanh nghiÖp

trong ngµnh ph¶i nç lùc, do ®ã hiÖu qu¶ cña tõng c¬ së sÏ ¶nh hëng ®Ðn møc

hiÖu qu¶ chung cña toµn ngµnh. Néi dung cña ch¬ng nµy ®Ò cËp ®Õn viÖc x©y

4

dùng hµm s¶n xuÊt biªn ngÉu nhiªn, tõ ®ã íc lîng theo mét ph¬ng ph¸p thÝch

hîp sÏ tÝnh ®îc hiÖu qu¶ kü thuËt cña mét ngµnh s¶n xuÊt nãi chung, x¸c ®Þnh

c¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi møc hiÖu qu¶ vµ phi hiÖu qu¶ cña toµn ngµnh.

Ch¬ng III: ¸p dông m« h×nh cho ngµnh s¶n xuÊt giÇy dÐp ViÖt Nam

¸p dông c¸c tÝnh to¸n vµ m« h×nh cho ngµnh giÇy dÐp trªn c¬ së ph©n tÝch

mÉu ngÉu nhiªn, ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ cña ngµnh vµ vai trß cña c¸c chØ tªu kinh

tÕ tíi møc hiÖu qu¶ ®ã, mét sè gi¶i ph¸p ®îc ®a ra ®Ó gióp ngµnh giÇy dÐp cã

®iÒu kiÖn tËn dông c¸c c¬ héi ph¸t triÓn vµ ®Þnh híng râ rµng trong giai ®o¹n

sau.

5

ch¬ng I

tæng quan vÒ ngµnh s¶n xuÊt giÇy dÐp

1. Thùc tr¹ng t×nh h×nh s¶n xuÊt giÇy dÐp cña ViÖt Nam

NÒn kinh tÕ cña mét quèc gia cã thÓ t¨ng trëng nhanh hay chËm trong thêi

®¹i ngµy nay phô thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña tõng ngµnh s¶n xuÊt vµ dÞch vô.

Mçi ngµnh cã mét thÕ m¹nh dùa vµo ®Æc tÝnh vµ kh¶ n¨ng tiªu thô cña s¶n phÈm.

Víi tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ, hµng ho¸ ViÖt Nam ®ang ngµy cµng cã chç ®øng

trªn thÞ trêng quèc tÕ. Tuy nhiªn viÖc lµm thÕ nµo ®Ó ®øng v÷ng vµ tiÕn lªn trong

®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t ®ang lµ yªu cÇu ®Æt ra víi mçi ngµnh s¶n xuÊt.

Trong nhãm ngµnh lín lµ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, ngµnh giÇy dÐp ®ang ngµy

cµng cã vÞ trÝ quan träng kh«ng nh÷ng chØ ho¹t ®éng trong níc mµ vÞ thÕ xuÊt

khÈu còng n©ng lªn râ rÖt.

Ngµnh c«ng nghiÖp giÇy dÐp cña ViÖt Nam trong 7 n¨m trë l¹i ®©y t¨ng tr￾ëng rÊt nhanh, ®Æc biÖt lµ s¶n lîng vµ xuÊt khÈu. Giai ®o¹n tõ 1997 - 2000 ®·

t¨ng tõ 206 triÖu ®«i lªn ®Õn 303 triÖu ®«i. HiÖn nay, n¨ng lùc s¶n xuÊt cña

chóng ta cã thÓ s¶n xuÊt ®îc kho¶ng 400 triÖu ®«i. PhÇn lín c¸c s¶n phÈm nµy

®Òu ®îc xuÊt khÈu, trung b×nh mçi n¨m tæng gi¸ trÞ giÇy dÐp xuÊt khÈu cña ViÖt

Nam ®¹t 1,5 tû USD. Trong ®ã, ch©u ¢u lµ thÞ trêng hµng ®Çu, chiÕm kho¶ng

65% lîng hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, sau ®ã lµ thÞ trêng Mü, NhËt B¶n, Hµn

6

G i¸ trÞ s¶n xuÊt (gi¸ 94)

0

3000

6000

9000

12000

15000

1995 1996 1997 1998 19992000 2001 2002 2003

N ¨m

Gi¸ trÞ