Khảo sát thay đổi chất lượng nước ngầm theo thời gian và theo hình thức sử dụng đất tại Quận 12, Tp. Hồ Chí Minh :Luận văn Thạc sĩ - Chuyên ngành : Quản lý Tài nguyên và Môi trường

BỘ CÔNG THƢƠNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ MINH THẮM

KHẢO SÁT THAY ĐỔI CHẤT LƢỢNG

NƢỚC NGẦM THEO THỜI GIAN VÀ

THEO HÌNH THỨC SỬ DỤNG ĐẤT

TẠI QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG

Mã chuyên ngành: 60.85.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 01 NĂM 2020

Công trình đƣợc hoàn thành tại Trƣờng Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh.

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thanh Bình

Ngƣời phản iện 1: .......................................................................................................

Ngƣời phản iện 2: .......................................................................................................

Luận văn thạc sĩ đƣợc bảo vệ tại Hội đồng chấm ảo vệ Luận văn thạc sĩ Trƣờng

Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh ngày . . . . . tháng . . . . năm . . . . .

Thành phần Hội đồng đánh giá luận văn thạc sĩ gồm:

1. ..........................................................................- Chủ tịch Hội đồng

2. ..........................................................................- Phản biện 1

3. ..........................................................................- Phản biện 2

4. ..........................................................................- Ủy viên

5. ..........................................................................- Thƣ ký

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG TRƢỞNG VIỆN KHCN&QLMT

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ

Họ tên học viên: NGUYỄN THỊ MINH THẮM MSHV: 16002921

Ngày, tháng, năm sinh: 15/4/1985 Nơi sinh: TP. HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Quản lý Tài nguyên và Môi trƣờng Mã chuyên ngành: 60.85.01.01

I. TÊN ĐỀ TÀI: Khảo sát thay đổi chất lƣợng nƣớc ngầm theo thời gian và theo

hình thức sử dụng đất tại Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.

II. NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:

Nhiệm vụ: Khảo sát sự thay đổi chất lƣợng nƣớc ngầm theo thời gian và theo hình

thức sử dụng đất tại Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.

Nội dung: Khảo sát, thu thập số liệu về hiện trạng khai thác nƣớc ngầm và phân

vùng sử dụng đất; Đánh giá thay đổi chất lƣợng nƣớc ngầm theo không gian và theo

thời gian, từ đó đánh giá chất lƣợng nƣớc ngầm có đạt yêu cầu và đáp ứng đƣợc yêu

cầu sử dụng của ngƣời dân trong sinh hoạt và trong sản xuất; Đề xuất giải pháp

quản lý chất lƣợng nguồn nƣớc ngầm tại vùng nghiên cứu.

II. NGÀY GIAO NHIỆM VỤ: Theo Quyết định số 2743/QĐ-ĐHCN ngày 26

tháng 12 năm 2018 của Trƣờng Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh.

III. NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ:

IV. NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Nguyễn Thanh Bình

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 10 tháng 01 năm 2020

BỘ CÔNG THƢƠNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

NGƢỜI HƢỚNG DẪN

TS. Nguyễn Thanh Bình

CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐÀO TẠO

TRƢỞNG VIỆN KHCN&QLMT

i

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện luận văn thạc sỹ, học viên đã thu thập thông tin từ nhiều

nguồn khác nhau nhƣ: văn ản pháp luật, các công trình nghiên cứu khoa học, các

sách, báo, tạp chí, điều tra xã hội học, tham khảo ý kiến chuyên gia.

Học viên chân thành cảm ơn tác giả các nguồn trích dẫn đã cung cấp cho học viên

những thông tin, số liệu kịp thời và có độ tin cậy để hoàn thành luận văn này.

Chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy TS. Nguyễn Thanh Bình, Trƣờng Đại

học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình hƣớng dẫn, định hƣớng cũng

nhƣ chỉnh sửa và góp ý học viên trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài.

