Lý thuyết trò chơi và áp dụng phân tích chiến lược của các doanh nghiệp sữa tại Việt Nam / Nguyễn Hoàng Tùng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN

THAM GIA XÉT GIẢI THƯỞNG SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP

TRƯỜNG

TÊN ĐỀ TÀI

LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI VÀ ÁP DỤNG PHÂN TÍCH

CHIẾN LƯỢC CỦA CÁC DOANH NGHIỆP SỮA TẠI

VIỆT NAM

Mã số đề tài: 10

Sinh viên thực hiện: NGUYỄN HOÀNG TÙNG Nam, Nữ: Nam

Dân tộc: Kinh

Lớp, khoa: DH12KI02/Kinh tế và luật Năm thứ: 2 /Số năm đào tạo: 4

Ngành học: Kinh tế

Người hướng dẫn: Ts. Lê Văn Chơn

TP Hồ Chí Minh, Tháng 3 Năm 2014

1

MỤC LỤC

DANH MỤC BẢNG BIỂU ............................................................................................... 4

DANH MỤC ĐỒ THỊ........................................................................................................ 5

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT............................................................................ 6

LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI VÀ ÁP DỤNG PHÂN TÍCH CHIẾN LƯỢC CỦA CÁC

DOANH NGHIỆP SỮA TẠI VIỆT NAM..................................................................... 11

PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 11

1. Mục tiêu nghiên cứu: ........................................................................................... 11

2. Câu hỏi nghiên cứu.............................................................................................. 12

3. Đối tượng nghiên cứu:......................................................................................... 12

4. Phạm vi nghiên cứu: ............................................................................................ 12

5. Phương pháp nghiên cứu:.................................................................................... 12

6. Kết cấu đề tài:...................................................................................................... 12

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI................................ 14

I. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI14

1. Quá trình hình thành của lý thuyết trò chơi: ....................................................... 14

2. Các bước phát triển:............................................................................................ 14

II. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI: ......................................... 15

1. Lý thuyết trò chơi trong kinh doanh: ................................................................... 15

a. Player (Người chơi):......................................................................................... 15

b. Added Value (Giá trị gia tăng): ........................................................................ 16

c. Rules (Những quy tắc):..................................................................................... 17

d. Tactics (Chiến thuật): ....................................................................................... 17

e. Scope (Phạm vi): .............................................................................................. 17

2. Biểu diễn trò chơi: ............................................................................................... 18

a. Dạng chuẩn tắc: ................................................................................................ 18

b. Dạng mở rộng:.................................................................................................. 19

3. Phân loại trò chơi:............................................................................................... 19

a. Dựa vào kết quả trò chơi: ................................................................................. 19

b. Dựa vào thông tin trò chơi:............................................................................... 20

III. ÁP DỤNG LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI TRONG KINH DOANH:............................................ 20

IV. ỨNG DỤNG CỤ THỂ CỦA LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI TRONG KINH DOANH:................... 21

CHƯƠNG II: SỬ DỤNG MÔ HÌNH LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI TRONG KINH

DOANH VÀO PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA VINAMILK.......... 23

2

I. TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG SỮA VIỆT NAM: ...................................................... 23

II. TÌNH HÌNH SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA VINAMILK THEO MÔ HÌNH

BRANDENBURGER VÀ NALEBUFF:.................................................................................. 24

1. Vinamilk:.............................................................................................................. 25

a. Qúa trình hình thành và phát triển:................................................................... 25

b. Tình hình hoạt động của Vinamilk từ 2008 – 2012: ........................................ 26

c. Tài sản và nguồn vốn:....................................................................................... 27

d. Sơ đồ tổ chức và cơ cấu quản lý:...................................................................... 28

e. Sản phẩm: ......................................................................................................... 29

f. Nhà máy và trang trại: ...................................................................................... 29

g. Các công ty con và công ty liên kết nước ngoài:.............................................. 29

h. Hệ thống tủ đông, tủ lạnh: ................................................................................ 30

2. Nhà cung cấp:...................................................................................................... 30

a. Fonterra:............................................................................................................ 30

b. Hoogwegt International:................................................................................... 30

c. Tetra Pak Indochina:......................................................................................... 31

d. Đội ngũ lao động: ............................................................................................. 32

e. Nguồn nguyên liệu sữa trong nước: ................................................................. 33

f. Vùng nguyên liệu tự chủ của Vinamilk:........................................................... 33

3. Khách hàng:......................................................................................................... 33

a. Thị trường nội địa:............................................................................................ 33

b. Thị trường xuất khẩu: ....................................................................................... 35

c. Khách hàng khác: ............................................................................................. 35

4. Đối thủ cạnh tranh:.............................................................................................. 35

a. Thị trường sữa bột: ........................................................................................... 35

b. Thị trường sữa nước: ........................................................................................ 36

c. Sữa chua: .......................................................................................................... 37

d. Sữa đặc: ............................................................................................................ 37

e. Khái quát về các đối thủ cạnh tranh của Vinamilk theo cơ cấu doanh thu: ..... 38

