Lợi ích thanh toán không dùng tiền mặt: Góc nhìn của các chuyên gia và một số kiến nghị chính sách

■■i^^CÒNG NGHỆ NGÀN HÀNG

LỢI ÍCH THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIÊN MẶT:

GÓC NHÌN CÙA CÁC CHUYÊN GIA

VÀ MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH

TS. Đặng Công Hoàn *

Thanh toán không dùng ti n m t (TTKDTM) n c ta hi n nay ang c Chính ph

c bi t quan tâm và phát tri n, h ng t i s thu n ti n trong ho t ng thanh toán,

góp ph n nâng cao hi u qu và minh b ch cho n n kinh t . c bi t, trong b i c nh

toàn th gi i ang ch u tác ng n ng n c a i d ch Covid-19, TTKDTM tr thành m t

ph ng ti n thanh toán h u hi u cho ng i dân trong i u ki n không c ho c h n

ch ti p xúc tr c ti p. Trong khuôn kh bài vi t này, tác gi mu n c p n l i ích, hi u

qu c a d ch v TTKDTM i v i n n kinh t t góc nhìn c a các chuyên gia, nhà qu n lý,

các doanh nghi p,...; t ó, xu t m t s khuy n ngh chính sách i v i các c quan

qu n lý Nhà n c.

1. Ph ng pháp ch n m u và

kh o sát i u tra

Những năm qua, TTK.DTM ở

nước ta đã có những bước phát

triển khá nhanh. Tại thời điềm

cuối tháng 8/2020 so với thời

điêm cuôi tháng 8/2016, đã có

95,6 triệu tài khoản cá nhân, 109

triệu thẻ được lưu hành; số lượng

thanh toán qua kênh Internet tăng

262,5%, giá trị thanh toán tăng

353,1%; qua kênh điện thoại di

động tăng 980,9%, giá trị thanh

toán tăng 793,6%; thanh toán

qua POS tăng 176,5% với giá trị

thanh toán tăng 139,5%; thanh

toán qua ATM tăng 38,7%, giá

trị thanh toán tăng 53,8%.

TTKDTM có sự tăng trưởng

cả về chất và lượng, nhưng

câu hỏi đặt ra là, các hoạt động

TTKDTM như thé tín dụng, the

ghi nợ, dịch vụ thanh toán điện

tử, ví điện tử... thường có tác

động đên sô đông người dân và

đến nền kinh tế ở trên khía cạnh

nào? mức độ ra sao? Nhà nước

điều tiết như thế nào đối với hoạt

động TTKDTM? Để giúp trả lời

các câu hỏi đó, tác giả và một

' K ' ’ 'r học Ki’V: ' -

Đọi học Quoc í Tơ Hà Nộ:

TAP CHI NGÁN HANG S3.

Số cộng tác viên (sau đây gọi tất

là “tác giả”) đã dành nhiều thời

gian đê tiến hành các đợt điều

tra, phỏng vấn sâu các chuyên

gia đề đánh giá về tính hiệu quả,

lợi ích của TTKDTM cho nền

kinh tế cũng như những tác động

cộng hưởng của TTKDTM nói

chung trong việc xác định vai trò

điều tiết quan trọng của Chính

phủ đối với hoạt động cung ứng

dịch vụ TTKDTM. Mầu câu hỏi

được tác giá thiết kế nhằm mục

đích thăm dò ý kiến của chuyên

gia về các khía cạnh trực tiếp

trong phạm vi mục đích nghiên

cứu như trên của tác giả.

Chúng tôi đã chọn mầu nghiên

cứu tập trung vào nhóm chuyên

gia kinh tế gồm: Các giảng viên

giảng dạy trong lĩnh vực liên

quan kinh tế - công nghệ cả trong

và ngoài nước; các nhà quản lý

gồm quản lý doanh nghiệp (tập

trung vào giám đốc/phó giám đốc

trung tâm thẻ (TTT)/ngân hàng

điện tử (NHĐT)/đại diện các tồ

chức thẻ quốc tế); một số cán bộ

đang/từng làm quán lý Nhà nước

trong các lình vực có liên quan

đến TTKDTM (từ Ngân hàng

Nhà nước (NHNN), Bộ Khoa

học và Công nghệ, Bộ Công

thương...) và các phóng viên ở

một sô cơ quan báo chí thường

xuyên theo dõi trong lĩnh vực

kinh tế - chính trị - xã hội, (sau

đây gọi chung là “chuyên gia”).

Đặc biệt, trong những người

tham gia đánh giá, có những nhà

khoa học có học vị tiến sĩ, thạc

sì đang công tác, giảng dạy tại

một so quốc gia có TTKDTM

phát triền như: úc, Singapore,

Mỹ... Mục đích của việc đa

dạng trong chọn mầu nhằm tăng

chất lượng của dừ liệu trả lời

cũng như tăng độ chính xác của

các giả thuyết sau khi phân tích

dừ liệu.

Phương pháp điều tra: Tác

giả lựa chọn mầu theo cơ sở dữ

liệu thu thập đối tượng khảo sát

thông qua các hội nghị, hội thảo

chuyên ngành về TTKDTM và

thông qua liên hệ trực tiếp bởi cá

nhân. Nội dung cũng được cập

nhật hoàn thiện theo từng giai

đoạn đê có góc nhìn toàn diện

theo điều kiện kinh te - xã hội,

hạn chế các sai sót khác do yếu

tố “mùa vụ”. Mầu điều tra: Tác giả gửi câu

hỏi cho danh sách 100 chuyên