Ngoài ra khi tiếp cận chƣơng trình học, học viên cũng xin gửi lời cám ơn đến giáo

viên tại Trƣờng Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện

thuận lợi cho học viên trong suốt thời gian học, nghiên cứu và hoàn thành luận văn

này.

ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

Nƣớc đóng vai trò quan trọng trong hầu hết quá các trình tự nhiên và trong cuộc

sống con ngƣời. Theo Tổ chức Lƣơng thực và nông nghiệp Liên hợp quốc cảnh báo,

trong 15 năm tới sẽ có gần hai tỷ ngƣời phải sống trong tình trạng bị thiếu nƣớc

hoặc sử dụng nƣớc có chất lƣợng không đảm bảo. Nghiên cứu đƣợc thực hiện với

mục tiêu Khảo sát sự thay đổi chất lƣợng nƣớc ngầm theo thời gian và theo hình

thức sử dụng đất tại Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh. Các mẫu nƣớc đƣợc lấy

trong 2 đợt năm 2015 và 2019. Trong năm 2015, tổng số mẫu nƣớc ngầm đƣợc

khảo sát là 234 mẫu phân bố trên 2 loại hình sử dụng đất (đất gần khu nghĩa trang,

đất ở đô thị). Trong năm 2019, tổng số mẫu nƣớc ngầm đƣợc lấy từ 20 giếng khoan,

phân bố trên 04 loại hình sử dụng đất (gồm đất ở đô thị, đất nông nghiệp, đất gần

khu công nghiệp và đất gần khu nghĩa trang). Các mẫu nƣớc đƣợc phân tích các

thông số nhƣ nhiệt độ, pH, DO, độ đục, EC, độ màu, chỉ số Pecmanganat, độ cứng

tổng, Amoni, hàm lƣợng clorua, Florua, Nitrat, Sắt tổng cộng, Asen, E.coli, Tổng

Coliforms, và tính chỉ số chất lƣợng nƣớc ngầm. Kết quả cho thấy, trong đợt lấy

mẫu năm 2015, chỉ số chất lƣợng nƣớc ngầm tại khu đất ở đô thị có giá trị cao là

1,41 chứng tỏ nguồn nƣớc ô nhiễm nhẹ, chỉ số chất lƣợng nƣớc ngầm ở khu vực đất

gần khu nghĩa trang là 0,63, nguồn nƣớc không ô nhiễm. Trong đợt lấy mẫu năm

2019, chỉ số chất lƣợng nƣớc ngầm tại khu đất nông nghiệp có giá trị là 1,73, chỉ số

chất lƣợng nƣớc ngầm tại khu đất gần khu công nghiệp là 1,24, cho thấy nguồn

nƣớc ngầm tại hai khu vực này đã ị ô nhiễm, nhƣng mức độ ô nhiễm nhẹ. Chỉ số

chất lƣợng nƣớc ngầm ở khu đất ở đô thị là 0,77 và khu đất gần khu nghĩa trang là

0,87, cho thấy nguồn nƣớc ở đây không ị ô nhiễm. Khi so sánh giá trị các thông số

chất lƣợng nƣớc ngầm với ngƣỡng giá trị theo quy chuẩn QCVN 09-

MT:2015/BTNMT ta thấy có những thông số không đảm bảo theo quy chuẩn nhƣ

pH, độ đục, amoni, tổng coliform, sắt tổng cộng. Do đó để đảm bảo sức khỏe cho

ngƣời dân khi còn thói quen khai thác và sử dụng nƣớc ngầm, ta cần thực hiện biện

pháp xử lý nƣớc trƣớc khi dùng cho sinh hoạt.

iii

ABSTRACT

Water plays an important role in almost all natural processes and in human life.

