Luận văn Xử lý nợ xấu đã mua của các Tổ chức tín dụng tại Công ty Quản lý Tài sản

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

…………/…………

BỘ NỘI VỤ

……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

LÊ HOÀNG NAM

TÊN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN

XỬ LÝ NỢ XẤU ĐÃ MUA CỦA CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG

TẠI CÔNG TY QUẢN LÝ TÀI SẢN

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

Hà Nội - Năm 2021

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

LÊ HOÀNG NAM

TÊN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN

XỬ LÝ NỢ XẤU ĐÃ MUA CỦA CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG

TẠI CÔNG TY QUẢN LÝ TÀI SẢN

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

MÃ SỐ : 8 34 02 01

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ TOÀN THẮNG

Hà Nội – Năm 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Xử lý nợ xấu đã mua của các Tổ chức

tín dụng tại Công ty Quản lý Tài sản” là công trình nghiên cứu do tôi thực

hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Lê Toàn Thắng.

Các số liệu trong luận văn được sử dụng trung thực. Kết quả nghiên

cứu được trình bày trong luận văn này chưa từng được công bố tại bất kỳ

công trình nào khác.

Tác giả

Lê Hoàng Nam

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn Thạc sĩ của mình với sự giúp đỡ và chỉ bảo tận

tình của các thầy cô giáo, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện

Hành chính Quốc gia, Ban Quản lý đào tạo sau đại học, Khoa Quản lý nhà

nước v Kinh tế và Tài chính công đã nhiệt tình truy n đạt kiến thức quý báu

cho tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành Luận văn Thạc sĩ.

Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc TS Lê Toàn Thắng đã hướng dẫn tôi

trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành Luận văn Thạc sĩ.

Nhân dịp này tôi xin chân thành cảm ơn đội ngũ cán bộ nhân viên

đang công tác tại Công ty Quản lý Tài sản- VAMC đã tạo đi u kiện giúp đỡ

tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu, thu thập số liệu để hoàn thành

Luận văn.

Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn gia đình bạn bè, đồng nghiệp đã

động viên khuyến khích tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả

Lê Hoàng Nam

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii

DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................... vii

LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1

1. Lý do chọn đề tài .......................................................................................... 1

2. Tổng quan các công trình nghiên cứu ........................................................ 2

3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................... 5

3.1. Mục tiêu ...................................................................................................... 5

3.2. Nhiệm vụ .................................................................................................... 5

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .............................................................. 5

4.1. Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài .............................................................. 5

4.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài ................................................................. 6

5. Phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn ..................................................... 6

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn .................................................. 7

7. Kết cấu của luận văn .................................................................................... 8

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XỬ LÝ NỢ XẤU ............................... 9

1.1 Nợ xấu .......................................................................................................... 9

1.1.1. Khái niệm nợ ........................................................................................... 9

1.1.2. Nợ xấu của các tổ chức tín dụng .......................................................... 10

1.2 Xử lý nợ xấu của Công ty quản lý tài sản .............................................. 12

1.2.1. Khái niệm xử lý nợ xấu của Công ty quản lý tài sản ........................... 12

1.2.2. Nội dung xử lý nợ xấu của Công ty quản lý tài sản ............................ 13

1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến xử lý nợ xấu ........................................... 17

1.3. Kinh nghiệm xử lý nợ xấu ở một số nƣớc và bài học kinh nghiệm đối

với Việt Nam .................................................................................................. 20

1.3.1. Kinh nghiệm xử lý nợ xấu ở một số nước ............................................ 20

1.3.2. Bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam về xử lý nợ xấu ...................... 29

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ............................................................................. 32

CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG XỬ LÝ NỢ XẤU ĐÃ MUA CỦA CÁC TỔ

CHỨC TÍN DỤNG TẠI CÔNG TY QUẢN LÝ TÀI SẢN .................................. 33

2.1. Khái quát về Công ty Quản lý tài sản .................................................... 33

2.1.1. Quá trình ra đời và phát triển của Công ty Quản lý tài sản ................ 33

2.1.2. Bộ máy quản lý của Công ty Quản lý tài sản ....................................... 34

2.1.3. Nguyên tắc hoạt động của Công ty Quản lý tài sản ............................. 35

2.2. Thực trạng xử lý nợ xấu đã mua của các Tổ chức tín dụng tại Công ty

Quản lý tài sản giai đoạn 2013-2019 ............................................................ 36

2.2.1. Kế hoạch mua bán nợ xấu bám sát được mục tiêu đề ra .................... 36

2.2.2. Thực trạng về mua nợ xấu của các Tổ chức tín dụng ......................... 36

2.2.3. Thực trạng xử lý nợ xấu đã mua của các Tổ chức tín dụng tại Công ty

Quản lý tài sản

39

2.2.4. Quá trình kiểm soát mua bán nợ xấu tại Công ty Quản lý tài sản đã đảm

bảo được kết quả thực hiện theo kế hoạch đề ra

56

2.3. Đánh giá thực trạng xử lý nợ xấu đã mua của các Tổ chức tín dụng

tại Công ty Quản lý tài sản ........................................................................... 56

2.3.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 56

2.3.2. Tồn tại trong công tác xử lý nợ xấu đã mua tại Công ty Quản lý tài sản...

..................................................................................................... 59

2.3.3. Nguyên nhân của tồn tại trong công tác xử lý nợ xấu đã mua tại Công

ty Quản lý tài sản ........................................................................................... 62

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ............................................................................. 69

CHƢƠNG 3. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC

XỬ LÝ NỢ XẤU ĐÃ MUA CỦA CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG TẠI CÔNG TY

QUẢN LÝ TÀI SẢN ................................................................................................ 71

3.1. Định hƣớng xử lý nợ xấu đã mua của các Tổ chức tín dụng tại Công

ty Quản lý tài sản đến 2025, tầm nhìn 2030 ................................................ 71

3.1.1. Định hướng phát triển của Công ty Quản lý tài sản ........................... 71

3.1.2. Mục tiêu phát triển của Công ty Quản lý tài sản ................................. 73

3.1.3. Yêu cầu đặt ra trong công tác xử lý nợ xấu đã mua của các Tổ chức

tín dụng

74

3.2. Giải pháp xử lý nợ xấu đã mua của các Tổ chức tín dụng tại Công ty

Quản lý tài sản trong thời gian tới ............................................................... 75

3.2.1. Nhóm giải pháp về mô hình, chức năng nhiệm vụ .............................. 75

3.2.2. Nhóm giải pháp về vốn .......................................................................... 78

3.2.3. Nhóm giải pháp về năng lực quản trị rủi ro ........................................ 80

3.2.4. Nhóm giải pháp về nguồn nhân sự ...................................................... 82

3.2.5. Nhóm giải pháp về công nghệ .............................................................. 84

3.2.6. Nhóm giải pháp bổ trợ khác ................................................................. 84

3.3. Kiến nghị .................................................................................................. 86

3.3.1. Đối với Quốc hội .................................................................................... 86

3.3.2. Đối với Chính phủ ................................................................................. 89

3.3.3. Đối với các Bộ, Ngành .......................................................................... 90

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ............................................................................. 94

KẾT LUẬN .................................................................................................... 95

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 96

PHỤ LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Giải nghĩa

Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam

BIDV Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam

GTTT Giá trị thị trường

HĐTV Hội đồng thành viên

IMF Quỹ ti n tệ quốc tế

KH&QLRR Kế hoạch và Quản lý rủi ro

MB Ngân hàng TMCP Quân Đội

NHNNVN Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

Techcombank Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam

TPĐB Trái phiếu đặc biệt

TSBĐ Tài sản bảo đảm

UBCKNN Ủy Ban Chứng khoán Nhà nước

VAMC Công ty TNHH MTV Quản lý tài sản các TCTD Việt Nam

VIB Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam

Vietcombank Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam

Vietinbank Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1.1 Nợ xấu của các NHTM Hàn Quốc giai đoạn 1994 - 2003 ............... 21

Bảng 1.2 Số liệu v nợ xấu và lượng nợ xấu Kamco đã mua.........................21

Bảng 1.3 Xử lý nợ xấu và thu hồi tài sản - tháng 12/2001 (tỷ NDT) .............. 24

Bảng 1.4 Kết quả hoán đổi nợ thành cổ phần của các AMC Trung Quốc ...... 25

Bảng 1.5 Diễn biến hoạt động chứng khoán hóa tại Trung Quốc ................... 25

Bảng 1.6 Giá trị các khoản nợ được Danaharta mua từ năm 1998 đến 2002 .