5. Người bổ trợ: ....................................................................................................... 38

a. Chính phủ: ........................................................................................................ 38

b. Các doanh nghiệp sữa khác: ............................................................................. 40

III. THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN CỦA VINAMILK:................................................ 41

1. Thuận lợi:............................................................................................................. 41

2. Khó khăn:............................................................................................................. 42

IV. TỔNG KẾT CHƯƠNG II:............................................................................................ 45

CHƯƠNG III: VẬN DỤNG LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI VÀO PHÂN TÍCH CHIẾN

LƯỢC CỦA CÁC DOANH NGHIỆP SỮA TẠI VIỆT NAM .................................... 46

3

I. THỊ TRƯỜNG SỮA BỘT CÔNG THỨC TRẺ EM: .............................................. 46

1. Tổng quan về thị trường sữa bột: ........................................................................ 46

2. Triển vọng ngành sữa bột:................................................................................... 47

3. Chiến lược cạnh tranh của các doanh nghiệp:.................................................... 48

a. Cuộc chiến của thương hiệu và giá: ................................................................. 49

b. Cuộc chiến sản phẩm:....................................................................................... 61

4. Ảnh hưởng của nhà nước đến việc điều tiết thị trường sữa: ............................... 64

a. Chính sách quản lý giá: .................................................................................... 64

b. Chính sách tiếp thị, quảng cáo và ghi nhãn hàng hóa: ..................................... 66

II. THỊ TRƯỜNG SỮA NƯỚC TẠI VIỆT NAM:....................................................... 66

1. Tổng quan về thị trường sữa nước: ..................................................................... 66

2. Triển vọng ngành sữa nước:................................................................................ 67

3. Cuộc chiến của Vinamilk và Friesland Campina:............................................... 69

4. TH Group và cuộc chiến với Vinamilk: ............................................................... 70

a. TH Group:......................................................................................................... 70

b. Cuộc chiến giữa Vinamilk và TH Group: ........................................................ 73

III. TỔNG KẾT CHƯƠNG III:........................................................................................... 78

1. Thị trường sữa bột:.............................................................................................. 78

2. Thị trường sữa nước:........................................................................................... 78

CHƯƠNG IV: SỬ DỤNG LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI DỰ BÁO THỊ TRƯỜNG SỮA

VIỆT NAM TỪ THÁNG 4/2014 – 2020 VÀ GIẢI PHÁP CHO CHÍNH PHỦ ĐỊNH

HƯỚNG THỊ TRƯỜNG SỮA ....................................................................................... 80

I. DỰ BÁO THỊ TRƯỜNG SỮA VIỆT NAM TỪ THÁNG 4/2014 – 2020: ............. 80

1. Thị trường sữa bột:.............................................................................................. 80

2. Thị trường sữa nước và chiến lược của các doanh nghiệp trong việcphát triển thị

trường: ........................................................................................................................ 81

II. SỬ DỤNG LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI ĐỀ RA GIẢI PHÁP CHO CHÍNH PHỦ

TRONG VIỆC TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC ĐẾN THỊ TRƯỜNG SỮA TẠI VIỆT NAM:82

1. Partner (Người chơi):.......................................................................................... 83

2. Added Value (Giá trị gia tăng):........................................................................... 84

3. Rules (Những quy tắc): ........................................................................................ 85

4. Tactics (Chiến thuật) và Scope (Phạm vi):.......................................................... 85

5. Kết luận:............................................................................................................... 87

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 88

I. SÁCH, TÀI LIỆU:........................................................................................................ 88

II. WEBSITE: ................................................................................................................. 88

4

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1: Những dòng sản phẩm của các doanh nghiệp kinh doanh sữa .................Trang 22

Bảng 2: Tốc độ tăng trưởng kép bình quân của Vinamilk từ 2008 – 2012............Trang 25

Bảng 3: Bốn doanh nghiệp mang lại nguồn lợi lớn nhất cho SCIC năm 2013 ......Trang 37

Bảng 4: Thị phần theo doanh thu của các doanh nghiệp kinh doanh sữa bột thức trẻ em

năm 2008 ................................................................................................................Trang 46

Bảng 5: Biến động giá sữa bột thế giới, tỷ giá hối đoái, lạm phát và giá sữa trong nước so

với mốc năm 2006 ..................................................................................................Trang 49

Bảng 6: Biến động của các yếu tố ảnh hưởng đến giá sữa (Giữa năm sau so với năm

trước) ......................................................................................................................Trang 49

Bảng 7: Bảng phân tích ảnh hưởng của lạm phát, tỷ giá VND/USD, biến động giá sữa thế

giới đến sự thay đổi giá sữa của các doanh nghiệp (Denta P thật) so với 2006.....Trang 59

