Luận văn: Giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh ngân hàng tại chi nhánh Ngân hàng công thương Đông

1

Luận văn

Giải pháp phát triển hoạt

động bảo lãnh ngân hàng tại

chi nhánh Ngân hàng công

thương Đông Anh

2

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH CỦA

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI...................................................................................3

1.1) Tổng quan về Ngân hàng thương mại.................................................................3

1.1.1. Ngân hàng thương mại và vai trò của ngân hàng thương mại trong nền kinh tế..3

1.1.2. Những hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại ................................5

1.1.2.1.Huy động vốn................................................................................5

1.1.2.2 Sử dụng vốn..................................................................................5

1.1.2.3. Cung ứng các loại hình dịch vụ.....................................................6

1.2) Hoạt động bảo lãnh của Ngân hàng..................................................................7

1.2.1. Sự ra đời và phát triển của bảo lãnh ngân hàng........................................7

1.2.2. Khái niệm và đặc điểm của bảo lãnh ngân hàng........................................9

1.2.2.1. Khái niệm bảo lãnh ngân hàng .....................................................9

1.2.2.2. Đặc điểm của bảo lãnh ngân hàng ..............................................11

1.2.3. Phân loại bảo lãnh ngân hàng .................................................................13

1.2.3.1. Căn cứ vào bản chất của bảo lãnh ..............................................13

1.2.3.2. Căn cứ vào phương thức phát hành bảo lãnh…………………………14

1.2.3.3. Căn cứ vào mục đích của bảo lãnh..............................................16

1.2.3.4. Căn cứ vào điều kiện thanh toán của bảo lãnh.............................20

1.2.3.5. Căn cứ vào phạm vi bảo lãnh......................................................20

1.2.4. Vai trò của bảo lãnh ngân hàng...............................................................22

1.2.4.1. Đối với nền kinh tế.....................................................................22

1.2.4.2. Đối với ngân hàng......................................................................23

1.2.4.3. Đối với các doanh nghiệp...........................................................24

1.2.5. Những quy định chung về bảo lãnh Ngân hàng........................................24

1.2.5.1. Phạm vi bảo lãnh .......................................................................24

1.2.5.2. Điều kiện của bảo lãnh ngân hàng ..............................................25

1.2.5.3. Hồ sơ đề nghị bảo lãnh ..............................................................26

1.2.5.4. Hợp đồng bảo lãnh.....................................................................25

1.2.5.5. Cam kết bảo lãnh .......................................................................26

1.2.5.6. Thẩm quyền ký bảo lãnh .............................................................26

1.2.5.7. Bảo đảm cho bảo lãnh................................................................27

1.2.5.8. Phí bảo lãnh ..............................................................................27

3

1.2.6. Rủi ro khi thực hiện bảo lãnh ngân hàng .................................................28

1.2.6.1. Rủi ro từ ngân hàng phát hành bảo lãnh .....................................28

1.2.6.2. Rủi ro đối với bên được bảo lãnh................................................29

1.2.6.3. Rủi ro đối với bên nhận bảo lãnh ................................................30

1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của hoạt động bảo lãnh ngân

hàng .......................................................................................................... 30

1.3.1. Các nhân tố khách quan.....................................................................32

1.3.2. Các nhân tố chủ quan ...................................................................34

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI CHI NHÁNH

NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG ĐÔNG ANH.......................................................35

2.1) Khái quát về chi nhánh ngân hàng công thương Đông Anh..............................35

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của chi nhánh ngân hàng công thương

Đông Anh...........................................................................................................35

2.1.2. Cơ cấu tổ chức của chi nhánh ngân hàng công thương Đông Anh ..........36

2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của chi nhánh ngân hàng công thương

Đông Anh...........................................................................................................37

2.1.3.1. Về huy động vốn.........................................................................38

2.1.3.2. Về khoản mục cho vay…………………………………………….....39

2.1.3.3. Về hoạt động kinh doanh ngoại tệ ..............................................41

2.1.3.4. Kết quả tài chính........................................................................42

2.2) Thực trạng hoạt động bảo lãnh tại chi nhánh ngân hàng công thương Đông

Anh……………….....................................................................................................43

2.2.1. Quy trình bảo lãnh tại chi nhánh ngân hàng công thương Đông Anh......43

2.2.1.1. Tiếp nhận và hướng dẫn khách hàng lập hồ sơ đề nghị bảo lãnh ..44

2.2.1.2. Thẩm định các điều kiện bảo lãnh...............................................44

2.2.1.3. Lập tờ trình thẩm định bảo lãnh..................................................45

2.2.1.4. Trình duyệt khoản bảo lãnh………………………………………….46

2.2.1.5. Ký kết hợp đồng bảo lãnh, hợp đồng bảo đảm, giao nhận tài sản

đảm bảo và giấy tờ liên quan đến tài sản đảm bảo ...................................47

2.2.1.6. Phát hành cam kết bảo lãnh........................................................48

2.2.1.7. Theo dõi thực hiện hợp đồng bảo lãnh ........................................48

2.2.1.8. Định kỳ đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh và tài chính của

khách hàng ............................................................................................48

2.2.1.9. Gia hạn bảo lãnh .......................................................................49

4

2.2.1.10. Xử lý khi phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh................................49

2.2.1.11. Giải toả bảo lãnh và thanh lý hợp đồng bảo lãnh, hợp đồng

bảo đảm.................................................................................................50

2.2.2. Tình hình hoạt động bảo lãnh tại chi nhánh ngân hàng công thương

Đông Anh trong những năm qua........................................................................51

2.2.2.1. Về doanh số bảo lãnh .................................................................52

2.2.2.2. Các loại hình bảo lãnh. ..............................................................53

2.2.2.3. Thời hạn bảo lãnh. .....................................................................56

2.2.2.4. Về đối tượng khách hàng bảo lãnh..............................................58

2.2.2.5. Về các hình thức đảm bảo cho bảo lãnh ......................................60

2.2.2.6. Về phí thu từ bảo lãnh ................................................................61

2.2.2.7.Về chất lượng hoạt động bảo lãnh…………………………………….62

2.3. Đánh giá chung về tình hình hoạt động bảo lãnh tại chi nhánh ngân hàng

công thương Đông Anh ...........................................................................................62

2.3.1. Những kết quả đạt được...........................................................................62

2.3.2. Những hạn chế cần khắc phục .................................................................65

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI CHI

NHÁNH NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG ĐÔNG ANH........................................69

3.1. Định hướng phát triển hoạt động bảo lãnh tại chi nhánh ngân hàng công thương

Đông Anh……………….. .........................................................................................69

3.2. Giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh tại chi nhánh ngân hàng công thương

Đông Anh…………… ..............................................................................................71

3.2.1. Các giải pháp chung ................................................................................72

3.2.1.1. Tăng cường công tác thanh tra, giám sát, kiểm tra, kiểm toán trong

nội bộ ngân hàng ...................................................................................72

3.2.1.2. Đa dạng hoá dịch vụ ngân hàng trên nền tảng ứng dụng công nghệ

thông tin ................................................................................................72

3.2.1.3. Phát triển nguồn nhân lực ..........................................................73

3.2.1.4. Hiện đại hoá công nghệ ngân hàng .............................................74

3.2.2. Các giải pháp về mặt nghiệp vụ ...............................................................74

3.2.2.1 Thu hút khách hàng nhằm mở rộng đối tượng khách hàng bảo lãnh

tại chi nhánh..........................................................................................72

3.2.2.2. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định khách hàng, dự án trước

khi ra quyết định bảo lãnh ......................................................................73

5

3.2.2.3. Linh hoạt trong thu phí bảo lãnh và xác định mức ký quỹ bảo lãnh hợp lý 74

3.2.2.4. Có kế hoạch phát triển hoạt động bảo lãnh phù hợp với xu thế phát

triển của chi nhánh trong từng giai đoạn phát triển .................................74

3.3. Một số kiến nghị...............................................................................................75

3.3.1. Kiến nghị với chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước......................75

3.3.1.1. Về môi trường pháp lý................................................................75

3.3.1.2. Về môi trường kinh doanh ..........................................................76

3.3.2. Kiến nghị với ngân hàng nhà nước Việt Nam ..........................................77

3.3.3. Kiến nghị với ngân hàng công thương Việt Nam .....................................77

KẾT LUẬN................................................................................................................78

TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................79

LỜI MỞ ĐẦU

Nhân loại đã bước sang một thế kỷ mới, thế kỷ mà tri thức và tiến bộ

khoa học, kỹ thuật được coi là nền tảng của sự phát triển kinh tế, xã hội, thế

kỷ mà nền giáo dục phải đào tạo ra được những con người năng động, sáng

tạo, có trí tuệ và giàu tính nhân văn, nền kinh tế phải là động lực thúc đẩy

quá trình đổi mới toàn diện đất nước trên tất cả các lĩnh vực nhằm mục tiêu

đẩy mạnh quá trình toàn cầu hoá, quốc tế hoá khu vực kinh tế, tài chính thế

giới đã và đang được diễn ra một cách mạnh mẽ, sâu sắc, nhất là trong giai

đoạn hiện nay. Điều này buộc các quốc gia trong đó có Việt Nam phải cơ

6

cấu lại nền kinh tế trên cơ sở phát huy những thế mạnh, lợi thế so sánh của

đất nước đáp ứng tối đa nhu cầu của thị trường trong nước và nước ngoài.

Với chức năng chủ yếu là huy động vốn và cung ứng vốn phục vụ

cho sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, hoạt động của ngân hàng có

mối quan hệ chặt chẽ với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế bởi vì hầu

hết các nhu cầu giao lưu vốn trong nền kinh tế đều được thực hện chủ yếu

thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại. Điều đó đòi hỏi các ngân

hàng thương mại Việt Nam phải có những chuyển biến căn bản về nhận

thức, phải thực sự được kiện toàn, đổi mới để đáp ứng yêu cầu của sự phát

triển kinh tế.

Bảo lãnh ngân hàng là một trong những nghiệp vụ ngân hàng hiện

đại đã ra đời từ khá lâu và đã được các ngân hàng thương mại Việt Nam

ứng dụng và phát triển trong những năm qua. Việc áp dụng nghiệp vụ bảo

lãnh trong hoạt động của các Ngân hàng thương mại đã giúp cho các Ngân

hàng mở rộng hoạt động của mình, tăng cường mối quan hệ với khách

hàng. Tuy nhiên, cho đến nay các loại hình bảo lãnh vẫn còn đơn điệu, rủi

ro từ bảo lãnh vẫn còn ở mức độ khá lớn và mức độ phát triển của nó chưa

đáp ứng được yêu cầu của nền kinh tế. Chính vì vậy, việc phát triển hoạt

động bảo lãnh trong các Ngân hàng thương mại Việt Nam nói chung và chi

nhánh Ngân hàng công thương Đông Anh nói riêng là một đòi hỏi hết sức

cấp bách trong giai đoạn hiện nay.

Xuất phát từ thực trạng kinh tế Việt Nam, thực trạng hoạt động của

các ngân hàng thương mại Việt Nam trong hội nhập, phát triển kinh tế và

qua quá trình thực tập tại chi nhánh Ngân hàng công thương Đông Anh em

chọn đề tài “Giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh ngân hàng tại chi

nhánh Ngân hàng công thương Đông Anh” làm chuyên đề tốt nghiệp.

Mục đích nghiên cứu

 Nghiên cứu cơ sở lý luận về hoạt động bảo lãnh tại các ngân

hàng thương mại

7

 Dựa trên cơ sở lý luận về hoạt động bảo lãnh ngân hàng của

các ngân hàng thương mại, đề tài tập trung phân tích thực trạng hoạt động

bảo lãnh tại chi nhánh ngân hàng công thương Đông Anh trong thời gian

vừa qua để có được những đánh giá chính xác về hoạt động bảo lãnh tại chi

nhánh.

 Thông qua việc nghiên cứu, đánh giá về lý luận cũng như

thực trạng hoạt động bảo lãnh của chi nhánh ngân hàng công thương Đông

Anh, đề tài sẽ đề ra các giải pháp nhằm phát triển hoạt động bảo lãnh tại chi

nhánh trong thời gian tới.

Chuyên đề sử dụng phương pháp nghiên cứu của chủ nghĩa duy vật

biện chứng, phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh, thống kê, luận giải...

để làm sáng tỏ lý luận về bảo lãnh ngân hàng và thực trạng hoạt động bảo

lãnh qua đó đề ra giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh tại chi nhánh ngân

hàng công thương Đông Anh.

Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, chuyên đề được trình bày trong

3 chương:

Chương 1: Những vấn đề cơ bản về hoạt động bảo lãnh của Ngân

hàng thương mại

Chương 2: Thực trạng hoạt động bảo lãnh tại chi nhánh Ngân hàng

công thương Đông Anh

Chương 3: Giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh tại chi nhánh

Ngân hàng công thương Đông Anh

CHƯƠNG 1:

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH CỦA

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

1.1) TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

8

1.1.1. Ngân hàng thương mại và vai trò của ngân hàng thương mại

trong nền kinh tế

Ngân hàng bao gồm nhiều loại tuỳ thuộc vào sự phát triển nền kinh

tế và hệ thống tài chính, trong đó ngân hàng thương mại thường chiếm tỷ

trọng lớn nhất về quy mô tài sản, thị phần và số lượng các ngân hàng. Ngân

hàng thương mại là một đơn vị kinh tế hoạt động kinh doanh trên lĩnh vực

tiền tệ với những nghiệp vụ chủ yếu là nhận tiền gửi, sử dụng số tiền đó để

cho vay, làm phương tiện thanh toán và cung ứng các loại hình dịch vụ cho

khách hàng.

Hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại có ảnh hưởng

quan trọng đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, các tổ chức, cá

nhân trong nền kinh tế, trong quá trình hoạt động đó ngân hàng thực hiện

vai trò của mình là tham gia điều tiết vĩ mô đối với nền kinh tế bằng cách

đảm bảo hoạt động ngân hàng và nền kinh tế được bình thường. Các cá

nhân, hộ gia đình và các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế- xã hội đều gửi

tiền tại ngân hàng. Bằng các chính sách tín dụng, ngân hàng thương mại

đáp ứng nhu cầu vốn kịp thời cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp

thuộc các lĩnh vực sản xuất, lưu thông và dịch vụ. Như vậy, việc sử dụng

vốn vay ngân hàng vừa giúp doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu vốn bị thiếu

hụt trong nền kinh tế, vừa buộc doanh nghiệp phải có trách nhiệm về việc

phải làm thế nào để sử dụng một cách hiệu quả nguồn vốn ngân hàng cung

ứng từ đó giúp cho doanh nghiệp có những lựa chọn, những quyết sách

đúng đắn nhằm sử dụng nguồn vốn vay ngân hàng một cách hợp lý và có

lợi nhất.

Vai trò điều tiết kinh tế vĩ mô của ngân hàng thương mại còn được

thể hiện qua việc tiếp nhận, thu hút một khối lượng tiền mặt từ nền kinh tế

vào ngân hàng thương mại đồng thời ngân hàng thương mại cung ứng tiền

mặt theo yêu cầu, khi các doanh nghiệp rút tiền của mình để trả lương cho

công nhân viên, trả tiền mua nguyên, vật liệu… cá nhân rút tiền gửi để chi