Luận văn năng lực chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã ở huyện thanh liêm, tỉnh hà na

HÀ NỘI - NĂM 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ

…………/………… ……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

LƯU VĂN NINH

NĂNG LỰC CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN

CẤP XÃ Ở HUYỆN THANH LIÊM,

TỈNH HÀ NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ

…………/………… ……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

LƯU VĂN NINH

NĂNG LỰC CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN

CẤP XÃ Ở HUYỆN THANH LIÊM,

TỈNH HÀ NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

Chuyên ngành: Quản lý công

Mã số: 8 34 04 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ CẨM HÀ

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các

số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa hề

được công bố trên bất cứ công trình nghiên cứu nào. Các tư liệu và thông tin

sử dụng đều có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn theo đúng quy định.

Hà Nam, ngày tháng năm 2020

Người cam đoan

Lưu Văn Ninh

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn tốt nghiệp

cao học, em đã nhận được sự giúp đỡ của các cá nhân, tổ chức, sự tham gia

góp ý của các nhà khoa học, các nhà quản lý, bạn bè, gia đình và cùng sự nỗ

lực của bản thân, đến nay, em đã hoàn thành luận văn thạc sĩ với đề tài:

“Năng lực chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ở huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà

Nam”.

Em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới TS.Lê Cẩm Hà,

người trực tiếp hướng dẫn khoa học cho em, cô đã rất quan tâm, tận tình

hướng dẫn, chỉ bảo cho em trong suốt thời gian thực hiện luận văn.

Em xin bày tỏ sự cảm ơn đến Ban Giám đốc Học viện, tập thể Khoa

Sau đại học và các Khoa, phòng, ban khác trong Học viện đã tạo mọi điều

kiện cho em học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Cuối cùng em xin chân thành cảm ơn gia đình, bàn bè và đồng nghiệp

đã cổ vũ, động viên nhiệt tình và tạo điều kiện giúp đỡ mọi mặt để em hoàn

thành tốt chương trình học tập và nghiên cứu đề tài khoa học này.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng để thực hiện đề tài một cách hoàn chỉnh

nhất, song còn nhiều hạn chế về kiến thức và kinh nghiệm thực tế nên không

tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Em rất mong nhận được những ý kiến

đóng góp, nhận xét của quý thầy cô, các nhà khoa học, độc giả và các bạn

đồng nghiệp để luận văn được hoàn chỉnh hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

Học viên

Lưu Văn Ninh

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1

1. Lý do lựa chọn đề tài ..................................................................................... 1

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài .................................................... 3

3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn .............................................................. 5

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ............................................ 5

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn ....................... 6

6. Ý nghĩa của nghiên cứu ................................................................................. 7

7. Kết cấu của luận văn ...................................................................................... 7

NỘI DUNG

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CHỦ TỊCH ỦY BAN

NHÂN DÂN CẤP XÃ ...................................................................................... 8

1.1. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã .............................................................. 8

1.1.1. Khái niệm cán bộ cấp xã ......................................................................... 8

1.1.2. Khái niệm, đặc điểm của chủ tịch Ủy ban nhân dân xã .......................... 9

1.1.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ................ 10

1.2. Năng lực chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ............................................. 14

1.2.1. Khái niệm năng lực ............................................................................... 14

1.2.2. Năng lực quản lý ................................................................................... 16

1.2.3. Năng lực của cán bộ, công chức ........................................................... 19

1.2.4. Năng lực chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã .......................................... 20

1.3. Những yếu tố ảnh hưởng tới năng lực chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã . 20

1.3.1. Công tác quy hoạch ............................................................................... 20

1.3.2. Công tác đánh giá cán bộ ...................................................................... 22

1.3.3. Mức độ quan tâm của người dân ........................................................... 23

1.3.4. Môi trường làm việc .............................................................................. 23

1.3.5. Đào tạo, bồi dưỡng ................................................................................ 25

1.3.6. Chế độ chính sách .................................................................................. 26

1.4. Các tiêu chí cơ bản đánh giá năng lực chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã 27

1.4.1. Kiến thức của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã .................................. 28

1.4.2. Kỹ năng của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã .................................... 30

1.4.3. Thái độ của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã ..................................... 34

1.4.4. Kết quả thực thi công vụ ........................................................................ 35

1.4.5. Sự hài lòng của người dân ..................................................................... 38

Tiểu kết Chương 1 ........................................................................................... 40

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN

DÂN CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH LIÊM, TỈNH HÀ

NAM ................................................................................................................ 41

2.1. Khái quát về huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam ....................................... 41

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên .................................................................................. 41

2.1.2. Điều kiện về dân cư – xã hội ................................................................. 42

2.1.3. Điều kiện kinh tế .................................................................................... 43

2.2. Khái quát về đặc điểm hành chính và đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã

huyện Thanh Liêm

44

2.3. Thực trạng năng lực chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ở huyện Thanh

Liêm trong giai đoạn từ 01/8/2013 đến 31/12/2019

45

2.3.1. Trình độ văn hóa, chuyên môn ............................................................. 45

2.3.2. Trình độ chính trị, nghiệp vụ ................................................................. 47

2.3.3. Phẩm chất đạo đức, chính trị, thái độ ................................................... 51

2.3.4. Kỹ năng quản lý ..................................................................................... 56

2.3.5. Thực trạng số lượng, cơ cấu, độ tuổi Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp

xã 59

2.3.6. Năng lực Chủ tịch Ủy ban nhân dân theo kết quả đánh giá hằng năm .. 60

2.3.7. Kết quả công tác nâng cao năng lực chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã . 66

2.4. Thực trạng các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực đội ngũ chủ tịch Ủy ban

nhân dân cấp xã

70

2.4.1. Công tác quy hoạch ............................................................................... 70

2.4.2. Công tác đánh giá, kiểm tra, giám sát ................................................... 72

2.4.3. Mức độ quan tâm chính trị của người dân ............................................ 75

2.4.4. Môi trường làm việc .............................................................................. 76

2.4.5. Chế độ chính sách ................................................................................. 77

2.5. Đánh giá chung về năng lực đội ngũ lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp xã .... 78

2.5.1. Kết quả đạt được ................................................................................... 78

2.5.2. Hạn chế .................................................................................................. 80

2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................................... 81

Tiểu kết chương 2 ............................................................................................ 86

CHƯƠNG III: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC

CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN

THANH LIÊM, TỈNH HÀ NAM ................................................................. 87

3.1. Phương hướng và mục tiêu xây dựng đội ngũ chủ tịch Ủy ban nhân dân

cấp xã của huyện Thanh Liêm

87

3.1.1. Về phương hướng .................................................................................. 87

3.1.2. Về mục tiêu ............................................................................................ 89

3.2. Giải pháp nâng cao năng lực chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã của

huyện Thanh Liêm

91

3.2.1. Xây dựng nguồn cán bộ, công chức có năng lực tốt để tạo nguồn cho

chức danh lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp xã

91

3.2.2. Nâng cao chất lượng công tác quy hoạch ............................................. 93

3.2.3. Đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao ý

thức tự học của Chủ tịch UBND xã

98

3.2.4. Thực hiện đánh giá nghiêm túc, khách quan, khoa học ...................... 101

3.2.5. Phát huy vai trò kiểm soát quyền lực nhà nước ở địa phương của Hội

đồng nhân dân cấp xã, vai trò giám sát của người dân

102

3.2.6. Nâng cao trách nhiệm, đạo đức thực thi công vụ ................................ 104

3.2.7. Cải thiện môi trường làm việc, chế độ đãi ngộ ................................... 106

3.3. Đề xuất, khuyến nghị .............................................................................. 109

3.3.1. Đề xuất ................................................................................................. 109

3.3.2. Khuyến nghị ......................................................................................... 109

Tiểu kết chương 3 .......................................................................................... 112

KẾT LUẬN .................................................................................................. 113

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 115

PHỤ LỤC ..................................................................................................... 118

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1:Trình độ giáo dục phổ thông, trình độ chuyên môn của Chủ tịch

UBND xã giai đoạn từ 01/8/2013 – 30/6/2016

.........................................................................................................................

46

Bảng 2.2: Trình độ giáo dục phổ thông, trình độ chuyên môn của Chủ tịch

UBND xã giai đoạn từ 01/7/2016 – 31/12/2019

.........................................................................................................................

46

Bảng 2.3: Trình độ lý luận chính trị, nghiệp vụ của Chủ tịch UBND xã giai

đoạn 01/8/2013 – 30/6/2016

.........................................................................................................................

48

Bảng 2.4: Trình độ lý luận chính trị, nghiệp vụ của Chủ tịch UBND xã giai

đoạn 01/7/2016 – 31/12/2019

.........................................................................................................................

49

Bảng 2.5: Khả năng sử dụng tin học văn phòng của Chủ tịch UBND xã ....... 50

Bảng 2.6: Phẩm chất chính trị của Chủ tịch UBND xã ................................... 53

Bảng 2.7: Tác phong, đạo đức công vụ của Chủ tịch UBND xã ..................... 53

Bảng 2.8: Sự hài lòng của người dân đối với Chủ tịch UBND xã .................. 55

Bảng 2.9: Một số kỹ năng của Chủ tịch UBND xã thông qua đánh giá của

công chức xã

.........................................................................................................................

57

Bảng 2.10. Một số kỹ năng của Chủ tịch UBND xã thông qua đánh giá của

trưởng thôn, xóm

.........................................................................................................................

58

Bảng 2.11: Cơ cấu độ tuổi Chủ tịch UBND cấp xã ......................................... 60

Bảng 2.12: Kết quả thực thi nhiệm vụ của Chủ tịch UBND xã (2013 – 2019) 61

Bảng 2.13: Kết quả đào tạo, bồi dưỡng năng lực Chủ tịch UBND xã (2014-

2019)

.........................................................................................................................