Bảng 8: Thị phần sữa nước của các doanh nghiệp theo doanh thu ........................Trang 66

Ma trận 1: Biểu diễn tổng quát quyết định của Vinamilk và Friesland Campina ..Trang 51

Ma trận 2: Biểu diễn quyết định của Vinamilk và Friesland Campina vào năm 2009

................................................................................................................................Trang 54

Ma trận 3: Biểu diễn quyết định của Vinamilk và Friesland Campina vào năm 2010

................................................................................................................................Trang 57

Ma trận 4: Biểu diễn quyết định của Vinamilk và Friesland Campina vào năm 2011

................................................................................................................................Trang 58

Ma trận 5: Biểu diễn quyết định sản lượng của Vinamilk và Friesland Campina vào năm

2013 ........................................................................................................................Trang 62

5

DANH MỤC ĐỒ THỊ

Đồ thị 1: Tình hình tài sản và nguồn vốn của Vinamilk giai đoạn 2008 – 2013 ..Trang 26

Đồ thị 2: Cơ cấu lao động của Vinamilk 31/12/2012............................................Trang 31

Đồ thị 3: Hai kênh phân phối sản phẩm của Vinamilk .........................................Trang 33

Đồ thị 4: Thị phần sữa bột tại Việt Nam năm 2012 ..............................................Trang 34

Đồ thị 5: Thị phần sữa nước Việt Nam năm 2013 ................................................Trang 35

Đồ thị 6: Cơ cấu doanh thu của Vinamilk năm 2012 ............................................Trang 35

Đồ thị 7: Chi phí sản xuất kinh doanh theo yếu tố của Vinamilk T9/2012...........Trang 42

Đồ thị 8: Doanh thu ngành sữa bột 2004 – 2009...................................................Trang 45

Đồ thị 9: Tiêu thụ sữa bình quân 2008 ..................................................................Trang 46

Đồ thị 10: Doanh thu đầu người của Việt Nam giai đoạn 2006 – 2013.................Trang 46

Đồ thị 11: Thị phần sản lượng sữa bột năm 2008 ..................................................Trang 51

Đồ thị 12: Doanh thu ngành sữa nước 2004 – 2009...............................................Trang 65

Đồ thị 13: Thị phần sữa bột của Vinamilk và Friesland Campina giai đoạn 2009 -2012

................................................................................................................................Trang 68

6

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT

A – M: Abbott – Mead Johnson

CAGR: Compound annual growth rate – Tỷ lệ tăng trưởng kép hằng năm.

ESOP: Employee Stock Ownership Plan – Kế hoạch thực hiện quyền sở hữu cổ

phần cho người lao động.

GDP: Gross Domestic Product – Tổng sản phẩm quốc nội.

SCIC: State Capital and Investment Corporation – Tổng Công ty Đầu tư và Kinh

doanh Vốn Nhà nước.

V – FC: Vinamilk – Friesland Campina

7

Mẫu SV-06. Thông tin kết quả nghiên cứu của đề tài

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM

THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI

1. Thông tin chung:

- Tên đề tài: LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI VÀ ÁP DỤNG PHÂN TÍCH CHIẾN

LƯỢC CỦA CÁC DOANH NGHIỆP SỮA TẠI VIỆT NAM

- Sinh viên thực hiện: NGUYỄN HOÀNG TÙNG

- Lớp: DH12KI02 Khoa:KINH TẾ VÀ LUẬT

Năm thứ: 2 Số năm đào tạo: 4

- Người hướng dẫn: Ts. Lê Văn Chơn

2. Mục tiêu đề tài:

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài nhằm áp dụng lý thuyết trò chơi để phân tích

những chiến lược của các doanh nghiệp sữa tại thị trường Việt Nam. Thông qua

trung tâm trò chơi là Vinamilk, chúng ta sẽ có cái nhìn khách quan về diễn biến

của thị trường. Từ đó sử dụng tiếp lý thuyết trò chơi nhằm đưa ra những dự báo về

chiến lược của các doanh nghiệp trong tương lai và giải pháp cho Chính phủ để

định hướng thị trường sữa đi theo hướng có lợi nhất cho Chính phủ và người tiêu

dùng Việt Nam.

3. Tính mới và sáng tạo:

Đây là đề tài đầu tiên áp dụng công cụ “Lý thuyết trò chơi” để giải quyết

một vấn đề kinh tế tham gia nghiên cứu khoa học tại trường đại học Mở TP Hồ Chí

Minh kể từ năm 2004. Vì thế, đề tài sẽ đưa ra những lý lẽ, giải thích,… hoàn toàn

mới mẻ so với những công cụ trước đây. Nó sẽ đưa ra nhiều sự lựa chọn hơn cho

các nhà kinh tế trong việc tác động hay điều chỉnh một vấn đề kinh tế nào đó.

4. Kết quả nghiên cứu:

Đề tài đã được thực hiện và đạt được đầy đủ những kết quả theo dự tính ban

đầu: