Kinh nghiệm quản lý nhà nước về tài chính trong tập đoàn kinh tế ở Trung Quốc và Mỹ

KINH mHi$M ouAft f ^ ma mdc vi Tii CHim

Jitom UP oofiN KINH IE 6 TRum ouoc VH M9

TS NGUYEN DANG QUE

1. Tap doan kinh te Trung Qudc.

Tap doan kinh te thftdng ggi la tap doan

doanh nghiep (TDDN) theo quan diem cua

Trung Qud'c, la td chftc kinh td cd ket ciu

td chftc nMlu cip, nd dap ftng ddi hdi cua

nin sin xuit hang hoa XHCN va ciia nin

san xuit ldn xa hdi boa. Doanh nghiep

(DN) ndng cd't cua tap doan la thyc the

kinh te cd tu each phap nhan, ty chu kinh

doanh, hach toan ddc lap, ty chiu trach

nhiem dd'i vdi ket qua kinh doanh. Bang

d c hinh thftc nim gift cd phin khdng chd,

tham gia cd phin, hgp tac, DN ndng cd't

gin bd vdi mdt loat DN (cd tft each phap

nhan ddc lap) d d c mftc do chat che, nira

chat che va lien ket Idng leo.

Tft cudi thap ki 50 the ki XX Trung

Qudc da xay dyng thir nghiem d c td chftc

tap doan xi nghiep, d e lien hiep xi nghiep.

Song, do cudc "each mang van boa" nin

da ngftng lai.' Hdi nghi lin thft ba BCHTU

khoa XI Dang Cdng san Trung Qud'c da

md ra giai doan mdi cho sy phat trien md

hinh tap doan. NhiMg nam 80, hang loat

TDDN ra ddi. Sau nam 1987, lien tiep cd

15 TDDN dugc dfta vao ke hoach nha

nftdc, dftgc Nha nftdc tao dilu kien dl phat

triln nhanh hon, cd quyln tft chii kinh

doanh nhilu ban. Sau dd, 17 tDDN dugc

Ngan hang nhan dan Trung Qud'c cho phep

lap cdng ty tai vu, diy la mdt thuan lgi ldn

de tang nang lyc huy ddng vd'n trong toan

bd tap doan. Vdi sft giiip dd, chi dao cua

Nha nudc, d c TDDN d Trung Qudc dugc

thanh lap d khip ncd. Den nam 1990,

Trung Qu6c cd 1.630 TDDN cd quy md

tuong ddi ldn va Trung uong Dang, Qud'c

vu vien Trung Qud'c da quyet djnh chgn

100 TDDN ldn cap qud'c gia de thi diem,

ddng thdi, d d c tinh cung thanh lap nhilu

TDDN cip tinh.

Cac hinh thftc tdn tai chu ylu ciia

TDDN Trung Qud'c:

Hinh thdc thd nhdt la, TDDN tdng hgp

nhilu cip. Day la loai TDDN nim trong

tay nhilu llnh vyc nhu khoa hgc cdng

nghe, thugng mai, tai chinh, dich vu va liy

vd'n lam mit lien ket chii yeu. (3ac TDDN

nay duge td chftc thanh 4 cip, thyc hien

nhit thi hoa kinh doanh bang each thdn

tinh, sap nhap, xoa bd tft each phap nhan

ciia d e DN cu, lap ra TDDN; trong dd,

cdng ty cd tu each phap nhan lam ndng cdt

(tftc la cdng ty me). Bang each nim gift cd

phin khdng chd, thiu khoan, thue d c DN,

cdng ty me se nim quyen lanh dao ddi vdi

cac DN nay trong cac quyet sach vl nhin

lyc, vat lyc, sin xuit, cung ftng, tilu thy...

bie'n chiing thanh nhung DN d cip dftdi

trftc tie'p (tftc la cdng ty con). Cac cdng ty

con nay cd tft each phap nhan, boat ddng

sin xuit - kinh doanh mdt each ddc lap

tuong dd'i. Ngoai ra, bang each tham gia cd

phin, cdng ty me bien nhftng DN cd tu

deb phap nhan thanh d c DN d cip nfta

trye tilp (tftc la cdng ty chau) cua Tip

* HQC vi^n Hanh chfnh.

TAP CHi QUAN LY NHA NUOC - SO 181 (2-2011) 65