29 Bảng 2.1 Diễn biến nhân sự VAMC từ 2013–2019 ................................... 35

Bảng 2.2 Kết quả mua nợ bằng TPĐB 2013-2019 .......................................... 37

Bảng 2.3 Kết quả mua nợ theo GTTT giai đoạn 2013-2019 ........................... 38

Bảng 2.4 Kết quả xử lýthu hồi nợ của VAMC giai đoạn 2013-2019 .............. 39

Bảng 2.5 Kết quả xử lý thu hồi nợ của VAMC theo từng biện pháp .............. 41

Bảng 2.6 Cơ cấu thu nợ theo các phương thức bán nợ đối với khoản nợ mua

bằng TPĐB giai đoạn 2013-2019 .................................................................... 44

Bảng 2.7 Cơ cấu thu nợ theo các phương thức bán nợ đối với khoản nợ mua

theo GTTT giai đoạn 2013-2019 ..................................................................... 44

Bảng 2.8 Cơ cấu thu nợ theo phương thức bán TSBĐ của các khoản nợ mua

theo GTTT giai đoạn 2013-2019 ..................................................................... 46

Bảng 2.9 Kết quả cơ cấu lại nợ của VAMC từ 2013-2019 ............................. 48

Bảng 2.10 Kết quả hoạt động đấu giá của VAMC giai đoạn 2013-2019 ........ 51

Bảng 2.11 Kết quả hoạt động thu giữ TSBĐ của VAMC giai đoạn 2013-2019 54

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 1.1 Tỷ lệ nợ xấu của bốn ngân hàng Trung Quốc .............................. 23

Biểu đồ 1.2 Diễn biến nợ xấu tại Nhật Bản giai đoạn 1997 – 2006 ................ 26

Biểu đồ 1.3 Diễn biến tỷ lệ nợ xấu tại Malaysia giai đoạn 1996 – 2003 ........ 28

Biểu đồ 2.1 Kết quả mua nợ bằng TPĐB giai đoạn 2013-2019 ...................... 37

Biểu đồ 2.2 Kết quả mua nợ theo GTTT giai đoạn 2013-2019 ....................... 38

Biểu đồ 2.3 Kết quả thu hồi nợ của VAMC từ năm 2013-2019 ..................... 40

Biểu đồ 2.4 Tỷ trọng xử lý thu hồi nợ của VAMC theo từng biện pháp ........ 42

Biểu đồ 2.5 Diễn biến thu hồi nợ của VAMC giai đoạn 2013-2019 ............... 42

Biểu đồ 2.6 Cơ cấu thu nợ theo các phương thức bán nợ khoản nợ mua bằng

TPĐB giai đoạn 2013-2019 ............................................................................. 43

Biểu đồ 2.7 Cơ cấu thu nợ theo các phương thức bán nợ đối với khoản nợ

mua theo GTTT giai đoạn 2013-2019 ............................................................. 45

Biểu đồ 2.8 Cơ cấu thu nợ theo các phương thức bán TSBĐ đối với khoản nợ

mua theo GTTT giai đoạn 2013-2019 ............................................................. 46

Biểu đồ 2.9 Kết quả cơ cấu lại nợ của VAMC từ 2013-2019 ......................... 49

Biểu đồ 2.10 Kết quả cơ cấu lại nợ đối với khoản nợ mua bằng TPĐB của

VAMC từ 2013-2019 ...................................................................................... 49

Biểu đồ 2.11 Cơ cấu đấu giá thành của VAMC giai đoạn 2013-2019 ............ 51

Biểu đồ 2.12 Diễn biến hoạt động đấu giá của VAMC giai đoạn 2013-2019 52

Biểu đồ 2.13 Kết quả hoạt động thu giữ của VAMC giai đoạn 2013-2019 .... 54

Biểu đồ 2.14 Tỷ trọng thu giữ trước và sau Nghị quyết số 42 ........................ 55

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2. 1: Mô hình tổ chức của VAMC ........................................................ 35

Sơ đồ 3. 1: Cơ cấu tổ chức của VAMC giai đoạn 2021-2030 ......................... 78