According to the Food and Agriculture Organization of the United Nations, in the

next 15 years, nearly two billion people will have to live in water shortages or use

water of unsafe quality. The study was conducted with the objective of Surveying

the changes in underground water quality over time and by land use in District 12,

Ho Chi Minh City. Water samples were taken in 2015 and 2019. In 2015, the total

number of groundwater samples surveyed was 234 samples distributed in 2 types of

land use (land near cemeteries, urban land). In 2019, the total number of

groundwater samples is taken from 20 drilled wells, distributed on 04 types of land

use (including urban residential land, agricultural land, land near industrial parks

and land near cemeteries). Water samples were analyzed parameters such as

temperature, pH, DO, turbidity, EC, color, Permanganate index, total hardness,

Ammonium, chloride content, Fluoride, Nitrate, Total iron, Arsenic, E .coli, Total

Coliforms, and calculate groundwater quality index. The results showed that, in the

2015 sampling period, the groundwater quality index in urban areas with high value

was 1.41, showing that the water source is slightly polluted, the groundwater quality

index in the land area near the graveyard is 0.63, the water is not polluted. In the

sampling phase in 2019, the groundwater quality index in the agricultural land area

is 1.73, the underground water quality index in the area near the industrial park is

1.24, showing the groundwater resources in These two areas have been polluted, but

the pollution levels are mild. The groundwater quality index in the urban land plot is

0.77 and the area near the cemetery is 0.87, showing that the water source here is

not polluted. When comparing the value of groundwater quality parameters with the

threshold value according to QCVN 09-MT: 2015 / BTNMT, we have some

unsatisfactory parameters such as pH, turbidity, ammonium, total coliform, total

iron. Therefore, to ensure the health of the people when they still have the habit of

exploiting and using underground water, we need to implement water treatment

measures before using them for daily life.

iv

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả

nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công

trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn

này đã đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã đƣợc chỉ rõ nguồn

gốc.

Học viên

Nguyễn Thị Minh Thắm

v

MỤC LỤC

MỤC LỤC......................................................................................................... v

DANH MỤC HÌNH ẢNH .............................................................................. vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU ...........................................................................viii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT........................................................................... ix

MỞ ĐẦU1

1. Giới thiệu...................................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu..................................................................................... 2

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................ 2

3.1 Đối tƣợng nghiên cứu................................................................................. 2

3.2 Phạm vi nghiên cứu.................................................................................... 2

4. Cách tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu .................................................. 2

4.1 Cách tiếp cận .............................................................................................. 2

4.2 Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................ 3

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ..................................................... 3

5.1 Ý nghĩa khoa học ....................................................................................... 3

5.2 Ý nghĩa tính thực tiễn................................................................................. 3

CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU......................................................... 4

1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò và ý nghĩa của nƣớc ngầm........................... 4

1.1.1 Khái niệm................................................................................................ 4

1.1.2 Đặc điểm ................................................................................................. 4

1.1.3 Vai trò và ý nghĩa.................................................................................... 5

1.2 Phân loại và quá trình hình thành nƣớc ngầm ........................................... 7

1.2.1 Phân loại nƣớc ngầm............................................................................... 7

1.2.2 Quá trình hình thành nƣớc ngầm ............................................................ 8

1.3 Các thông số chất lƣợng nƣớc ngầm và các yếu tố ảnh hƣởng ................. 8

1.3.1 Một số thông số cơ ản đánh giá chất lƣợng nƣớc ngầm ....................... 8

1.3.2 Các tác nhân ảnh hƣởng đến chất lƣợng nƣớc ngầm............................ 11

1.4 Quá trình hình thành các loại hình sử dụng đất trong tiến trình đô thị hóa13

1.5 Tổng quan địa bàn nghiên cứu................................................................. 14

1.5.1 Điều kiện tự nhiên................................................................................. 14

1.5.2 Sự phát triển kinh tế .............................................................................. 16

1.5.3 Sự thay đổi cơ cấu sử dụng đất ............................................................. 18

1.5.4 Đặc điểm môi trƣờng nƣớc ngầm tại địa bàn nghiên cứu..................... 24