67

Bảng 2.14: Mức độ quan tâm chính trị của người dân .................................... 75

DANH MỤC CỤM TỪ VIẾT TẮT

Ký hiệu Giải thích

CBCC Cán bộ, công chức

CNXH Chủ nghĩa xã hội

CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

HĐND Hội đồng nhân dân

MTTQ Mặt trận tổ quốc

UBND Ủy ban nhân dân

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do lựa chọn đề tài

Con người là nhân tố quan trọng nhất của mọi tổ chức, là yếu tố quyết

định các yếu tố còn lại, vận dụng các yếu tố trong tổ chức làm phương tiện để

đạt được mục đích quản lý.

Cấp xã là cấp chính quyền cơ sở, đồng thời cũng là cấp hành chính gần

dân nhất trực tiếp tổ chức đưa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính

sách, pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống; tiếp thu những ý kiến của nhân

dân để phản ánh cho Đảng và Nhà nước hoàn thiện chính sách, pháp luật; trực

tiếp thực hiện giải quyết và bảo đảm trên thực tế việc phát huy quyền làm chủ

của nhân dân trong quản lý nhà nước. Cán bộ, công chức là những người trực

tiếp làm cầu nối giữa nhân dân với Đảng, Nhà nước. Trên thực tế, đội ngũ cán

bộ, công chức phải giải quyết một khối lượng công việc rất lớn, đa dạng và

phức tạp, liên quan đến mọi mặt của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã

hội, an ninh, quốc phòng của huyện. Do đó, nếu đội ngũ cán bộ , công chức sa

sút về phẩm chất, không đủ năng lực công tác sẽ gây những hậu quả tiêu cực

và nghiêm trọng về nhiều mặt đối với địa phương và đất nước. Thực tiễn cho

thấy, nơi đâu có đội ngũ cán bộ, công chức vững mạnh thì nơi đó tình hình

chính trị, xã hội ổn định; kinh tế, văn hóa phát triển; quốc phòng, an ninh

được giữ vững. Tuy nhiên, trước tác động tiêu cực của kinh tế thị trường,

cũng như tồn dư của chế độ quan liêu bao cấp trước đây, một bộ phận cán bộ,

công chức suy thoái về phẩm chất đạo đức, quan liêu, hách dịch, chưa thực

hiện tốt công tác dân chủ; tư tưởng cơ hội, ý thức kỷ luật kém gây mất đoàn

kết nội bộ; lợi dụng chức quyền làm trái các nguyên tắc quản lý, tham nhũng,

lãng phí… gây tổn hại đến uy tín và làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối

với Đảng, Nhà nước. Đặc biệt có trường hợp cán bộ, công chức chưa đạt

chuẩn….

Người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước cấp xã có vai trò cực kì

quan trọng, tiếp nhận các quyết định quản lý của cơ quan hành chính nhà

nước cấp trên, sự chỉ đạo của cấp ủy đảng cơ sở và tổ chức thực hiện các

quyết định quản lý, đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp

luật của Nhà nước vào đời sống; đồng thời cũng tiếp thu, lắng nghe, tổng hợp

ý kiến của nhân dân, góp phần không nhỏ xây dựng mối quan hệ giữa nhà

nước với công dân, các tổ chức. Nhận thức đầy đủ về vị trí và vai trò của đội

ngũ chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã trong hoạt động quản lý nhà nước trên

địa bàn, trong những năm gần đây, thực hiện Chương trình tổng thể cải cách

hành nhà nước của Chính phủ, huyện Thanh Liêm đã có nhiều chương trình,

giải pháp nhằm cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn,

trong đó có đội ngũ lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp xã. Bên cạnh những kết

quả đã đạt được như việc chấm dứt việc cán bộ cấp xã không có trình độ

chuyên môn công tác, trình độ văn hóa dưới trung học phổ thông thì thì chất

lượng của đội ngũ cán bộ lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp xã trên địa bàn huyện

Thanh Liêm hiện nay vẫn còn nhiều vấn đề cần phải đánh giá lại. Tình trạng

cán bộ lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp xã chưa có bằng cấp đạt chuẩn, chưa có

trình độ chuyên môn cao; thiếu kỹ năng tin học văn phòng, thiếu kỹ năng

quản lý…và chưa có giải pháp đồng bộ để nâng cao chất lượng đội ngũ lãnh

đạo Ủy ban nhân dân cấp xã, đặc biệt là đối với chủ tịch Ủy ban nhân dân các

xã. Cùng với việc xây dựng các giải pháp nâng cao chất lượng của đội ngũ

cán bộ, công chức do lãnh đạo huyện Thanh Liêm, lãnh đạo tỉnh Hà Nam thực

hiện; cũng có một số công trình nghiên cứu cá nhân tiến hành, các công trình

này đã đánh giá được thực trạng chất lượng cán bộ, công chức ở thời điểm

nghiên cứu, xong chưa đưa ra được giải pháp phù hợp với thực tiễn…

Xuất phát từ lý luận và thực tiễn nêu trên, vấn đề đặt ra là cần thiết phải

nâng cao chất lượng đội ngũ chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ở huyện Thanh

Liêm, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển đất nước và địa phương. Trên

cơ sở những lý luận, thực tiễn và kiến thức tiếp thu trong khoa học; là nhân

viên đang công tác ở Phòng Nội vụ huyện Thanh Liêm - là cơ quan chuyên